Ο δίσκος σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη που κυκλοφόρησε ταυτόχρονα με τη βράβευσή του με το Νόμπελ

Ο δίσκος σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη που κυκλοφόρησε ταυτόχρονα με τη βράβευσή του με το Νόμπελ Facebook Twitter
1

Ο δίσκος σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη που κυκλοφόρησε ταυτόχρονα με τη βράβευσή του με το Νόμπελ Facebook Twitter
Ο συνθέτης Μιχάλης Τρανουδάκης

Δεν ξέρω κατά πόσο είναι σωστό να θεωρείται ο Μάνος Χατζιδάκις ο πρώτος μελοποιός του ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, εφόσον οι στίχοι του που μελοποίησε το 1959 ήταν η ελληνική απόδοση αυτών του Bertolt Brecht για την παράσταση ''Ο κύκλος με την κιμωλία'' του Θεάτρου Τέχνης. Αντίθετα, η πρώτη φορά που ο Ελύτης εμφανίζεται ως ποιητής - στιχουργός είναι με το τραγούδι ''Ανάμεσα Σύρο και Τζιά'' για τον κύκλο ''Αρχιπέλαγος'' του Μίκη Θεοδωράκη. Ακολούθησαν οι ''Μικρές Κυκλάδες'' και ''Το Άξιον Εστί'', επίσης του Θεοδωράκη, το ''Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας'' μελοποιημένο το 1967 από τον Νότη Μαυρουδή, ''Ο Ήλιος ο Πρώτος'' (1969) του Γιάννη Μαρκόπουλου με τη Μαρία Δημητριάδη και, φυσικά, στη δεκαετία του 1970 πια, ''Ο Μεγάλος Ερωτικός'' (1972) του Χατζιδάκι με το, ερμηνευμένο από τον Δημήτρη Ψαριανό, ''Με την πρώτη σταγόνα της βροχής''.

Υπάρχει και ένα άλλο σπουδαίο έργο, όμως, που έμελλε να κυκλοφορήσει ταυτόχρονα με την απονομή του βραβείου Νόμπελ στον ποιητή (1979), μολονότι τα τραγούδια του είχαν γραφτεί στις αρχές εκείνης της δεκαετίας. Πρόκειται για την ''Ποδηλάτισσα'' του συνθέτη Μιχάλη Τρανουδάκη με ερμηνεύτρια την Αφροδίτη Μάνου.

Ο ίδιος ο Ελύτης επιμελήθηκε το εξώφυλλο και μάλιστα αρχικά κυκλοφόρησε με το κολάζ του με τον Ηνίοχο ανάμεσα στα τριαντάφυλλα. Στην πορεία, όμως, ο ποιητής άλλαξε γνώμη κι έτσι το άλμπουμ στην επανέκδοση βγήκε με το, γνωστό μέχρι σήμερα, κολάζ με το ποδήλατο.

Πιο συγκεκριμένα, τα τραγούδια της ''Ποδηλάτισσας'' γράφτηκαν τον χειμώνα του 1973 προς ΄74 και πρωτοπαρουσιάστηκαν σε συναυλία στο Σπόρτινγκ το 1975 με ερμηνευτές τον Γιάννη Δημητρά και τη Μαρία Κάτηρα (αμφότεροι συμμετείχαν ως τραγουδιστές τόσο στις παραστάσεις, όσο και στη δισκογράφηση του έργου ''Ο Οδοιπόρος, το μεθυσμένο κορίτσι και ο Αλκιβιάδης'' του Μάνου Χατζιδάκι το 1974). Ήδη από το ΄74 ο Χατζιδάκις είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για να τα εκδώσει από το ''Πολύτροπον'', την προσωπική του ετικέτα στη Lyra. Τον απορρόφησαν όμως τα δικά του έργα μέχρι που το ''Πολύτροπον'' έπεσε σε αδράνεια και ''έκλεισε''.

 

Τελικά η ''Ποδηλάτισσα'' κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 1979 από τη Lyra του Πατσιφά, με την ενορχήστρωση του Τάσου Καρακατσάνη, λίγες μόνο εβδομάδες μετά την αναγγελία του Νόμπελ από τη Σουηδική Ακαδημία στον Ελύτη (18 - 10 - 1979).

Οι ηχογραφήσεις του δίσκου πραγματοποιήθηκαν στο στούντιο ''Action'' τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του ΄79 με τη συμμετοχή μερικών από τους καλύτερους μουσικούς της εποχής, τα ονόματα των οποίων δεν αναγράφηκαν στην έκδοση: Στέλλα Κυπραίου - Γεράσιμος Πυλαρινός (κιθάρες), Θανάσης Πολυκανδριώτης (τζουράς), Φίλιππος Τσεμπερούλης (πνευστά), Τάσος Διακογιώργης (σαντούρι - μαρίμπα), Κίμων Βασιλάς (ακορντεόν), Παντελής Δεσποτίδης (βιολί).

 

Ο ίδιος ο Ελύτης επιμελήθηκε το εξώφυλλο και μάλιστα αρχικά κυκλοφόρησε με το κολάζ του με τον Ηνίοχο ανάμεσα στα τριαντάφυλλα. Στην πορεία, όμως, ο ποιητής άλλαξε γνώμη κι έτσι το άλμπουμ στην επανέκδοση βγήκε με το, γνωστό μέχρι σήμερα, κολάζ με το ποδήλατο.

Όντας εξαιρετικά προσεχτικός με την εργασία του - εικάζεται ότι ακόμη και τις μελοποιήσεις του Θεοδωράκη με βαριά καρδιά τις ενέκρινε ο Ελύτης -, υποχρέωσε την εταιρεία, πιέζοντας τον Πατσιφά να ξαναηχογραφηθεί και να ξανατυπωθεί η πρώτη πλευρά του δίσκου. Αιτία ήταν μία λέξη στο ομότιτλο κομμάτι που άνοιγε το άλμπουμ: Η Αφροδίτη Μάνου πρόφερε το ''πενdάλι της'', αντί το ''πεdάλι της''!

Από τα δεκατρία ποιήματα που είχε μελοποιήσει ο Τρανουδάκης επελέγησαν να συμπεριληφθούν τα έντεκα. Τα δύο που έμειναν εκτός ήταν ''Η τελετή'' και ''Το σπίτι το ακατοίκητο'', τα οποία μπήκαν αργότερα στο δίσκο ''Σύννεφο, σύννεφο που πας'' (Δισκογραφικός Συνεταιρισμός Καλλιτεχνών, 1983) με τη Σοφία Μιχαηλίδου, ένας δίσκος εκτός εμπορίου σήμερα χωρίς να έχει εκδοθεί ποτέ σε ψηφιακή μορφή.


1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Πόση techno αντέχει η Αθήνα;

The Review / Πόση techno αντέχει η Αθήνα;

O Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο ραδιοφωνικός παραγωγός και DJ Νίκος Ζώης συναντήθηκαν στη δεύτερη μέρα του φετινού Techniques και σχολιάζουν τη βραδιά, το σετ της –ακριβοθώρητης πλέον– Charlotte de Witte και όσα είναι hot τώρα στην ηλεκτρονική σκηνή και στο αθηναϊκό nightlife.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
νταλαρας παπακωνσταντίνου

Μουσική / Γιώργος Νταλάρας και Βασίλης Παπακωνσταντίνου ξανά μαζί 33 χρόνια μετά

Οι δύο σπουδαίοι ερμηνευτές ετοιμάζονται να μοιραστούν και πάλι τη σκηνή, παρουσιάζοντας μια θεατροποιημένη μουσική παράσταση με κείμενα και αφήγηση του Οδυσσέα Ιωάννου που θα αφορούν το ελληνικό τραγούδι.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Bruce Springsteen & the E Street Band: Το ροκ του παρελθόντος και του μέλλοντος μας

Daily / Bruce Springsteen & the E Street Band: Το ροκ του παρελθόντος και του μέλλοντός μας

«Μετά από 50 χρόνια στον δρόμο, είναι πολύ αργά για να σταματήσουμε τώρα», δηλώνει μ’ ένα διακριτικό μειδίαμα ο 75χρονος ροκ σταρ σ’ ένα νέο ντοκιμαντέρ που παρακολουθεί από απόσταση αναπνοής την πρόσφατη περιοδεία του Μπρους Σπρίνγκστιν και της θρυλικής μπάντας του.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Tsugranes

Μουσική / Η επιρροή των ελληνικών '90s -’00s στις Tsugranes και τον ήχο τους

Με αναφορές στον ΛεΠα και την Charli XCX, το τριμελές σχήμα από τα Γιάννενα, που άνοιξε τη συναυλία της Μαρίνας Σάττι στην Τεχνόπολη, φέρνει την πιο φρέσκια μουσική στην ελληνική ανεξάρτητη σκηνή.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Όπερα / Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Πολυσχιδής και ανήσυχη, η Φανί Αρντάν δεν δίνει απλώς μια ωραία συνέντευξη αλλά ξαναζεί κομμάτια της ζωής και της καριέρας της, με αφορμή την όπερα «Αλέκο» του Σεργκέι Ραχμάνινοφ που σκηνοθετεί για την Εθνική Λυρική Σκηνή.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Οι Khirki παντρεύουν το metal με τα ποραδοσιακά, σείοντας τις Συμπληγάδες 

Μουσική / Οι Khirki παντρεύουν το metal με παραδοσιακά στοιχεία και pop ευαισθησίες

Η νέα μπάντα του ελληνικού underground, που έχει ήδη ξεχωρίσει, ετοιμάζεται να αναχωρήσει για τη δεύτερη ευρωπαϊκή της περιοδεία, περιμένοντας το κοινό από κάτω να φωνάζει «the Greek song, the Greek song».
ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΤΑΤΣΗΣ
Μια μουσική πανδαισία στη σκιά του ναού της Αφαίας

Μουσική / Μια μουσική πανδαισία στη σκιά του ναού της Αφαίας

Το «Ταξίδι στο φως», μια σειρά συναυλιών του σπουδαίου μαέστρου Σταύρου Ξαρχάκου σε εμβληματικά μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, συνεχίστηκε στην Αίγινα με την υποστήριξη της METLEN Energy & Metals.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Colin Stetson: Από τις απαιτήσεις ενός αιωνόβιου μπάσου σαξοφώνου σε μουσική για ταινίες τρόμου όπως το «Hereditary»

Μουσική / Colin Stetson: Ένας από τους πιο καταξιωμένους σαξοφωνίστες έρχεται στην Αθήνα

Ο μουσικός που έχει παίξει πλάι στον Tom Waits, με τους Arcade Fire και τους Chemical Brothers και πλέον συνθέτει μουσική για δημοφιλείς ταινίες τρόμου, όπως το «Hereditary», θα εμφανιστεί το Σάββατο στο Gazarte.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ

σχόλια

1 σχόλια