Από τον «Μάγο» ως το «Να με φωνάζεις με το όνομά σου»: 6 βιβλία στο σινεμά

Από τον «Μάγο» ως το «Να με φωνάζεις με το όνομά σου»: 6 βιβλία στο σινεμά Facebook Twitter
Σκηνή από την ταινία του Λούκα Γκουαντανίνο «Να με φωνάζεις με το όνομά σου» βασισμένη στο μυθιστόρημα του Αντρέ Ασιμάν.
0



ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΟΛΛΑ ΚΛΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ
που συμπτύχθηκαν σε ταινίες, ενώ χρειάζονταν ώρες αφήγησης, που μια τηλεοπτική σειρά διαθέτει, για να ξεδιπλωθεί ο περίγυρος και να μη στριμώχνονται οι χαρακτήρες» λέει ο Βρετανός δημιουργός, αναφερόμενος στην περίπτωση της παταγώδους αστοχίας που συνιστά ο Μάγος, και μάλιστα σε σενάριο του ίδιου του συγγραφέα Τζων Φώουλς. Αν και εκδόθηκε μετά τον Συλλέκτη και το Aristos, το Magus ήταν η πρώτη απόπειρα στα γράμματα από τον Βρετανό, και μάλιστα βασισμένη στα χρόνια της παραμονής του στις Σπέτσες, όταν δίδασκε στην Αναργύρειο Σχολή.

Ο ήρωας, Νικόλας Ερφ, το alter ego του, βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάθλιψης και της αυτοκτονίας, όταν μια σειρά από συναντήσεις στο σπίτι ενός πάμπλουτου Έλληνα με σκοτεινό παρελθόν, του Μορίς Κόγχις, αλλάζουν για πάντα τη ζωή του. Ο Φώουλς έγραψε ένα μυστηριώδες θρίλερ για την επιθυμία και την ταυτότητα με δραματουργικό δέλεαρ τον μυστικισμό, προκαλώντας το ενδιαφέρον ενός νεανικού αναγνωστικού κοινού, και ποιος ξέρει τι ακριβώς κράτησε και τι πέταξε στο προσαρμοσμένο σενάριό του, πριν η 20th Century Fox το παραλάβει και αναθέσει τη σκηνοθεσία του στον τακτικά διεκπεραιωτικό Γκάι Γκριν.

Ο βραβευμένος με Όσκαρ διευθυντής των Μεγάλων Προσδοκιών είχε στη διάθεσή του ένα ελκυστικό καστ, με πρωταγωνιστές τον καυτό από το Άλφι Μάικλ Κέιν και τον απολαυστικά επιρρεπή στην υπερβολή και στους larger than life Έλληνες Άντονι Κουίν, και δίπλα τους τις μασκοφόρες ιέρειες των godgames του Κόγχις, την Κάντις Μπέργκεν και την Άνα Καρίνα, και κατάφερε να απογοητεύσει τους πάντες. Ο Κέιν δεν θέλει καν να συζητάει το φιλμ και ο Κουίν δήλωσε πως είναι μία από τις χειρότερες εμπειρίες της ζωής του, γιατί δεν κατάλαβε περί τίνος επρόκειτο.

Όταν συνάντησα την Μπέργκεν πριν από μερικά χρόνια, της θύμισα πως είχε πρωταγωνιστήσει σε δύο ελληνοκεντρικές ταινίες. Με δυσκολία ανακάλεσε το Όταν τα ψάρια βγήκαν στη στεριά του Μιχάλη Κακογιάννη και τον Μάγο, επισημαίνοντάς μου πως ναι μεν η Φράξος της ταινίας βαφτίστηκε έτσι αντί των Σπετσών, αλλά η ταινία είχε γυριστεί στη Μαγιόρκα. «Λοιπόν, το κοινό χαρακτηριστικό και των δύο ταινιών είναι πως ήταν φριχτές!» ομολόγησε η Αμερικανίδα, η οποία δεν έβρισκε ίχνος χαρακτήρα για να συνθέσει ερμηνεία. Ο Μέντες, γοητευμένος από το μυθιστόρημα στην εφηβεία του, θα επιχειρήσει να αποκαταστήσει την καλλιτεχνική παρεξήγηση και, απ' ό,τι δείχνουν τα πράγματα, θα αναλάβει την παραγωγή και θα εμπιστευτεί τη σκηνοθεσία στον Γιόχαν Ρενκ του τηλεοπτικού θριάμβου του «Τσερνόμπιλ».

Το επίτευγμα του Λούκα Γκουαντανίνο στη διασκευή του Να με φωνάζεις με το όνομά σου του Αντρέ Ασιμάν δεν αφορά μόνο το σαρκικό ρίγος αλλά και τη γεμάτη νόημα φάση της αδιαφορίας που δείχνει ο Αμερικανός Όλιβερ στον νεότερό του Έλιο, το πρελούδιο της αμφιβολίας που εθίζει και μπερδεύει, έτσι ώστε η σωματική έλξη να πείθει απόλυτα, γιατί συνοδεύεται με την αγωνία της απόρριψης και της επιβεβαίωσης.


Το ανεξάντλητο θέμα του Δυτικού που αποβάλλει ποικιλότροπα τις αναστολές του στην ακαταμάχητα φορτισμένη παλιά Ευρώπη και στην εξωτική Ανατολή έχει προκαλέσει σκηνοθέτες, οι οποίοι προβάλλουν τις διαθέσεις τους στον καμβά των βιβλίων που διασκευάζουν. Μπορεί ο Πολ Μπόουλς να απέφυγε διπλωματικά, και κάπως αινιγματικά, να σχολιάσει την προσέγγιση του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι στο Τσάι στη Σαχάρα, ωστόσο η περιπλάνηση του Ιταλού στην έρημο, με τους κομψά απελπισμένους ήρωες Πορτ και Κιτ, το ζευγάρι των Νεοϋορκέζων Μάλκοβιτς-Γουίνγκερ, παρέα με τον φίλο τους (Κάμπελ Σκοτ), είναι μια γοητευτική ωδή στα όρια του υπαρξιακού ταξιδιού και της παρατεταμένης συνειδητοποίησης της απώλειας της ταυτότητας. Η ρητορική ερώτηση του ίδιου του Μπόουλς στο φινάλε του φιλμ μοιάζει με χαμηλόφωνη Δευτέρα Παρουσία.


Εκτός από την ειδυλλιακή ανασύσταση της θερινής ραστώνης της Ιταλίας των '80s και την αφύπνιση της ερωτικής επιθυμίας, το επίτευγμα του Λούκα Γκουαντανίνο στη διασκευή του Να με φωνάζεις με το όνομά σου του Αντρέ Ασιμάν δεν αφορά μόνο το σαρκικό ρίγος αλλά και τη γεμάτη νόημα φάση της αδιαφορίας που δείχνει ο Αμερικανός Όλιβερ στον νεότερό του Έλιο, το πρελούδιο της αμφιβολίας που εθίζει και μπερδεύει, έτσι ώστε η σωματική έλξη να πείθει απόλυτα, γιατί συνοδεύεται με την αγωνία της απόρριψης και της επιβεβαίωσης – να ένα έξοχο παράδειγμα υποκατάστασης της λογοτεχνικής περιγραφής με σωστό σενάριο (Όσκαρ στον Τζέιμς Άιβορι) και καθαρή σκηνοθεσία.


Η αυτοβιογραφική (παρότι δεν το παραδέχτηκε όσο ζούσε) νουβέλα του νομπελίστα Γερμανού συγγραφέα Τόμας Μαν Θάνατος στη Βενετία μετατρέπεται σε μια εξαίσια κινηματογραφική όπερα από τον Λουκίνο Βισκόντι, ο οποίος είχε την ιδιοφυή ιδέα να αλλάξει τον πρωταγωνιστή Γκούσταβ φον Άσεμπαχ από συγγραφέα σε συνθέτη, προσθέτοντας έτσι τη μεγαλειώδη μουσική του Γκούσταβ Μάλερ στον επιθανάτιο ρόγχο της επιθυμίας του για έναν 14χρονο Πολωνό με αγγελικό πρόσωπο, τον ανύποπτο, φυσικά φιλήδονο Τάτζιο – ο Μπγιορν Αντρέσεν, ο οποίος κράτησε τις προσωπικές αποστάσεις του από το θέμα της παιδεραστίας, όπως παραδέχτηκε σε συνέντευξή του χρόνια αργότερα. Ενώ η Βενετία βυθίζεται σε μια επιδημία πανώλης, ο Άσεμπαχ ξανανιώνει προσωρινά όταν βλέπει τον νεαρό να παχνιδίζει στις βόλτες της καλής κοινωνίας στο εμβληματικό ξενοδοχείο Des Bains στο παρακείμενο θέρετρο του Λίντο, αλλά η καρδιά του τον προδίδει θεαματικά σε μια αξέχαστη σκηνή, εκεί που ξεγελά τον χαμένο χρόνο στην αθόρυβη έξοδό του με μαύρα μαλλιά, λευκό πρόσωπο και τονισμένο χρώμα στα χείλη. Το διονυσιακό με το απολλώνειο σε μια αέναη πάλη με επίκεντρο τη δημιουργία, ως ελιξίριο νεότητας και πηγή απέραντης μοναξιάς.


Η Οδύσσεια του Ομήρου και ο Κόμης Μοντεχρίστος του Αλέξανδρου Δουμά πατέρα παραμένουν δύο τυπικές περιπτώσεις κλασικών ιστοριών με μεγάλα και πολλά θέματα στον πυρήνα τους, που πασχίζουν να μεταφερθούν σωστά, γιατί απλώς δεν χωρούν σε περιγραφική αφήγηση, φαντάζοντας συνήθως σαν παραφορτωμένες σχολικές παραστάσεις για το σινεμά της μάζας. Ειδικά το έπος του Οδυσσέα λειτουργεί καλύτερα στις αλληγορίες του, από τους αδελφούς Κοέν ως τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, παρά στις κυριολεκτικές αναπαραστάσεις, από την εκδοχή του βωβού το 1911 ως το κιτς κατασκεύασμα της Τσινετσιτά στα '50s και, φυσικά, την οριακά αποδεκτή, και βραβευμένη με Emmy, τηλεοπτική σειρά με τον Αρμάντ Ασάντε, την Γκρέτα Σκάκι και την Ειρήνη Παππά (τα χτενίσματα και οι προφορές πάντα χαλάνε τη μαγιά στην εκμοντερνισμένη αρχαιότητα).


Από την άλλη, η πτώση και η ανάσταση του κατάφωρα αδικημένου, τίμιου ναυτικού και στοργικού πατέρα Εντμόν Νταντές ενσαρκώθηκε από τον Ρίτσαρντ Τσάμπερλεν και σχετικά πρόσφατα από τον Τζιμ Καβίζελ στην επιτυχία του 2002, με αιχμή του δόρατος την αίσθηση της παλιομοδίτικης περιπέτειας, αν και το concept της δικαιολογημένης εκδίκησης δοξάστηκε εύστοχα από τον τιμωρό στο V for Vendetta του Τζέιμς Μακτίγκ και των Γουατσόφσκι.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

 

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ. 

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η ανίκητη δύναμη του Κόμη Μοντεχρίστου

Βιβλίο / Η ανίκητη δύναμη του Κόμη Μοντεχρίστου

Οι εκδόσεις Gutenberg κυκλοφορούν στη σειρά Οrbis Literae σε δύο τόμους τον «Κόμη Μοντεχρίστο» του Aλέξανδρου Δουμά, σε μετάφραση Ωρίωνα Αρκομάνη, θυμίζοντάς μας γιατί ο αξεπέραστος υπερ-ήρωας εξακολουθεί να συναρπάζει.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
18 βιβλία στα ελληνικά για μια αντιρατσιστική βιβλιοθήκη

Βιβλίο / 18 βιβλία στα ελληνικά για μια αντιρατσιστική βιβλιοθήκη

Νουβέλες, μυθιστορήματα, αλλά και καθαρά πολιτικά κείμενα που κυκλοφορούν αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα και διαπραγματεύονται τον ρατσισμό, με έμφαση στις φυλετικές διακρίσεις και ειδικότερα αυτές που αφορούν τους μαύρους.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Φοίβος Οικονομίδης

Βιβλίο / Φοίβος Οικονομίδης: «Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να σπάσουμε σε χίλια κομμάτια»

Με αφορμή το νέο του βιβλίο «Γιακαράντες», ο Φοίβος Οικονομίδης, ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς συγγραφείς της νεότερης γενιάς, μιλά για τη διάσπαση προσοχής, την αυτοβελτίωση, τα κοινωνικά δίκτυα, το βύθισμα στα ναρκωτικά και τα άγχη της γενιάς του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Σερζ Τισερόν «Οικογενειακά μυστικά»

Το Πίσω Ράφι / «Το να κρατάμε ένα μυστικό είναι ό,τι πιο πολύτιμο και επικίνδυνο έχουμε»

Μελετώντας τις σκοτεινές γωνιές των οικογενειακών μυστικών, ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σερζ Τισερόν αποκαλύπτει τη δύναμη και τον κίνδυνο που κρύβουν καθώς μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το ηθικό ζήτημα με τις μεταθανάτιες εκδόσεις με αφορμή το ημερολόγιο της Τζόαν Ντίντιον

Βιβλίο / Μεταθανάτιες εκδόσεις και ηθικά διλήμματα: Η Τζόαν Ντίντιον στο επίκεντρο

Σύντομα θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τις προσφάτως ανακαλυφθείσες «ψυχιατρικές» σημειώσεις της αείμνηστης συγγραφέως, προκαλώντας ερωτήματα σχετικά με τη δεοντολογία της μεταθανάτιας δημοσίευσης έργων ενός συγγραφέα χωρίς την επίσημη έγκρισή του.
THE LIFO TEAM
Στα «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος

Ηχητικά Άρθρα / Γιάννης Τσαρούχης: «Η ζωγραφική μου θρέφεται από τη μοναξιά και τη σιωπή»

Στα εκπληκτικά «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Γιάννη Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος, από τις μινωικές τοιχογραφίες έως τα λαϊκά δημιουργήματα του Θεόφιλου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
George Le Nonce: «Εκτός από τα φέικ νιουζ, υπάρχει η φέικ λογοτεχνία και η φέικ ποίηση»

Ποίηση / George Le Nonce: «Εκτός από τα fake news, υπάρχει η fake λογοτεχνία και ποίηση»

Με αφορμή την έκδοση του τέταρτου ποιητικού του βιβλίου, με τίτλο «Μαντείο», ο Εξαρχειώτης ποιητής μιλά για την πορεία του, την ποίηση –queer και μη–, και για την εποχή του Web 2.0, αποφεύγοντας την boomer-ίστικη νοοτροπία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Βιβλίο / Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Μια σειρά από επανεκδόσεις αλλά και νέες εκδόσεις, που αφορούν ποιητές και λογοτέχνες που έχουν φύγει από τη ζωή μάς θυμίζουν γιατί επιστρέφουμε σε αυτούς, διαπιστώνοντας ότι παραμένουν, εν πολλοίς, αναντικατάστατοι.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός.

Βιβλίο / Οβίδιος: Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός

Ο κορυφαίος μελετητής του ρωμαϊκού κόσμου Θεόδωρος Δ. Παπαγγελής ολοκλήρωσε την απόδοση στα ελληνικά των 12.000 στίχων του έργου του Οβίδιου, εκφράζοντας ταυτόχρονα τον άκρως μοντέρνο χαρακτήρα του ποιητή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Βιβλίο / «Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Με θέμα την καθημερινότητα έξι αστροναυτών σε έναν διεθνή διαστημικό σταθμό, το μυθιστόρημα που κέρδισε το Booker 2024 μόλις μεταφράστηκε στα ελληνικά, είναι ένα ποίημα για τον πλανήτη Γη και μας καλεί να τον εκτιμήσουμε ξανά.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
2000 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του, ένα βιβλίο για τους Ρωμαίους αυτοκράτορες γίνεται μπεστ-σέλερ

Βιβλίο / Ο Σουητώνιος του 69 μ.Χ. γίνεται ξανά μπεστ-σέλερ

Οι «Βίοι των Καισάρων», το εξόχως κουτσομπολίστικο βιβλίο που είχε γράψει ο Σουητώνιος για τον βίο και την πολιτεία της πρώτης σειράς των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, κυκλοφόρησε σε νέα μετάφραση και μπήκε στη λίστα με τα ευπώλητα των Sunday Times.
THE LIFO TEAM
«Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Βιβλίο / «Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Ο «ροκ σταρ ιστορικός των ημερών», ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και βραβευμένος συγγραφέας Peter Frankopan, μιλά στη LIFO για τους κινδύνους που απειλούν την Ευρώπη, τη Γάζα και την άνοδο της ακροδεξιάς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Daily / Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Μια εικοσαετία μετά την πρώτη έκδοση του βιβλίου, κυκλοφορεί ξανά σε αναθεωρημένη μορφή, η ενθουσιώδης, στοχαστική, λυρική μελέτη του έργου του σπουδαίου όσο και «πολωτικού» Έλληνα τραγουδοποιού από τον Δημήτρη Καράμπελα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ο Γιάννης και η φασολιά

Guest Editors / Ο Γιάννης και η φασολιά

Τέλη ’70, Αθήνα. Ένας νεαρός βουτάει στην ποίηση στη βιβλιοθήκη της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Οι στίχοι του Γιάννη Κοντού τον αγγίζουν. Χρόνια μετά, ως συγγραφέας πια, δημιουργεί μια λογοτεχνική σχέση που κρατά δεκαετίες, ανάμεσα σε εκδοτικούς οίκους, ταβέρνες και πρωινά τηλεφωνήματα.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΡΑΠΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ευκλείδης Τσακαλώτος: Οφείλουμε να είμαστε πιο ριζοσπάστες και ταυτόχρονα πιο ρεαλιστές, ακόμα κι αν αυτό ακούγεται σαν τετραγωνισμός του κύκλου!

Βιβλίο / Ευκλείδης Τσακαλώτος: «Οφείλουμε να είμαστε πιο ριζοσπάστες και ταυτόχρονα πιο ρεαλιστές στην αριστερά»

Μια πολιτική κουβέντα «εφ’ όλης της ύλης» με τον βουλευτή της Νέας Αριστεράς, πανεπιστημιακό και πρώην υπουργό Οικονομικών στο στούντιο της LiFO με αφορμή το «Μανιφέστο για μια βιώσιμη κοινωνία», το τρίτο του συγγραφικό πόνημα τα τελευταία χρόνια.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ