Όταν γίνεσαι γονιός ανοίγονται μπροστά σου δύο επιλογές (που ενδεχομένως να καθορίσουν το υπόλοιπο της ζωής σου). Η πρώτη είναι να αποφασίσεις ότι αφού έχεις παιδί εσύ πρέπει να αποχαιρετίσεις για πάντα τη δική σου παιδικότητα και η δεύτερη είναι να αφεθείς στη νέα αυτή σχέση και να αφυπνίσεις το παιδί που υπάρχει μέσα σου. Η δεύτερη επιλογή σου εξασφαλίζει ένα ταξίδι στον χρόνο καθώς ,παρατηρώντας το παιδί σου, θυμάσαι πώς ήταν η δική σου παιδική ηλικία. Μέσα σε αυτό το ταξίδι ανακαλείς παιχνίδια, σκανταλιές και φυσικά βιβλία που σε σημάδεψαν (χωρίς να το γνωρίζεις τότε) μέχρι την ενήλικη ζωή σου.
Οι ειδικοί λένε ότι αν θέλεις να απομακρύνεις ένα πιτσιρίκι από τον υπολογιστή και να το ωθήσεις στην ανάγνωση βιβλίων, υπάρχει μόνο ένας τρόπος: να δει εσένα να διαβάζεις. Όταν έβαλα μπροστά αυτό το σχέδιο (ως γονιός που θέλω να δώσω το καλό παράδειγμα) αποφάσισα να το κάνω με βιβλία που έρχονται από το μακρινό παρελθόν της δικής μου παιδικότητας και τα οποία προσφέρει η εφημερίδα Καθημερινή σε μια σειρά με τίτλο «Βιβλία που αγαπήσαμε». Επέλεξα τον Μικρό Πρίγκιπα και τον Τομ Σόγιερ.
Έπιασα στα χέρια μου το αριστούργημα του Σεντ Εξυπερί και το ξεφύλλισα με μεγάλη συγκίνηση. Οι ζωγραφιές του συγγραφέα που συνοδεύουν το κείμενο μου φάνηκαν διαφορετικές. Όταν ήμουν μικρή δεν είχα δώσει τόση σημασία στα σκίτσα, αλλά τώρα πια μπορώ να αντιληφθώ όλη τη συναισθηματική έξαρση που κρύβει η απλότητά τους. Οι ήρωες του μυθιστορήματος δεν ήταν πλέον βγαλμένοι από τη φαντασία... Καθένας αντιπροσωπεύει κάποιο άτομο που γνωρίζω και ο συγγραφέας περιέγραφε τα χαρακτηριστικά του με τον πιο πετυχημένο και παραμυθένιο τρόπο. Όσο για τον πρωταγωνιστή, τον Μικρό Πρίγκιπα, αυτό το πλάσμα που συνδυάζει ευαισθησία, πείσμα και αθωότητα νομίζω ότι στο ενήλικο μυαλό μου προσωποποιεί με τον καλύτερο τρόπο την πιο εσωτερική μορφή της παιδικής ηλικίας. Φυσικά τελείωσα την ανάγνωση του βιβλίου σε ένα απόγευμα και αυτή τη φορά δάκρυσα όταν έφτασα στο σημείο που αλεπού έχει εξημερωθεί από το μικρό αγόρι:
Έτσι ο μικρός πρίγκιπας εξημέρωσε την αλεπού. Κι όταν πλησίαζε να ‘ρθει η ώρα του αποχωρισμού:
- Αχ! είπε η αλεπού … Θ’ αρχίσω τα κλάματα.
- Δικό σου είναι το λάθος, είπε ο μικρός πρίγκιπας.
- Ναι, σωστά, είπε η αλεπού.
- Μα συ θα βάλλεις τα κλάματα, είπε ο μικρός πρίγκιπας.
- Και βέβαια, είπε η αλεπού.
- Τότε, από αυτό, δεν κερδίζεις τίποτε! – Κάτι κερδίζω, είπε η αλεπού είναι το χρώμα του σταριού.
Ο Τομ Σόγιερ ήταν μια ευχάριστη εξισορρόπηση μετά τον Μικρό Πρίγκιπα. Θυμόμουν ότι ο ήρωας ήταν ένα σκανταλιάρικο αγόρι που έκανε τα πάντα άνω κάτω, αλλά ξαναδιαβάζοντας το βιβλίο του Μαρκ Τουαίην ανακάλυψα τη μαγεία της περιγραφής απ΄την αρχή. Επίσης διαπίστωσα ότι μέσα σε αυτό το βιβλίο μπορεί να κρύβονται συμβουλές προς τους γονείς πιο εύστοχες και σημαντικές από οποιαδήποτε επιστημονική ανάλυση. Ο συγγραφέας περιγράφει μια σειρά από περιπέτειες στις οποίες μπλέκει ο μικρός Τομ Σόγιερ παρασύροντας και όλη την παρέα και σε ταξιδεύει σε εποχές όπου η αλάνα, η σφεντόνα και οι αυτοσχέδιες στολές ήταν το πιο δημιουργικό παιχνίδι για τα μικρά παιδιά.
Η πιο σημαντική έκπληξη που έκρυβε η ανάγνωση (για δεύτερη φορά) του Τομ Σόγιερ ήταν ότι ακόμα και ως ενήλικας έπιασα τον εαυτό μου να ζηλεύει την ατρόμητη φύση του μικρού ήρωα. Αυτή την αίσθηση ότι όλα μπορείς να τα καταφέρεις αρκεί να μη φοβάσαι. Την ίδια ζήλια θυμάμαι ότι ένιωθα και ως πιτσιρίκα μόνο που τότε δεν ήξερα ότι κάποια στιγμή ο φόβος γίνεται μόνιμος συνοδός της ενηλικίωσης και σε κάνει να ξεχάσεις την ανεμελιά του μικρού Σόγιερ.
Τώρα που το σκέφτομαι νομίζω πως η επιλογή των βιβλίων δεν ήταν τυχαία. Μάλλον ο μικρός μου έχει (ή θα ήθελα να έχει) έναν συνδυασμό και των δύο ηρώων. Την ευαισθησία του Μικρού Πρίγκιπα μαζί με το θάρρος του Τομ Σόγιερ. Η αλήθεια είναι ότι αφού τελείωσα τα βιβλία τον έπιασα αρκετές φορές να τα ξεφυλλίζει προσπαθώντας να με μιμηθεί. Και τότε ένιωσα πόσο κλασικές αξίες είναι αυτά τα αναγνώσματα, και πόσο διαχρονική η σημασία τους όχι μόνο για τα παιδιά αλλά και για εμάς τους μεγάλους που τελευταία προτιμάμε την κυνικότητα του internet από την συγκίνηση της ανάγνωσης.
Γι’ αυτό η εκδοτική προσφορά της εφημερίδας Καθημερινή με τίτλο «Τα βιβλία που αγαπήσαμε» ήταν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη για μένα. Η σειρά περιλαμβάνει δημοφιλή έργα Ελλήνων και ξένων κλασικών συγγραφέων:
Το νησί των θησαυρών, του Ρόμπερτ Λούις Στήβενσον
Μικρές Κυρίες, της Λουίζα Μέι Άλκοτ
Μικρός Πρίγκιπας, του Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ
Χάιντι, της Γιοχάνα Σπίρι
Παραμύθι χωρίς όνομα, της Πηνελόπης Δέλτα
Τομ Σόγερ, του Μαρκ Τουαίην
Μόγλης - Το βιβλίο της ζούγκλας, του Ράντγιαρντ Κίπλινγκ
Πήτερ Παν, του Τζέιμς Μάθιου Μπάρι
Όποιο κι αν επιλέξεις η μόνη προϋπόθεση είναι να αφεθείς στη μαγεία της αφήγησης σαν να είσαι ακόμα παιδί.
σχόλια