ΕΚΛΟΓΕΣ ΗΠΑ

Ημερολόγιο ανάγνωσης

Ημερολόγιο ανάγνωσης Facebook Twitter
0

Τα τρία καλύτερα

Κοιτώντας πίσω στη χρονιά, αναζητώ τα βιβλία που μου άφησαν τις πιο δυνατές εντυπώσεις. Καταλήγω σε τρία. Το πρώτο είναι αυτό για το οποίο έγραψα αναλυτικά στο αμέσως προηγούμενο φύλλο - το Αδιανόητο Τίποτα του Στέλιου Ράμφου. Ερεθιστικό βιβλίο που παραπέμπει σε χρόνους και κείμενα άγνωστα στους περισσότερους από εμάς - αλλά που φωτίζουν ικανά το σημερινό μας πρόσωπο. Το δεύτερο είναι το πεζογράφημα ενός σημαντικού μας ποιητή. Βιβλίο που ευφραίνει, αποτελεί ταυτόχρονα και υπόδειγμα για το πώς μπορεί κάποιος να γράφει ποιητικά στον πεζό λόγο, χωρίς να βαραίνει την πρόζα με άχρηστα ψιμύθια. Παλιά μιλούσαν για «πεζοτράγουδα», αναποδογύριζαν τη σειρά των λέξεων και πρόσθεταν πολλά επίθετα για να δίνουν ποιητικό βάρος. Τίποτα από αυτά δεν χρειάζεται να κάνει ο Μιχάλης Γκανάς στο σύντομο βιβλίο του Γυναικών... Με απέραντη τρυφερότητα και ευαισθησία πλάθει γυναικεία πορτρέτα, δίνοντας ταυτόχρονα και ένα μάθημα οικονομίας λέξεων. Το τρίτο -και καλύτερο- είναι η νουβέλα Ο τε- λευταίος Βαρλάμης του Θανάση Βαλτινού. Ο πιο σημαντικός (για μένα) ζωντανός μάστορας του ελληνικού πεζού λόγου φτιάχνει εδώ μία συναρπαστική ιστορία που κινείται ανάμεσα στον μύθο και την πραγματικότητα, κατασκευάζοντας μία νέα πραγματικότητα. Ήδη από παλιά, από τα Στοιχεία για τη δεκαετία του '60, είχε δώσει δείγμα ενός νέου είδους που αντλεί τεκμήρια και ειδήσεις από την καθημερινότητα και την ιστορία - και συνθέτει με αυτά κάτι ανάμεσα σε ντοκιμαντέρ και μυθιστόρημα. Τα όρια του πραγματικού και του μύθου συγχέονται (αναφέρονται υπαρκτά πρόσωπα μαζί με επινοημένα), αλλά το αποτέλεσμα είναι γοητευτικό και ευεργετικό. Από τα λίγα βιβλία που σου αφήνουν μία επίγευση δημιουργικής πληρότητας.

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ (4α)

Ψηφοφορiες

Στο μπλογκ «Βιβλιοκαφέ» έγινε μία ψηφοφορία για την ανάδειξη των 25 καλύτερων νεοελληνικών πεζογραφικών έργων. Λεπτομέρειες θα βρείτε στη διεύθυνση: http://vivliocafe.blogspot.com/2011/01/top-25.html Αντιγράφω τον κατάλογο των πέντε πρώτων και των εννέα που ακολουθούν, για να διατυπώσω μερικές παρατηρήσεις:

Το Κιβώτιο του Άρη Αλεξάνδρου

Η Φόνισσα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Ακυβέρνητες Πολιτείες του Στρατή Τσίρκα

Η πάπισσα Ιωάννα του Εμμανουήλ Ροΐδη

Eroica του Κοσμά Πολίτη

Το τρίτο στεφάνι του Κώστα Ταχτσή

Αστραδενή της Ευγενίας Φακίνου

Η μεγάλη χίμαιρα του Μ. Καραγάτση

Το μόνον της ζωής του ταξείδιον του Γεώργιου Βιζυηνού

Το Λάθος του Αντώνη Σαμαράκη

Και με το φως του λύκου επανέρχονται της Ζυράννας Ζατέλη

Μικρά Αγγλία της Ιωάννας Καρυστιάνη

Αιολική Γη του Ηλία Βενέζη

Η ζωή εν τάφω του Στράτη Μυριβήλη

Το Κιβώτιο (έχω την πρώτη έκδοση, με ένα σημαδιακό τυπογραφικό λάθος στη ράχη. Γράφει: ΤΟ ΚΥΒΩΤΙΟ) είναι ένα μυθικό έργο, που έπαιξε ιστορικό ρόλο στην αριστερή στάση και σκέψη. Ως μυθικό βιβλίο συνήθως βγαίνει πρώτο σε τέτοιες ψηφοφορίες. (Το έχω ξαναδεί). Η αλήθεια είναι πως αν το ανοίξει σήμερα ένας απροκατάληπτος, καλλιεργημένος αναγνώστης είναι ζήτημα αν θα το αξιολογήσει τόσο ψηλά. (Πολλοί μου έχουν εμπιστευτικά εξομολογηθεί ότι δεν κατόρθωσαν ούτε να το τελειώσουν). Ο συμβολισμός του μοιάζει πρωτόγονος και το ύφος του στρυφνό. Αντίστοιχα μυθικές είναι και οι Ακυβέρνητες Πολιτείες. Ομολογώ ότι τις διάβασα μετά από το αγγλικό τους πρότυπο (το Αλεξανδρινό Κουαρτέτο του Λώρενς Ντάρελ) κι αυτό αφαίρεσε πολύ από την αίγλη τους. Ο Ντάρελ είναι πολύ πιο πλούσιος συγγραφέας από τον Τσίρκα. Κουβαλάνε κι αυτές μία ιστορική σημασία για την Αριστερά - πράγμα που επηρεάζει την αξιολόγηση. Ωστόσο, η τριλογία είναι ωραία γραφή κι αξίζει μία θέση μέσα στα πρώτα πεζογραφήματα. Δεν έχω άποψη για την Αστραδενή (δεν την έχω διαβάσει). Ο Καραγάτσης έχει γράψει πολύ καλύτερα βιβλία από τη Μεγάλη Χίμαιρα. Το Λάθος του Σαμαράκη είναι ένα καλό αστυνομικό μυθιστόρημα, με προεκτάσεις. Απαράδεκτο είναι να λείπει ο Καζαντζάκης από τα πρώτα 10 -ο Καπετάν Μιχάλης ή ο Ζορμπάς είναι σπουδαία βιβλία- κι ας μην είναι της μόδας. Από τον Κοσμά Πολίτη προτιμώ το άγουρο αλλά δυνατό Λεμονόδασος. Μου λείπουν ο Δημήτρης Χατζής, ο Θανάσης Βαλτινός και ο Μάριος Χάκκας. Θα ήθελα να κλείσω αυτό το σχόλιο με το βιβλίο που εγώ θα έβαζα στην πρώτη θέση. Είναι αναμφισβήτητα για μένα το Τρίτο Στεφάνι, το μόνο σύγχρονο ελληνικό πεζογράφημα που θα χαρακτήριζα με τη λέξη «αριστούργημα». Άψογο, χωρίς μία περιττή φράση και ζωντανό, όπως μόνο η μεγάλη τέχνη μπορεί να είναι διαρκώς ζωντανή.

0

ΕΚΛΟΓΕΣ ΗΠΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Βιογραφίες: Aπό τον Γκαρσία Μάρκες στην Άγκελα Μέρκελ

Βιβλίο / Πώς οι βιογραφίες, ένα όχι και τόσο δημοφιλές είδος στη χώρα μας, κατάφεραν να κερδίσουν έδαφος

Η απόλυτη επικράτηση των βιογραφιών στη φετινή εκδοτική σοδειά φαίνεται από την πληθώρα των τίτλων και το εύρος των αφηγήσεων που κινούνται μεταξύ του autofiction και των βιωματικών «ιστορημάτων».
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
ΕΠΕΞ Λευτέρης Αναγνώστου, ένας μεταφραστής

Λοξή Ματιά / Λευτέρης Αναγνώστου (1941-2024): Ένας ορατός και συγχρόνως αόρατος πνευματικός μεσολαβητής

Ο Λευτέρης Αναγνώστου, που έτυχε να πεθάνει την ίδια μέρα με τον Θανάση Βαλτινό, ήταν μεταφραστής δύσκολων και σημαντικών κειμένων από τη γερμανική και αυστριακή παράδοση.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Κυκλοφόρησε η πιο διεξοδική μελέτη της δεκαετίας 1910-1920, μια τρίτομη επανεκτίμηση της «μεγαλοϊδεατικής» πολιτικής του Βενιζέλου

Βιβλίο / Κυκλοφόρησε η πιο διεξοδική μελέτη της δεκαετίας 1910-1920, μια τρίτομη επανεκτίμηση της «μεγαλοϊδεατικής» πολιτικής του Βενιζέλου

Ο Ιωάννης Στεφανίδης, καθηγητής Διπλωματικής Ιστορίας στη Νομική του ΑΠΘ και επιμελητής του τρίτομου έργου του ιστορικού Νίκου Πετσάλη-Διομήδη, εξηγεί γιατί πρόκειται για ένα κορυφαίο σύγγραμμα για την εποχή που καθόρισε την πορεία του έθνους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Βιβλίο / Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Με αφορμή το τελευταίο του μυθιστόρημα «Ο θάνατος του συγγραφέα» ο δημοσιογράφος μιλά για την τεχνητή νοημοσύνη, την εικονική πραγματικότητα και την υπαρξιακή διάσταση της τεχνολογίας.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Άλαν Χόλινγκερστ: «Η γραμμή της ομορφιάς»

Το πίσω ράφι / Η γραμμή της ομορφιάς: Η κορυφαία «γκέι λογοτεχνία» του Άλαν Χόλινγκχερστ

Ο Χόλινγκχερστ τοποθέτησε το βραβευμένο με Booker μυθιστόρημά του στα θατσερικά '80s και κατάφερε μια ολοζώντανη και μαεστρική ανασύσταση μιας αδίστακτης δεκαετίας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Βιβλίο / Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Η Σανόρα Μπαρμπ είχε περάσει πολύ καιρό στους καταυλισμούς των προσφύγων από την Οκλαχόμα που είχαν πληγεί από την Μεγάλη Ύφεση και την ξηρασία, προκειμένου να γράψει το μυθιστόρημά της. Έκανε όμως το λάθος να δείξει την έρευνά της στον διάσημο συγγραφέα, ο οποίος την πρόλαβε.
THE LIFO TEAM
Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι σπουδαιότερες μορφές του 19ου αιώνα

Βιβλίο / Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι παρεξηγημένοι του 19ου αιώνα

Το βιβλίο του Γερμανού θεωρητικού και πανεπιστημιακού Χέρφριντ Μίνκλερ αναλαμβάνει να επαναπροσδιορίσει το έργο τους, που άλλαξε τα δεδομένα του αστικού κόσμου από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Ψιλάκης: Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Βιβλίο / Νίκος Ψιλάκης: Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Ο Νίκος Ψιλάκης ερευνά και μελετά την κρητική παράδοση εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Τα βιβλία του είναι μνημειώδεις εκδόσεις για το φαγητό, τις λαϊκές τελετουργίες και τα μοναστήρια της Κρήτης που διασώζουν και προωθούν τον ελληνικό πολιτισμό.
M. HULOT
«Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Βιβλίο / «Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Ένα νέο βιβλίο επιχειρεί να καταρρίψει τους μισογυνιστικούς μύθους για τις αυτοκρατορικές γυναίκες της Ρώμης, οι οποίες απεικονίζονται μονίμως ως στρίγγλες, ραδιούργες σκύλες ή λάγνες λύκαινες.
THE LIFO TEAM
Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Βιβλίο / Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Σε όλα τα έργα του πρωταγωνιστούν οι γυναίκες και μια υπόγεια Αθήνα, ενώ ο ίδιος δεν κρίνει τους ήρωές του παρά το αφήνει σε εμάς: Μια κουβέντα με τον χαμηλόφωνο συγγραφέα του «Άχρηστου Δημήτρη» και της «Πλατείας Κλαυθμώνος».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ρίτα Κολαΐτη: «Με θυμώνει που δεν βλέπεις σχεδόν κανέναν να διαβάζει ένα βιβλίο στο μετρό»   

Βιβλίο / Ρίτα Κολαΐτη: «Με θυμώνει που σχεδόν κανείς δεν διαβάζει βιβλίο στο μετρό»   

Η πολυβραβευμένη μεταφράστρια μιλά για την προσωπική της διαδρομή στον χώρο της λογοτεχνίας, για το στοίχημα της καλής μετάφρασης και εξηγεί τι σημαίνει να δουλεύεις πάνω σε κορυφαία έργα του Φλομπέρ, του Καμί, του Μαρκήσιου ντε Σαντ και της Ανί Ερνό. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Ρουφιανεύοντας τον εαυτό μου»: Τα απομνημονεύματα του Αλ Πατσίνο

Βιβλίο / «Ρουφιανεύοντας τον εαυτό μου»: Τα απομνημονεύματα του Αλ Πατσίνο

Ο 84χρονος ηθοποιός κοιτάζει προς τα πίσω και βλέπει τα δύσκολα παιδικά χρόνια, την καταθλιπτική μητέρα του, τον Τσέχoφ, τις σχέσεις που δεν έφτασαν ποτέ στον γάμο, τις έντονες αναταράξεις μιας πολυκύμαντης διαδρομής.
THE LIFO TEAM
Πέτρος Τατσόπουλος: «Η οργή σε κάποιες περιπτώσεις επιβάλλεται γιατί είναι απελευθερωτική»

Πέτρος Τατσόπουλος / «Δεν τα έχω με τους πιστούς αλλά με τους απατεώνες ρασοφόρους»

Μια χειμαρρώδης συνέντευξη με τον γνωστό συγγραφέα, δημοσιογράφο, παρουσιαστή και πρώην βουλευτή Πέτρο Τατσόπουλο, με αφορμή το τελευταίο του βιβλίο «Το παιδί του διαβόλου - Μια αληθινή ιστορία», όπου εστιάζει στη μεγάλη δύναμη της Εκκλησίας στην Ελλάδα, στη διαπλοκή της με την πολιτεία και στις σκοταδιστικές απόψεις που κατά κανόνα πρεσβεύει καθώς και στην ιδιαίτερα επικερδή «μπίζνα» που έχει στηθεί γύρω από ιερά λείψανα, ιερά κειμήλια, «άγιους» γέροντες και «θαύματα» για κάθε χρήση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ