Το άλμπουμ των Usurum δεν είναι καινούργιο. Δεν είναι και τόσο παλιό, όμως, ώστε νά'χουν ξεθωριάσει οι μνήμες της πρώτης ακρόασης του. Ένα άλμπουμ που ίσως επειδή δεν ήταν αγγλόφωνο, δεν ακολουθούσε κάπου τα σημεία των καιρών δηλαδή, πέρασε σχεδόν απαρατήρητο. Και όμως, οι πιτσιρικάδες που αποτελούν τους Usurum - για πιτσιρικάδες εικοσάρηδες πρόκειται - κατάφεραν να φτιάξουν κατάσταση, υπηρετώντας μια μουσική σκηνή που, αν θες, τη λες ''αντεργκράουντ'', δε θες, τη λες απλά ''ανεξάρτητη'' κι είσαι πάλι ''μέσα''!
''Άμα μπορείς να εκφραστείς καλά στα αγγλικά, είναι ωραίο το αποτέλεσμα. Eμείς ωστόσο προτιμήσαμε τον ελληνικό λόγο, δεδομένης και της ελληνικότητας της μουσικής μας. Ας είμαστε ανοιχτοί σε όλα τα μουσικά ρεύματα, ερεθίσματα κι ακούσματα, ας μην υπάρχουν στεγανά αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς από καλλιτεχνικής άποψης''
Τα τραγούδια των Usurum δεν είναι ούτε αμιγώς ροκ, ούτε μπαλάντες, ούτε ηλεκτρικές δημοτικοφανείς συνθέσεις. Είναι ένα συνονθύλευμα όλων αυτών, στα χνάρια του δρόμου που άνοιξε ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου την τελευταία 20ετία στο ελληνικό τραγούδι, για να μην πάμε ακόμη πιο πίσω με την Balkan - rock ''σχολή'' του Σαββόπουλου. Στην ίδια ''οικογένεια'' νέων μουσικών, θα τοποθετούσαμε άνετα τον Θοδωρή Κοτονιά με τα Μακρινά Ξαδέρφια, τον Νίκο Χαλβατζή από την Κοζάνη και τους Δάρνακες από τις Σέρρες, καλλιτέχνες που δεν γύρισαν την πλάτη στη μητρική τους γλώσσα, ασχολούμενοι με τη διεθνοποιημένη γλώσσα της μουσικής, το ροκ, όπως θά'λεγε και ο Ηρακλής Τριανταφυλλίδης των DNA και της Λερναίας Ύδρας.
Δεν είναι τυχαίο ότι μαζί με τις ηλεκτρικές κιθάρες, το πιάνο, τα ντραμς και τα electronics, οι Usurum παίζουν ακόμη με ντέφια, νταούλια, μπεντίρ, νέι, duduk, cajon, φαγκότο και στάμνες. Κινητήρια δύναμη τους είναι το ντουέτο των Σταύρου Ρουμελιώτη (κιθάρες, φωνητικά) - Κοσμά Λαμπίδη (τραγούδι, νέι), 23 ετών αμφότεροι, υπεύθυνοι για όλες τις συνθέσεις του γκρουπ. Δύο ακόμη μουσικοί τους πλαισιώνουν, ο Γιώργος Σταυρίδης (τύμπανα, νταούλι, djembe, cajon, πιάτα, μπεντίρ, παιχνιδάκια) και ο Λάμπρος Λαπίνας (φαγκότο, duduk). Από κει και πέρα, στο ντεμπούτο άλμπουμ τους είχαν και τη Σοφία Γιαννίτσιου στο τραγούδι, τα πλήκτρα και το πιάνο, ενώ στο επικείμενο live τους στον Σταυρό του Νότου θα συμπράξουν μαζί τους ο Νίκος Αντωνόπουλος (κιθάρες) και ο Κώστας Σηφάκης (κοντραμπάσο, ηλεκτρικό μπάσο).
Μου είχε κάνει εντύπωση όχι τόσο η πρόθεση τους να μελοποιήσουν τα ''Παράθυρα'' του Κωνσταντίνου Καβάφη, όσο η έλλειψη κάθε περισπούδαστου ύφους εκ μέρους τους. Είναι κι αυτός ο ήχος του νέι που δίνει στο κομμάτι μιαν αίσθηση αγοραία, φερμένη από παζάρι της Αλεξάνδρειας, δικαιώνοντας κάπου και το όνομα της μπάντας. Διότι, ναι μεν το όνομα Usurum προέκυψε από το τραγούδι του Νικόλα Άσιμου, στην πορεία όμως σηματοδότησε την ανταλλαγή αγαθών μεταξύ των μουσικών και του κοινού τους.
Τι ώθησε δύο νέα παιδιά να μελοποιήσουν Καβάφη και, μάλιστα, δύο ποιήματα του, τα ''Παράθυρα'' και το ''Αιμιλιανός Μονάη, Αλεξανδρεύς, 628-655 μ.Χ.''; ''Με τον Κοσμά είμαστε μαζί από τα 7 μας χρόνια'' λέει ο Σταύρος, ''και στα 16 μας διαβάζαμε Καβάφη. Όχι ότι τα καταλαβαίναμε όλα, αλλά μας γεννούσαν τη μουσική. Τότε μελοποιήσαμε και τα δύο αυτά ποιήματα, όπως κι άλλο ένα του Ομάρ Καγιάμ. Τι να σου πω, μάλλον δεν είχαμε επιτυχία στα κορίτσια και το ρίξαμε στη βαριά κουλτούρα''...Ο Κοσμάς απ' την άλλη είναι πιο σταράτος στο λόγο του: ''Η αδυναμία μας να γράψουμε καλό στίχο τότε, μας οδήγησε στους ποιητές. Σκεφτήκαμε Άσε να βάλουμε εμείς τις μουσικούλες μας κι ας τα πουν οι Δάσκαλοι μια χαρά''. Τελευταία, επίσης, μελοποίησαν και ένα απόσπασμα από το ''Μονόγραμμα'' του Οδυσσέα Ελύτη, για το οποίο - όπως μάλλον ήταν αναμενόμενο - δεν κατόρθωσαν να πάρουν την άδεια της Ιουλίτας Ηλιοπούλου.
Οι Usurum χωρίζονται ενίοτε σε δύο μπάντες: Η δεύτερη ονομάζεται Usurum Light, αποτελούμενη μόνο από τον Ρουμελιώτη και τον Λαμπίδη. ''Είναι η χειμωνιάτικη δομή των Usurum'' λέει ο Σταύρος, ''όταν οι υπόλοιποι μουσικοί σπουδάζουν στα πανεπιστήμια εκτός Αθήνας''. ''Και όχι μόνο'' συνεχίζει ο Κοσμάς, εξηγώντας πως η Σοφία Γιαννίτσιου δεν είναι πια κοντά τους, εφόσον σπουδάζει στο Λονδίνο. Η αλήθεια είναι, πάντως, πως ως Usurum Light έχουν εμφανιστεί σε αρκετές μουσικές σκηνές της πρωτεύουσας την τελευταία διετία.
Όσο για την αγγλόφωνη σκηνή που ακόμη καλά κρατεί, οι Usurum θεωρούν ''συγγενείς'' τους τούς σύγχρονους τους, Night On Earth και Modrec, ενώ από το παρελθόν, τους θρυλικούς Aphrodite's Child και το ντουέτο In trance 95 των Νίκου Βελιώτη - Άλεξ Μαχαίρα από τα 80s. ''Άμα μπορείς να εκφραστείς καλά στα αγγλικά, είναι ωραίο το αποτέλεσμα'' λέει επ'αυτού ο Ρουμελιώτης, ''εμείς ωστόσο προτιμήσαμε τον ελληνικό λόγο, δεδομένης και της ελληνικότητας της μουσικής μας. Ας είμαστε ανοιχτοί σε όλα τα μουσικά ρεύματα, ερεθίσματα κι ακούσματα, ας μην υπάρχουν στεγανά αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς από καλλιτεχνικής άποψης''.
Τους πιστεύω. Άλλωστε, την Κυριακή στον Σταυρό του Νότου, εκτός των κομματιών του ομότιτλου πρώτου άλμπουμ τους και πολλών καινούργιων από το επερχόμενο δεύτερο, θα παίξουν διασκευές σε αρκετά παραδοσιακά, καθώς και στο τραγούδι ''Με την πρώτη σταγόνα της βροχής'' από τον ''Μεγάλο Ερωτικό'' του Μάνου Χατζιδάκι. ''Μη μας ξενίζει η διασκευή στον Χατζιδάκι'' εξηγεί ο Κοσμάς, ''πρόκειται για τον απόλυτα νεανικό συνθέτη με τις απόλυτα διαχρονικές μελοποιήσεις του, είτε στον Γκάτσο, είτε στον Lorca και σ' άλλους ποιητές. Πιστεύω πως η πλειοψηφία των νέων μουσικών πάντα θα τον προσεγγίζει, ανακαλύπτοντας συνεχώς καινούργια πράγματα, από τη Μυθολογία και το Ελλάς, η χώρα των Ονείρων μέχρι τον Μεγάλο Ερωτικό και τις Μπαλάντες της οδού Αθηνάς''.
Λεπτομέρεια: Τους Usurum είχα πρωτοσυναντήσει σε μια προβολή ταινίας του Γκοντάρ στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος. ''Πως σας φαίνεται που προτίθεμαι να ονομάσω το άρθρο Τα παιδιά του Θανάση, του Γκοντάρ και της Κόκα-Κόλα;'' τους ρώτησα, για να λάβω την εξής απάντηση: ''Κανένα θέμα. Μουσικά επηρεαστήκαμε από τον Θανάση Παπακωνσταντίνου, από κινηματογράφο βλέπουμε συχνά ταινίες μεγάλων δημιουργών ή και ακραίες αμερικανιές, και Κόκα-Κόλα, ναι, πίνουμε, δεν τη σνομπάρουμε''.
σχόλια