Πάολο Βεντετσιάνο: Ένα πολύτιμο χρυσό τρίπτυχο του 14ου αιώνα επανενώνεται

Ένα πολύτιμο χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο του 14ου αιώνα, επανενώνεται μετά από αιώνες Facebook Twitter
0

Στα μέσα του 14ου αιώνα, λίγο πριν από την επιδημία της μαύρης πανώλης ή του μαύρου θανάτου που έπληξε την Ευρώπη, την Ασία και τη βόρεια Αφρική, που μέτρησαν 100 έως 200 εκατομμύρια νεκρούς και ήταν από τις πλέον καταστροφικές στην παγκόσμια ιστορία, ο Πάολο Βενετσιάνο, που λογίζεται ως ο πρώτος μεγάλος ζωγράφος της Βενετίας και ιδρυτής της βενετσιάνικης σχολής, εκτέλεσε πολλές παραγγελίες και δημιούργησε μια σειρά από έργα τέχνης, διακοσμημένα με χρυσό, με μνημειακά τρίπτυχα-βωμούς και μικρούς λατρευτικούς πίνακες, που του ανατέθηκαν από πλούσιους προστάτες που ήθελαν να προσευχηθούν και να σωθούν από τα γήινα δεινά.

Μέσα στα χρόνια κομμάτια αυτών των λατρευτικών εικόνων διασκορπίστηκαν σε πολλές συλλογές και ειδικά ένα τρίπτυχο που επανενώθηκε μετά από δεκαετίες και δείχνει την τεχνοτροπία αλλά και το προσωπικό ύφος του Βενετσιάνο, αποτελεί το επίκεντρο της έκθεσης στο μουσείο Γκετί του Λος Άντζελες, «Τέχνη και αφοσίωση στη Βενετία του 14ου αιώνα», που θα διαρκέσει μέχρι τις 3 Οκτωβρίου.

Η έκθεση προβάλλει αριστουργήματα ρίχνοντας φως σε έναν ζωγράφο αρκετά παραγνωρισμένο εκτός Ιταλίας και αποδεικνύει πόσο η χρήση χρώματος στα έργα του επηρέασε τους μετέπειτα Ενετούς δασκάλους.

Ο Πάολο Βενετσιάνο ζωγράφιζε με επιρροή από τις βυζαντινές εικόνες και τον ρυθμό που συνδέθηκε με τις εξελίξεις της ζωγραφικής τέχνης στην ιταλική χερσόνησο, αλλά και τη μεταμόρφωση της πόλης του, της Βενετίας, σε κοσμοπολίτικο πολιτιστικό τοπίο.

Μέσα στο περιβάλλον μιας εντελώς διαφορετικής οπτικής κουλτούρας του Λος Άντζελες, η έκθεση αυτή μοιάζει με εξαίρεση.

Τα κομμάτια του επανενωμένου τρίπτυχου ήταν στο μουσείο Γκετί, στην Εθνική Πινακοθήκης Τέχνης (NGA) στην Ουάσιγκτον και στο Μουσείο Τέχνης Worcester στη Μασαχουσέτη. Για την επανασυρμολόγηση του έργου, κάτι που έγινε για πρώτη φορά και προϋπέθετε μια απαιτητική εργασία, χρησιμοποιήθηκε ειδικά κατασκευασμένος μεταλλικός οπλισμός, ενώ ένα άλλο άθικτο τρίπτυχο με δάνειο από την Galleria Nazionale di Parma στην Ιταλία περιγράφει σκηνές από τη ζωή του Ιησού και άλλων βιβλικών μορφών.

χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Ο Ευαγγελισμός (λεπτομέρεια), περ. 1340-45, Paolo Veneziano. The J. Paul Getty Museum

Τα χρώματα του Βενετσιάνο, χρυσό, κοραλί και βενετσιάνικο μπλε, επηρέασαν πολλούς μεταγενέστερους καλλιτέχνες, από τον Τζεντίλε ντε Φαμπιάνο μέχρι τον Ντιέγκο Βελάσκεθ. Ο Πάολο Βενετσιάνο ζωγράφιζε με επιρροή από τις βυζαντινές εικόνες και τον ρυθμό που συνδέθηκε με τις εξελίξεις της ζωγραφικής τέχνης στην ιταλική χερσόνησο, αλλά και τη μεταμόρφωση της πόλης του, της Βενετίας, σε κοσμοπολίτικο πολιτιστικό τοπίο.

Ο Πάολο Βενετσιάνο, επίσημος ζωγράφος της Ενετικής Δημοκρατίας, υπήρξε ενεργός ζωγράφος από το 1333 έως και το 1358, με πολλά χρονολογημένα και υπογεγραμμένα έργα αυτή την περίοδο. Διακρίθηκε για τα περίτεχνα altarpieces, βωμούς και πολυμορφικά τέμπλα,  και ήταν ο πρώτος που ζωγράφισε το θέμα της στέψης της Παναγίας. Γεννήθηκε σε μια οικογένεια καλλιτεχνών και διαχειρίστηκε ένα μεγάλο εργαστήριο στο οποίο συνεργάστηκε με τους γιους του, Μάρκο, Λούκα και Τζιοβάνι.

χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Ο Ευαγγελισμός (λεπτομέρεια), περ. 1340-45, Paolo Veneziano. The J. Paul Getty Museum

Οι γιοι του ζωγράφισαν το περίφημο Pala d' Oro, ένα antependium (είδος μετόπης) που βρίσκεται πίσω από την Αγία Τράπεζα της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου στη Βενετία. Δυστυχώς πολλά κομμάτια αυτού του έργου έχουν χαθεί.

Οι βυζαντινές, ιταλικές και βορειοευρωπαϊκές επιρροές στην τέχνη του συνέχισαν να εμπνέουν αργότερα Βενετούς δασκάλους, όπως τον Τζιοβάνι Μπελίνι και τον Τζάκοπο Τιντορέτο.

Αν και ο Βενετσιάνο είχε μεγάλο αντίκτυπο στην πορεία της ιστορίας της ευρωπαϊκής τέχνης, το έργο του σπάνια συζητείται εκτός της Ιταλίας, αλλά δείχνει ότι με τα έργα του η ζωγραφική έφτασε σε νέα ύψη, μέσω της βαθιάς εμπλοκής του με την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της πατρίδας του.

χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Η Σταύρωση, 1340-45, Paolo Veneziano. National Gallery of Art, Washington, DC, Samuel H. Kress Collection, 1939.1.143
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Μαρία Μαγδαληνή (λεπτομέρεια), περ. 1340-45, Paolo Veneziano. Worcester Art Museum, Massachusetts, Museum purchase, 1927.19
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Τρίπτυχο (λεπτομέρεια), 1340, Paolo Veneziano. Galleria Nazionale, Parma. Su concessione del Ministero della Cultura - Complesso Monumentale della Pilotta-Galleria Nazionale
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Τρίπτυχο, περ.1340, Paolo Veneziano. Galleria Nazionale, Parma. Su concessione del Ministero della Cultura - Complesso Monumentale della Pilotta-Galleria Nazionale
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Η Στέψη της Παρθένου (λεπτομέρεια), 1358, Paolo Veneziano and Giovanni Veneziano. The Frick Collection, New York, Purchase 1930
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Η γέννηση και το πρώτο θαύμα του Αγίου Νικολάου (λεπτομέρεια), 1340, Paolo Veneziano. Gallerie degli Uffizi, Florence. Su concessione del Ministero della cultura
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τεό Τριανταφυλλίδης 

Portraits 2025 / Τεό Τριανταφυλλίδης: «Υπάρχει μια υπεροψία ότι οι καλλιτέχνες είμαστε το ανώτατο ανθρώπινο επίτευγμα»

Eκφράζοντας την ανησυχία ενός ανθρώπου της γενιάς του, ενός καλλιτέχνη που τον απασχολεί τόσο ό,τι χάνεται όσο και το άδηλο μέλλον, ο Τεό Τριανταφυλλίδης πιστεύει ότι τα είδη της νοημοσύνης -η ανθρώπινη, η τεχνητή και της φύσης- μπορούν να ευνοήσουν το ένα το άλλο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Όλα θα πάνε καλά» λένε τα νέα έργα τέχνης του Γιάννη Βαρελά στο Ωνάσειο

Εικαστικά / «Όλα θα πάνε καλά» λένε τα νέα έργα τέχνης του Γιάννη Βαρελά στο Ωνάσειο

Τρεις νέες δημιουργίες του Έλληνα εικαστικού μαζί με έργα από τη συλλογή του Ιδρύματος Ωνάση βρίσκονται πλέον τοποθετημένα στους χώρους του Ωνάσειου Νοσοκομείου.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Η λαχτάρα για το ανήκειν στα ζωγραφικά έργα της Νικόλ Οικονομίδου

Εικαστικά / Η λαχτάρα για το ανήκειν στα ζωγραφικά έργα της Νικόλ Οικονομίδου

Ένας κόσμος μνήμης ξεφεύγει από το προσωπικό επίπεδο και αποκτά πανανθρώπινες διαστάσεις στο έργο της τριαντάχρονης εικαστικού, το οποίο είναι εμπνευσμένο από μια μετακόμιση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Silvina Der Meguerditchian και ο κόσμος της ανθεκτικής μνήμης

Εικαστικά / Τα «χαλιά μνήμης» της Silvina Der Meguerditchian στην γκαλερί Kalfayan

«Εστιάζω σε μέρη με ταραχώδη ιστορία. Με τα χρόνια, η δουλειά μου με τη μνήμη με έκανε να δίνω μεγάλη προσοχή σε μικρές λεπτομέρειες που συχνά η επίσημη ιστορία παραβλέπει»: Στα έργα της νέας της έκθεσης η διεθνούς φήμης καλλιτέχνις ενσωματώνει φωτογραφίες που έχει τραβήξει η ίδια από πόλεις όπως το Χαλέπι και η Βηρυτός.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ονειρεύονται τα ηλεκτρικά πρόβατα;

Εικαστικά / Τα ερωτήματα του Homo sapiens σε μια έκθεση για την τεχνητή νοημοσύνη

Σε τέσσερα ιστορικά αθηναϊκά κτίρια εικαστικοί και ακαδημαϊκοί επιχειρούν να απαντήσουν στα μεγάλα ερωτήματα της ψηφιακής εποχής για τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το μέλλον του σύγχρονου ανθρώπου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια έκθεση με πρωτότυπα έργα του σημαντικού Γερμανού καλλιτέχνη Thomas Schütte στην Αθήνα 

Εικαστικά / Τραχύτητα και χιούμορ: Μια έκθεση με πρωτότυπα έργα του Thomas Schütte στην Αθήνα 

Μνημειακού τύπου γλυπτά, επιτοίχια κεραμικά, παραμορφωμένα πρόσωπα, λουλούδια και άγγελοι, μια έκρηξη χρωμάτων: Το μικροσύμπαν του σπουδαίου καλλιτέχνη στην γκαλερί Bernier/ Eliades.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Νάκης Παναγιωτίδης μάς ζητά να νιώσουμε τα έργα του ακόμα και με κλειστά τα μάτια

Εικαστικά / Ο Νάκης Παναγιωτίδης μάς ζητά να νιώσουμε τα έργα του ακόμα και με κλειστά τα μάτια

Το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή υποδέχεται την αναδρομική έκθεση ενός διεθνούς φήμης ανένταχτου Έλληνα καλλιτέχνη της διασποράς, γνωστού για το πολύπλευρο και στοχαστικό έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ