Σπέτσες. Όσο κυκλοφορεί με την εντυπωσιακή πολωνική άμαξα για τις ανάγκες της φωτογράφισης, η Μόνικα γίνεται αναπόφευκτα το αντικείμενο της προσοχής στην παραλία της Χώρας και οι νεαροί λουόμενοι βγαίνουν από τη θάλασσα για να τη φωτογραφίσουν. Είναι πιο χαρούμενη από ποτέ, μια Μόνικα αλλιώτικη, σε έναν νέο ρόλο, στον οποίο δύσκολα θα μπορούσες να τη φανταστείς πριν από τρία χρόνια: της συζύγου και μητέρας, με μια αξιαγάπητη, αεικίνητη κόρη που είναι στα αλήθεια «mini Mo», ένα μικρό αντίγραφο της μαμάς της.
Μιλάει με ενθουσιασμό για την παράσταση που ετοιμάζει στο Ηρώδειο, όπου θα παρουσιάσει πανηγυρικά το νέο ελληνόφωνο άλμπουμ της «Ο κήπος είναι ανθηρός» με τραγούδια που σημαίνουν πολλά για την ίδια, καλλιτεχνικά και συναισθηματικά. Είναι η ιδανική εποχή για να επιστρέψει σε έναν χώρο που της προκαλεί δέος, μετά από μια περίοδο δύσκολη για όλους μας λόγω της επιδημίας. Σχολιάζουμε την κατάσταση που είναι πρωτόγνωρη για τους καλλιτέχνες, καθώς δεν τους επιτρέπεται να κάνουν θεατρικές παραστάσεις και συναυλίες live, μόνο ψηφιακά.
«Το να βλέπεις θέατρο ή συναυλία ψηφιακά είναι σαν να μετατρέπεις το είδος της τέχνης σου, π.χ. σαν να μετατρέπεις το θέατρο σε τηλεόραση» λέει. «Δεν λέω ότι δεν λειτουργεί, αλλά είναι άλλο πράγμα. Είναι ενεργειακό αυτό που συμβαίνει σε μια συναυλία και σε μια παράσταση, μπαίνεις στα vibes του εκάστοτε χώρου. Σ' αυτό παίζει ρόλο το ίδιο το θέατρο π.χ., ο χώρος, οι μυρωδιές, υπάρχει μια συνδημιουργία. Το ίδιο και στο σινεμά: είναι διαφορετικό να βλέπεις μια ταινία στο λάπτοπ και διαφορετικό στην οθόνη του σινεμά, γι' αυτό πάμε στο σινεμά, ενώ μπορούμε να δούμε πλέον τα πάντα στο σπίτι μας. Τις πιο πολλές φορές στο σινεμά δεν πηγαίνω απλώς για την ταινία αλλά για την εμπειρία, για να παρατηρήσω κόσμο, να ξεχαστώ, να βγω εκτός του δικού μου περιβάλλοντος. Μπορεί να είμαστε στην αρχή αυτού του πράγματος και μετά να το συνηθίσουμε και να μας αρέσει.
Δεν μπορούμε με τίποτα να φτιάξουμε τους άλλους, μόνο τον εαυτό μας μπορούμε να αλλάξουμε. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε σε αυτήν τη ζωή είναι να επιλέξουμε ποιους θα έχουμε δίπλα μας και με ποιους θα επικοινωνούμε.
Ο ιός και το lockdown άλλαξαν πολλά πράγματα, μας σύστησαν συνήθειες που δύσκολα αλλάζουν πλέον: όλος ο κόσμος στράφηκε στο ψηφιακό από ανάγκη. Δούλεψε και ο κρατικός μηχανισμός γι' αυτό, έπρεπε να λύσουν 300.000 προβλήματα για να μη σταματήσει το κράτος να λειτουργεί και να βοηθηθεί ο κόσμος με όλη αυτήν τη γραφειοκρατία που επικρατούσε μέχρι τότε. Ο κορωνοϊός ανάγκασε ανθρώπους να προχωρήσουν διαδικασίες χρόνων μέσα σε δύο μήνες, να προσαρμοστούν και να μάθουν την τεχνολογία. Σκέψου πόσο ξαφνικά έγινε αυτή η μετάβαση, που σε άλλη περίπτωση θα μπορούσε να πάρει 30 χρόνια. Και η μαμά μου δεν είναι πολύ της τεχνολογίας, το Skype το σιχαινόταν, τώρα όμως, λόγω της κόρης μου, αναγκάστηκε να κάνει Skype.
Κάποια στιγμή έγινε εκνευριστικό αυτό, το να είσαι σε επαφή με τους δικούς σου ανθρώπους όλη μέρα μέσα από ένα βίντεο, να πρέπει να είσαι μπροστά στο κινητό τουλάχιστον πέντε ώρες την ημέρα. Το χειρότερο με τις βιντεοκλήσεις ήταν ότι είχα πολύ καιρό να κοιτάξω τους γονείς ή τους φίλους μου στα μάτια. Είναι παράξενο, κοιτάζεις την κάμερα και τον απέναντί σου τον βλέπεις κάπως παράμερα. Με είχε πιάσει κατάθλιψη γιατί μου είχε λείψει αυτό, να τους κοιτάζω βαθιά στα μάτια.
— Τι σου έκανε μεγαλύτερη εντύπωση απ' όσα ζήσαμε στο lockdown;
Που ενισχύθηκε ακόμα περισσότερο αυτό που έχει η ελληνική κοινωνία για τους μεγαλύτερους ανθρώπους, ο σεβασμός στους ηλικιωμένους και τους γονείς μας. Εξάλλου, αυτή η κοινωνία σε έχει μάθει να είσαι όντως αυτόνομος και να προσέχεις ο ίδιος τον εαυτό σου. Συνέβαλε κι αυτό στον μικρό αριθμό κρουσμάτων. Όταν είχαν έρθει οι Αμερικανοί την προηγούμενη φορά στο Ηρώδειο και τους είχα πάει στην Πνύκα, δεν κοίταζαν τη θέα, τους είχε κάνει εντύπωση που δεν υπήρχε security και το ότι δεν υπήρχαν πουθενά κορδέλες με απαγορευτικά.
Στην Αμερική υπάρχει η ανάγκη να προστατέψουν τον καθένα, στην Ελλάδα δεν ισχύει αυτό. Πρέπει να προστατεύεις τον εαυτό σου ο ίδιος ανά πάσα στιγμή, δεν υπάρχει ένα σύστημα που να το κάνει, συμβαίνει επειδή υπάρχει ένας σεβασμός απέναντι σε οτιδήποτε δημόσιο, από τους δρόμους όπου πρέπει να οδηγήσεις μέχρι τα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσεις μόνος σου. Λειτούργησε πολύ θετικά αυτό στον κορωνοϊό, όλα έχουν τα καλά τους και τα κακά τους. Υπάρχει ένας σεβασμός για τον συνάνθρωπο στην Ελλάδα. Το θέμα τώρα είναι τι θα γίνει τον Σεπτέμβριο.
Δεν τελείωσε η επιδημία και δεν είναι μόνο στη Νότια Αμερική το πρόβλημα. Η οικογένεια του άντρα μου, που είναι στο Λος Άντζελες, έχει εγκλωβιστεί εκεί για τα καλά και δεν μπορεί να έρθει. Κι εκεί είναι τραγική η κατάσταση. Εδώ κράτησε πολύ λίγο γι' αυτό που ήταν, εκεί θα τους φάει όλο το καλοκαίρι.
Οι άνθρωποι που έχουν περάσει δοκιμασίες, προβλήματα υγείας, σοβαρά ατυχήματα, είναι πιο προετοιμασμένοι για κάτι τέτοιο. Από τη δική μου δοκιμασία στο ναυάγιο το πιο σοκαριστικό ήταν ότι μέχρι τότε πίστευα πως όλα τα κακά συμβαίνουν μόνο στους άλλους. Σκεφτόμουν: «Μα πώς γίνεται να συμβαίνει σ' εμένα;». Και με τον κορωνοϊό ήταν το ίδιο, κατάλαβα ότι αφορούσε κι εμάς, δεν είναι κάτι που ακούμε ότι υπάρχει απλώς εκεί έξω, μπορεί να μπει και στο σπίτι μας. Είναι αληθινό, συμβαίνει.
Έτσι, ήμασταν έτοιμοι για όλα, να κάνουμε τα πάντα για να μην αρρωστήσουμε και να το αντιμετωπίσουμε. Αυτό ήταν και οι οδηγίες των ειδικών. Δεν γίναμε υποχόνδριοι, τα απαραίτητα μέτρα που πήραμε δεν μας έκαναν κακό. Για δύο εβδομάδες ήμασταν με τον άντρα μου και την κόρη μου στο σπίτι, δεν βγήκαμε, σιγά το δράμα. Ήταν μια πολύ δραματική αφορμή για να μείνουμε μέσα, αλλά το ότι μείναμε λίγες μέρες με την οικογένειά μας ήταν θετικό εν τέλει. Κι ήμουν πολύ περήφανη για τον εαυτό μου εκείνες τις εβδομάδες, γιατί ήρθα αντιμέτωπη με τις αποφάσεις που έχω πάρει στη ζωή μου, δηλαδή τις Σπέτσες, το σπίτι, όλα, γιατί ήταν σαν να είχαμε προετοιμαστεί για μια τέτοια συνθήκη.
Δεν άλλαξε και πάρα πολύ η ζωή μας. Γιατί όταν είμαστε στο Λος Άντζελες μπορεί να τρέχουμε σαν τους τρελούς, αλλά στις Σπέτσες, στο σπίτι μας, όλα είναι πιο ήρεμα, καθόμαστε στη βεράντα, μαγειρεύουμε.
— Πώς πήρατε την απόφαση να μετακομίσετε στις Σπέτσες;
Όταν ήμουν έγκυος στη Μελίνα ήθελα να είμαι στην Ελλάδα και λόγω της οικογένειάς μου και επειδή ήταν μια μεγάλη αλλαγή στη ζωή μου, ήθελα να είμαι σε ένα περιβάλλον όμορφο, ήρεμο και απλό. Τις Σπέτσες τις αγαπούσαμε επειδή ερχόμασταν διακοπές συνέχεια, έτσι επιλέξαμε να μείνουμε εδώ. Ο τόπος αυτός είναι για μας. Γέννησα και στις 5 μέρες ήρθαμε στο νησί, χωρίς να ξέρουμε ούτε έναν άνθρωπο, και τώρα είναι φανταστικά. Τους ξέρουμε όλους, έρχονται όλοι οι φίλοι μας, οι συνεργάτες μας, και είναι μια ωραία αφορμή για εκδρομή όταν καλείς κάποιον από Αθήνα. Και οι ξένοι μουσικοί που έρχονται στο στούντιό μου ξετρελαίνονται με το νησί.
— Μετά το ρίσκο να φύγετε από τη Νέα Υόρκη και να έρθετε σε ένα μικρό νησί, πήρες και το ρίσκο του ελληνικού δίσκου.
Τη «Στάλα» την έγραψα μόλις είχα γυρίσει από την Αμερική. Πήγαμε με τους Αμερικανούς μουσικούς στο εξοχικό μου και γράψαμε το κομμάτι. Περάσαμε τέλεια, αλλά η «Στάλα» και ο ελληνικός δίσκος δεν ήταν γι' αυτήν τη μορφή, ήταν ένα πρότζεκτ πολύ μεγάλο, πολύ σοβαρό και πέρσι το καλοκαίρι που μου πρότεινε ο Alpha να κάνω το «Bloody Something» μια τρομερή υπερπαραγωγή για το καθημερινό σίριαλ, ξαναβρήκα την ομάδα μου στην Ελλάδα. Είχα καιρό να δουλέψω μαζί τους, γιατί ακόμα είχα την μπάντα μου στην Αμερική, αλλά μια μέρα που καθόμουν στη βεράντα μου συνειδητοποίησα ότι είναι «αστέρια» και ότι αυτή είναι η στιγμή στη ζωή μου που είμαι στην Ελλάδα, στο νησί μου, έτσι άρχισα να δουλεύω τον «Κήπο». Πήγα στο στούντιο και μέσα σε δύο εβδομάδες κάτι που εδώ και δέκα χρόνια μου φαινόταν πολύ δύσκολο, μου βγήκε νεράκι. Το έκανα για μένα, για να το μοιραστώ με τον κόσμο. Το είδα σαν μια ευκαιρία κάτι τόσο ελληνικό να ταξιδέψει πέρα από τα ελληνικά σύνορα.
Τυχερό αστέρι
— Μετά από τόσα χρόνια τι είχες να αποδείξεις;
Ο ελληνικός δίσκος δεν είναι κάτι απλό, είναι ξανά από την αρχή, είναι η χώρα σου, η μητρική σου γλώσσα. Το σκεφτόμουν δέκα χρόνια πώς θα γίνει και τώρα, που δεν το σκεφτόμουν, το έκανα. Και μάλιστα φοβόμουν μήπως πει κάτι κάποιος από την ομάδα, αλλά ήταν όλοι μέσα, «πάμε να κάνουμε αυτή την τρέλα». Αυτό που μου έμαθε η Αμερική είναι ότι πρέπει να πετάς πολλά, να μένουν τα απλά πράγματα και η ουσία. Ότι όλα μπορούν να γίνουν σε μικρότερο μέγεθος. Τεχνικά, η παραγωγή του δίσκου για τα δικά μου δεδομένα ήταν ιδανική, δεν θα άλλαζα τίποτα. Ήταν όλα μετρημένα γιατί βγήκαν με διαύγεια. Και η κριτική ήταν πολύ καλή, τα μηνύματα που έχω πάρει και παίρνω είναι πολύ συγκινητικά.
Στην ελληνική πραγματικότητα υπάρχει ανάγκη για περισσότερη ποικιλία, πιστεύω. Προσπαθώ να έχω ένα εύρος καλλιτεχνικό το οποίο με βοηθάει να εξελίσσομαι και να δημιουργώ όσο μπορώ. Η ελληνική μουσική, όσες ξένες αναφορές και να έχεις, είναι μέσα σου. Είδα την Ευτυχία τις προάλλες στο σινεμά και έκλαιγα καθόλη τη διάρκεια της ταινίας. Άκουγα το «Είμαι αετός χωρίς φτερά» και θυμήθηκα τις πιο ωραίες μου στιγμές, να το βάζω, να το χορεύω και να το τραγουδάω. Υπάρχουν τραγούδια που όχι μόνο μου άρεσαν, με ολοκλήρωναν. Δηλαδή, ήταν όλο μου το είναι. Το «Χαμόγελο της Τζοκόντας» είναι ένας δίσκος που κουβαλάω, ξέρω κάθε νότα, ή ο Θεοδωράκης. Είναι χειμαρρώδης ο Θεοδωράκης, έχει αυτό το μεγαλειώδες, με εξιτάρει, με εντυπωσίαζε πάντα, ή ο Μαρκόπουλος.
Θυμάμαι, είχε έρθει για συναυλία στο Καρπενήσι και είχα πάθει σοκ γιατί έχει εμβατήρια. Αυτές οι μουσικές έχουν γράψει μέσα μου πάρα πολύ βαθιά, ο Παπαθανασίου, τα νησιώτικα. Σκέψου ότι μεγάλωσα με κιθαροβραδιές και γιορτές και με συγκινούσαν πολύ τα δημοτικά. Μπορεί να πηγαίναμε σε ένα τυχαίο πανηγύρι, να άκουγα ένα καλαματιανό και να έκλαιγα. Με συγκινεί πάρα πολύ το λαϊκό τραγούδι, αλλά δεν μπορώ να σου πω ότι θα πήγαινα να αγοράσω δίσκο να τον βάλω στο αυτοκίνητο. Πήγαινα σε γάμο και το «Σήμερα γάμος γίνεται» με ανατρίχιαζε. Ή πήγαινα στον Επιτάφιο για να ακούσω τους ύμνους...
— Πες μου τι έγινε με το «Χριστός Ανέστη» που έγινε viral στην καραντίνα.
Ψέλνω κάθε χρόνο, δεν ήταν η πρώτη φορά φέτος με το «Χριστός Ανέστη». Το βίντεο με το οποίο έγινε ντόρος το ανέβασε ο πάτερ Γρηγόριος ‒που είναι παπάς-φίρμα‒ χωρίς να το ξέρω. Ήμασταν στο σπίτι μου και τρώγαμε μαζί με τον πατέρα Γρηγόρη και τη διπλανή οικογένεια του κυρ-Νίκου, που είναι ψάλτης, και μου είπαν «θες να έρθεις στην εκκλησία να ψάλεις το "Χριστός Ανέστη;"». Ρώτησα αν επιτρέπεται και μου είπαν «μα θα είμαστε μόνο 4 άτομα». Εκεί έξω υπάρχουν τα πάντα, καλά και κακά, σημασία έχει να κάνουμε εμείς αυτό που θεωρούμε σωστό και το «Χριστός Ανέστη» είναι για μένα η πιο ωραία μελωδία που έχει γραφτεί στον κόσμο. Ή τα τροπάρια της Μεγάλης Πέμπτης και της Μεγάλης Παρασκευής.
Μια χρονιά που αποφάσισα να κάνω Πάσχα στη Νέα Υόρκη πήγα σε μια εκκλησία τη Μεγάλη Πέμπτη για να ανάψω ένα κεράκι και με έβαλαν να πατήσω ένα κουμπί. Με έπιασε ταραχή, πήρα την επόμενη πτήση για την Αθήνα, οδήγησα δύο ώρες μέχρι το Άστρος Κυνουρίας που ήταν οι γονείς μου και ο αδερφός μου και πρόλαβα να είμαι στον Επιτάφιο με ένα κεράκι. Δεν χρειάζεται να είσαι καν πιστός για να πας στην εκκλησία, δεν είναι θέμα πίστης και ορθοδοξίας. Μόνο Πάσχα πάω στην εκκλησία ‒ αλλά κάθε Πάσχα. Είναι και κάτι πολύ προσωπικό αυτό, δεν χρειάζεται να το ξέρει ο καθένας γιατί δεν αφορά τη δουλειά μου, αλλά αυτοί που με γνωρίζουν προσωπικά ξέρουν ότι δεν υπάρχει περίπτωση να χάσω τη Μεγάλη Παρασκευή ή το «Χριστός Ανέστη».
Η νέα μουσική απουσιάζει από την ελληνική πραγματικότητα, η ποικιλία, αλλά δεν γίνεται να ακούω μόνο αυτό που μου αρέσει, γιατί πρέπει να επεκτείνω τους ορίζοντές μου. Μόνο έτσι το κάνεις. Δεν μπορώ να ακούω άλλο τα ίδια και τα ίδια κομμάτια στο ραδιόφωνο, ακόμα κι αν με έχουν στιγματίσει. Άκουγα τις προάλλες ένα κομμάτι των Smashing Pumpkins και δεν μπορούσα. Το αγαπώ, αλλά μου θυμίζει άλλα χρόνια, άλλα πράγματα. Καλή είναι η παλιά μουσική, αλλά πού είναι το αντίβαρο;
Δεν μπορούμε με τίποτα να φτιάξουμε τους άλλους, μόνο τον εαυτό μας μπορούμε να αλλάξουμε. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε σε αυτήν τη ζωή είναι να επιλέξουμε ποιους θα έχουμε δίπλα μας και με ποιους θα επικοινωνούμε. Γι' αυτό περιορίζεται όλο και περισσότερο ο κύκλος των ανθρώπων που έχω κοντά μου και μουσικά και καλλιτεχνικά. Έχω τις ομάδες μου πλέον. Δεν έχω απωθημένα και για να συνεχίσω να κάνω κάτι πρέπει να το αγαπώ και να μου δίνει ευχαρίστηση. Γιατί από ένα σημείο και μετά, όση δόξα και λεφτά και να αποκτήσεις, στο τέλος της ημέρας αυτό που θέλεις είναι να περνάς καλά. Έχω πέντε φίλους και πέντε συνεργάτες και δεν θέλω κανέναν άλλο. Και δεν έχω ανάγκη να με αναγνωρίζουν στον δρόμο. Θέλω να κάνω τις συναυλίες μου, να μιλάω με αξιόλογους ανθρώπους, να παίρνω χαρά από αυτό που κάνω, αυτή είναι η ζωή μου.
— Τι θα δούμε στο Ηρώδειο;
Στο Ηρώδειο, τώρα που σταματάνε όλα με τον κορωνοϊό, εμείς κάνουμε μεγάλα πράγματα ως ομάδα και ξέρεις γιατί; Επειδή κάνουμε υπομονή. Για δύο χρόνια δεν θα κάνω κάτι χωρίς σωστή προετοιμασία, για να έρθει η κατάλληλη στιγμή και να κάνω κάτι ωραίο, κάτι ολοκληρωμένο. Κι όταν έχεις υπομονή και αυτοπεποίθηση, ξέρεις πως ό,τι κάνεις θα το κάνεις με βάση τις αξίες σου. Έχω κάνει λάθη στο παρελθόν επειδή επηρεαζόμουν, αλλά τώρα δεν υπάρχει περίπτωση να με πείσει κάποιος να κάνω κάτι που δεν το νιώθω. Τα λάθη μας μάς κάνουν καλύτερους ανθρώπους. Και μας ξυπνάνε.
Με ρώτησε η Κατερίνα Ευαγγελάτου αν έχω θέμα που δεν θα έχει την πληρότητα των 2.000 θέσεων το Ηρώδειο και της είπα ότι δεν με νοιάζει. Μπορεί να είναι 800 άτομα, αλλά και 30 να είναι, εγώ θα ζήσω τη βραδιά της ζωής μου. Στην παράσταση του Ηρωδείου ετοιμαζόμαστε να δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό και να χαρίσουμε στον κόσμο μια βραδιά κάπως πιο ξένοιαστη, ρομαντική. Δουλεύουμε από το πρωί μέχρι το βράδυ για να στήσουμε κάτι μοναδικό, είμαι τόσο χαρούμενη με αυτό το πρότζεκτ.
Την τελευταία φορά που πάτησα στη σκηνή του Ηρωδείου ήταν το 2014. Φέτος, έπειτα από 6 χρόνια, επιστρέφοντας στο επιβλητικό ωδείο, ο μόνος στόχος είναι να ξεπεράσω τον εαυτό μου, μαζί με όλη την ομάδα. Ο κήπος θα είναι πράγματι ανθηρός. Το Ηρώδειο θα ανθίσει κυριολεκτικά, αλλά τίποτα απ' όσα θα παρακολουθήσει, θα ακούσει και θα αφουγκραστεί ο κόσμος τα δύο αυτά βράδια δεν θα είναι τόσο προφανές. Είναι μια παράσταση στην οποία έχουμε δώσει σημασία και στην παραμικρή λεπτομέρεια, όλα τα στοιχεία έχουν μια σύνδεση μεταξύ τους και μια ξεχωριστή σημασία. Η μετάβαση από το παλιό στο νέο, το εδώ και το έξω, αποτελείται από δύο δυναμικές δυάδες που παίζουν κυρίαρχο ρόλο στη δομή και στη ροή της παράστασης.
— Τι άλλο ετοιμάζεις για το φετινό καλοκαίρι;
Μετά τις παραστάσεις στο Ηρώδειο τον Ιούλιο ετοιμάζουμε κάτι εντελώς νέο, αυτήν τη φορά στις Σπέτσες. Οραματιζόμασταν ένα τέτοιο πρότζεκτ αρκετό καιρό και τον φετινό Αύγουστο φέρνουμε ζωντανεύουμε βήμα-βήμα ένα τριήμερο γεμάτο διαφορετικά στοιχεία που όλα μαζί θα προσφέρουν ένα φανταστικό συνολικό αποτέλεσμα και εμπειρία που παρόμοια δεν έχει φιλοξενήσει το νησί ως τώρα. Δεν μπορώ να πω πολλά γι' αυτό σε αυτήν τη φάση, αλλά ξεκινάμε στο νησί μας φέτος το καλοκαίρι κάτι πανέμορφο, στο οποίο θα συμμετέχω ως ερμηνεύτρια, και στο σύνολό του θα είναι μια αμιγώς μουσική εμπειρία.
Μόνικα - Κάτι Ανθίζει στο Ηρώδειο
20 & 21/7, στις 21:00
Ωδείο Ηρώδου Αττικού
To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
