Με λυμένα σανδάλια ο ουρανός. Αν μη τι άλλο, ακόμα και σε αλλόκοτους και ζοφερούς καιρούς, η ποίηση επελαύνει. Οι ποιητές μάς προσφέρουν λυτρωτικές ανάσες, μας υπενθυμίζουν ότι υπάρχει πάντα μια άλλη, πλούσια και γόνιμη περιοχή της γλώσσας που μετατρέπει τις αναμνήσεις σε γεγονότα, και τα γεγονότα σε αναμνήσεις, που επιμηκύνει τα δευτερόλεπτα, που νοηματοδοτεί την ύπαρξη. Λαμπροί και ακάματοι, οι ποιητές μας ξέρουν ότι ποντάρουν στην πύκνωση του λόγου, στη «διάσταση της υπερβολής που λαμπρύνει την ύπαρξη», όπως επέμενε ο Νίκος Καρούζος στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Δύο ποιήτριες και ένας ποιητής, με πρόσφατα βιβλία τους, μας καλούν να στοχαστούμε ποικίλες όψεις της πραγματικότητας που ενίοτε τις αφήνουμε να περνάνε απαρατήρητες και, μαζί, να περιπλανηθούμε σε μύχια τοπία και να διασχίσουμε το αόρατο, όπως με ακαριαία δύναμη προτείνει, και προτάσσει, η Ζέφη Δαράκη (Αθήνα, 1939), να ανοίξουμε το πορτάκι του στήθους και να ανακαλύψουμε κρυμμένα γράμματα αγάπης, όπως θέλει η Έλσα Κορνέτη (Μόναχο, 1969), και να κάνουμε μακροβούτια στο μέλλον, όπως ο νησιώτης Ντίνος Σιώτης (Τήνος, 1944). Ναι, η ποίηση, στοχαζόμενη το παρελθόν, εξομολογείται το αναπόδεικτο και επιχειρεί εφορμήσεις στο μέλλον. Γράφει η Ζέφη Δαράκη στη συλλογή της Ο ύπνος είναι ρόδο (εκδ. Νεφέλη):
Ισορροπώ
στο άυπνο της οδύνης
Στα πόδια μου σέρνεται
με λυμένα σανδάλια ο ουρανός
διασχίζω το αόρατο
το παιδί που είναι
δαίμονας απόκρημνος
Αλλά τα κύματα του μεταθανάτιου χρόνου
με ξεσηκώνουν
να εξομολογηθώ το αναπόδεικτο
Πώς αφανίστηκα έτσι, στις ψηλαφήσεις
μιας κατακρημνισμένης φαντασίας
Βήματα φόβιζαν τις σκάλες
Σκάλες μου κλείνανε τα φώτα. Αιώνια απουσία
Γίγαντες σκιές στον τοίχο
σαν το βουβό παιχνίδι δύο χεριών
Πάντα κάτι μένει αναπόδεικτο...
Αφού αυτός ο περαστικός δεν ξέρει
τι θέλει να πει
ή ξ ε ρ ε μόνο τι ήθελε να πει.
2.
Γυάλινος παράφορος ιππότης. Η Έλσα Κορνέτη, ισορροπώντας δεξιοτεχνικά ανάμεσα στο πυκνό φιλοσοφικό δοκίμιο και στην έγερση της ποιητικής φαντασίας, συνθέτει πεζοτράγουδα που μας θυμίζουν την ύπαρξη του ζωγράφου Ρενέ Μαγκρίτ και του ποιητή Τζον Kιτς, της ποιήτριας Μαρίνας Τσβετάγιεβα που «αναρριχάται στον ουρανό με μια μπούκλα αγγέλου βρόχο στον λαιμό της», της φοβερής και τρομερής εικαστικού Μαρίνας Αμπράμοβιτς, του leader του υπερρεαλισμού Ανδρέα Μπρετόν, της Louise Bourgeois που τόσο τίμησε την τέχνη και τον άνθρωπο, και του λατρεμένου ήρωα όσων επιμένουν να συγκατοικούν με το όνειρο, του Δον Κιχώτη. Γράφει η Έλσα Κορνέτη στη νέα της ποιητική σύνθεση Αγγελόπτερα (εκδ. Μελάνι):
Το αποφάσισε
Σήμερα θα γίνει ελαφρύς
Θα βγάλει το σιδερένιο κοστούμι και τη χαλύβδινη γραβάτα
Θα πετάξει το γραφείο στο κενό από το παράθυρο του ορόφου
Θα φορέσει μόνο καθαρό και φίνο κρύσταλλο Βοημίας
Το αποφάσισε
Από σήμερα θα γίνει
Ένας γυάλινος παράφορος ιππότης
Από σήμερα θα γίνει ένας αλλοπαρμένος φούρναρης ιππότης
Κάθε χάραμα θα ζυμώνει τον κόσμο που επιθυμεί με άνθη λωτού κι Έπειτα θα γεμίζει τον ουρανό με αφράτα πολύχρωμα μπαλόνια Καρβέλια για να ταΐζει πλάνητες αγαθούς και ονειροπόλους.
3.
Η λεπίδα του χρόνου. Ο Ντίνος Σιώτης, ένας «οργανικός ποιητής της δράσης», όπως ο ίδιος θέλει εύστοχα να προσδιορίζεται, επιμένει ότι «μέσω της ποίησης ερμηνεύονται τα πάντα στη ζωή». Αντλώντας πολύχρωμη και πολυδιάστατη έμπνευση τόσο από την pop art όσο και από τους λαχανιασμένους θούριους των ποιητών της beat generation, ισορροπεί ανάμεσα σε μια στραφταλιστή ευφυΐα και σε μια διαρκή διερώτηση για το νόημα της ύπαρξης. Την ποιητική του συλλογή Μάρθα, Μάρθα (εκδ. Γαβριηλίδης) κοσμούν εξπρεσιονιστικά σχέδια του δασκάλου μας σε πολλές αναζητήσεις και εκλεκτού ζωγράφου Γιάννη Ψυχοπαίδη. Η πολλαπλή Μάρθα του Σιώτη είναι ένα πολυπρισματικό ανάγλυφο, μια διαθλαστική εγκατάσταση που δείχνει τις πολλές όψεις της σημερινής γυναίκας. Γράφει ο Ντίνος Σιώτης:
Ακόμα και τώρα μετά από τόσους
χωρισμούς η Μάρθα συμπεριφέρεται
εντελώς φυσιολογικά σκέφτεται να
εγκαταλείψει τη συζυγική εστία και
να φωλιάσει στο δικό μου σπίτι να το
κάνουμε κοινόβιο να το
επιπλώσουμε απ' το ΙΚΕΑ να γίνουμε
το αντίθετο των σνομπ να γίνουμε λίγο
βετζιτέριαν όπως λέμε στην Καλιφόρνια
να επαναπροωθήσουμε την αγάπη μας
και να την αναστήσουμε σε τόπους όπου
αντέχουν τα πουλιά του έρωτα σε έναν
Αμαζόνιο αλληλοκατανόησης όχι με
παλιομοδίτικο ρυθμό αλλά με μεταφορά
συντελεστού ισορροπίας και αρμονίας.
σχόλια