«Ζούμε στον 12ο όροφο μιας πολυκατοικίας» λέει η Bjork στο «Uncut». «Όπως και τα περισσότερα πολυώροφα κτίρια στην Αμερική, δεν έχει 13ο όροφο. Η κόρη μου ρωτάει γιατί. Πώς να της το εξηγήσεις αυτό; Λοιπόν, γλυκιά μου, αυτό συμβαίνει επειδή έχει γίνει προσπάθεια να καλυφθεί το γεγονός ότι οι κυρίες αιμορραγούν 13 φορές το χρόνο. Έχει ασκηθεί πιέσει να μοιραστεί το έτος σε 12 μέρη. Θέλουν να εξαφανίσουν το νούμερο 13 επειδή δεν θέλουν να επιβάλλει η Φύση τον εαυτό της. Υπάρχει ένα κομμάτι στο νέο άλμπουμ μου που ονομάζεται Vertebrae By Vertebrae, στο οποίο η Μητέρα Φύση ξεπροβάλλει απ' τον ωκεανό, παρελαύνει στο Μανχάταν με ένα τεράστιο κραγιόν και ζωγραφίζει το νούμερο 13 στον 14ο όροφο κάθε πολυκατοικίας. Θα γινόταν μία πολύ αστεία ταινία».
Η Bjork χαχανίζει χαρούμενη λίγο πριν την κυκλοφορία του νέου άλμπουμ της, με το οποίο επιστρέφει στις ποπ φόρμες που είχε εγκαταλείψει στις τρεις τελευταίες δουλειές της. Ποπ για τα δικά της μέτρα, που σημαίνει πάλι ήχοι ακραίοι και εκκεντρικοί, δύσκολοι, μακριά από το mainstream. Αυτή ήταν πάντα η ακαταμάχητη γοητεία της Bjork, κι ας παραμένει για δυο δεκαετίες (τουλάχιστον) μία ανωμαλία στην ποπ κουλτούρα: το ότι καταφέρνει να επιβάλλει την αισθητική της και τις μουσικές της ιδιοτροπίες στο mainstream κοινό, παρ' όλο που τώρα πια δύσκολα την ακολουθούν ανυποψίαστοι.
Το Volta είναι ένα άλμπουμ που σε πρώτη ακρόαση σε ξενίζει, «χαμένο» σε μια επιτηδευμένη «πρωτοπορία» που δεν έχεις ιδέα αν σου αρέσει ή αν σε ενοχλεί. Ποπ, αλλά με τον εξωφρενικό, αντισυμβατικό τρόπο της Bjork. Ένα άλμπουμ γεμάτο με σκληρούς μεταλλικούς ήχους, τα tribal drums του Chris Corsano και του Brian Chippendale των θορυβοποιών Lightning Bolt, τη βιρτουόζο του κινέζικου «λαούτου» Min Xiao-Fen, την κονγκολέζικη φρενήρη αφρο-τέκνο του Konono No1, το «σαντούρι» του Toumani Diabate απ' το Μαλί, χάλκινα πνευστά που δημιουργούν ατμόσφαιρα διονυσιακή. Ακόμα και οι φουτουριστικοί R&B ρυθμοί του Phil Spector της σημερινής hip hop, του Timbaland, εδώ ακούγονται σαν μεταλλαγμένοι. Οι ενορχηστρώσεις είναι για άλλη μια φορά μαγευτικές, παρ' όλο που οι συνθέσεις είναι ασυνάρτητες και καταρρίπτουν κάθε έννοια και δομή του συμβατικού τραγουδιού. Οι εσωστρεφείς μελωδίες και η χαμηλόφωνη μεγαλοπρέπεια του Vespertine συνυπάρχουν με το πανκ των 70s και τις παραδοσιακές μουσικές του κόσμου. Τραγουδάει για έρωτα, για σεξ, για την ακόρεστη λαχτάρα της για ταξίδια (στον μελαγχολικό παιάνα Wanderlust: «συνέχεια μετακινούμαι από νησί σε νησί, αισθάνομαι σαν στο σπίτι μου, οπουδήποτε το άγνωστο με περιτριγυρίζει...», έναν ύμνο στη μοναχικότητα και στην αδυναμία της να ριζώσει σε έναν τόπο), για τις εικόνες που της αποτυπώθηκαν μετά από το ταξίδι της στο Aceh της Ινδονησίας, μια περιοχή ερημωμένη απ' το τσουνάμι, την εποχή που ηχογραφούσε το άλμπουμ της. «Ήμουν σε ένα χωριό όπου 180 χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν σε μια στιγμή» λέει. «Μπορούσες ακόμα να μυρίσεις το θάνατο στον αέρα». Στο πρώτο single της, τη μόνη «ραδιοφωνική» στιγμή της, το Earth Intruders, αναφέρεται στην καταστροφή παίρνοντας έντονα πολιτική θέση. «Είναι για τους ανθρώπους του Τρίτου Κόσμου» συνεχίζει «οπλισμένους με τη δυτική τεχνολογία, που οδηγεί σε εξέγερση. Είναι χαοτικό όλο αυτό».
Στο Dull Flame οf Desire τραγουδάει «Αγαπώ τα μάτια σου, αγάπη μου, την μεγαλοπρεπή αστραφτερή φωτιά τους», πάνω σε ήχους από χάλκινα και ηλεκτρονικούς θορύβους που θυμίζουν ήχους τρένου, ενώ ο Antony τη συνοδεύει, σε ένα αργόσυρτο ερωτικό κομμάτι. Στο Innocence ο φόβος που έρχεται με την ωριμότητα γίνεται το μοτίβο για να ξεδιπλωθούν οι συγκινητικοί στίχοι πάνω σε ένα σκληρό, βρόμικο φανκ: «the thrill of fear, now greatly enjoyed with courage...» Κορυφαία στιγμή του δίσκου είναι το γεμάτο σεξουαλικά υπονοούμενα, τρυφερό I See Who You Are, με την Xiao-Fen να τη συνοδεύει με την pipa και την κρυστάλλινη παραγωγή του Mark Bell.
Έτσι ήταν από την πρώτη στιγμή, απόμακρη και ιδιοσυγκρασιακή. Ή τη λατρεύεις ή τη μισείς. Δεν ξέρω αν το Volta είναι αντικειμενικά ένα καλό άλμπουμ. Όποιος την παρακολουθεί και μπορεί να την προσεγγίσει, θα βρει στοιχεία που θα αγαπήσει. Οι υπόλοιποι ας αρκεστούν στο ότι είναι το νέο άλμπουμ της Bjork. Από μόνο του, γεγονός...
σχόλια