Πενήντα φωτογραφίες που έχει επεξεργαστεί και επιμεληθεί καλλιτεχνικά ο φωτογράφος Ηλίας Κοσίντας και παρουσιάζουν μια άγνωστη πτυχή της δράσης των δισέγγονων της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας στη Μικρά Ασία κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1919-1922 αποτελούν το θέμα της έκθεσης στο αρχοντικό της Μπουμπουλίνας στις Σπέτσες με τίτλο «Η Μικρασιατική Εκστρατεία μέσα από το αρχείο των αδελφών Μπούμπουλη» που ανοίγει στις 30 Ιουνίου.
Στο πλαίσιο της επετείου των 100 ετών από τη Μικρασιατική Εκστρατεία το Μουσείο Μπουμπουλίνας στις Σπέτσες θα φιλοξενήσει αυτή την έκθεση φωτογραφίας από το προσωπικό αρχείο των Νικολάου και Περικλή Μπούμπουλη. Πρόκειται για φωτογραφίες από τις στρατιωτικές και ναυτικές επιχειρήσεις της Ελλάδας στη Μικρά Ασία, πολλές από τις οποίες θα εκτεθούν για πρώτη φορά.
Οι αδελφοί Μπούμπουλη, δισέγγονοι της ηρωΐδας Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, συμμετείχαν ενεργά στην εκστρατεία ως μάχιμοι αξιωματικοί του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού. Ο μεν Νικόλαος ως αντιπλοίαρχος και Αρχιεπιστολέας του Αρχηγού Στόλου επί του θωρηκτού Γεώργιος Αβέρωφ και ο Περικλής ως Πλωτάρχης και Διοικητής των Προκεχωρημένων Σμηνών Μετώπου της Ναυτικής Αεροπορίας.
Φωτογραφίες του Θεόδωρου Νικολέρη (1898-1944), επίσημου φωτογράφου της 12ης Μεραρχίας κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία, τραβηγμένες οι περισσότερες το 1922 κατά την οπισθοχώρηση και εγκατάλειψη, φωτογραφίες τραβηγμένες επί του θωρηκτού Θ/Κ Γεώργιος Αβέρωφ, την εποχή που ο Νικόλαος Γ. Μπούμπουλης ήταν Αρχιεπιστολέας του Αρχηγού Στόλου (1919-1922), φωτογραφίες των Προκεχωρημένων Σμηνών Μετώπου της Ναυτικής Αεροπορίας, επί διοίκησης Περικλή Γ. Μπούμπουλη, καθώς και τεκμήρια (φωτογραφίες, έγγραφα, κειμήλια) προσφυγικών οικογενειών που εγκαταστάθηκαν μόνιμα στις Σπέτσες προβάλλονται με εξαιρετικό τρόπο.
Στο πλαίσιο της επετείου των 100 ετών από τη Μικρασιατική Εκστρατεία το Μουσείο Μπουμπουλίνας στις Σπέτσες θα φιλοξενήσει αυτή την έκθεση φωτογραφίας από το προσωπικό αρχείο των Νικολάου και Περικλή Μπούμπουλη. Πρόκειται για φωτογραφίες από τις στρατιωτικές και ναυτικές επιχειρήσεις της Ελλάδας στη Μικρά Ασία, πολλές από τις οποίες θα εκτεθούν για πρώτη φορά.
Είναι γνωστό ότι τις χρονιές 1922-23 κατέφθασαν στο νησί των Σπετσών εκατοντάδες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία μετά την καταστροφή. Οι περισσότεροι συνέχισαν προς τον Πειραιά, ωστόσο στο νησί παρέμειναν μερικές οικογένειες, οι οποίες υπάρχουν ακόμα και σήμερα (Ακάσογλου, Ιατρίδη, Νικολαΐδη, Εμμανουηλίδη, Σουτζόγλου, Καλεβρόσογλου, Αλεξανδρίδη, Ζαχαριάδη-Ζαχαρία, Κυριακίδη, Παρασκευά, Κυπριανού και άλλες).
Η έκθεση θα φιλοξενηθεί στον δεύτερο όροφο του αρχοντικού της Μπουμπουλίνας, ο οποίος στέγαζε τα υπνοδωμάτια της οικογένειας και ανοίγει για πρώτη φορά στο κοινό. Τα δωμάτια είναι ευρύχωρα, ψηλοτάβανα και φωτεινά, χάρη στα πολλά παράθυρα και στους φεγγίτες, παραδοσιακά στοιχεία της αρχιτεκτονικής των μεγάλων σπετσιώτικων αρχοντικών της εποχής.
Εκτός από τις φωτογραφίες, παρουσιάζονται κειμήλια από τις προσφυγικές οικογένειες των Σπετσών, έγγραφα και επιστολές της εποχής.
Το Μουσείο Μπουμπουλίνας στις Σπέτσες ιδρύθηκε το 1991 από τον Φίλιππο Δεμερτζή-Μπούμπουλη, τέταρτης γενιάς απόγονο της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, σε μια ύστατη προσπάθεια να σωθεί το τριών και πλέον αιώνων αρχοντικό της ηρωΐδας του 1821 από βέβαιη κατάρρευση. Έχει ως πρωταρχικό σκοπό την επισκευή και συντήρηση του κτιρίου, τη λειτουργία του ως μουσείου και πολιτιστικού κέντρου, καθώς και τη διάδοση της ιστορίας της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας.
Η έκθεση αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση των επισκεπτών αλλά και των κατοίκων του νησιού σχετικά με την ιστορία και τα επακόλουθά του ελληνοτουρκικού πολέμου, στην ευαισθητοποίηση των κατοίκων του νησιού σχετικά με τις προσφυγικές οικογένειες των Σπετσών, την ιστορία τους και την κληρονομιά τους στο νησί, και την ενεργοποίηση του ενδιαφέροντος του κοινού για την ελληνική ιστορία και την έρευνά της με σύγχρονα δεδομένα.
Η έκθεση φωτογραφίας για την εκατονταετηρίδα από τη Μικρασιατική Εκστρατεία θα είναι το πρώτο μεγάλης κλίμακας εγχείρημα που θα φιλοξενηθεί στον όροφο, εγκαινιάζοντας επισήμως κατ’ αυτόν τον τρόπο έναν καινούργιο χώρο πολιτισμού στο νησί των Σπετσών.
«Η ιδέα αυτής της έκθεσης άρχισε να διαμορφώνεται στο μυαλό μας από την πρώτη στιγμή που, πριν από μερικά χρόνια, ανοίξαμε το καφέ χάρτινο κουτί που περιείχε τις στοιβαγμένες καρτέλες με τις μικρές, μαυρόασπρες φωτογραφίες» λέει ο Παύλος Δεμερτζής-Μπούμπουλης.
«Ο προπάππος μας, Νικόλαος Γ. Μπούμπουλης, και τα αδέλφια του, Περικλής και Ιωάννης, δισέγγονοι της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, συμμετείχαν ενεργά στις πολεμικές επιχειρήσεις ως μάχιμοι αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού, αφήνοντάς μας ένα πολύτιμο αρχείο ιστορικής μνήμης. Βουβές σκηνές, άλλες χαρούμενες και άλλες τραγικές, ξεθωριασμένοι λεκέδες και λεπτεπίλεπτες, καλλιγραφικές σημειώσεις συνθέτουν ένα τεκμήριο ιστορικής αλλά και προσωπικής σημασίας, μεγάλο μέρος του οποίου θα βγει στο φως για πρώτη φορά.
Ταυτόχρονα, η έκθεση του φωτογραφικού αρχείου γίνεται εφαλτήριο για να φέρουμε στο προσκήνιο τις ιστορίες των προσφυγικών οικογενειών του νησιού, οι οποίες άφησαν ανεξίτηλο σημάδι στην κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική ζωή του τόπου, όντας πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας των Σπετσών. Ένα σημαντικό για όλους μας εγχείρημα, το οποίο αποτελεί έναν ελάχιστο φόρο τιμής στην ιστορία του 1922.
Με τον Ηλία Κοσίντα γνωριζόμαστε αρκετά χρόνια λόγω των Σπετσών και γνώριζα ότι ήταν από τους λίγους φωτογράφους πλέον που ασχολούνταν με μαυρόασπρη αναλογική φωτογραφία. Πέρσι το καλοκαίρι, εν μέσω των εορτασμών για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση, του είπα για το φωτογραφικό αρχείο που είχαμε και την ιδέα για μια μεγάλη επετειακή έκθεση την επόμενη χρονιά που θα συμπληρώνονταν 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Τον ρώτησα εάν θα ενδιαφερόταν να ασχοληθεί με την επεξεργασία του αρχείου και να στήναμε την έκθεση μαζί με τον ίδιο ως επιμελητή και ενθουσιάστηκε. Το φθινόπωρο ανέβηκα στην Αθήνα να τον συναντήσω και να του δείξω για πρώτη φορά τις φωτογραφίες από κοντά. Ενθουσιάστηκε ακόμα περισσότερο!
Σιγά σιγά αρχίσαμε λοιπόν να στήνουμε την έκθεση στο μυαλό μας, διαλέξαμε τις φωτογραφίες και εγώ έκανα μια παρουσίαση του όλου εγχειρήματος σε μορφή pdf για την εύρεση των απαραίτητων χορηγιών, χωρίς την ευγενική υποστήριξη των οποίων δεν θα μπορούσαμε να καταφέρουμε τίποτα.
Για χρόνια, ήταν όνειρο όλων μας να καταφέρουμε να ανοίξουμε κάποια στιγμή τον δεύτερο όροφο του κτιρίου –τα παλιά υπνοδωμάτια– ο οποίος ήταν κλειστός για το κοινό. Ψηλά ξύλινα ταβάνια, παράθυρα με παραδοσιακούς φεγγίτες, απίστευτη θέα, βεράντα με μαλτεζόπλακες… ο ιδανικός χώρος για εκθέσεις και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Και ξαφνικά, έχει φτάσει η στιγμή που αυτό το όνειρο γίνεται πραγματικότητα και η αίσθηση τεράστιου ενθουσιασμού αλλά ταυτόχρονα και άγχους είναι διάχυτη σε όλους μας.
Οι τελευταίοι 5 μήνες ήταν ένα ταξίδι το οποίο δεν θα ξεχάσουμε ποτέ. Ένα ταξίδι με πολλά σκαμπανεβάσματα, ένα ταξίδι στις αναμνήσεις των προγόνων μας και στην ιστορία του νησιού μας. Δημιουργήθηκαν αληθινές φιλίες μεταξύ όλων των συντελεστών του εγχειρήματος και έχουμε καταφέρει κάτι για το οποίο είμαστε πραγματικά πολύ υπερήφανοι και ανυπομονούμε να ανοίξει για το κοινό».
