Ο δίσκος σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη που κυκλοφόρησε ταυτόχρονα με τη βράβευσή του με το Νόμπελ

Ο δίσκος σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη που κυκλοφόρησε ταυτόχρονα με τη βράβευσή του με το Νόμπελ Facebook Twitter
1

Ο δίσκος σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη που κυκλοφόρησε ταυτόχρονα με τη βράβευσή του με το Νόμπελ Facebook Twitter
Ο συνθέτης Μιχάλης Τρανουδάκης

Δεν ξέρω κατά πόσο είναι σωστό να θεωρείται ο Μάνος Χατζιδάκις ο πρώτος μελοποιός του ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, εφόσον οι στίχοι του που μελοποίησε το 1959 ήταν η ελληνική απόδοση αυτών του Bertolt Brecht για την παράσταση ''Ο κύκλος με την κιμωλία'' του Θεάτρου Τέχνης. Αντίθετα, η πρώτη φορά που ο Ελύτης εμφανίζεται ως ποιητής - στιχουργός είναι με το τραγούδι ''Ανάμεσα Σύρο και Τζιά'' για τον κύκλο ''Αρχιπέλαγος'' του Μίκη Θεοδωράκη. Ακολούθησαν οι ''Μικρές Κυκλάδες'' και ''Το Άξιον Εστί'', επίσης του Θεοδωράκη, το ''Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας'' μελοποιημένο το 1967 από τον Νότη Μαυρουδή, ''Ο Ήλιος ο Πρώτος'' (1969) του Γιάννη Μαρκόπουλου με τη Μαρία Δημητριάδη και, φυσικά, στη δεκαετία του 1970 πια, ''Ο Μεγάλος Ερωτικός'' (1972) του Χατζιδάκι με το, ερμηνευμένο από τον Δημήτρη Ψαριανό, ''Με την πρώτη σταγόνα της βροχής''.

Υπάρχει και ένα άλλο σπουδαίο έργο, όμως, που έμελλε να κυκλοφορήσει ταυτόχρονα με την απονομή του βραβείου Νόμπελ στον ποιητή (1979), μολονότι τα τραγούδια του είχαν γραφτεί στις αρχές εκείνης της δεκαετίας. Πρόκειται για την ''Ποδηλάτισσα'' του συνθέτη Μιχάλη Τρανουδάκη με ερμηνεύτρια την Αφροδίτη Μάνου.

Ο ίδιος ο Ελύτης επιμελήθηκε το εξώφυλλο και μάλιστα αρχικά κυκλοφόρησε με το κολάζ του με τον Ηνίοχο ανάμεσα στα τριαντάφυλλα. Στην πορεία, όμως, ο ποιητής άλλαξε γνώμη κι έτσι το άλμπουμ στην επανέκδοση βγήκε με το, γνωστό μέχρι σήμερα, κολάζ με το ποδήλατο.

Πιο συγκεκριμένα, τα τραγούδια της ''Ποδηλάτισσας'' γράφτηκαν τον χειμώνα του 1973 προς ΄74 και πρωτοπαρουσιάστηκαν σε συναυλία στο Σπόρτινγκ το 1975 με ερμηνευτές τον Γιάννη Δημητρά και τη Μαρία Κάτηρα (αμφότεροι συμμετείχαν ως τραγουδιστές τόσο στις παραστάσεις, όσο και στη δισκογράφηση του έργου ''Ο Οδοιπόρος, το μεθυσμένο κορίτσι και ο Αλκιβιάδης'' του Μάνου Χατζιδάκι το 1974). Ήδη από το ΄74 ο Χατζιδάκις είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για να τα εκδώσει από το ''Πολύτροπον'', την προσωπική του ετικέτα στη Lyra. Τον απορρόφησαν όμως τα δικά του έργα μέχρι που το ''Πολύτροπον'' έπεσε σε αδράνεια και ''έκλεισε''.

 

Τελικά η ''Ποδηλάτισσα'' κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 1979 από τη Lyra του Πατσιφά, με την ενορχήστρωση του Τάσου Καρακατσάνη, λίγες μόνο εβδομάδες μετά την αναγγελία του Νόμπελ από τη Σουηδική Ακαδημία στον Ελύτη (18 - 10 - 1979).

Οι ηχογραφήσεις του δίσκου πραγματοποιήθηκαν στο στούντιο ''Action'' τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του ΄79 με τη συμμετοχή μερικών από τους καλύτερους μουσικούς της εποχής, τα ονόματα των οποίων δεν αναγράφηκαν στην έκδοση: Στέλλα Κυπραίου - Γεράσιμος Πυλαρινός (κιθάρες), Θανάσης Πολυκανδριώτης (τζουράς), Φίλιππος Τσεμπερούλης (πνευστά), Τάσος Διακογιώργης (σαντούρι - μαρίμπα), Κίμων Βασιλάς (ακορντεόν), Παντελής Δεσποτίδης (βιολί).

 

Ο ίδιος ο Ελύτης επιμελήθηκε το εξώφυλλο και μάλιστα αρχικά κυκλοφόρησε με το κολάζ του με τον Ηνίοχο ανάμεσα στα τριαντάφυλλα. Στην πορεία, όμως, ο ποιητής άλλαξε γνώμη κι έτσι το άλμπουμ στην επανέκδοση βγήκε με το, γνωστό μέχρι σήμερα, κολάζ με το ποδήλατο.

Όντας εξαιρετικά προσεχτικός με την εργασία του - εικάζεται ότι ακόμη και τις μελοποιήσεις του Θεοδωράκη με βαριά καρδιά τις ενέκρινε ο Ελύτης -, υποχρέωσε την εταιρεία, πιέζοντας τον Πατσιφά να ξαναηχογραφηθεί και να ξανατυπωθεί η πρώτη πλευρά του δίσκου. Αιτία ήταν μία λέξη στο ομότιτλο κομμάτι που άνοιγε το άλμπουμ: Η Αφροδίτη Μάνου πρόφερε το ''πενdάλι της'', αντί το ''πεdάλι της''!

Από τα δεκατρία ποιήματα που είχε μελοποιήσει ο Τρανουδάκης επελέγησαν να συμπεριληφθούν τα έντεκα. Τα δύο που έμειναν εκτός ήταν ''Η τελετή'' και ''Το σπίτι το ακατοίκητο'', τα οποία μπήκαν αργότερα στο δίσκο ''Σύννεφο, σύννεφο που πας'' (Δισκογραφικός Συνεταιρισμός Καλλιτεχνών, 1983) με τη Σοφία Μιχαηλίδου, ένας δίσκος εκτός εμπορίου σήμερα χωρίς να έχει εκδοθεί ποτέ σε ψηφιακή μορφή.


1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

elton john

Μουσική / Το ντοκιμαντέρ που αποκάλυπτε τον πραγματικό Έλτον Τζον

Ένα νέο ντοκιμαντέρ στο Disney+ ακολουθεί τον διάσημο μουσικό στην πρόσφατη περιοδεία του και κάνει μια αναδρομή στην 55χρονη καριέρα του. Πριν από τρεις δεκαετίες όμως, μια άλλη ταινία τον έδειχνε σε όλο το αφιλτράριστο μεγαλείο του.
THE LIFO TEAM
Κοντσέρτο του Αρανχουέθ: Ποιος μπορεί να μείνει ασυγκίνητος από αυτό το κοντσέρτο;

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Ποιος μπορεί να μείνει ασυγκίνητος από το Κοντσέρτο του Αρανχουέθ;

Σχεδόν έναν αιώνα μετά τη δημιουργία του το «Κοντσέρτο του Αρανχουέθ» του Χοακίν Ροντρίγκο παραμένει η μουσική στην οποία όλοι με κάποιο τρόπο παραδινόμαστε. Η Ματούλα Κουστένη αποκρυπτογραφεί τη μελαγχολία, τη σπαρακτική μελωδία, τη δύναμη της κιθάρας και τη μοναδική του ενέργεια.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Μας αφορά σήμερα η Lady Gaga;

The Review / Μας αφορά σήμερα η Lady Gaga;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο δημοσιογράφος Γιάννης Τσιούλης aka Cartoon Dandy συζητούν για την πορεία και τα τελευταία βήματα στη μουσική και κινηματογραφική βιομηχανία μιας από τις μεγαλύτερες ποπ σταρ της τελευταίας 15ετίας και για το πόσο relevant είναι σήμερα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
10 χρόνια μετά, ακόμη μας στοιχειώνει το «Ταπεινοί Και Πεινασμένοι»

Μουσική / Το «Ταπεινοί Και Πεινασμένοι» του ΛΕΞ ακόμη μας στοιχειώνει

Πέρασαν 10 χρόνια από την κυκλοφορία του πρώτου προσωπικού δίσκου του «Τ.Κ.Π.», που δεν ήταν απλώς ένα σημείο τομής για την εγχώρια ραπ σκηνή. Ήταν κάτι που σε άρπαζε και σε προσγείωνε με το ζόρι στην καθημερινότητα.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ
Η Bipolia δεν φοβάται να παίζει μουσική στον δρόμο

Μουσική / Η Bipolia δεν φοβάται να παίζει μουσική στον δρόμο

«Είναι σίγουρα πιο χαλαρά στην Κυψέλη, πιο γειτονιά σε σχέση με την Ερμού»: Η νεαρή μουσικός φέρνει αναζωογονητική αύρα στα ελληνικά ροκ και ποπ δεδομένα με το ντεμπούτο άλμπουμ της και τις εμφανίσεις της στους δρόμους της Αθήνας.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
«Βλάσφημο, σατανιστικό, πορνογραφικό»: Η ιστορία του θρυλικού ‘666’, του άλμπουμ που σήμανε το τέλος των Aphrodite’s Child

Μουσική / «Βλάσφημο, σατανιστικό, πορνογραφικό»: Η ιστορία του θρυλικού «666», του άλμπουμ που σήμανε το τέλος των Aphrodite’s Child

Οι εξωφρενικές ιδέες του Νταλί, τα λάγνα φωνητικά της Ειρήνης Παπά και οι διαμάχες του Βαγγέλη Παπαθανασίου με τη δισκογραφική εταιρεία ήταν μόνο μερικά από τα επεισόδια της δημιουργίας ενός μνημειώδους άλμπουμ που επανακυκλοφορεί αυτές τις μέρες σε deluxe έκδοση.
THE LIFO TEAM
«Μόλις νιώσεις σιγουριά ως γυναίκα, θα προσπαθήσουν να σε σπρώξουν προς τα κάτω»

Μουσική / «Μόλις νιώσεις σιγουριά ως γυναίκα, θα προσπαθήσουν να σε σπρώξουν προς τα κάτω»

Aφήνοντας πίσω της την προηγούμενη ζωή της ως νοσοκόμα, μετά από παρότρυνση των ασθενών της να κυνηγήσει τα όνειρά της, η παραγωγός και καλλιτέχνιδα Kelly Lee Owens μιλά για την τελευταία της δουλειά, τις σημαντικές συνεργασίες της και τη μουσική που διαμορφώνει συνειδήσεις και επηρεάζει συναισθήματα.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Η σπουδαία επανεκκίνηση της Καμεράτα ως Ορχήστρα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών

Μουσική / Η συγκινητική επανεκκίνηση της Καμεράτας

Τέσσερα χρόνια, δύο νομοθετικές παρεμβάσεις, τρεις υπουργικές αποφάσεις και μία εκκαθάριση χρειάστηκαν ώστε να μπορέσει η Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής να κάνει restart και να επανέλθει ως Ορχήστρα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Beyoncé εναντίον Beatles: Τα βραβεία Grammy ξεπέρασαν κάθε όριο φαιδρότητας

Μουσική / Beyoncé εναντίον Beatles: Τα βραβεία Grammy ξεπέρασαν κάθε όριο φαιδρότητας

Η υποψηφιότητα ενός ξεχασμένου και μάλλον αδιάφορου κομματιού του Τζον Λένον για το βραβείο του δίσκου της χρονιάς φαίνεται να συμπυκνώνει όλη την σύγχυση και την έλλειψη σοβαρότητας που διακρίνει τον κουρασμένο μηχανισμό κύρους των Grammy.
THE LIFO TEAM
Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Δημοσιογράφος, στιχουργός. Θα ήταν ευχαριστημένος αν, απ’ όλα τα τραγούδια του, έμενε στην ιστορία το τετράστιχο: «Το απομεσήμερο έμοιαζε να στέκει, σαν αμάξι γέρικο, στην ανηφοριά».
ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗΣ

σχόλια

1 σχόλια