«Queer η Λένα Πλάτωνος; Αστειεύεστε;». «Καθόλου!».

Τέσσερις από τους συντελεστές του τολμηρού όσο και πολυεπίπεδου καλλιτεχνικά αφιερώματος «Queer αναγνώσεις της Λένας Πλάτωνος» στη Λυρική εξηγούν και εξηγούνται

Θοδωρής Αντωνόπουλος 1.12.2018

1.12.2018 | 11:00

Μαθαίνοντας για το εγχείρημα μιας queer ανάγνωσης –ή μάλλον αναγνώσεων– του έργου της Λένας Πλάτωνος στην ΕΛΣ, αρχικά παραξενεύτηκα κάπως. Ξεχωριστή περίπτωση καλλιτέχνιδας και ανθρώπου, καινοτόμα μουσικά και στιχουργικά, άγγιξε εξαρχής το πιο ψαγμένο μουσικά κομμάτι της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, δίχως ωστόσο να θεωρείται μέρος της «γκέι κουλτούρας» και της σκηνής της.

Ανατρέχοντας εντούτοις με την αφορμή αυτή το έργο της και ενθυμούμενος πόσο με συντρόφευσε σε περίεργους καιρούς, συνειδητοποίησα ότι γκέι μπορεί να μην ήταν, ήταν όμως και παραμένει με την ευρεία έννοια queer. Όχι μόνο για στίχους όπως «Tο παιδί της παραμονής, στο κέντρο της εισόδου / νωχελικό_αμφί, σε πλαστικά καθίσματα / Χερουβείμ από ροζ σπέρμα και ματ συναισθήματα» (Το Παιδί της Παραμονής, Μάσκες Ηλίου 1984) αλλά και τη μυστήρια, φευγάτη, μελαγχολική και ταυτόχρονα παιγνιώδη καλλιτεχνική κι αισθητική της ματιά.

Οι συντελεστές του αφιερώματος την αποκαλούν μάλιστα «ορόσημο» αφού «τόσο οι στίχοι της, που εκφράζουν ιδιαίτερες, συχνά μοναχικές υποκειμενικότητες, όσο και η αλλόκοτη θεατρική electro μουσική της, συνεχίζουν να γοητεύουν και να εμπνέουν queer σκηνές και συλλογικότητες ανά τον κόσμο», καθώς αναφέρουν στο πρόγραμμα.

Οι συντελεστές του αφιερώματος την αποκαλούν μάλιστα «ορόσημο» αφού «τόσο οι στίχοι της, που εκφράζουν ιδιαίτερες, συχνά μοναχικές υποκειμενικότητες, όσο και η αλλόκοτη θεατρική electro μουσική της, συνεχίζουν να γοητεύουν και να εμπνέουν queer σκηνές και συλλογικότητες ανά τον κόσμο», καθώς αναφέρουν στο πρόγραμμα.

Γοητευμένος, ιντριγκαρισμένος κι ανυπόμονος να δω το αποτέλεσμα, μίλησα με τέσσερις εξ αυτών, τον Φιλ Ιερόπουλο που επιμελείται και σκηνοθετεί το αφιέρωμα, καθώς επίσης τους Αλέξανδρο Δρόσο, Λουίζα Δολόξα και Αντριάνα Μίνου που λαμβάνουν μέρος στα καλλιτεχνικά του δρώμενα.

Αναφέρθηκαν στην ατομική και συλλογική τους προσέγγιση στο έργο της Πλάτωνος, τα συναισθήματα και τις προβληματικές που δημιουργεί, τις προκλήσεις που θέτει, τη μουσική και όχι μόνο διαχρονική του αξία ως ενός χώρου «όπου αφενός υπήρχαμε ως είχαμε κι αφετέρου μπορούσαμε να φανταστούμε πώς θα ήμασταν», όπως το θέτει η Λουίζα.

Ο Φιλ εστιάζει, μεταξύ άλλων, «στο πώς συνδύασε το προσωπικό, ευαίσθητο, αυτοαναφορικό με το δομικά και ηχητικά διαφορετικό», ο Αλέξανδρος στέκεται αφενός στην εικονοκλαστική μουσική προσέγγιση, αφετέρου στους στίχους της «που σε λίγες γραμμές καταφέρνουν να μιλήσουν για όλες τις λάθος αγάπες, με τους άλλους, με τον εαυτό μας», η Αντριάνα στα «μικροσκοπικά σύμπαντα τσέπης» που δημιουργούν τα τραγούδια της, «μέσα στα οποία μπορούμε να υπάρχουμε ακριβώς όπως μας αρέσει».

Συζητήσαμε για το queer ως έννοια, αναζητήσαμε επίσης (με το... φανάρι του Διογένη) queer στοιχεία στην ελληνική μουσική παραγωγή, αναφερθήκαμε τέλος αναπόφευκτα και στην υπόθεση του Ζακ μιας και οι συνομιλητές μου, όπως πολλοί ακόμα συμμετέχοντες καλλιτέχνες δραστηριοποιούνται ενεργά στο κίνημα για την απόδοση δικαιοσύνης. Εκείνο δε που τους τρόμαξε περισσότερο αλλά και τους ξεσήκωσε, πέρα από την τραγική απώλεια καθαυτή είναι, λένε, «η απρόσωπη στήριξη και η σιωπηλή υπεράσπιση του εγκλήματος αυτού από καθημερινούς πολίτες».

— Πώς προέκυψε η ιδέα για τις queer αναγνώσεις της Λένας Πλάτωνος; Τι σας έκανε να σταθείτε σε αυτήν ειδικά την περσόνα;

Φιλ: Θελήσαμε να δώσουμε μια άλλη προσέγγιση στο έργο της Πλάτωνος που δε συνηθίζεται. Υπάρχει τελευταία μεγάλο ενδιαφέρον για τη δουλειά της κι αυτό φυσικά μας χαροποιεί αλλά είναι συγκεκριμένες οι πτυχές που φωτίζονται/υπογραμμίζονται. Βρίσκει π.χ. κανείς αναφορές στην Πλάτωνος ως πρωτοπόρο σε σχέση με τις ηλεκτρονικές της ενορχηστρώσεις και τη χρήση synths, δηλαδή μια προσέγγιση τεχνολογικής avant-garde πρωτιάς, αλλά όχι στον τρόπο με τον οποίο ενώνει την προσωπική ιστορία και ιδιόμορφη ιμπρεσιονιστική της αρμονία με ένα ευαίσθητο ηχητικά 'σπιτικό' synth όπως το Roland TR-808. Αυτό που ενδιαφέρει εμάς είναι πώς συνδύασε το προσωπικό, ευαίσθητο, αυτοαναφορικό με το δομικά και ηχητικά διαφορετικό. Αυτό ίσως είναι που βλέπουμε ως queer.

Λουίζα: Το μόνιμο αστείο σε πολλές από μας είναι πόσο πολύ χρειάζεται μια οργανωμένη προσπάθεια μετάφρασης ολόκληρου του έργου της Πλάτωνος ώστε να το μοιραζόμαστε με αλλόγλωσσες ερωμένες και ερωμένα. Υπάρχει κάτι στη στιχουργική της που είναι ταυτόχρονα χειρουργικά συγκεκριμένο και χειρουργικά ασαφές.

Ίσως είναι αυτή η γλώσσα ταύτισης που όμως αφήνει χιλιάδες ερμηνείες ανοιχτές, που συγκινεί τόσο queer κόσμο. Αυτό το παιχνίδι μεταξύ ταύτισης και αναγνώρισης αφενός, φαντασίας και ανοίγματος αφετέρου υπήρξε μια queer ουτοπία για πολλά από μας, ένας χώρος όπου αφενός υπήρχαμε ως είχαμε κι αφετέρου μπορούσαμε να φανταστούμε πώς θα ήμασταν.

Αντριάνα: Πιστεύω πως ένα πολύ ισχυρό κομμάτι του queer είναι και η υβριδικότητα, η μίξη των τεχνών (interdisciplinarity) που πηγάζει απ' τη βαθιά και αβίαστη ανάγκη των queer καλλιτεχνών να εφεύρουν νέες καλλιτεχνικές γλώσσες και κώδικες που να μπορούν να συμπεριλάβουν το προσωπικό, το ιδιαίτερο, το (σύμφωνα με το mainstream) «παράξενο». Σκέφτομαι συχνά το παράδειγμα του συνθέτη Γιάννη Χρήστου, που εφηύρε μια τέτοια τρομερά προσωπική γλώσσα και του οποίου το έργο Επίκυκλος παρουσιάσαμε στο φεστιβάλ περφόρμανς Sound Acts με αυτή την ομάδα.

Τα όρια των τεχνών σε αυτό το έργο είναι πολύ αχνά και πιστεύω πως η χρήση του performativity είναι ένα είδος queer ανάγνωσης στην εκτέλεση μουσικών έργων ως μια απόπειρα να σπάσουν οι παραδοσιακές φόρμες έτσι ώστε να χωρέσουν τα προσωπικά ιδιώματα.

Στην παράσταση του Σαββάτου, για παράδειγμα, τα τραγούδια της Πλάτωνος έχουν δεθεί με κείμενα που έγραψα εμπνευσμένη από αυτά, βίντεο, performance και άλλα υλικά φτιαγμένα από αρκετούς διαφορετικούς ανθρώπους. Τοποθετώντας τα τραγούδια μέσα σε αυτό το πολυσχιδές, καλειδοσκοπικό πλαίσιο αναπόφευκτα τα επανερμηνεύουμε και τα παρουσιάζουμε ειδωμένα μέσα από τη δική μας ματιά ο καθένας αλλά και ως σύνολο.

Αλέξανδρος: Πέρα από τα παραπάνω διακρίνω μια ακόμα queer διάσταση στην μουσική της Πλάτωνος και αυτή είναι η αρμονική της προσέγγιση απέναντι στην ωδειακή συνθήκη. Με τον ίδιο τρόπο που στα λόγια των τραγουδιών της σπάει στα πιο απρόσμενα σημεία τη συνήθη βαρύγδουπη ποιητικότητα του ελληνικού στίχου, εντάσσοντας σε αυτήν ένα φάσμα από μεταφυσικά στοιχεία ως και καθημερινές δραστηριότητες, έτσι στέκεται και απέναντι στους ιερούς κανόνες της κλασικής αρμονίας. Χωρίς να τους απορρίπτει, τους χρησιμοποιεί επιλεκτικά κι «αυθαίρετα».

Σε συνδυασμό με τις ενορχηστρώσεις της, αφενός δημιουργεί ένα εντελώς φρέσκο και προσωπικό συγκινησιακό πλαίσιο αρμονικών διαδοχών, αφετέρου μοιάζει να στέκεται απέναντι σε μια κανονικότητα λέγοντας «με έχεις διαμορφώσει και σε λαμβάνω υπόψη αλλά μου είσαι επίσης βάρος οπότε δεν σε συμπαθώ ιδιαίτερα». Για τα ελληνικά μουσικά δρώμενα, όπου ό,τι εδραιωμένο αντιμετωπίζεται είτε με λατρεία, είτε με απέχθεια και ακύρωση, τέτοιος ώριμος και μετρημένος διάλογος σαν της Πλάτωνος, είναι εξαιρετικά σπάνιος.

— Ποιο κομμάτι/έργο της Πλάτωνος σας συγκινεί ιδιαίτερα προσωπικά και γιατί;

Λουίζα: Μου φαίνεται απλώς αδύνατον να διαλέξω, ας το κάνουν οι φίλες μου!

Αλέξανδρος: Προσωπικά με συγκινεί ιδιαίτερα η Λάθος Αγάπη. Όταν τα περισσότερα τραγούδια του ελληνικού ρεπερτορίου μιλούν για μια κάποια λάθος αγάπη και κοιμάσαι από τη βαρεμάρα, αυτή της Πλάτωνος δεν σου αφήνει πολλά περιθώρια ελπίδας. Τι να πρωτοσχολιάσει κανείς; Το μουντό συναισθηματικό πιάνο στο background, πάνω από ένα synth όπου η ρυθμική επαναληπτικότητα σταδιακά ακυρώνει την παιχνιδιάρικη διάθεσή του και το καθιστά θεοσκότεινο; Τους στίχους που σε λίγες γραμμές καταφέρνουν να μιλήσουν για όλες τις λάθος αγάπες, με τους άλλους, με τον εαυτό μας, τη λάθος αγάπη στην οποία χρόνια μετά καταλήγουμε να ξεμένουμε;

Είναι και αυτή η δίλεπτη εισαγωγή, αλλά και το ασαφές τέλος, με τη θολή ταυτότητα μεταξύ «εύηχων» και «cluster» αρμονιών, με την εξίσου θολή γραμμή μεταξύ αυτοσχεδιασμού και οργανωμένης σύνθεσης, που σε πλησιάζει όλο και πιο απειλητικά και γενικά κάθομαι και σκέφτομαι 'ντάξει, έχει ακυρώσει κάθε κανονικότητα σε φόρμα, ήχο, αρμονία, στίχους για να μιλήσει για τη λάθος αγάπη, τελειώσαμε, με έχει κολλήσει στον τοίχο, δεν υπάρχει διαφυγή (Το Έρεβος). Μ' αρέσει ακόμα ο Χορός των Μπιζελιών που έπιανα κορίτσια κι αγόρια στο νηπιαγωγείο και χορεύαμε ταγκό.

Αντριάνα: Θα πω τη Λιλιπούπολη γιατί ήταν η αγαπημένη μου μουσική όταν ήμουν μικρή (και ακόμα είναι στο playlist μου!). Μεγαλώνοντας, ξέρεις, αντιλήφθηκα πόσο δύσκολο είναι να γράφεις τραγούδια για παιδιά που να μην φαίνονται δήθεν στα ίδια τα παιδιά και γιατί όσο περνούν τα χρόνια καταλαβαίνω πόσο βαθιά επηρέασε τη γενιά μου αυτός ο δίσκος με τρόπο υπέροχα υπόγειο. Το πιο αγαπημένο μου τραγούδι είναι νομίζω η Αναλύζα, όποτε το ακούω εγγυημένα με παίρνουν τα ζουμιά μέχρι να τελειώσει.

Φιλ: Λατρεύω και με έχουν επηρεάσει δεκάδες τραγούδια της, εκείνο όμως που με αφήνει κάθε φορά κυριολεκτικά άφωνο είναι ολόκληρο το άλμπουμ Γκάλοπ, ένα από τα αριστουργήματα της avant-pop διεθνώς, πιστεύω, κάτι που αδυνατώ να αναλύσω μουσικά, αισθητικά, μπλα μπλα.

Λένα Πλάτωνος - Η λάθος αγάπη

— Θα χαρακτηρίζατε queer συνολικά τη δουλειά της, μέρος αυτής ή μήπως πρόκειται περισσότερο για μια υποκειμενική προσέγγιση/ερμηνεία;

Λουίζα: Εδώ φτάνουμε στο μεγάλο ζήτημα του τι είναι και δεν είναι queer, μία συζήτηση ενδιαφέρουσα και μάταιη εξίσου, καθώς το queer αντιστέκεται εξ ορισμού σε προσδιορισμούς και κατηγοριοποιήσεις. Η μόνη απάντηση που μπορώ να δώσω λοιπόν είναι η υποκειμενική μου προσέγγιση, καθώς δεν υπάρχει καμία αντικειμενική ερμηνεία του queer, με την οποία να συμφωνούν πάνω από δύο άτομα (τρία, αν μιλάμε για non-millennials). Εγώ λοιπόν τη δουλειά της Πλάτωνος την θεωρώ αυθύπαρκτα queer. Παίζει με τις έννοιες, τις συνθέτει, τις σβήνει και τις ξαναγράφει ανορθόγραφα. Όλο μια έλλειψη σοβαροφάνειας και διάθεση παιχνιδιού, αλλά όχι απαραίτητα χαρούμενου. Για μένα αυτή είναι η συνθήκη του queer.

— Συναντηθήκατε και με την ίδια τη Λένα καθώς προετοιμάζατε αυτό το πρότζεκτ. Τι εντύπωση σας έκανε από κοντά και πόσο πρόθυμα έδωσε την «ευλογία» της;

Φιλ: Ναι, πήγαμε να τη βρούμε με τον Αλέξανδρο στο σπίτι της. Τη Λένα τη συνάντησα πρώτη φορά το 2012 όταν δουλέψαμε δίπλα-δίπλα για ένα live στο Badminton με τη Μαρίζα Κωχ και τον Γιάννη Παλαμίδα. Μας γνώρισε ο Αντώνης Μποσκοΐτης, με τον οποίο είχαν γράψει μαζί ένα review για το πρώτο μου άλμπουμ στην Ελευθεροτυπία. Tης είχε φανεί γοητευτικός ο τρόπος που χρησιμοποιώ τους ηλεκτρονικούς μικροήχους και είχα χαρεί πολύ. Αλλά επειδή δε μένω στην Ελλάδα μόνιμα, δεν δόθηκε ευκαιρία για κάποια περαιτέρω συνεργασία. Τότε στο Badminton τα πράγματα είχαν εξελιχθεί κάπως δύσκολα, οι διοργανωτές ήταν απαράδεκτοι και το όλο πράγμα λίγο φιάσκο. Σήμερα η νέα γενιά γνωρίζει πολύ καλύτερα το έργο της, «τα νέα παιδιά είναι έξυπνα και ενημερωμένα», μας είπε η Λένα, που με τις επανεκδόσεις βινυλίου έγινε πλέον διεθνώς γνωστή. Μας είπε ακόμα πόσο χαίρεται που η δουλειά της εμπνέει τόσο κόσμο παρότι ντρέπεται να πηγαίνει στα αφιερώματα για την ίδια, πράγμα που μου φάνηκε τελείως γλυκό.

Αλέξανδρος: Ενθουσιάστηκα όταν μου είπε ο Φιλ να πάμε να την δούμε και ήταν πράγματι πολύ συναρπαστικό να ακούμε τη δημιουργό τραγουδιών που έχουν αποκτήσει τόσες πολλές ερμηνείες, να μοιράζεται μαζί μας το δικό της βίωμα γύρω από αυτά. Μας μίλησε για τον Χατζιδάκι, για τους ανθρώπους που στήριξαν την κυκλοφορία των άλμπουμ Μάσκες Ηλίου, Γκάλοπ και Λεπιδόπτερα, μάθαμε επίσης μερικές ανέκδοτες ιστορίες γύρω από αυτά. Αυτό που μου εντυπώθηκε έντονα, ήταν οι γνώσεις της, οι ενθουσιώδεις κουβέντες και η κοινή μας αγάπη για την πιανιστική και ορχηστρική μουσική του Maurice Ravel και τα τραγούδια του Gabriel Fauré, που πάντα υποψιαζόμουν ότι υπήρχαν στη μουσική της. Της πρότεινα μάλιστα να οργανώσουμε μια μικρή συναυλία με αυτό το ρεπερτόριο! Μας μίλησε με πολλή καλοσύνη και προθυμία και μου λύθηκαν πολλές απορίες, αν και στην επιστροφή ξίνισα επειδή θυμήθηκα ένα-δυο πράγματα που είχα ξεχάσει να τη ρωτήσω.

«Queer η Λένα Πλάτωνος; Αστειεύεστε;». «Καθόλου!». — Η Λένα Πλάτωνος με τον Αλέξανδρο και τον Φιλ.

— Διαβάζω ότι στο β' μέρος της βραδιάς καλλιτέχνες του label Φυτίνη και άλλοι θα παρουσιάσουν διασκευές «που επανερμηνεύουν το έργο της Πλάτωνος σε ηχητικό, λεκτικό και επιτελεστικό επίπεδο» κι ανακαλώ τις απολαυστικές διασκευές αντάρτικων που είχατε επιχειρήσει τον Σεπτέμβριο στην ΑΣΚΤ. Πρόκειται για κάτι αντίστοιχο;

Φιλ: Χα χα, προφανώς αναφέρεσαι στο πρότζεκτ Κουήρωες στο πλαίσιο του «ASFA BBQ: The Garden of Dystopian Pleasures», που είναι όντως της Φυτινικής μας οικογένειας! Σε αυτό queer-οποιούμε στίχους από ηρωικά τραγούδια κι αντί να λένε για προλετάριους λένε για το πουσταριάτο. Μπορώ να σου πω πως στο ΚΚΕ δεν πολυψήθηκαν με αυτό το πρότζεκτ. Όχι, τους στίχους από τα τραγούδια της Λένας δεν τους αλλάξαμε καθόλου – πώς θα μπορούσαμε άλλωστε! Είναι ακριβείς, χειρουργικοί, ακαριαίοι.

Αντριάνα: Όπως προανέφερα, θα δείτε διασκευές με την έννοια της επανερμηνείας μέσα από τη δική μας ματιά. Το έργο της Πλάτωνος είναι για μένα κλασικό κι αυτό που αγαπώ περισσότερο στα τραγούδια της είναι πως είναι διαχρονικά με έναν εντελώς ακομπλεξάριστο τρόπο, γι'αυτό και λειτουργούν περίπου σαν μικροσκοπικά «σύμπαντα τσέπης» που περιμένουν να τα ανακαλύψουμε ξανά και ξανά και να τα αφήσουμε να προκαλέσουν ένα μικροσκοπικό big bang στο μυαλό μας απ' όπου θα ξεπηδήσει ένα καινούριο «σύμπαν τσέπης», δικό της και δικό μας, μέσα στο οποίο μπορούμε να υπάρχουμε ακριβώς όπως μας αρέσει. Βλέπω κοντολογίς στη μουσική της εκτός από ιδιοφυή διαχρονικότητα και μια δημιουργική γενναιοδωρία που σε προσκαλεί - σε προκαλεί σχεδόν - να εξερευνήσεις το υλικό και να παίξεις μ'αυτό.

— Ισχύει ότι υπάρχει μια «άνθιση» της εγχώριας queer μουσικής σκηνής και αν ναι, τι προοπτικές έχει;

Φιλ: Δεν διαπιστώνω κάτι τέτοιο, τουλάχιστον όχι πέρα από το πολύ underground. Είναι π.χ. εξαιρετικά λίγες οι περιπτώσεις του ελληνικού τραγουδιού που μιλάει ανοιχτά για την ομοφυλόφιλη επιθυμία. Όταν είχα φτιάξει τα «12 Τραγούδια για Αρκούδες» που έχει στιχουργικά κάποιες homo τσοντο-σκηνές, με ρωτούσαν αν υπήρχαν Έλληνες καλλιτέχνες που με έχουν επηρεάσει ως προς αυτό το στοιχείο, αλλά με εξαίρεση κάποια τραγούδια του Γιώργου Μαρίνου, δεν είχα και πολλά να πω. Δεν έβρισκα δηλαδή κάτι αντίστοιχο με τους Magnetic Fields, τους Hidden Cameras, την Peaches. Οι Έλληνες συνήθως γράφουν για το αντικείμενο του πόθου ως κάτι πολύ γενικό και ακόμα και ανοιχτά LGBT άτομα χρησιμοποιούν ετεροκανονικούς ή, στην καλύτερη, αφηρημένους στίχους. Σίγουρα υπάρχει ανάγκη μεγάλη για άλλες αφηγήσεις.

— Αρκετοί-ές από εσάς συνδυάζετε την καλλιτεχνική με την πολιτική δράση, πρωτοστατείτε μάλιστα στις κινητοποιήσεις για την υπόθεση του Ζακ, για τη δικαίωση της μνήμης του οποίου την ίδια ημέρα της παράστασης υπάρχει προγραμματισμένη συγκέντρωση-πορεία στη ΓΑΔΑ. Θα καταφέρετε να δώσετε το παρών και στα δύο «μέτωπα»; Πιστεύετε ότι θα απονεμηθεί εντέλει δικαιοσύνη;

Αλέξανδρος: Με εξαίρεση τις πρώτες δυο-τρεις βδομάδες, προσωπικά δεν έλαβα μέρος σε όσες κινητοποιήσεις θα ήθελα, εν μέρει λόγω δουλειάς στο συγκεκριμένο πρότζεκτ. Δυστυχώς, ούτε σε αυτή τη συγκέντρωση θα καταφέρω να πάω. Όσον αφορά την απονομή δικαιοσύνης, εκτιμώ ότι, όπως και πολλά άλλα σε αυτή τη χώρα, είναι λίγο συγκυριακό το πώς αυτή θα αποδοθεί. Οι τοξικολογικές εξετάσεις είναι ένα πολύ ενθαρρυντικό στοιχείο αλλά με τόση αστυνομική συγκάλυψη και τόσο μιντιακό ξέπλυμα –με πρώτα και καλύτερα τα γεμάτα μίσος γκάλοπ λαϊκής ετυμηγορίας– δεν ξέρω, δύσκολα τα πράματα. Το πιο φοβερό, βέβαια, είναι η απρόσωπη στήριξη και η σιωπηλή υπεράσπιση του εγκλήματος αυτού από καθημερινούς πολίτες. Πράγματα που βέβαια ήδη έλεγε και συνεχίζει να λέει ακόμα και σήμερα ο ίδιος ο Ζακ.

Αντριάνα: Παρότι δεν συνηθίζω να ασχολούμαι άμεσα με τα πολιτικά (ιδίως αφότου έφυγα από την Ελλάδα) και δε γνώριζα προσωπικά το Ζακ, θύμωσα πάρα πολύ όταν άρχισαν να σκάνε μύτη τα βίντεο μαζί με το εξοργιστικά εξόφθαλμο καρναβάλι προπαγανδιστικής «δημοσιογραφίας». Ειδικά σαν είδα τα περισσότερα media να κανιβαλίζουν και σαν διαπίστωσα έντρομη πόσοι άνθρωποι "της διπλανής πόρτας" υπερασπίζονταν –και συνεχίζουν– ουσιαστικά το δικαίωμα να δολοφονείς εν ψυχρώ οποιονδήποτε νιώθεις πως σε απειλεί. Με τρόμαξε τόσο η υπεράσπιση της φασιστικής βίας που σκέφτηκα αμέσως, όπως όλοι μας στην ομάδα πιστεύω, πως οφείλουμε κάτι να πούμε με το δικό μας τρόπο για το πόσο εξοργιστικά παράλογο και απάνθρωπο ήταν αυτό που συνέβη στο Ζακ.

Στην παράσταση του Σαββάτου όλα διαδραματίζονται σε διάφορους φανταστικούς πλανήτες, αφενός ως αναφορά στο πόσο λαχταριστά «αλλούτερη» είναι η μουσική της Πλάτωνος, αφετέρου ως σχόλιο πάνω στην κάπως παιδαριώδη φαντασίωση ότι σε κάποιον άλλο πλανήτη ίσως όλα να είναι τέλεια, ξεχνώντας πως τις συνθήκες σε αυτόν εδώ τον πλανήτη που ίσως μας τη σπάει αρκετά καμιά φορά, τις φτιάχνουμε και εμείς.

Φιλ:Η δολοφονία του Ζακ είναι ίσως το μεγαλύτερο τραύμα που υπέστη το queer community της Αθήνας. Είμαστε ακόμα μέσα σε βαθιά μελαγχολία και θυμό. Πιστεύω πως αυτό θα το καταλάβει και το κοινό από το έργο που έχουμε ετοιμάσει.