Η έκθεση «Ο Νεοϊμπρεσιονισμός στα χρώματα της Μεσογείου» του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, που διοργανώνεται σε συνεργασία με σημαντικά μουσεία και ευρωπαϊκούς φορείς όπως, μεταξύ άλλων, τα Musée d’Orsay, National Gallery του Λονδίνου, Centre Pompidou, Musée des Beaux-Arts de Besançon, Musée de l’Annonciade, Musée de Grenoble, Musée national d’archéologie, d’histoire et d’art – Luxembourg και Musée des Arts Décoratifs καθώς και σημαντικούς ιδιώτες συλλέκτες, αποτελεί την πρώτη αφιερωματική έκθεση στον ελλαδικό χώρο για τη «σχολή» που ακολούθησε την πρώτη μεγάλη περίοδο του ιμπρεσιονισμού.
Παρουσιάζονται 55 έργα των Paul Signac, Henri-Edmond Cross, Maximilien Luce, Théo van Rysselberghe, Henri Matisse, Henri Manguin και Louis Valtat, τα περισσότερα εκ των οποίων όχι μόνο έρχονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα αλλά και κανένα από αυτά δεν ανήκουν στη συλλογή του ιδρύματος.
Όταν τον Μάρτιο του 1891 ο θεμελιωτής του Νεοϊμπρεσιονισμού Georges Seurat πεθαίνει σε ηλικία μόλις 31 ετών, τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας μένουν καλλιτεχνικά ορφανά. Κι ενώ πολλοί προεξοφλούν το τέλος του καλλιτεχνικού κινήματος, το οποίο έτσι κι αλλιώς είχαν ερμηνεύσει αυθαίρετα σαν ένα εφήμερο και ατίθασο παρακλάδι του ιμπρεσιονισμού, αυτό, όπως φάνηκε, είχε μόνο κλείσει το πρώτο του κεφάλαιο καθώς ένα δεύτερο θα άνοιγε πολύ σύντομα, στις ακτές της Μεσογείου, με τον Signac ως επικεφαλής πλέον της ομάδας να τη στρέφει προς νέους ορίζοντες, τόσο γεωγραφικούς όσο και καλλιτεχνικούς.
Περνώντας μπροστά από τους πίνακες, ανακαλύπτουμε το Λαβαντού, την Κολιούρ, το Κασσί, το Σαιν-Τροπέ, την Αντίμπ, τη Μασσαλία, την Καβαλιέρ, το Αγκαί, το Αντεόρ, κατόπιν τη Βενετία και την Κωνσταντινούπολη. Αυτό το ταξίδι μας δίνει την ευκαιρία να ακολουθήσουμε την εικαστική διαδρομή του κάθε καλλιτέχνη.
Η έκθεση είναι αφιερωμένη στον Νεοϊμπρεσιονισμό όπως άνθισε στα παράλια της Μεσογείου, παρακολουθώντας την εξέλιξη των Signac, Cross, Luce και Van Rysselberghe προς μια ζωγραφική πιο ελεύθερη και πιο τολμηρή, μια παλέτα καθαρών χρωμάτων, που εξελίχθηκε ακόμα πιο σφριγηλή και ζωντανή, αποτυπώνοντας μοναδικά το μεσογειακό κλίμα, το φως και το μπλε του ουρανού και της θάλασσας.
Περνώντας μπροστά από τους πίνακες, ανακαλύπτουμε το Λαβαντού, την Κολιούρ, το Κασσί, το Σαιν-Τροπέ, την Αντίμπ, τη Μασσαλία, την Καβαλιέρ, το Αγκαί, το Αντεόρ, κατόπιν τη Βενετία και την Κωνσταντινούπολη. Αυτό το ταξίδι μας δίνει την ευκαιρία να ακολουθήσουμε την εικαστική διαδρομή του κάθε καλλιτέχνη.
Βλέπουμε έτσι τον Signac και τον Cross να μένουν πιστοί στη νεοϊμπρεσιονιστική τεχνική –ή τον «ντιβιζιονισμό»– μέχρι το τέλος της ζωής τους, σε αντίθεση με τον Luce και τον Van Rysselberghe, οι οποίοι απομακρύνονται σταδιακά από αυτή. Νέοι καλλιτέχνες, όπως οι Henri Matisse, Henri Manguin και Louis Valtat θα πειραματιστούν επάνω σε αυτή την τεχνική με περισσότερη ή λιγότερη ενδελέχεια, αλλά και με μια ανεξαρτησία πνεύματος που προαγγέλλει επερχόμενες επαναστάσεις.
Ο όρος «νεοϊμπρεσιονισμός» προτάθηκε αρχικά από τον Γάλλο κριτικό τέχνης Félix Fénéon, ο οποίος θέλησε να κάνει τον συσχετισμό με το κίνημα του ιμπρεσιονισμού τονίζοντας παράλληλα, με το πρόθεμα «νέο-», τους διαχωρισμούς ανάμεσα στις δύο τάσεις. Ο όρος επικράτησε έναντι του χαρακτηρισμού division («διαίρεση» ή «ντιβιζιονισμός») που υπερασπιζόταν ο Signac, όπως και έναντι του όρου «πουαντιγισμός», που άρχισε σταδιακά να εμφανίζεται στις εφημερίδες αλλά κρίθηκε ακατάλληλος από τους καλλιτέχνες του κινήματος καθώς περιέγραφε αποκλειστικά τη διαδικασία (ο συγκεκριμένος όρος ωστόσο χρησιμοποιείται ευρέως μέχρι και σήμερα).
ΞΕΝΑΓΗΣΕΙΣ & ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ
Ξεναγήσεις για το κοινό στην περιοδική έκθεση πραγματοποιούνται κάθε Παρασκευή και Σάββατο, ενώ μια ειδικά σχεδιασμένη διαδραστική ξενάγηση, με τίτλο Καρτ ποστάλ απ’ τη Μεσόγειο, υλοποιείται κάθε Σάββατο.
Την Τετάρτη 10 Ιανουαρίου, την πρώτη ημέρα της έκθεσης, οι δύο επιμελήτριες Marina Ferretti Bocquillon και Μαρία Κουτσομάλλη-Moreau συναντιούνται στο Αμφιθέατρο του Ιδρύματος για να αναλύσουν το κίνημα του Νεοϊμπρεσιονισμού.
Την έκθεση πλαισιώνουν επίσης δυο εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά (Ένα μωσαϊκό, ο πουαντιγισμός!, εργαστήριο για παιδιά ηλικίας 5-6 ετών και Παίζοντας με το φως, εργαστήριο για παιδιά ηλικίας 9-12 ετών). Παράλληλα, ο νέος κύκλος της ειδικά σχεδιασμένης δράσης του Ιδρύματος για άτομα 60+ και άτομα με Ήπια Γνωστική Διαταραχή Παιχνίδι για Μεγάλους, που προσφέρεται δωρεάν σε συνεργασία με το πρόγραμμα θάλλω και με την πολύτιμη υποστήριξη της Alpha Bank, πραγματοποιείται στον χώρο της περιοδικής έκθεσης ενώ και ο νέος κύκλος της δημοφιλούς σειράς συναυλιών Jazz στο Μουσείο εμπνέεται από την έκθεση και εξερευνά διαφορετικές πτυχές της περιοχής της Μεσογείου.
Επιμέλεια:
Marina Ferretti Bocquillon, Επίτιμη Επιστημονική Διευθύντρια του Musée des impressionnismes Giverny
Μαρία Κουτσομάλλη-Moreau, Υπεύθυνη Συλλογής Ιδρύματος Β&Ε Γουλανδρή
Διάρκεια: 10 Ιανουαρίου -7 Απριλίου 2024
Ώρες λειτουργίας: Καθημερινά 11.00-15.00 και 18.00-21.00, Δευτέρα 11.00-15.00
Δευτέρα απόγευμα και Τρίτη: κλειστά
Η έκθεση συνοδεύεται από αναλυτικό κατάλογο σε ελληνικά και αγγλικά, με κείμενα από τις δύο επιμελήτριες καθώς και από τη Διευθύντρια του Αρχείου Signac Charlotte Hellman Cachin.
Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή
Ερατοσθένους 13, Αθήνα 11635
Τ: 210 725 2895
[email protected] | goulandris.gr