«Η μουσική είναι μια μηχανή μνήμης, ένας καλοήθης ιός»

«Η μουσική είναι μια μηχανή μνήμης, ένας καλοήθης ιός» Facebook Twitter
David Toop: «Κατά πολλούς τρόπους, η πορεία του ιού αντικατοπτρίζει την εκπομπή και την μετάδοση της μουσικής. Η διαφορά, φυσικά, είναι ότι το ένα είναι θάνατος και το άλλο είναι ζωή.».
0

O David Toop αποτελεί εξέχον παράδειγμα υπέρβασης των ειδών και των συνόρων της μουσικής και του ήχου εν γένει, εδώ και δεκαετίες. Επιφανής μουσικός, dj, συγγραφέας, επιμελητής, εικαστικός, performer, (εθνο)μουσικολόγος, ακαδημαϊκός, έχει κυκλοφορήσει δεκατρία άλμπουμ και οχτώ σημαντικά βιβλία, ανάμεσά τους και το "Ocean of Sound" του 1995, που έχει μεταφραστεί και στα ελληνικά («Ωκεανός του ήχου: Αιθέριες συνομιλίες, περιβαλλοντικοί ήχοι και φανταστικοί κόσμοι», εκδόσεις Οξύ). Είναι επίσης καθηγητής Κουλτούρας του Ήχου στο London College of Communication.

Η μουσική μπορεί να ξεκινά σε συγκεκριμένο χώρο, σε συγκεκριμένο έδαφος, ακολούθως όμως υπερβαίνει με ταχύτητα τα εδαφικά σύνορα...

Στο εξαιρετικό κείμενο που έγραψε αυτές τις μέρες και δημοσιεύεται στο (εξαιρετικό επίσης) μουσικό site The Quietus, γράφει για ανθρώπους με τους οποίους είχε συνεργαστεί κατά καιρούς – μουσικούς, κινηματογραφιστές, καλλιτέχνες – και έφυγαν από τη ζωή στη διάρκεια αυτής της επιδημικής κρίσης, εξερευνώντας συγχρόνως τον τρόπο με τον οποίο η μετάδοση της μουσικής ανάμεσα σε διαφορετικές κουλτούρες μοιάζει με καλοήθη και ζωογόνο ιό που μεταλλάσσεται σε νέες συναρπαστικές μορφές και που μπορεί να αποτελέσει ισχυρό εργαλείο κατά της προκατάληψης.

Ακολουθούν κάποια μη περιπτωσιολογικά αποσπάσματα αυτού του καίριου και συγχρόνως διαχρονικού κειμένου:

• «Η μουσική είναι μια μηχανή μνήμης. Το βιώνω αυτό ως πεποίθηση πλέον μέσα στη συνθήκη αυτής της πανδημίας. Την ώρα που γράφω αυτά τα λόγια έχουν περάσει 54 μέρες από την τελευταία φορά που έπαιξα μουσική σε κοινό που βρισκόταν μαζί μου στον ίδιο χώρο και 53 μέρες από την τελευταία φορά που ήμουν μέλος του κοινού σε χώρο όπου παιζόταν ζωντανή μουσική. Νιώθω αυτή την πεποίθηση καθώς συσσωρεύονται τις τελευταίες εβδομάδες οι θάνατοι οικείων προσώπων: μουσικοί που είχα γνωρίσει, παλιοί συνεργάτες, ένας σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ που κάποτε δουλέψαμε μαζί».

• «Κάποιοι από αυτούς τους θανάτους προήλθαν από τον κορωνοϊό, κάποιοι από άλλες αιτίες όπως εγκεφαλικό ή καρκίνος, η αίσθηση όμως της τελικής πτώσης μιας γενιάς ηλικιωμένων πλέον δημιουργών, σα να έπεσαν όλοι μαζί από στον γκρεμό, είναι έντονη. Παραμένουν βεβαίως ως μηχανισμοί ανάκλησης οι ταινίες και οι δίσκοι τους, τα έργα όμως ενός performer, ενός αυτοσχεδιαστή, αναδύονται στον αέρα, στις αίθουσες, στην κοινωνία και στα επίπεδα της μνήμης με τα οποία αναμετριόμαστε ως ζωντανά και σε εγρήγορση όντα, που ανακαλούν αυτό που συνέβη και χάθηκε, αυτό που συμβαίνει τώρα ως φευγαλέα στιγμή, αυτό που αυτοεκπληρώνεται διαρκώς σα να ζούμε οι ακροατές μόνιμα στο μέλλον. Στους νεκρούς αρνιέται η πρόσβαση σ' αυτήν την εμπειρία...».

• «Η μουσική μπορεί να ξεκινά σε συγκεκριμένο χώρο, σε συγκεκριμένο έδαφος, ακολούθως όμως υπερβαίνει με ταχύτητα τα εδαφικά σύνορα...»

• «Η μουσική μπορεί να κατανοηθεί μόνο ως ένας καλοήθης ιός που μεταδίδεται από μουσικό σε μουσικό, από το ένα πολιτισμικό περιβάλλον στο άλλο, δημιουργώντας έναν κινούμενο ιστό που απλώνεται σε όλες τις κατευθύνσεις ή έναν πίδακα που αναβλύζει διάφορες φόρμες, μοτίβα και αισθητικές ευαισθησίες που μουσκεύουν καθώς κυλάνε σαν το νερό, τις γύρω περιοχές και διαρκώς μεταμορφώνονται...».

• «Πιστεύεται ότι ο κορωνοϊός εξαπλώθηκε μέσω ζωονοσογόνου μετάδοσης, με άλλα λόγια μια ασθένεια που φυσιολογικά θα υπήρχε μόνο στα ζώα, ξαφνικά μολύνει τους ανθρώπους – πιθανόν ως παθογόνο που προήλθε από νυχτερίδες. Οι αντιδράσεις σ' αυτό το σενάριο υπήρξαν ανάμικτες. Από την μία, εκφράστηκαν οι βάσιμες περιβαλλοντικές ανησυχίες ότι η ανθρώπινη εισβολή στο έδαφος των άγριων ζώων κάνει πολύ ευκολότερη την σύσταση μιας πανδημίας. Από την άλλη, ενισχύθηκαν τα ρατσιστικά συμπεράσματα όσον αφορά άγνωστες και ανοίκειες σε 'μας΄, πολιτισμικές πρακτικές...»

• «Κατά πολλούς τρόπους, η πορεία του ιού αντικατοπτρίζει την εκπομπή και την μετάδοση της μουσικής - του συστήματος μνήμης που κυλά μέσα από τα σύνορα, λειτουργώντας ως ιός που διαρκώς μεταλλάσσεται σε συναρπαστικές νέες μορφές. Η διαφορά, φυσικά, είναι ότι το ένα είναι θάνατος και το άλλο είναι ζωή...».

Με στοιχεία από το κείμενο του David Toop με τίτλο "Music Is A Memory Machine" που δημοσιεύεται στο The Quietus.

Επιμέλεια: Δ. Πολιτάκης

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κοντσέρτο του Αρανχουέθ: Ποιος μπορεί να μείνει ασυγκίνητος από αυτό το κοντσέρτο;

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Ποιος μπορεί να μείνει ασυγκίνητος από το Κοντσέρτο του Αρανχουέθ;

Σχεδόν έναν αιώνα μετά τη δημιουργία του το «Κοντσέρτο του Αρανχουέθ» του Χοακίν Ροντρίγκο παραμένει η μουσική στην οποία όλοι με κάποιο τρόπο παραδινόμαστε. Η Ματούλα Κουστένη αποκρυπτογραφεί τη μελαγχολία, τη σπαρακτική μελωδία, τη δύναμη της κιθάρας και τη μοναδική του ενέργεια.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Μας αφορά σήμερα η Lady Gaga;

The Review / Μας αφορά σήμερα η Lady Gaga;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο δημοσιογράφος Γιάννης Τσιούλης aka Cartoon Dandy συζητούν για την πορεία και τα τελευταία βήματα στη μουσική και κινηματογραφική βιομηχανία μιας από τις μεγαλύτερες ποπ σταρ της τελευταίας 15ετίας και για το πόσο relevant είναι σήμερα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
10 χρόνια μετά, ακόμη μας στοιχειώνει το «Ταπεινοί Και Πεινασμένοι»

Μουσική / Το «Ταπεινοί Και Πεινασμένοι» του ΛΕΞ ακόμη μας στοιχειώνει

Πέρασαν 10 χρόνια από την κυκλοφορία του πρώτου προσωπικού δίσκου του «Τ.Κ.Π.», που δεν ήταν απλώς ένα σημείο τομής για την εγχώρια ραπ σκηνή. Ήταν κάτι που σε άρπαζε και σε προσγείωνε με το ζόρι στην καθημερινότητα.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ
Η Bipolia δεν φοβάται να παίζει μουσική στον δρόμο

Μουσική / Η Bipolia δεν φοβάται να παίζει μουσική στον δρόμο

«Είναι σίγουρα πιο χαλαρά στην Κυψέλη, πιο γειτονιά σε σχέση με την Ερμού»: Η νεαρή μουσικός φέρνει αναζωογονητική αύρα στα ελληνικά ροκ και ποπ δεδομένα με το ντεμπούτο άλμπουμ της και τις εμφανίσεις της στους δρόμους της Αθήνας.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
«Βλάσφημο, σατανιστικό, πορνογραφικό»: Η ιστορία του θρυλικού ‘666’, του άλμπουμ που σήμανε το τέλος των Aphrodite’s Child

Μουσική / «Βλάσφημο, σατανιστικό, πορνογραφικό»: Η ιστορία του θρυλικού «666», του άλμπουμ που σήμανε το τέλος των Aphrodite’s Child

Οι εξωφρενικές ιδέες του Νταλί, τα λάγνα φωνητικά της Ειρήνης Παπά και οι διαμάχες του Βαγγέλη Παπαθανασίου με τη δισκογραφική εταιρεία ήταν μόνο μερικά από τα επεισόδια της δημιουργίας ενός μνημειώδους άλμπουμ που επανακυκλοφορεί αυτές τις μέρες σε deluxe έκδοση.
THE LIFO TEAM
«Μόλις νιώσεις σιγουριά ως γυναίκα, θα προσπαθήσουν να σε σπρώξουν προς τα κάτω»

Μουσική / «Μόλις νιώσεις σιγουριά ως γυναίκα, θα προσπαθήσουν να σε σπρώξουν προς τα κάτω»

Aφήνοντας πίσω της την προηγούμενη ζωή της ως νοσοκόμα, μετά από παρότρυνση των ασθενών της να κυνηγήσει τα όνειρά της, η παραγωγός και καλλιτέχνιδα Kelly Lee Owens μιλά για την τελευταία της δουλειά, τις σημαντικές συνεργασίες της και τη μουσική που διαμορφώνει συνειδήσεις και επηρεάζει συναισθήματα.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Η σπουδαία επανεκκίνηση της Καμεράτα ως Ορχήστρα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών

Μουσική / Η συγκινητική επανεκκίνηση της Καμεράτας

Τέσσερα χρόνια, δύο νομοθετικές παρεμβάσεις, τρεις υπουργικές αποφάσεις και μία εκκαθάριση χρειάστηκαν ώστε να μπορέσει η Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής να κάνει restart και να επανέλθει ως Ορχήστρα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Beyoncé εναντίον Beatles: Τα βραβεία Grammy ξεπέρασαν κάθε όριο φαιδρότητας

Μουσική / Beyoncé εναντίον Beatles: Τα βραβεία Grammy ξεπέρασαν κάθε όριο φαιδρότητας

Η υποψηφιότητα ενός ξεχασμένου και μάλλον αδιάφορου κομματιού του Τζον Λένον για το βραβείο του δίσκου της χρονιάς φαίνεται να συμπυκνώνει όλη την σύγχυση και την έλλειψη σοβαρότητας που διακρίνει τον κουρασμένο μηχανισμό κύρους των Grammy.
THE LIFO TEAM
Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Δημοσιογράφος, στιχουργός. Θα ήταν ευχαριστημένος αν, απ’ όλα τα τραγούδια του, έμενε στην ιστορία το τετράστιχο: «Το απομεσήμερο έμοιαζε να στέκει, σαν αμάξι γέρικο, στην ανηφοριά».
ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗΣ
Stilpon: Η επιστροφή ενός Έλληνα κοσμοπολίτη του σύγχρονου ροκ

Μουσική / Stilpon: Η επιστροφή ενός Έλληνα κοσμοπολίτη του σύγχρονου ροκ

Ο Στίλπων Νέστωρ μαζί με εκλεκτούς καλεσμένους παρουσιάζουν αυτή την Πέμπτη στην Αθήνα τη νέα του δουλειά που έχει τίτλο «The Second Cloud Commission» και αποτελεί το απόγειο μιας δημιουργικής πορείας στο σύγχρονο ροκ που διανύει τέσσερις δεκαετίες.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ