ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
Την περασμένη Παρασκευή, η 26χρονη Ουκρανή, Anastasiia Yalanskaya, έχασε τη ζωή της. Είχε πάει στη Bucha, 30 χιλιόμετρα έξω από το Κίεβο, σε ένα καταφύγιο σκύλων που είχαν να φάνε 3 μέρες.
Ρωσικό όχημα άνοιξε πυρ στο αυτοκίνητο στο οποίο επέβαινε από κοντινή απόσταση. Η Yalanskaya και οι δύο συνεπιβάτες, 25 και 28 ετών, σκοτώθηκαν ακαριαία. Οι τρεις εθελοντές είχαν αφήσει την τροφή, και επέστρεφαν στο σπίτι τους.
Η Yalanskaya παρέμεινε στο Κίεβο, παρότι οι γύρω της είχαν εγκαταλείψει την πόλη και τα σπίτια τους. Δεν ήθελε καν να ακούσει προτάσεις να φύγει.
Πηγή: The Kyiv Independent, BBC
• • •
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ
Οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών δεν τα πήγαν καλά στο Αφγανιστάν. Προέβλεπαν ότι η Καμπούλ θα έπεφτε δύο μήνες μετά τον Αύγουστο που οι Ταλιμπάν εισήλθαν στην πρωτεύουσα. Απεναντίας, φαίνεται πως τα πήγαν πολύ καλά στην περίπτωση της Ουκρανίας.
Από τον περασμένο Σεπτέμβριο, οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, Γαλλίας, Ηνωμένου Βασιλείου, Γερμανίας και Ιταλίας άρχισαν να ανταλλάσσουν πληροφορίες. Οι ΗΠΑ ενημέρωσαν τους άλλους τέσσερις από τον Οκτώβριο για την «πιθανότητα ρωσικής επέμβασης», δίχως όμως να παράσχουν λεπτομέρειες. Από τα μέσα Νοεμβρίου οι ανταλλαγές συστηματοποιήθηκαν και η συνεργασία οργανώθηκε.
Έκτοτε, άπαντες είχαν πρακτικά τις ίδιες πληροφορίες, αλλά οι αναλύσεις τους διέφεραν. Οι πέντε χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: Από τη μια οι αγγλοσάξωνες, από την άλλη οι Γάλλοι, Γερμανοί και Ιταλοί.
Σε συνέντευξή του στη Monde, το Σάββατο 5 Μαρτίου, ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της Γαλλίας, στρατηγός Τιερί Μπουκάρ, είπε: «Οι Αμερικανοί έλεγαν ότι θα επιτεθούν, είχαν δίκιο. Οι υπηρεσίες μας θεωρούσαν μάλλον ότι η κατάκτηση της Ουκρανίας θα είχε τερατώδες κόστος και ότι οι Ρώσοι είχαν και άλλες επιλογές» προκειμένου να ρίξουν την κυβέρνηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Οι Αμερικανοί θεωρούσαν μεν βέβαιη την εισβολή, αλλά το καταρχάς κυρίαρχο σενάριο ήταν η ελάσσων εισβολή που θα απέβλεπε στην κατάκτηση μόνον της ευρύτερης περιοχής του Ντονμπάς. Το σενάριο αυτό υιοθέτησε και ο Μπάιντεν επί αρκετές μέρες. Οι ανακοινώσεις περί επικείμενης εισβολής σε συγκεκριμένες ημερομηνίες υπέσκαψαν προσωρινά την αξιοπιστία των αμερικανικών προβλέψεων, και έδωσαν λαβή σε ειρωνείες από πλευράς των Ρώσων.
Όσο μετρούσαν οι μέρες, το σενάριο της μαζικής εισβολής κέρδιζε συνεχώς έδαφος, και κυρίως ανακτήθηκε η αξιοπιστία. «Τη βραδιά πριν από την εισβολή υπήρχαν ακριβείς πληροφορίες, και με τους πρώτους βομβαρδισμούς ενεργοποιήθηκαν όλα τα προβλεπόμενα μέτρα», εξήγησε ο στρατηγός Μπουκάρ.
Δεν είναι ούτε σπάνιο ούτε παράλογο οι ίδιες πληροφορίες να οδηγούν σε διαφορετικές αναλύσεις, άρα και συμπεράσματα, και όχι μόνον στον πόλεμο. Ιδίως, όταν υπάρχει μια κάποια καχυποψία για τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, που ξεκίνησε από τον πόλεμο του Ιράκ το 2003 και τη σχετική αποτυχία τους το περασμένο καλοκαίρι στο Αφγανιστάν. Πάντως, οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών ανέκτησαν το λαβωμένο κύρος τους, και με τούτη την έννοια θα έλεγε κανείς ότι είναι οι πρώτες κερδισμένες από τον πόλεμο της Ουκρανίας.
Πηγή: Le Monde
• • •
ΟΛΙΓΑΡΧΕΣ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ
Εκτός από τους Ρώσους καλλιτέχνες που, οικειοθελώς ή μη, παραιτήθηκαν από δυτικούς πολιτιστικούς οργανισμούς στους οποίους εργάζονταν, άρχισε και «ξεκαθάρισμα» των Ρώσων ολιγαρχών που εμπλέκονται ως χορηγοί στον χώρο του πολιτισμού στις ΗΠΑ και την ΕΕ.
Ο επί μια 20ετια μέλος του διοικητικού συμβουλίου του μουσείου Guggenheim στη Νέα Υόρκη, Βλαντίμιρ Ποτάνιν, παραιτήθηκε από τη θέση του, όπως και ο Πιοτρ Άβεν από το διοικητικό συμβούλιο της Βασιλικής Ακαδημίας του Λονδίνου.
Πρόεδρος του μεγαλύτερου παραγωγού νικελίου υψηλής ποιότητας, Norilsk Nickel, ο Ποτάνιν είναι ο δεύτερος πλουσιότερος άνθρωπος στη Ρωσία, σύμφωνα με τον Bloomberg Billionaires Index. Πρώτος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης επί Γιέλτσιν, έκανε την περιουσία του, όπως και πολλοί άλλοι, μέσω των δανείων για αγορά μετόχων των σοβιετικών επιχειρήσεων μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ.
Ο Ποτάνιν έχει χρηματοδοτήσει πολλές εκθέσεις του μουσείου, από τη «Russia!» το 2005 μέχρι την τρέχουσα για τον Βασίλι Καντίνσκι, καθώς και εργασίες ανακαίνισης στο Κέντρο Κένεντι στην Ουάσιγκτον με 5 εκατ. δολάρια, το 2011. Τιμήθηκε για τις χορηγίες και δωρεές του στις ΗΠΑ, στη δε Γαλλία συμπεριελήφθη στη Λεγεώνα της Τιμής μετά τη χορηγία του στο Κέντρο Πομπιντού.
Εκτός από την παραίτηση του Πιοτρ Άβεν, η Βασιλική Ακαδημία του Λονδίνου ανακοίνωσε ότι επέστρεψε στον Άβεν τη χορηγία του για την τρέχουσα έκθεση «Francis Bacon: Man and Beast». Πρόεδρος της μεγαλύτερης εμπορικής τράπεζας της Ρωσίας, Alfa-Bank, ο Άβεν είχε ανακοινώσει παλιότερα ότι προτίθεται να κατασκευάσει μουσείο στη Ρίγα της Λετονίας, όπου θα εξετίθετο η προσωπική του συλλογή, αλλά μετά τις τελευταίες εξελίξεις το σχέδιό του είναι άδηλο.
Είναι άγνωστο αν και σε τι βαθμό η διείσδυση των Ρώσων ολιγαρχών στον χώρο του πολιτισμού έγινε βάσει σχεδίου. Η αποδιάρθρωσή της, όμως, ούτως ή άλλως θα είναι ραγδαία.
Πηγή: Artnet News, The New York Times
• • •
ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΣΑΡΑΝΤΑ ΚΥΜΑΤΑ
Σαράντα χρόνια συμπληρώθηκαν από τη συμμετοχή της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σαράντα χρόνια «μέσα από σαράντα κύματα», όπως δηλώνει ο ευρηματικός υπότιτλος του πολύ σημαντικού βιβλίου «Ελλάδα - Ευρωπαϊκή Ένωση» για την πορεία, πολιτική και οικονομική, της Ελλάδας στο ιστορικά κολοσσιαίο εγχείρημα να οικοδομηθεί «η Ευρώπη της συμφιλίωσης και του συμβιβασμού, η Ευρώπη που κατανοεί τη διαφορετικότητα» (Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, Πρόλογος).
Το ογκώδες αυτό πόνημα των 700 σελίδων περιέχει εξ όσων γνωρίζω την πιο ολοκληρωμένη αποτίμηση της 40χρονης διαδρομής της χώρας μας στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι σχεδόν σε όλα τα πεδία της πολιτικής. Το κυριότερο, οι επιμελητές της έκδοσης εμπιστεύθηκαν την αποτίμηση σε αδιαμφισβήτητου κύρους και εμπειρογνωμοσύνης πανεπιστημιακούς, στελέχη της διοίκησης και ανθρώπους της αγοράς.
Το βιβλίο αποτελεί ασφαλώς ανεξάντλητη πηγή πληροφοριών, αλλά πρωτίστως οδηγό για τις πολλαπλές συσχετίσεις, συγκρούσεις, αντιφάσεις μεταξύ του εθνικού και του ενωσιακού.
Τις λίγες περασμένες εβδομάδες είδαμε, μάλλον με έκπληξη, ότι τη βραδυκίνητη Ευρωπαϊκή Ένωση να παίρνει ταχύτατα σημαντικές αποφάσεις. Ο αναστοχασμός της πορείας της χώρας στην ΕΕ είναι αναγκαίος για το πώς εφεξής πρέπει να δράσει η Ελλάδα στις ραγδαίες αλλαγές που έρχονται. Με τούτη την έννοια, το βιβλίο «Ελλάδα - Ευρωπαϊκή Ένωση», παρότι ως αποτίμηση στρέφεται στο παρελθόν, βλέπει ουσιαστικά προς τον μέλλον.
• • •
ΤΑ ΓΕΝΝΗΤΟΥΡΙΑ ΤΟΥ ΨΥΧΡΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
«Από το Στετίνο στη Βαλτική έως την Τεργέστη στην Αδριατική Θάλασσα, ένα σιδηρούν παραπέτασμα διασχίζει την ευρωπαϊκή ήπειρο. Πίσω από τη γραμμή αυτή βρίσκονται όλες οι πρωτεύουσες των παλιών κρατών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης — Βαρσοβία, Ανατολικό Βερολίνο, Πράγα, Βουδαπέστη, Βελιγράδι, Βουκουρέστι και Σόφια».
Αυτό είναι το διάσημο απόσπασμα από την ομιλία του Ουίνστον Τσώρτσιλ στο κολέγιο Ουεστμίνστερ, στο Φούλτον του Μιζούρι, στις 5 Μαρτίου 1946. Έκτοτε, ο όρος «σιδηρούν παραπέτασμα» θα σηματοδοτήσει τον Ψυχρό Πόλεμο.
Ο Τσώρτσιλ απέρριπτε «την ιδέα ότι ένας νέος πόλεμος ήταν αναπόφευκτος· πολύ περισσότερο επικείμενος». Ωστόσο, πίστευε ότι σκοπός των Σοβιετικών ήταν η επέκταση της ισχύος τους: «Είμαι πεπεισμένος ότι δεν υπάρχει τίποτα που να θαυμάζουν τόσο όσο τη δύναμη».
Η ομιλία του Τσώρτσιλ, καθώς και το περίφημο «Long Telegram» (22 Φεβρουαρίου 1946) του διπλωμάτη George Kennan στη Μόσχα, θεωρούνται ότι επηρέασαν αποφασιστικά τη διοίκηση Τρούμαν, και προετοίμασαν τον Ψυχρό Πόλεμο.
Ο Ψυχρός Πόλεμος τέλειωσε με την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Ξεκινάει στις μέρες μας, όπως πολλοί διατείνονται, ένας νέος Ψυχρός Πόλεμος; Πιθανόν. Αν όντως ξεκινήσει, είναι βέβαιο ότι οι πρωτεύουσες που ανέφερε ο Τσώρτσιλ θα βρίσκονται τώρα από την εδώ μεριά του νέου «σιδηρού παραπετάσματος».
Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ στην ιστορική ομιλία του στο κολέγιο Ουεστμίνστερ, στο Φούλτον του Μιζούρι, 5 Μαρτίου 1946.
• • •
ΤΟ ΡΗΤΟ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Στις μεγάλες αυτοκρατορίες, πολλοί άνθρωποι που ζουν στην πρωτεύουσα και στις επαρχίες μακριά από τον τόπο της δράσης δεν αισθάνονται, σχεδόν καθόλου, καμία ενόχληση από τον πόλεμο, αλλά απολαμβάνουν, με την άνεσή τους, τη διασκέδαση να διαβάζουν στις εφημερίδες τα κατορθώματα του δικού τους στόλου και στρατού. Η διασκέδαση αυτή τους αντισταθμίζει τη μικρή διαφορά μεταξύ των φόρων που πληρώνουν λόγω του πολέμου και εκείνων που είχαν συνηθίσει να πληρώνουν σε καιρό ειρήνης. Συνήθως δυσαρεστούνται όταν επιστρέφει η ειρήνη, η οποία βάζει τέλος στη διασκέδασή τους και σε χιλιάδες οραματικές ελπίδες κατάκτησης και εθνικής δόξας από την παρατεταμένη συνέχιση του πολέμου.
— Άνταμ Σμιθ, «Ο Πλούτος των Εθνών», Βιβλίο 5, Κεφ. 3
