«Ο ερευνητής πρέπει να είναι και λίγο μύστης» έλεγε ο Άλμπερτ Χόφμαν, που έψαχνε το μυστικό της έκστασης των Ελευσίνιων Μυστηρίωνστο κριθάρι. Επηρεασμένος από τα μυστήρια της Αρχαίας Ελλάδας, θα γράψει το βιβλίο The road to Eleusis. Unveiling the Secret of the Mysteries. Οι αρχαιοελληνικές τελετές τον οδήγησαν στην ανακάλυψη του LSD, του παρεξηγημένου παιδιού του.
Ο Άλμπερτ Χόφμαν γεννήθηκε μια βαριά χειμωνιάτικη ημέρα τον Ιανουάριο του 1906 στο Μπάντεν της βόρειας Ελβετίας. Ήταν το μεγαλύτερο από τα τέσσερα παιδιά της οικογένειάς του. Παρ' ότι γιoς εργάτη, ο Άλμπερτ από μικρός έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη χημεία. Ακολουθώντας το μονοπάτι της φύσης, θα σπουδάσει χημεία στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης και το 1929 θα λάβει διάκριση για τη μελέτη του περί της χημικής δομής της chitin. Την ίδια χρονιά αρχίζει να εργάζεται στα εργαστήρια της φαρμακοβιομηχανίας Sandoz, ενθουσιασμένος από ένα ερευνητικό πρόγραμμα για τη χημική σύσταση των φυτών. Εν τω μεταξύ, μελετά με πάθος τις θρησκευτικές τελετές της αρχαίας Ελλάδας.
Μελετώντας τα Ελευσίνια Μυστήρια, αναζητά το μυστικό της μέθεξης του αρχαίου πλήθους με ένα είδος εκχυλίσματος του κριθαριού. Ταυτόχρονα, εξακολουθεί να εργάζεται στα εργαστήρια της Sandoz, όπου για φαρμακευτικούς σκοπούς θα δημιουργήσει το 1938 το LSD-25. Το δοκιμάζει σε ζώα και δεν παρατηρεί κάποια αξιόλογη μεταβολή στη συμπεριφορά τους. Στις 16 Απριλίου του 1943, με τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στο φόρτε του στην υπόλοιπη Ευρώπη, ο Χόφμαν, απολαμβάνοντας την ηρεμία της ουδέτερης Ελβετίας στα εργαστήρια της Sandoz, αποφασίζει να ρίξει μια δεύτερη ματιά στη δημιουργία του. Την ώρα που εξετάζει τα αλκαλοειδή της ερυσίβης της σίκαλης για να παρασκευάσει μια διεγερτική ουσία για το κυκλοφορικό και το αναπνευστικό σύστημα, μία σταγόνα του υγρού πέφτει από απροσεξία στο χέρι του και από εκεί φτάνει στο στόμα του. Εδώ αρχίζει ο θρύλος του LSD.
«Ένιωθα ότι τα πόδια μου είχαν κολλήσει στο έδαφος, το δωμάτιο στριφογύριζε και η γειτόνισσά μου είχε μετατραπεί σε κακιά μάγισσα» γράφει ο Χόφμαν για την πρώτη του επαφή με την ψυχεδελική ουσία στο βιβλίο του Το προβληματικό παιδί μου. Aρχίζει να βλέπει οράματα, αντικείμενα να κινούνται στο χώρο, νιώθει ευτυχία, πληρότητα. Στην επιστροφή στο σπίτι με το ποδήλατό του, έχει την εμπειρία του πρώτου του «ταξιδιού», ανακαλώντας αισθήσεις της παιδικής του ηλικίας και έχοντας την εντύπωση ότι μπορεί να πετάξει. Η ημέρα αυτή έμεινε στην ιστορία των addicts του LSD ως «bicycle day». Στο σπίτι του ξαπλώνει και βυθίζεται σε μια κατάσταση μέθης, με χαρακτηριστικό ένα κύμα φανταστικών εικόνων, απίθανων σχημάτων και χρωμάτων όπως στο καλειδοσκόπιο. Μετά από δύο ώρες τα συμπτώματα έχουν εξαφανιστεί. Θα πάρει μία γεύση από το ψυχεδελικό δημιούργημα του τρεις ημέρες μετά και θα μιλήσει για τρομακτική εμπειρία.
Το φάρμακο χαρακτηρίζεται «ψυχική ατομική βόμβα» και διαπιστώνεται ότι μερικά γραμμάρια μπορούν να προκαλέσουν έκσταση και μέθη σε 20.000 ανθρώπους για ώρες. Το «θαυματουργό» LSD μπορεί να απαλύνει φόβους, να βγάλει ασθενείς από την κατάθλιψη, τον ψυχαναγκασμό και τον πόνο, και να δώσει έμπνευση σε δημιουργούς. Η Santoz χαίρεται για την «ανακάλυψη» αυτή του Χόφμαν, βλέποντας στις ιδιότητες του LSD το Ελντοράντο της. Βγάζει στην αγορά το φάρμακο αφού πρώτα προάγει τον δρυΐδη της σε διευθυντή του τμήματος φυσικών προϊόντων. Ο Χόφμαν ταξιδεύει στο Μεξικό όπου μελετάει τα «μαγικά» μανιτάρια και άλλα παραισθησιογόνα φυτά που χρησιμοποιούνταν ως φάρμακα από τους ιθαγενείς. Το 1962, μαζί με τη γυναίκα του Ανίτα, αναζητά στο νότιο Μεξικό το ιερό του δισκοπότηρο, το φυτό Ska Maria Pastora(Leaves of Mary the Shepherdess). Θα το βρει και θα πάρει κομμάτια του για να ανακαλύψει τη μαγική του συνταγή. Δυστυχώς, δεν θα τα καταφέρει ποτέ.
Kατά τη διάρκεια των δεκαετιών του ‘40 και του ‘50 το LSD φέρνει επανάσταση στην ψυχιατρική κοινότητα. Χρησιμοποιείται για τη θεραπεία ψυχικών ασθενειών, και χορηγείται σε τουλάχιστον 40.000 ασθενείς. Εν τω μεταξύ, το LSD διαφημίζεται από διάσημους σταρ της εποχής, όπως ο Κάρι Γκραντ, που δηλώνει δημόσια ότι τον θεράπευσε. Η γενιά των χίπις υιοθετεί το LSD που από φάρμακο της ψυχής γίνεται η σημαία του κινήματος και παίρνει τον κακό δρόμο. Πολλοί νέοι παίρνουν υπερβολική δόση και ουσιαστικά καίνε τον εγκέφαλό τους. Την ίδια εποχή η CIAπειραματίζεται με το φάρμακο δοκιμάζοντας νέες ανακριτικές μεθόδους. Kάπως έτσι, το μαγικό φίλτρο του Άλμπερτ Χόφμαν σκορπάει μέσα στο μύθο του. Το LSD απαγορεύεται και η ελβετική εταιρεία Sandoz σταματά την παραγωγή του. Ο Χόφμαν επιμένει να αποκαλεί τη δημιουργία του «φάρμακο της ψυχής» και απογοητεύεται βλέποντας κάποιους να σπρώχνουν το LSD στην underground πλευρά της ζωής.
Το υπερασπίζεται με πάθος, καθώς πιστεύει ότι το LSD θα μπορούσε να χρησιμεύσει στην ανάλυση του τρόπου που λειτουργεί το ανθρώπινο μυαλό. Πάντα είχε την ελπίδα ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη διάγνωση και θεραπεία ασθενειών όπως η σχιζοφρένεια. Μάταια. Ώσπου το 2006 διοργανώνεται στη Βασιλεία της Ελβετίας ένα συμπόσιο προς τιμήν του, το λεγόμενοLSD Symposium, με αφορμή τα εκατοστά γενέθλιά του. Εκεί ο μεγάλος ερευνητής ανοίγει τις διαδικασίες του συνεδρίου λέγοντας: «Δεν καταλαβαίνω καθόλου γιατί νέα άτομα θέλουν το LSD. Έχουν τόση ενέργεια μέσα τους για να οικοδομήσουν τη φυσική πραγματικότητα... Θα πρέπει να αναθεωρήσουμε άλλη μια φορά την επιστημονική θέση για τη δράση του φαρμάκου και με νέες πατέντες να του δώσουμε μια ακόμη ευκαιρία».
Ο Άλμπερτ Χόφμαν ξαναχαμογελά τα δύο τελευταία χρόνια της ζωής του, αυτήν τη φορά επειδή βλέπει το «παρεξηγημένο του παιδί» να επιστρέφει καθαρό. Πέθανε στα 102 του, από ανακοπή καρδιάς, στις 29 Απριλίου, στο Μπεργκ, ένα χωριό 285 κατοίκων κοντά στη Βασιλεία, την παγκόσμια πρωτεύουσα της φαρμακοβιομηχανίας. Απέκτησε τέσσερα παιδιά, βρίσκονται στη ζωή τα δύο. Ένας γιος και μία κόρη.
σχόλια