Το Mercury Prize που δίνεται κάθε χρόνο τέτοια εποχή στη Βρετανία αφορά το καλύτερο βρετανικό άλμπουμ της χρονιάς σε όποιο είδος μουσικής κι αν ανήκει. Ως βραβείο καθιερώθηκε το 1992 από την τηλεφωνική εταιρεία Mercury Communications, εξού και το όνομα. Από την αρχή θεωρήθηκε πιο εναλλακτικό σε σχέση με τα Brit Awards. Οι πρώτοι που το πήραν ήταν οι Primal Scream με το «Screamadelica».
Είναι όμως αυστηρά βρετανικό βραβείο. Για να είναι υποψήφιο το άλμπουμ ενός συγκροτήματος, τα μισά μέλη του πρέπει να έχουν καταγωγή από τη Βρετανία. Επίσης, αντίθετα με άλλα μουσικά βραβεία, ο νικητής, εκτός από ένα αγαλματάκι, παίρνει και μια επιταγή με ένα διόλου ευκατραφρόνητο χρηματικό ποσό – φέτος ήταν 25.000 λίρες. Θεωρείται τόσο σημαντικό μάλιστα, που αυτόματα προκαλεί αύξηση στις πωλήσεις του νικητήριου άλμπουμ.
Είναι όμως και από τα πιο αλλοπρόσαλλα βραβεία, επειδή δεν μπορείς να προβλέψεις ποτέ ποιος θα κερδίσει. Η PJ Harvey π.χ. το έχει πάρει δύο φορές, ενώ, αντίθετα, οι Radiohead είναι το συγκρότημα που έχει προταθεί τις περισσότερες, αλλά δεν το έχει πάρει καμία. Πέρσι το πήρε o Skepta, που ήταν τελείως outsider και κατάφερε να εκτοξεύσει πάλι το grime στα ύψη. Η κριτική επιτροπή που ψηφίζει απαρτίζεται από μουσικούς δημοσιογράφους, παρουσιαστές, τηλεοπτικούς παραγωγούς, άλλους μουσικούς, διοργανωτές κ.λπ.
O Sampha είναι ευλογημένος με μια απίθανη φωνή, ίσως την καλύτερη που έχει βγάλει τα τελευταία χρόνια η Βρετανία. Είναι δύσκολο να περιγράψεις το βάθος και το συναισθηματικό εύρος των ερμηνειών του ή πόσο ανατριχιαστικές είναι ενίοτε. Και τραγουδάει εντελώς αβίαστα.
Φέτος, για πρώτη φορά, τα πράγματα ήταν λίγο πιο ξεκάθαρα με τις υποψηφιότητες. Και λέω «λίγο» επειδή ποτέ δεν ξέρεις ποιος πραγματικά θα το πάρει. Το όνομα όμως που ξεχώρισε από την αρχή ανάμεσα στις 12 υποψηφιότητες ήταν αυτό του Sampha. Οι πιο «σοβαροί» αντίπαλοί του ήταν οι xx (το είχαν πάρει το 2010), ο Ed Sheeran (που, απ' ό,τι φαίνεται, κανείς δεν ήθελε να το κερδίσει), οι Alt-J (το είχαν ξαναπάρει το 2012), ο Stormzy (grime πάλι) και οι πιο ανερχόμενοι Glass Animals.
Το να μην το δώσουν στο Sampha όμως θα ήταν τεράστια αδικία για πολλούς λόγους. Ο κυριότερος είναι, βέβαια, ότι το «Process», το ντεμπούτο άλμπουμ του, εκφράζει απόλυτα την κατεύθυνση που έχει πάρει η βρετανική μουσική σκηνή αυτήν τη στιγμή. Ο Ed Sheeran μπορεί να πουλάει σαν τρελός και να τον πετυχαίνεις παντού και οι xx να είναι οι απόλυτοι βασιλιάδες της indie pop, αλλά κανενός ο ήχος δεν μπορεί να χαρακτηριστεί τόσο καινοτόμος και φρέσκος όσο αυτός του Sampha (νιώσε το περίεργο feeling που προκαλεί το «Blood on me», για παράδειγμα). Σε αυτή την περίπτωση, θα ήταν ανούσιο να πούμε ότι αυτό γίνεται λόγω της άνθησης της μαύρης μουσικής γενικότερα. Το «Process» είναι ένας εξαιρετικός δίσκος, πολυαναμενόμενος, επειδή βγήκε με 7 χρόνια καθυστέρηση.
Sampha - Blood on Me
Από τα 19 του, ο 28χρονος σήμερα μουσικός συνεργάζεται με μεγαθήρια της Αμερικής. Δεν είναι τυχαίο ότι γράφει τραγούδια για τον Drake και τις αδερφές Knowles σε κάθε νέο τους δίσκο. Έχει δουλέψει μέχρι και με τον Kanye West. Όσο μπορώ να σκεφτώ, ο μόνος νεαρός Βρετανός μουσικός που έχει καταφέρει πρόσφατα κάτι ανάλογο, δηλαδή που έχει εισβάλει έτσι υπόγεια στην αμερικανική μουσική, είναι ο James Blake.
Όπως ο Blake, έτσι και ο Sampha είναι ευλογημένος με μια απίθανη φωνή, ίσως την καλύτερη που έχει βγάλει τα τελευταία χρόνια η Βρετανία. Είναι δύσκολο να περιγράψεις το βάθος και το συναισθηματικό εύρος των ερμηνειών του ή πόσο ανατριχιαστικές είναι ενίοτε. Και τραγουδάει εντελώς αβίαστα.
Ο Sampha Sisay γεννήθηκε και μεγάλωσε στο νότιο Λονδίνο μαζί με τα τέσσερα αδέρφια του. Οι γονείς του, που έχουν καταγωγή από τη Σιέρα Λεόνε, μετανάστευσαν στη Μεγάλη Βρετανία αρχές των '80s. Το 1998 ο πατέρας του πέθανε από καρκίνο του πνεύμονα. Λίγα χρόνια αργότερα ο μεγαλύτερος αδερφός του έπαθε ένα εγκεφαλικό που τον άφησε παράλυτο.
Ο Sampha ξεκίνησε την καριέρα του ως MC και έφτιαχνε grime μουσική πριν το γυρίσει στη σόουλ. Είχε το ψευδώνυμο Kid Nova και ανέβαζε τη μουσική του στο Μyspace, μέχρι που τον ανακάλυψε το 2007 ο Kwes κι έστειλε τη μουσική του σε έναν φίλο του στη Young Turks που ανήκει στην XL Recordings. Κάπως έφτασε στ' αυτιά του Καναδού ράπερ Drake, που μυρίστηκε το ταλέντο του και τον «στρατολόγησε» ανάμεσα στους συνεργάτες του. Ωστόσο άρχισε να γίνεται γνωστός κυρίως από τα κομμάτια που είπε με την Jessie Ware και τον SBTRK. Όταν όμως ήρθε η ώρα για να απογειωθεί η καριέρα του, η τραγωδία χτύπησε για τρίτη φορά την οικογένειά του. Η μητέρα του διαγνώστηκε με καρκίνο. Η μουσική μπήκε σε δεύτερη μοίρα, καθώς προσπαθούσε να φροντίσει την οικογένειά του. Έχασε τη μητέρα του το 2015. Έπρεπε να παλεύει με την κατάθλιψη καθημερινά μέχρι να σταθεί πάλι στα πόδια του.
Το «Process» είναι ένα άλμπουμ που έγινε με πολύ πόνο και φόβο για το μέλλον, αλλά δεν είναι ούτε ελάχιστα μελοδραματικό. Το «(Νο one knows me) like the piano», το τραγούδι που αφιερώνει στη μητέρα του, είναι γεμάτο ελπίδα και η μελωδία του, αντί να σε ρίχνει, σε γεμίζει ζεστασιά.
Sampha - (No One Knows Me) Like The Piano
Για άνθρωπο με τη στόφα του σταρ, η απλότητα και η μετριοφροσύνη του είναι αξιομνημόνευτες. Όταν τον ρώτησαν τι θα κάνει με τα λεφτά του βραβείου, έδωσε την πιο ανεπιτήδευτη απάντηση: «Θα τα βάλω στην άκρη. Το να κάνεις οικονομίες είναι πάντοτε καλό».
Αυτό όμως βγάζει και στις ζωντανές εμφανίσεις του. Είχα την τύχη να τον δω ζωντανά φέτος στο Primavera. Ήταν μία από τις καλύτερες εμφανίσεις του φεστιβάλ. Χαμηλών τόνων και ανθρώπινος πάνω στη σκηνή, κέρδισε τους πάντες μόνο με ένα καταπληκτικό set που βασιζόταν στη δύναμη της μουσικής του, δηλαδή όπως πρέπει να γίνεται πάντα σε τέτοιες σπουδαίες περιπτώσεις.
σχόλια