ΑΠΟ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ, τους μύθους και τις παραβολές του 20ού αιώνα, λίγες μπορούν να συναγωνιστούν το δέος, την έκπληξη και την απορία που μας προκαλούσαν οι περιπτώσεις εκείνες των Ιαπώνων στρατιωτών που παρέμειναν «μάχιμοι» στις ζούγκλες των προκεχωρημένων κτήσεων της Αυτοκρατορίας για χρόνια ή και για δεκαετίες ολόκληρες μετά τη συνθηκολόγηση, αγνοώντας (ή αδυνατώντας να συλλάβουν) ότι ο πόλεμος είχε λήξει οριστικά και προ πολλού.
Ο μόνος εύκολος τρόπος για να καταπιούμε κάτι τόσο αλλόκοτα κωμικοτραγικό, που ξεπερνούσε κάθε ακραίο όριο αυθυποβολής, αφοσίωσης ή πατριωτικού οίστρου, ήταν να καταφύγουμε στον εξωτισμό και στον φυλετισμό: οι κώδικες των Σαμουράι, οι Ιάπωνες που πεθαίνουν για τον Αυτοκράτορα, οι Ιάπωνες που γίνονται καμικάζι, οι Ιάπωνες που κάνουν χαρακίρι και όλη αυτή η απόκοσμη τελετουργική παράνοια.
Ο πιο γνωστός ίσως από αυτούς τους στρατιώτες που έμειναν ξεχασμένοι στις ζούγκλες να πολεμάνε φαντάσματα και σκιές ήταν ο Χιρόο Ονόντα, ένας νεαρός υπολοχαγός που έμεινε να φυλάει το νησί Λουμπάνγκ στις Φιλιππίνες για τριάντα χρόνια μετά το τέλος του πολέμου, παραμένοντας πιστός στις οδηγίες που είχε λάβει το 1944 από τους ανωτέρους του: να μην εγκαταλείψει ποτέ το πόστο του μέχρι νεωτέρας και επίσης να μην αυτοκτονήσει αν βρεθεί αντιμέτωπος με εισβολή του εχθρού, αλλά να παραδοθεί και να δώσει παραπλανητικά στοιχεία σχετικά με τις θέσεις του ιαπωνικού στρατού. Σύντομα, οι εβδομάδες έγιναν μήνες, οι μήνες χρόνια και τα χρόνια δεκαετίες – μέχρι που σταδιακά ο χρόνος ο ίδιος έμοιαζε να λιώνει και μετά να γίνεται ατμός.
Ο Ονόντα περίμενε υπομονετικά, τελετουργικά, στην αρχή μαζί με κάποιους δύσπιστους φαντάρους, στο μεγαλύτερο διάστημα όμως ολομόναχος, αλλά οι Αμερικανοί δεν ήρθαν ποτέ. Όμως η πίστη του δεν κλονίστηκε.
Ο Ονόντα περίμενε υπομονετικά, τελετουργικά, στην αρχή μαζί με κάποιους δύσπιστους φαντάρους, στο μεγαλύτερο διάστημα όμως ολομόναχος, αλλά οι Αμερικανοί δεν ήρθαν ποτέ. Όμως η πίστη του δεν κλονίστηκε. Πίστευε ότι τα φυλλάδια που έπεφταν από τον ουρανό και έκαναν λόγο για παράδοση ήταν προπαγάνδα του εχθρού, και πολλά χρόνια μετά, παρακολουθώντας στον ουρανό τα αμερικανικά αεροσκάφη που κατευθύνονταν στο Βιετνάμ στις αρχές της δεκαετίας του ‘70, και παρότι δεν είχε καμιά επαφή με τον κόσμο και τις γεωπολιτικές εξελίξεις, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Ινδία έχει απελευθερωθεί από τους Βρετανούς, η Σιβηρία έχει αποσχιστεί από τη Σοβιετική Ένωση και μαζί με άλλες δυνάμεις έχουν συμμαχήσει με την Ιαπωνία εναντίον των Αμερικανών.
Όταν τελικά τον ανακάλυψε ένας συμπατριώτης του περιηγητής το 1974, ο Ονόντα αρνήθηκε να τον πιστέψει ή να τον ακολουθήσει, απαιτώντας να έρθει να τον απαλλάξει από τον πόστο του κάποιος ανώτερος αξιωματικός, όπως και έγινε.
Ο Χιρόο Ονόντα προσαρμόστηκε τελικά στην πραγματικότητα, έγινε διασημότητα στην πατρίδα του, έγραψε μια πολύ επιτυχημένη αυτοβιογραφία, παραθέριζε για καιρό κάθε χρόνο στη Βραζιλία και πέθανε σε ηλικία 91 ετών το 2014. Τον τελευταίο χρόνο όμως έχει επανέλθει στην επικαιρότητα η ιστορία του, πρώτα με την περσινή (τρίωρη αλλά ενδεχομένως αξίζει τον κόπο) ταινία μυθοπλασίας Ονόντα:10.000 Νύχτες στη Ζούγκλα που είχε κάνει πρεμιέρα στις Κάννες, και τώρα με την πρώτη νουβέλα του (πολυγραφότατου κατά τα λοιπά) μεγάλου Γερμανού σκηνοθέτη (συγγραφέα, αφηγητή, γκουρού της «εκστατικής αλήθειας» που δεν έχει απαραίτητα σχέση με τα πραγματικά γεγονότα) Βέρνερ Χέρτζογκ.
Ο φοβερός Βαυαρός, που τον ερχόμενο Σεπτέμβρη κλείνει τα 80, κατάφερε μέσα στην καραντίνα να ολοκληρώσει δύο νέα ντοκιμαντέρ και συγχρόνως να γράψει και δύο βιβλία, ένα εκ των οποίων κυκλοφορεί αυτές τις μέρες με τίτλο The Twilight World (Ο κόσμος του λυκόφωτος), όπου κεντρικός (μοναδικός) χαρακτήρας είναι ο Ονόντα, τον οποίο είχε γνωρίσει ο σκηνοθέτης το 1997 που είχε βρεθεί στο Τόκιο για τη σκηνοθεσία μιας όπερας.
«Ποιον από όλους τους Ιάπωνες θα ήθελες να συναντήσεις;» τον είχαν ρωτήσει τότε. «Τον Χιρόο Ονόντα», είχε απαντήσει χωρίς δεύτερη σκέψη. Έπρεπε όμως να μεσολαβήσει μια εικοσιπενταετία (πέντε μόλις χρόνια λιγότερα από όσα είχε μείνει ο Ονόντα στο νησί) για να κάτσει να γράψει αυτό το βιβλίο με πρωταγωνιστή έναν εξόχως «χερτζογκικό» ήρωα.
«Μετά από όλα τα εκατομμύρια βήματα που είχε κάνει στη ζούγκλα, ο υπολοχαγός συνειδητοποίησε ότι δεν υπήρχε –δεν θα μπορούσε να υπάρχει– η έννοια του παρόντος», γράφει στο βιβλίο ο Χέρτζογκ. «Κάθε βήμα που έκανε ήταν το παρελθόν και κάθε επόμενο βήμα μέσα στις λάσπες ήταν το μέλλον… Ο πόλεμος του Ονόντα δεν έχει σημασία για το σύμπαν, για την ιστορία, για την έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο πόλεμος του Ονόντα έχει διαμορφωθεί από την ένωση ενός ονείρου και ενός φαντασιακού τίποτα. Παρόλο όμως που ο πόλεμος του Ονόντα γεννιέται από το τίποτα, παραμένει ένα συντριπτικό γεγονός που ανήκει στην αιωνιότητα».
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
