ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΟΙ μουσικοί προσθέτουν συνεχώς νέες ψηφίδες στην σύγχρονη ελληνική δισκογραφία. Υπάρχει πανσπερμία ηχοχρωμάτων και ιδεών και βεβαίως προσεγμένες παραγωγές, που αποτυπώνονται σε δίσκους βινυλίου και CD, φανερώνοντας μεράκι και προσεκτική δουλειά σε κάθε επίπεδο.
Τέσσερα πρόσφατα τέτοια άλμπουμ, που ξεχωρίζουν με τον τρόπο τους, σας παρουσιάζουμε στη συνέχεια...
ΛΕΥΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ: Άνθη της Σιωπής
[Labyrinth of Thoughts / The LAB Records, 2023]
Θέλω να είμαι σαφής από την αρχή. Η Λευκή Συμφωνία είναι ένα από τα πιο σημαντικά ελληνικά ροκ συγκροτήματα, που θα ξεπηδούσαν από την δεκαετία του ’80 και που θα επανέκαμπταν τον τελευταίο καιρό με δίσκους και συναυλίες.
Τα τέσσερα άλμπουμ της από τα χρόνια του ’80 και του ’90 είναι το ένα καλύτερο από τ’ άλλο, ενώ αληθινά σπουδαία ήταν και η επανεμφάνιση του γκρουπ από το 2020 με το «Σαν τον Ήλιο» – ένας δίσκος, που θα μας συνέδεε με το παρελθόν της Λευκής Συμφωνίας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, της επανεμφάνισης και επαναδραστηριοποίησης της μπάντας εντάσσεται και το πιο νέο άλμπουμ της, το έκτο στη σειρά, που έχει τίτλο «Άνθη της Σιωπής» και που αποτελεί, κατά μίαν έννοια, την συνέχεια τού «Σαν τον Ήλιο». Δεν έχουν αλλάξει πολλά πράγματα μέσα στις δεκαετίες, για την Λευκή Συμφωνία. Και φυσικά ακόμη λιγότερα έχουν αλλάξει από το 2020 και μετά.
Τα τέσσερα άλμπουμ της από τα χρόνια του ’80 και του ’90 είναι το ένα καλύτερο από τ’ άλλο, ενώ αληθινά σπουδαία ήταν και η επανεμφάνιση του γκρουπ από το 2020 με το «Σαν τον Ήλιο» – ένας δίσκος, που θα μας συνέδεε με το παρελθόν της Λευκής Συμφωνίας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Ο Θοδωρής Δημητρίου θα είναι πάντα στην πρώτη θέση, ως frontman του γκρουπ, γράφοντας πάντα ενδιαφέροντα τραγούδια (σε μουσικές και λόγια), ερμηνεύοντάς τα κιόλας με τη φωνή που σήμερα διαθέτει.
Επειδή έχω πέσει σε κουβέντες με fans και τα λοιπά... η δική μου γνώμη είναι πως κανείς δεν μπορεί να απαγορεύσει σ’ έναν άνθρωπο, που εξακολουθεί να γράφει τραγούδια μετά από 40 χρόνια, όπως τον παλιό καλό καιρό, να τα λέει σήμερα, ο ίδιος, με τον τρόπο που θέλει και μπορεί. Και το υποστηρίζω τούτο, επειδή ο Θ. Δημητρίου εξακολουθεί να ερμηνεύει (όχι να τραγουδά) με πειστικό τρόπο αυτούς τους στίχους, που γνωρίζουμε όλοι μας μέσα από το ιστορικό παρελθόν του γκρουπ.
Κάθε σύγκριση λοιπόν του χθες με το τώρα σε σχέση με θέματα που αποφασίζει ο χρόνος δεν έχουν ιδιαίτερο νόημα, όταν από κάτω καίει η ίδια φλόγα. Αυτή είναι, με λίγα λόγια, η δική μου άποψη.
Οι φίλοι της Λευκής Συμφωνίας, λοιπόν, ξέρουν τι θ’ ακούσουν και σε τούτο το... λευκό άλμπουμ της μπάντας (Θοδωρής Δημητρίου φωνή, Κώστας Μιχαλός κιθάρα, Διογένης Χατζηστεφανίδης μπάσο, Βαγγέλης Τσιμπλάκης ντραμς).
Είναι εκείνα τα «ίδια», παλιά καλά τραγούδια, που εξακολουθούν να επενδύουν στον λυρισμό, στο όνειρο, στο ελπιδοφόρο, στο μαγικό, στο ρεμβώδες, στο σκοτεινό, στο ρομαντικό, στο φθινοπωρινό... Με όλα αυτά τα ανάλογα λόγια να απλώνονται πάντα πάνω στις γνωστές μουσικές, τις «ίδιες» μ’ εκείνες των eighties, τις στηριγμένες στις κιθάρες και στη φωνή, στα σύντομα breaks και στις απογυμνωμένες ρυθμικές δομές, επί των οποίων εδράζονται τα ωραία ελληνικά (σε μία περίπτωση και αγγλικά) του Θ. Δημητρίου και βεβαίως των δύο ποιητών – του Ναπολέοντος Λαπαθιώτη («Φθινόπωρο») και της Μαρίας Πολυδούρη («Σ’ ένα φίλο»).
Όχι τυχαίως τα δύο αυτά τραγούδια συγκαταλέγονται μεταξύ των ωραιότερων του δίσκου και μαζί με τα «Μη ζήσεις μάταια», «Όλα σήμερα τελειώνουν» και «Σβήνουν τα λόγια» φτιάχνουν μια πρώτης τάξεως πεντάδα – δίχως, βεβαίως να υστερεί και η δεύτερη (τα υπόλοιπα πέντε tracks του δίσκου εννοούμε).
Τι άλλο να πεις για το «Άνθη της Σιωπής»; Ίσως να πρέπει να θίξεις και τα της συσκευασίας, τον ολόλευκο φάκελο, όπως και το κατάμαυρο innersleeve (με τυπωμένα τα λόγια πάνω του), αλλά το σημαντικότερο όλων είναι τούτο.
Και ο πιο νέος δίσκος της Λευκής Συμφωνίας δεν αδικεί επ’ ουδενί την άξια 40χρονη ιστορία της.
ΛΕΥΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ - Φθινόπωρο LEFKI SYMPHONIA - Fthinoporo (Official Audio)
Επαφή: https://labyrinthofthoughts.gr/en/labyrinth/
ΗΛΙΑΣ ΚΑΜΠΑΝΗΣ: Γέρμα
[Same Difference Music, 2023]
Ένας συνθέτης, που δεν είναι πολύ γνωστός, ο Ηλίας Καμπάνης, ντύνει με μουσική την χοροθεατρική παράσταση «Γέρμα», που βασίστηκε στο πασίγνωστο θεατρικό με τον ίδιο τίτλο του Federico García Lorca και που είχε ανεβεί από την ομάδα Dance Company Mazi στο θέατρο «Τζένη Καρέζη», τον Μάιο του 2022. Όπως διαβάζουμε στο δίκτυο:
«Η Γέρμα, μια γυναίκα νέα και υγιής, καταλήγει να γίνει στόχος και αντικείμενο κουτσομπολιού στη μικρή κοινωνία όπου ζει, λόγω του ότι δεν έχει κάνει ακόμα παιδιά. Έχοντας εξαντλήσει κάθε δυνατό αλλά και αδύνατο-μεταφυσικό μέσο φτάνει σε αδιέξοδο και οδηγείται στην απελπισία. Η επιθυμία της μετατρέπεται σε εμμονή και οδηγείται στο έγκλημα, δολοφονώντας το σύζυγό της. Η Γέρμα, σύμβολο ανατροπής και αιφνίδιας μεταβολής των κοινωνικών προσδοκιών, επιλέγει να πνίξει παρά να πνιγεί. Ως άλλη τραγική ηρωίδα, αποποιείται τη θηλιά στο λαιμό που φέρει από τα γεννοφάσκια της. Στερεότυπα μιας καλής γυναίκας-μάνας, τυλιγμένα προσεκτικά αθόρυβα και συγχρόνως εκκωφαντικά στα αυτιά της, στα αυτιά μας ως σήμερα. Η ελπίδα τίθεται στις γενιές που ακολουθούν, για να σπάσουν τα δεσμά του υπάρχοντος συντηρητισμού».
Να πω, ακόμη, πως στο άλμπουμ συμμετέχουν αρκετοί μουσικοί (Χρήστος Βαλεντίνος Πετεβής βιολί, Αλέξανδρος Κασαρτζής τσέλο, Κωνσταντίνος Λάζος γκάιντα, πνευστά, Νίκος Ρεκατσίνας κλαρίνο, Μανούσος Κλαπάκης κρουστά, Βασίλης Πολύδωρος λαούτο, Ηλίας Καμπάνης κιθάρα, κρουστά, Maiken Marlen Sundby φωνή), ενώ η σύνοψη του πρωτότυπου έργου, η σύνταξη και η επιμέλεια του κειμένου ανήκουν στον Διονύση Τεμπονέρα.
Τα κομμάτια του LP είναι επτά, ενώ στο innersleeve της έκδοσης υπάρχουν αντίστοιχα κείμενα, για τις επτά σκηνές του έργου. Αυτό, σε πρώτη φάση, με παραξένεψε. Νόμισα, δηλαδή, ότι στον δίσκο θα υπάρχει και αφήγηση, αλλά... όχι. Ο δίσκος είναι κατά βάση ορχηστρικός – πλην του track 4 (σκηνή 4), όπου ακούγονται φωνές και ήχοι από την παράσταση.
Η μουσική, το σάουντρακ, ας το πω έτσι, του Ηλία Καμπάνη είναι πολύ καλό. Και τα επτά κομμάτια είναι διαλεκτά, δηλαδή ένα κι ένα, και το λέω τούτο δίχως να γνωρίζω αν συμπλέουν, συμβαδίζουν και συνταυτίζονται με την παράσταση και με τα εκεί διαδραματιζόμενα. Ακούω, λοιπόν, την συγκεκριμένη μουσική ως αυθύπαρκτη και αυτοδύναμη, και ως τέτοια, αυτή, «στέκεται» άψογα.
Οι επιρροές τού Η. Καμπάνη είναι πολλές. Και η «κινηματογραφική μουσική» (αυτός ο τόσο ασαφής όρος) δεν είναι η μόνη, καθώς υπάρχει περαιτέρω η παράδοση και τα ethnic ηχοχρώματα, η ηλεκτρονική μουσική (ή, όπως είναι το σωστό, η αίσθηση της ηλεκτρονικής μουσικής), η avant-garde κ.λπ. Ακόμη και progressive νύξεις ανιχνεύονται εδώ ή και επιδράσεις από το «έντεχνο» (από Χριστόδουλο Χάλαρη, Μιχάλη Χριστοδουλίδη, Γιάννη Μαρκόπουλο και Σταύρο Ξαρχάκο).
Έξοχα θέματα είναι τα «Λιτανεία», «Μάγισσες», «Χρόνος» και «Φόνος», δίχως να υστερεί κανένα από τα υπόλοιπα.
Ωραία έκδοση συνολικά κι ένας πάρα πολύ καλός δίσκος!
Ηλίας Καμπάνης - Μάγισσες
Επαφή: https://iliaskampanis.bandcamp.com/album/yerma
JOHNNY LABELLE: May Your Dreams Come True
[Inner Ear, 2023]
Τρία χρόνια μετά το “XVIII” [Inner Ear, 2020] ο έλληνας τραγουδοποιός Johnny Labelle επανέρχεται μ’ ένα καινούριο LP, που αποκαλείται “May Your Dreams Come True”.
Στο άλμπουμ αυτό ο Johnny Labelle γράφει μουσική και στα οκτώ tracks, στίχους στα έξι (υπάρχει μια συνεργασία σ’ ένα στίχο, όπως και η μελοποίηση ενός ποιήματος του W.B. Yeats), τραγουδά φυσικά, χειριζόμενος πλήκτρα και ηλεκτρικό πιάνο, ενορχηστρώνει, συμμετέχοντας περαιτέρω στην παραγωγή και την μείξη (μαζί με τον Fred Afraid).
Προσθέτοντας πως δίπλα του βρίσκονται ο Fred Afraid σε πλήκτρα, κιθάρες, μπάσο, ο Ilias Livieratos σε ντραμς, κρουστά και η Kalliopi Mitropoulou βιολί, θα επισημάνω πως ο Johnny Labelle κάνει πάρα πολλά γι’ αυτόν τον δίσκο, που σε κάθε περίπτωση αιτιολογεί τον τίτλο του «προσωπικού». Εκφράζεται, εννοώ, ο νέος αυτός άνθρωπος με κάθε τρόπο που μπορεί, εμμένοντας στην διευθέτηση ενός ιδιόμορφου ποπ σκηνικού – όχι πολύ διαφορετικού από εκείνο το γνωστό του προηγούμενου «XVIII».
Έτσι λοιπόν οι επιρροές του Johnny Labelle από τον Scott Walker ή τον ύστερο David Bowie ισχύουν κι εδώ, ενώ ας προσθέσουμε, τώρα, και το όνομα του David Sylvian ή ακόμη κι εκείνο του Nick Drake. Νομίζω, πως με αυτά τα ονόματα κλείνει μία βασική τετράδα «αναφορών», που, στην πράξη, δεν σημαίνει κάτι, γιατί ο Johnny Labelle έχει οπωσδήποτε το δικό του στυλ – το οποίο υπαγορεύει κατά μίαν έννοια η βαθιά, αλλά και ευλύγιστη, ταυτοχρόνως, φωνή του.
Το έχει το στυλ-crooner ο νεαρός έλληνας μουσικός, αν και τα τραγούδια του δεν είναι αυτά ενός τυπικού fifties-sixties crooner (ή παλαιότερου). Κυρίως λόγω στίχων, που παραείναι εσωστρεφείς, προσωπικοί, ελαφρώς απόκοσμοι, κάπως μελαγχολικοί, ερμηνεύοντας τις βαθιές καταπονήσεις της ψυχής και της σκέψης.
Ένα τυπικό, δηλαδή πάρα πολύ ωραίο, τραγούδι αυτής της κατεύθυνσης είναι οπωσδήποτε το “I’ve been losing” (δεύτερο από την πρώτη πλευρά), ενώ πολύ καλό είναι και το αμέσως επόμενο, το “Head first”, με τον Johnny Labelle να «απλώνει» τη φωνή του με άνεση, πάνω σ’ ένα πιο γρήγορο τέμπο.
Όμως κι εκεί όπου πρωταγωνιστεί περισσότερο το βιολί, στο “Traversing” π.χ., o τραγουδιστής είναι και πάλι παρών, για να αποδώσει με την πρέπουσα ευαισθησία ένα από τα πιο ιδιαίτερα (στιχουργικώς τουλάχιστον) τραγούδια του LP. Όμως το ίδιο θα λέγαμε και για τα κάπως... ονειροπόλα tracks “Summer in the city” και “A new hope” ή ακόμη και για το τελευταίο κομμάτι του δίσκου, το υποβλητικό “Player queen”(σε ποίηση W.B. Yeats), με τις ουσιώδεις στρώσεις από τα πάσης φύσεως πλήκτρα, που προσδίδουν στο τραγούδι μία αιθέρια, αν και κάπως δυσοίωνη αύρα.
Ένα ακόμη παράξενο άλμπουμ από τον Johnny Labelle –παράξενο για τα ελληνικά δεδομένα– που, ανά στιγμές, ακούγεται εντυπωσιακό.
Johnny Labelle - Player Queen (Official Video)
Επαφή: www.inner-ear.gr
DINE DONEFF: Lost Anthropology
[neRED music, 2023]
Τρίτη έκδοση στην δική του(;) neRED music (διανομή από την AN Music), για τον κοντραμπασίστα βασικά, μα ακόμη περκασιονίστα και κιθαρίστα Dine Doneff (γνωστός παλαιότερα ως Κώστας Θεοδώρου).
Λέμε για το CD “Lost Anthropology”, που ακολουθεί τα “Rousilvo” (2017) και “In / Out” (2019) και που είναι ηχογραφημένο ζωντανά, στις 2 Ιουλίου 2015, στην Halle 1 / Einstein Kultur του Μονάχου.
Στο άλμπουμ αυτό ακούγονται οι Mathias Mayr τσέλο, Αντώνης Ανισέγκος πιάνο, προετοιμασμένο πιάνο, Σταμάτης Πασόπουλος bayan (είδος ακορντεόν) και Dine Doneff κοντραμπάσο, κιθάρα, κρουστά – τέσσερις μουσικοί, που αποδίδουν μια σειρά συνθέσεων του Doneff, οι οποίες διαθέτουν πληθώρα αναφορών.
Βασικά, εδώ συζητάμε για ένα είδος σύγχρονη τζαζ, που συνδυάζει παραδοσιακά στοιχεία, μα ακόμη και στοιχεία σύγχρονης μουσικής και βεβαίως αυτοσχεδιασμού.
Οπωσδήποτε, κάθε ένα από τα επτά κομμάτια του δίσκου μπορεί να έχει τα δικά του γνωρίσματα, όμως είναι όλα αυτά μαζί, που συνθέτουν ένα πλήρες και συμπαγές άλμπουμ, που εξελίσσεται δημιουργικά για τους ίδιους τους μουσικούς και απρόσμενα-απολαυστικά, θα λέγαμε, για τον ακροατή.
Υπάρχουν κομμάτια με λυρικά στοιχεία εδώ, τουλάχιστον στην εξέλιξή τους, όπως είναι το “Endekapalmos” και το “The fallen” (που ακούγεται «μαγικό» στ’ αυτιά μου) και βεβαίως κομμάτια που συνδυάζουν αυτοσχεδιασμό σε μεγάλη έκταση, για να πυκνώσουν στην διαδρομή προς κάτι περισσότερο σχηματισμένο και με πλείστες όσες παραδοσιακές νύξεις (τέτοιο είναι το πιο μεγάλο σε διάρκεια track του CD, το σχεδόν 11λεπτο “Pripapindoll”).
Το “Meglen”, από την άλλη, ξεκινά με το μπάσο του Dine Doneff, έχοντας σε απόσταση αναπνοής το τσέλο του Mayr, πριν ενσωματωθούν στην διαδρομή bayan, πιάνο και (λίγο) φωνή, σ’ ένα κομμάτι με εντυπωσιακή πιανιστική ανάπτυξη, που κινείται με μεγάλη άνεση ανάμεσα στο παραδοσιακό και το σύγχρονο.
Τα δύο τελευταία 8λεπτα tracks είναι, εν τω μεταξύ, και αυτά πρώτης τάξεως. Το “Rite of passage” ξεκινά με το bayan, το τσέλο και το μπάσο να συνοδοιπορούν, σε αργό τέμπο, με απίθανα μελωδικά αποτελέσματα, πριν αναλάβει ο Ανισέγκος με το προετοιμασμένο πιάνο του, για να μας ξεναγήσει σ’ έναν χώρο τελείως διαφορετικό, έως αλλόκοτο, γεμάτον, όμως, από την ίδια ένταση και πάθος.
Το “Lost Anthropology” θα ολοκληρωθεί με το “Prolet”. Ο Dine Doneff έχει εδώ την κιθάρα του σε πρώτο πλάνο, με το ακουστικό περιβάλλον να αναπτύσσεται διαρκώς, καθώς τσέλο και bayan πάνε μαζί, με το πιάνο και τα κρουστά να προσδίδουν στην σύνθεση περισσότερο modern jazz χαρακτηριστικά.
Ένα πλήρες, ζωντανό άλμπουμ, προϊόν σπουδαίων μουσικών, που σίγουρα θα ενθουσιάσει.
The Fallen (Live)
Επαφή: www.dinedoneff.com
