Είναι μεγάλη και πολυποίκιλη η λίστα με τα ροκ τραγούδια που έχουν επηρεαστεί από βιβλία, η δισκογραφία του φανατικού αναγνώστη Ντέιβιντ Μπόουι όμως είναι πλημμυρισμένη από χρέη και αναφορές σε βιβλία, μυθοπλασίας και μη, κλασικά ή πρωτοποριακά, σε διηγήματα, σε φιλοσοφικές πραγματείες, σε δοκίμια, ακόμα και σε εγχειρίδια αποκρυφισμού.
Πέρα από τις φιλολογικές αναφορές στα τραγούδια, συχνά έγραφε και τους στίχους του χρησιμοποιώντας την μέθοδο του cut-up που είχαν καθιερώσει ο Γουίλιαμ Μπάροουζ με τον Μπράιον Γκάισιν, συνδέοντας ατάκτως αποκόμματα από διαφορετικά κείμενα προκειμένου να ξεκινήσει μια στροφή ενός τραγουδιού.
Καθώς o Bowie δεν άφησε απομνημονεύματα πίσω του, το πιο κοντινό που έχουμε σε αυτοβιογραφία του είναι αυτή η λίστα.
Είναι χαρακτηριστικό για την σχέση του με το διάβασμα το γεγονός ότι μια από τις τελευταίες δημόσιες «δηλώσεις» του ήταν η λίστα που είχε παρουσιάσει με τα 100 αγαπημένα του βιβλία ως τμήμα της μεγάλης έκθεσης που είχε τίτλο "David Bowie Is". Καθώς δεν άφησε απομνημονεύματα πίσω του, το πιο κοντινό που έχουμε σε αυτοβιογραφία του είναι αυτή η λίστα.
Κάποια από τα βιβλία εκείνης της λίστας ήταν οι θερμές του προτάσεις για διάβασμα προς τους οπαδούς του, κάποια άλλες όμως επιλογές, είχαν βαθύ αντίκτυπο στο έργο του. Ακολουθούν κάποια βιβλία που επηρέασαν σημαντικά τους στίχους του, από το προσωπικό ντεμπούτο του στα τέλη των '60s μέχρι το κύκνειο άσμα του.
Άλαν Σίλιτοου
Η μοναξιά του δρομέα μεγάλων αποστάσεων
Στα 19 του, λίγο πριν κυκλοφορήσει το ντεμπούτο του το 1967, ο Μπόουι ήταν απορροφημένος από το κίνημα των «θυμωμένων νεαρών αντρών» βρετανών συγγραφέων όπως ο Τζον Όσμπορν ή ο Κιθ Γουότερχαουζ - το Look Back in Anger του πρώτου και το There Is a Happy Land του δεύτερου θα γίνονταν τίτλοι τραγουδιών του.
Το πιο αγαπημένο του βιβλίο εκείνη την εποχή όμως ήταν η αυτή η συλλογή διηγημάτων του Άλαν Σίλιτοου που είχε κυκλοφορήσει αρχικά το 1959. Για το τραγούδι του "The Little Bombardier" χρησιμοποίησε την πλοκή του "Uncle Ernest" και για το "Uncle Arthur, το διήγημα "The Disgrace of Jim Scarfedale."
Χάινριχ Χάρερ
Επτά χρόνια στο Θιβέτ
Ο Μπόουι ανακάλυψε τον Βουδισμό στα μέσα της δεκαετίας του '60 διαβάζοντας τα απομνημονεύματα του Χάρερ από τη διαμονή του στο Θιβέτ που κυκλοφόρησαν το 1952 και κατέγραφαν τις τελευταίες μέρες του ως ανεξάρτητου βασιλείου πριν κατακτηθεί από τους Κινέζους.
Το τραγούδι "Silly Boy Blue" είναι η μπαλάντα ενός ονειροπόλου μοναχού στη Λάσα, ενώ δεκαετίες αργότερα, ο τίτλος του βιβλίου έγινε ο τίτλος του κομματιού "Seven Years in Tibet" από το άλμπουμ Earthling.
Φρίντριχ Νίτσε
Τάδε έφη Ζαρατούστρα
Κάποτε ο Μπόουι αστειευόμενος είπε ότι είχε διαβάσει μόνο το εξώφυλλο του βιβλίου, το οποίο υπήρξε καθοριστικό στη διαμόρφωση της θεματικής του έργου του ειδικά στις αρχές της δεκαετίας του '70 – προσφέροντας τη βάση για τραγούδια όπως τα "All the Madmen," "The Supermen," και "Quicksand," αλλά και το "Ashes to Ashes" αργότερα.
Άντονι Μπέρτζες
Το κουρδιστό πορτοκάλι
Εξίσου επηρεασμένος τόσο από το βιβλίο όσο και από την κινηματογραφική μεταφορά του από τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ το 1971, ο Μπόουι είχε εντυπωσιαστεί κυρίως από την ιδιότυπη αργκό του αφηγητή που είχε εφεύρει ο Μπέρτζες, και ονομαζόταν "Nadsat", και την προσάρμοσε στο όραμά του για τη δημιουργία «ενός ψεύτικου κόσμου...που δεν υπάρχει ακόμα».
Δεκαετίες αργότερα, θα δημιουργούσε ένα δικό του γλωσσικό ιδίωμα για το τραγούδι "Girl Loves Me" που υπάρχει στο τελευταίο άλμπουμ του.
Nik Cohn
I Am Still the Greatest Says Johnny Angelo
«Βία και λάμψη και ταχύτητα, χειρονομία και καύση, αυτά ήταν τα πράγματα που μετρούσαν για τον ίδιο – τίποτε άλλο...», έγραφε στο βιβλίο του που βγήκε το 1967 ο Nik Cohn.
Αυτό το πορτραίτο ενός ροκ σταρ που συγχρόνως αποτελεί και μια συμπαντική δύναμη χάους έγινε το υπόδειγμα για τον «λεπρό Μεσσία» του Ziggy Stardust και του Alladin Sane.
Τζορτζ Όργουελ
1984
Είχε τέτοια εμμονή με το βιβλίο ο Μπόουι ώστε είχε επιχειρήσει να γράψει ένα μιούζικαλ βασισμένο στο δυστοπικό όραμα ολοκληρωτισμού του «1984», η χήρα του συγγραφέα όμως, Σόνια, αρνήθηκε να του παραχωρήσει τα δικαιώματα. Μπορεί πάντως να θεωρήσει κανείς ότι ο Μπόουι το έκανε έτσι κι αλλιώς, αφού το άλμπουμ Diamond Dogs είναι γεμάτο αναφορές στο βιβλίο, με πιο προφανή φυσικά το τραγούδι "1984".
Χανς Ρίχτερ
Νταντά: Τέχνη και Αντι-Τέχνη
Όταν ηχογραφούσε το άλμπουμ Scary Monsters του 1980, ο Μπόουι είχε στο μυαλό του μια σειρά από εκπροσώπους του ντανταϊσμού. Για το τραγούδι "Up the Hill Backwards" μάλιστα έκλεψε ολόκληρα τσιτάτα από τη μελέτη του Χανς Ρίχτερ που κυκλοφόρησε το 1964.
Πίτερ Ακρόυντ
Hawksmoor
Το μυθιστόρημα του Ακρόυντ που κυκλοφόρησε το 1985 και εναλλάσσει την αφήγησή του ανάμεσα στην περίπτωση ενός αποκρυφιστή αρχιτέκτονα στο Λονδίνο του 18ου αιώνα, ο οποίος «καθαγιάζει» τις εκκλησίες που χτίζει με ανθρώπινες θυσίες, και στην ιστορία ενός «ορθολογιστή» ντετέκτιβ του 20ου αιώνα, αποτέλεσε την έμπνευση για την "art murder mystery" πλοκή του άλμπουμ 1.Outside.
Γιούκιο Μίσιμα
Ανοιξιάτικο χιόνι
Ο Ιάπωνας συγγραφέας ήταν από αγαπημένους του Μπόουι, με το βιβλίο «Ο ναυτικός που αρνήθηκε τη θάλασσα» όχι μόνο να στοιχειώνει το "Heroes" αλλά και να εμπνέει το ψευδώνυμο του Μπόουθι στο ίντερνετ: "sailor". Το "Heat", το τραγούδι που κλείνει το άλμπουμ The Next Day, ξεκινά με μια αναφορά στο «Ανοιξιάτικο χιόνι», το πρώτο μέρος του κουαρτέτου «Η θάλασσα της γονιμότητας», τελευταίου έργου του συγγραφέα στο οποίο αναπτύσσονται θέματα που απασχόλησαν και τα τελευταία άλμπουμ του Μπόουι, όπως η μετενσάρκωση, η παρακμή, ο θάνατος, η λάμψη και η μεταμόρφωση.
Άρθουρ Κλαρκ
Το τέλος της παιδικής ηλικίας
Η νουβέλα επιστημονικής φαντασίας του 1953 με θέμα μια φυλή εξωγήινων όντων που φτάνουν στην Γη για να ξεκινήσουν το επόμενο στάδιο της ανθρώπινης εξέλιξης, απηχεί έντονα σε τραγούδια όπως το "Oh! You Pretty Things" και το "Changes."
Με στοιχεία από το άρθρο του Chris O'Leary, "The Books That Mattered Most to David Bowie, Bibliophile" που δημοσιεύτηκε στο Lithub. O Chris O'Leary είναι ο συγγραφέας του βιβλίου Ashes to Ashes: The Songs of David Bowie, 1976-2016.
σχόλια