Η λεπίδα που σημαδεύει αθώα σώματα και η πένα που καταγράφει τις αμαρτίες ενός αμόλυντου λαού συνυπάρχουν αρμονικά στις σελίδες του Τζο Νέσμπο. Το ίδιο και οι αντιφάσεις μιας ζωής που μοιράζεται ανάμεσα στους πετυχημένους δείκτες και στην ενδοοικογενειακή βία – κάτι που είχε καλά στο μυαλό του προτού ο ίδιος αρχίσει να γράφει αστυνομικά που θίγουν όσα απασχολούν σήμερα την πατρίδα του, τη Νορβηγία. Τα παγωμένα φιόρδ και τα όμορφα παραμύθια που άκουγε από τη μητέρα του μικρός φαίνεται πως δεν μπόρεσαν να αποκρύψουν πλήθος από πραγματικές σκοτεινές ιστορίες που εξέθρεψαν την πιο αλλόκοτη φαντασία. Αυτή ακριβώς είναι που σήμερα αποτιμάται σε εκατομμύρια αντίτυπα σε ολόκληρο τον κόσμο και καταγράφει ρεκόρ πωλήσεων (μόνο στη Βρετανία έχει υπολογιστεί ότι κάθε 27 δευτερόλεπτα πωλείται και ένα βιβλίο του). Στην Ελλάδα κάθε βιβλίο του Τζο Νέσμπο θεωρείται πλέον εκδοτική επιτυχία (από τον Φαντομά μέχρι τους Κυνηγούς Κεφαλών και από τον Κοκκινολαίμη και το Αστέρι του Διαβόλου, βιβλία που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο). Αν μπορεί μια λέξη να περιγράψει την περίπτωσή του, είναι κυριολεκτικά αυτή του συγγραφέα-ροκ σταρ.
Νέσμπο, το απόλυτο είδωλο
Όσο υπερβολικές κι αν ακούγονται οι ιστορίες για τον πρότερο βίο του Νέσμπο, είναι πραγματικές. Ξεκίνησε ως ποδοσφαιριστής, αλλά ένας τραυματισμός τον κράτησε μακριά από τα γήπεδα και κατόπιν έγινε αξιωματούχος του νορβηγικού στρατού χωρίς να εγκαταλείψει τη ροκ μπάντα του. Σήμερα ο Νέσμπο βρίσκει χρόνο να δίνει (soldout πλέον) συναυλίες με τους Di Derre (όπως λέγεται το συγκρότημά του) με τον ίδιο καταιγιστικό ρυθμό που γράφει τα βιβλία του. Ωστόσο, δεν μετάνιωσε ποτέ που, προκειμένου να γίνει συγγραφέας, αναγκάστηκε να σβήσει από την ταυτότητά του την ιδιότητα του (επίσης πετυχημένου) χρηματιστή.
Νεκρός ο Χάρι Χόλε;
Ο διάσημος αντισυμβατικός ντετέκτιβ του Νέσμπο, Χάρι Χόλε, κόντεψε να πεθάνει στο προηγούμενο βιβλίο του, αλλά ο Τζο Νέσμπο, σαν άλλος Σέρλοκ Χολμς, τον ανέστησε. Στο πιο πρόσφατο πόνημά του, που αναμένεται να κυκλοφορήσει τον Απρίλιο από τις εκδόσεις Μεταίχμιο με τον τίτλο Αστυνομία, ο Χόλε κυριολεκτικά επιστρέφει από τον θάνατο και ο Νέσμπο δίνει συγγραφικά τα ρέστα του.
Λένε πως αρκεί να πετάξει μια πεταλούδα στην άκρη της Αθήνας για να γίνει σεισμός στο Τόκυο και, σύμφωνα με αυτήν τη θεωρία του χάους, ο Νέσμπο κατέληξε να γίνει συγγραφέας επειδή ξύπναγε πολύ πρωί ως χρηματιστής. «Δεν γίνεται να μην μπορώ να βγαίνω ή να δίνω συναυλίες» σκέφτηκε ένα βράδυ και γι' αυτό κλείστηκε σε ένα ξενοδοχείο, γράφοντας σερί 18 ώρες τη μέρα επί πέντε βδομάδες. Χάρη στους άπειρους καφέδες και το καλό roomservice παρέδωσε την πρώτη συγγραφική του επιτυχία με το χαρακτηριστικό όνομα Νυχτερίδα. Ίσως να είναι το πέταγμά της που τον έκανε πετυχημένο συγγραφέα.
Ο κρυφός έρωτας
Συνήθως οι ντετέκτιβ ήρωες εμπνέονται από καταραμένες κοκκινομάλλες ή απρόσιτες femmes fatales. Ωστόσο, ο ήρωας του Νέσμπο, Χάρι Χόλε, παραμένει ερωτευμένος με μια ανύπαντρη μητέρα της διπλανής πόρτας, η οποία επανέρχεται τακτικά στα βιβλία του – και δείχνει να αγαπάει το παιδί της σαν δικό του.
Η βασική ασφάλεια του Νέσμπο είναι η φυγή. Εξού και το ότι γράφει τα βιβλία του σε τρένα, αεροπλάνα και βαπόρια τα οποία αποτελούν το μόνιμο, σχεδόν, σπίτι του. «Όσο παραμένω περίεργος για τα πράγματα και τη ζωή, δεν μπορώ να μην ταξιδεύω. Αν κάποτε αυτό μου το έκανε η δημοσιογραφία, στον βαθμό που ασχολιόμουν με κάποιον άλλο πέρα από εμένα και το εγώ μου, σήμερα μου το κάνει ένα αεροπλάνο. Και σίγουρα δεν υπάρχει κάτι καταστροφικότερο για έναν συγγραφέα από το να θεωρήσει τον εαυτό του σπουδαίο. Το ότι είσαι σημαντικός σήμερα δεν σημαίνει ότι ήσουν χτες, ούτε ότι θα είσαι και αύριο. Τα νέα πράγματα σε φέρνουν πάντα αντιμέτωπο με τον εαυτό σου και αυτά σου τα χαρίζουν πάντα τα ταξίδια» έλεγε σε προηγούμενη συνέντευξή του στη LifΟ.
Ο «Μάκβεθ» του Νέσμπο
Ένας άνθρωπος που γράφει ιστορίες γεμάτες ίντριγκες, πολύπλοκους χαρακτήρες και (μπόλικο) αίμα δεν θα μπορούσε να μη λατρέψει το Μάκβεθ. Γι' αυτό ανέλαβε πρόσφατα να «ξαναγράψει» με τον δικό του τρόπο τη γνωστή ιστορία του Σαίξπηρ για λογαριασμό των εκδόσεων Hogarth σε ένα πρότζεκτ που εμπλέκει διάφορους διάσημους συγγραφείς από όλο τον κόσμο με αφορμή τη συμπλήρωση των 400 χρόνων από τον θάνατο του κορυφαίου δραματουργού.
Πολιτική
Όπως κάθε hard-boiled που σέβεται τον εαυτό του, δεν υπάρχει βιβλίο του Νέσμπο που να μην αναφέρεται, με κάποιο τρόπο, στην πολιτική. Από τις ταξικές διαφορές, που είναι πλέον εμφανείς στην πατρίδα του, μέχρι τους νεοναζί και το εμφανές πρόβλημα του αλκοολισμού, είναι μεγάλη η γκάμα των αναφορών που ενυπάρχουν διάσπαρτες στις σελίδες του. Κι αυτό όχι μόνο με ομφαλοσκοπική διάθεση αλλά με μια πιο παγκόσμια ιστορική ματιά. Πολλαπλές είναι επίσης οι πληροφορίες για τη σχέση της Νορβηγίας με τους ναζί στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, τη σχέση της Νορβηγίας με τις ΗΠΑ, ακόμα και για την ιστορία του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική και την παράνομη εξόρυξη διαμαντιών.
Ο καλύτερος φίλος
Ο Χάρι Χόλε είναι μοναχικός, όπως ο ίδιος ο Νέσμπο. Μοναδικός του φίλος δεν είναι κάποιος συνάδελφος αλλά ένας φίλος από τα παλιά: λέγεται Έισταϊν, είναι πρώην χάκερ, ροκάς και δουλεύει υπερωρίες στο ταξί, καταπίνοντας αμφεταμίνες. Η συμβολή του στο ξετύλιγμα κάθε ιστορίας είναι πολύτιμη.
Σκορσέζε και σινεμά
Αν υπάρχει κάτι που τρομάζει τον Τζο Νέσμπο, είναι να δει τον ήρωά του, Χάρι Χόλε, να ζωντανεύει στη σκηνή. Τρέμει στην ιδέα ότι θα τον δει ενσαρκωμένο – και δεν είναι τυχαίο ότι οι Κυνηγοί Κεφαλών που μεταφέρθηκαν ήδη με επιτυχία στη μεγάλη οθόνη δεν έχουν τον γνωστό ντετέκτιβ ως πρωταγωνιστή. Μοναδική εξαίρεση θα έκανε, όπως είχε δηλώσει ο ίδιος ο Νέσμπο στον εκδοτικό του οίκο, αν σκηνοθέτης των βιβλίων του γινόταν ο Σκορσέζε – όπερ και έγινε. Ο διάσημος σκηνοθέτης είπε το ναι, αλλά οι διαρκείς αναβολές στα γυρίσματα ανάγκασαν την εταιρεία Universal να τον αποπέμψει πρόσφατα από τη σκηνοθετική καρέκλα. Ποιος θα αναλάβει το πόστο του είναι άγνωστο, όπως άγνωστο είναι αν μπορεί να εμπιστευτεί σε κάποιον άλλο ο Νέσμπο τον αγαπημένο του ήρωα. Ο κολλητός, πάντως, του Μάρτιν Σκορσέζε, Λεονάρντο ντι Κάπριο, δήλωσε ότι προτίθεται να αναλάβει ως παραγωγός τα βιβλία που υπογράφει ο Νέσμπο με το ψευδώνυμο Τομ Χιόχανσον.
Ελλάδα
Ο Νέσμπο έχει μανία με τη χώρα μας, αλλά όχι για τους λόγους που θα περίμεναν όλοι (σουβλάκι, καλοκαίρι και Μουσείο της Ακρόπολης). Επισκέπτεται την Ελλάδα αποκλειστικά το φθινόπωρο, κάθε χρόνο, και ταξιδεύει στην Κάλυμνο, το ιδανικό μέρος, όπως λέει, για αναρρίχηση, μία από τις μεγάλες εμμονές του συγγραφέα.
Οι συγγραφείς του κόσμου στον ΙΑΝΟ. Tην Τετάρτη 19/2, στις 20:30, ο Ανταίος Χρυσοστομίδης στο πλαίσιο της μηνιαίων συναντήσεών του «Οι συγγραφείς του κόσμου στον ΙΑΝΟ» συνομιλεί με τον γνωστό συγγραφέα Caryl Ferey με αφορμή το βιβλίο του Μαπούτσε που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα. Ιανός, Σταδίου 24, Αθήνα
σχόλια