ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΛΥΤΡΑ ΚΑΙ ΤΣΙΟΔΡΑ
Ο πολιτικός σεισμός ήταν αναπόφευκτος μετά τη δημοσίευση της επιστημονικής εργασίας του επίκουρου καθηγητή, Θεόδωρου Λύτρα, και του καθηγητή, Σωτήρη Τσιόδρα.
Παρότι λέγεται και δικαίως ότι υπάρχει εξοικείωση έως αδιαφορία για τους καθημερινούς θανάτους εξαιτίας της covid-19, μόλις την προηγουμένη είχε σπάσει το «μαύρο ρεκόρ» των ημερήσιων θανάτων με 130 άτομα που προκάλεσε ένα σοκ.
Επιπλέον, διάχυτη ήταν η αίσθηση ότι κάτι τρέχει με τις νοσηλείες εκτός ΜΕΘ, έστω κι αν δεν μπορούσε κανείς να το τεκμηριώσει. Επί παραδείγματι, ο πρώην υπουργός, Στέφανος Μάνος, επανειλημμένως είχε παρέμβει ζητώντας εξηγήσεις από την κυβέρνηση.
Ωστόσο, θα περνούσε σχετικά απαρατήρητη, αν συν-συγγραφέας της δεν ήταν ο Σωτήρης Τσιόδρας, πρόσωπο κύρους, αγαπητό και πρωτίστως υπεράνω πάσης πολιτικής υποψίας. Άλλωστε, χθες κοινοποιήθηκαν παραπλήσιες μελέτες, δημοσιευμένες πριν από μήνες, από σχετικά αγνώστους συγγραφείς, οι οποίες είχαν περάσει απαρατήρητες.
Ουδείς μπορούσε να αμφισβητήσει την αξιοπιστία της μελέτης, δεδομένου ότι δημοσιεύτηκε σε έγκυρο επιστημονικό περιοδικό, και προφανώς την επιστημονική επάρκεια των δύο συγγραφέων.
Έτσι, επελέγη η γνωστή τακτική: υπάρχουν ανομολόγητα κίνητρα στους συγγραφείς, οι οποίοι ψάχνουν να πλήξουν την κυβέρνηση, ότι τη δημοσίευσαν τώρα και όχι χθες ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο, κ.ο.κ. Κλασική απροπροσανατολιστική δίκη προθέσεων.
Υπάρχει μία και μόνον μία αποδεκτή στάση απέναντι στη μελέτη των Λύτρα και Τσιόδρα. Στέκεται επιστημονικά; Έχει κενά ή όχι; Αν η απάντηση είναι ότι όντως εντοπίζει σοβαρά υπαρκτά προβλήματα στο σύστημα της υγείας, το επόμενο βήμα είναι πώς θα τα αντιμετωπίσουμε.
Ψυχολογικής ή/και παραπολιτικής τάξεως ερμηνείες απλώς κουκουλώνουν, εκούσια ή ακούσια, το πρόβλημα, και μόνο ως ορθολογική σκέψη δεν μπορούν να πλασάρονται.
• • •
ΔΕΛΤΑ ΣΥΝ ΟΜΙΚΡΟΝ
Το Ηνωμένο Βασίλειο κατέγραψε χθες 78.610 κρούσματα — τον υψηλότερο αριθμό από τις 8 Ιανουαρίου του 2021, τα δε συνολικά κρούσματα της Όμικρον έχουν ξεπεράσει τις 10.000.
Ο συνδυασμός των δύο παραλλαγών, Δέλτα και Όμικρον, προκαλεί την ταχεία άνοδο των κρουσμάτων. Από τη μια τα κρούσματα της Δέλτα παραμένουν υψηλά αλλά σταθερά, ενώ η ταχέως αυξανόμενη Όμικρον τα αυξάνει συνολικά.
Η άποψη ότι θα έχουμε νικήσει την πανδημία, αν μειωθούν τα κρούσματα της Δέλτα, φαίνεται πως πλέον δεν ευσταθεί.
Αυτός είναι ο λόγος που η μία χώρα μετά την άλλη παίρνουν πρόσθετα μέτρα. Άλλες πιο αυστηρά, και άλλες λιγότερο αυστηρά. Πάντως, αν το υπόδειγμα για τη διάδοση της Όμικρον είναι το ΗΕ, δύσκολα μπορεί να δικαιολογηθεί η ολιγωρία στη λήψη αυστηρότερων μέτρων, έστω κι αν έρχονται οι γιορτές.
• • •
ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΠΙΟ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΑ ΠΑΡΑ ΠΙΟ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΗ
Μια από τις πρώτες εύλογες ανησυχίες είναι το κατά πόσον μια νέα παραλλαγή ενός ιού είναι πιο θανατηφόρα από μια προηγούμενη.
Ο μαθηματικός και επιδημιολόγος, Άνταμ Κουσάρσκι, έδειξε με ένα απλό παράδειγμα ότι μεταδοτικότητα μεγαλύτερη κατά 50% θα προκαλέσει πολύ περισσότερους θανάτους από μια παραλλαγή κατά 50% πιο θανατηφόρα.
Έστω ότι ο τρέχων ρυθμός αναπαραγωγής είναι R = 1,1 (πόσους κατά μέσο όρο μολύνει ένα μολυσμένο άτομο), ο κίνδυνος θανάτου 0,8%, ο γενεακός χρόνος 6 μέρες (ο χρόνος από τη μόλυνση ενός ατόμου μέχρι να μολύνει ένα άλλο άτομο στην αλυσίδα μετάδοσης), και 10.000 τα μολυσμένα άτομα. Επειδή ο γενεακός χρόνος είναι 6 μέρες, θα υπάρξουν 5 «γενιές» μολύνσεων (30/6 = 5) σε έναν μήνα.
Βάσει αυτών, αναμένονται 10.000 x 1,1⁵ x 0,8% = 129 νέοι θάνατοι μετά από έναν μήνα διάδοσης.
Αν ο κίνδυνος θανάτου αυξηθεί κατά 50%, αναμένονται 10.000 x 1,1⁵ x (0,8% x 1,5) = 193 θάνατοι.
Υποθέτοντας τώρα ότι η μεταδοτικότητα αυξάνεται κατά 50%, θα πρέπει να αναμένονται 10.000 x (1,1 x 1,5)⁵ x 0,8% = 978 νέοι θάνατοι μετά από έναν μήνα διάδοσης.
Το συμπέρασμα είναι ότι αύξηση σε κάτι που αυξάνεται εκθετικά (μετάδοση) μπορεί να έχει πολύ μεγαλύτερες συνέπειες από την ίδια αναλογία αύξησης σε κάτι που αυξάνεται βαθμωτά.
• • •
ΒΟΜΒΕΣ ΣΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ
Τέτοιες μέρες το 1972, αστροναύτες του Apollo 17 τοποθετούσαν στη Σελήνη εκρηκτικά, βάρους 57 γραμμαρίων έως 2,7 κιλών, προκειμένου να μελετηθεί η δομή του πρώτου χιλιομέτρου του σεληνιακού φλοιού.Τα σεισμικά κύματα ή οι κινήσεις του εδάφους μετρούσε ένα δίκτυο γεωφώνων. Τα εκρηκτικά πυροδοτήθηκαν με τηλεχειρισμό λίγο μετά την αναχώρηση της αποστολής από τη Σελήνη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα εκρηκτικά που χρησιμοποιήθηκαν είχε αναπτύξει το 1964 η Αμερικανίδα χημικός, Κάθριν Σεπ (1904 – 1977), η οποία στα 21 της χρόνια εγκατέλειψε την έμμισθη εργασία επί 26 χρόνια, και το 1957 επανήλθε στην εργαστηριακή χημεία.
Πηγή: NASA
• • •
ΜΙΑ ΣΟΥΠΕΡ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΣ
Κάθε μήνα, ο ολλανδικός οίκος δημοπρασιών on-line, Catawiki, δημοπρατεί πολλά αντικείμενα, ταξινομημένα σε 16 διαφορετικές κατηγορίες.
Αυτόν τον Δεκέμβριο στην κατηγορία «The Art of Fake», βρίσκεται ο γνωστός street artist, Fake, που με αφετηρία τη γενέτειρα του, Άμστερνταμ, διέπρεψε σε πολλές πρωτεύουσες παγκοσμίως.
Το 2020, ο Fake δημιούργησε τη «Super Nurse» προς τιμή του υγειονομικού προσωπικού που δίνει τη μάχη της πανδημίας. Ορισμένες από τις 175 αριθμημένες μεταξοτυπίες βρίσκονται ήδη σε μουσεία.