Βγάζει κανείς λεφτά στην Ελλάδα, γράφοντας βιβλία;

Facebook Twitter
2

Η Lady Bookdust είναι η πράκτορας του Book Room στην ελληνική εκδοτική πραγματικότητα. Της ζήτησα ν’ απαντήσει στο ερώτημα που φαντάζομαι υπάρχει στο μυαλό πολλών. Γίνεται να ζήσεις από το γράψιμο στην Ελλάδα; Πριν απαντήσει ήμουν σίγουρη πως όχι. Τελικά όμως…


“Ρε συ, πόσα καθάρισε η κα Ροζαλία Μελό από τα μυθιστορήματά της φέτος ;”  - “Πόσααα;!”

“Βρε, τόσα έχουν δει τα μάτια σου, δεν κάθεσαι να γράψεις κι εσύ τίποτα μπας και σου κάτσει και βγάλεις κάνα φράγκο;”

Τέτοια ακούω χρόνια τώρα, και εδώ που τα λέμε την εποχή που ζούμε είναι ίσως και η πιο επίκαιρη η απορία: “Βγάζει κανείς λεφτά στην Ελλάδα, γράφοντας βιβλία;”

Η απάντηση εξαρτάται από πολλά.  Θα προσπαθήσω να σας διαφωτίσω όσο μπορώ. Ας το συμπτύξουμε στο ποιος γράφει, τι γράφει και σε ποιον το εκδίδει. Το γιατί γράφει είναι ένα μεγάλο ζήτημα. Ας το αφήσουμε προς το παρόν κι ας περιοριστούμε στα τυχόν οικονομικά οφέλη.

Ας ξεκινήσουμε από το τελευταίο, τον εκδοτικό οίκο. Επιβάλλεται να είναι αξιόπιστος, να κλείνει νόμιμα συμβόλαια και βέβαια να τηρεί τις οικονομικές του υποχρεώσεις. Τα συμβόλαια (συμβάσεις αποκλειστικής εκμετάλλευσης περιουσιακού δικαιώματος έργου) πρέπει να αναφέρουν μεταξύ άλλων, το χρονικό διάστημα για το οποίο ο εκδότης εκμεταλλεύεται τα πνευματικά δικαιώματα του έργου, τυχόν προκαταβολές, και οπωσδήποτε τα ποσοστά (12% ή και 15%) επί των πωληθέντων αντιτύπων (αυτό σημαίνει ότι εξαιρούνται όσα έχουν διατεθεί δωρεάν για προωθητικούς λόγους).  Αυτό βέβαια δεν είναι στάνταρ. Μαθαίνω για περιπτώσεις -ειδικά πρωτοεμφανιζόμενων συγγραφέων ή ποιητών- που τους ζητείται να καταβάλλουν χρήματα οι ίδιοι για την πρώτη έκδοση του βιβλίου τους ή αλλιώς να ...την αγοράσουν. Επίσης συχνά συμφωνείται να μην υπολογίζεται στα ποσοστά κάποιος αριθμός πωληθέντων αντιτύπων. Χρειάζεται προσοχή και σκέψη, γιατί από τους όρους του συμβολαίου καθορίζονται και τα κέρδη σου, σε περίπτωση που το έργο σου έχει εμπορική επιτυχία.

Και συνεχίζουμε με τον συγγραφέα. Έχει μεγάλη σημασία ποιος είναι αυτός που γράφει. Μήπως είναι ήδη επιτυχημένος συγγραφέας; Μπίνγκο! Ξέρουμε περιπτώσεις γνωστών συγγραφέων που αλλάζουν δυο και τρεις εκδότες προφανώς εξαιτίας καλύτερων όρων, μεγαλύτερων προκαταβολών, επανεκδόσεων παλαιότερων τίτλων τους κτλ. Άρα ναι, βγάζει κανείς χρήματα γράφοντας. Κι όσο συνεχίζει να γράφει, τόσο το καλύτερο. Χμμ, μήπως αυτός που γράφει είναι πολιτικός/έχει πρόσβαση στα μίντια με κάποιο τρόπο/εμπλέκεται σε πρόσφατο σκάνδαλο; Κι εδώ πάμε καλά. Γιατί οτιδήποτε μπορεί να εξασφαλίσει δημοσιότητα (που μεταφράζεται σε χρήμα) μειώνει το ρίσκο εμπορικής αποτυχίας, οπότε και τα συμβόλαια υπογράφονται με ευνοϊκότερους όρους για τους συγγραφείς. Μπαίνετε ήδη το νόημα ε; Και τι γίνεται αν δεν είσαι τίποτα από αυτά; Ρίξτε μια ματιά στις λίστες ευπώλητων στην ενότητα “Ελληνική Λογοτεχνία” και θα καταλάβετε περί τίνος αλαλούμ πρόκειται.

Μοιραία καταλήγουμε στο δια ταύτα, στο περιεχόμενο, στο τι γράφεις. Ο Αντρέ Σιφρίν τα λέει πιο αναλυτικά από μένα. Μένω στο σημείο που υποστηρίζει ότι από την ώρα που κάποιοι εκδοτικοί οίκοι εξαγοράστηκαν από μεγάλους ομίλους, εγκατέλειψαν τον παραδοσιακό τους ρόλο. Αντί λοιπόν να αναδεικνύουν συγγραφικά ταλέντα, πρέπει να αναδεικνύουν νούμερα (και καμιά φορά ... “νούμερα”). Αντί να κάνουν την τρέλα τους εκδίδοντας αυτό που τους αρέσει, κατέληξαν κυνηγοί μπεστ σέλερ. Και για να έχεις πολλές πωλήσεις, πρέπει να το κάνεις με ένα, ας το πω κομψά, “βιβλίο για τον πολύ κόσμο”. Το βιβλίο προς κατανάλωση. Κάτι σαν το περιοδικό ίσως; Αυτό γίνεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Ελλάδα αν και σαφώς μικρότερη αγορά, ακολουθεί απ’ ότι φαίνεται το μοτίβο. Οι νόμοι της αγοράς επιβάλλουν να έχεις χρήμα προκειμένου να επιβιώσεις. Κι αυτό θα στο φέρει κάποιο μεγάλο όνομα, κάποιο εμπορικό βιβλίο. Συχνά όμως, εμφανίζονται και οι εξαιρέσεις, τα “διαμαντάκια” που κάνουν τη διαφορά. Ευτυχώς υπάρχουν ακόμα εκδοτικοί οίκοι που κάνουν το κέφι τους, εκδίδουν την τρέλα τους και δεν κάνουν εκπτώσεις στα όνειρά και τα γούστα τους. Με την κατάσταση της αγοράς όμως, πολύ φοβάμαι ότι μοιραία είτε θα κλείσουν, είτε θα εξαγοραστούν.

Και τώρα αυτό που νομίζω ότι θα σας αρέσει πιο πολύ απ’ όλα. Θα μιλήσουν οι αριθμοί. Ιδού μερικά τυχαία μεν, πραγματικά δε, ανώνυμα παραδείγματα:

Ας υποθέσουμε ότι είστε πρωτοεμφανιζόμενος, το βιβλίο σας στοιχίζει περίπου 16 ευρώ και τα ποσοστά σας είναι 12% επί των πωληθέντων αντιτύπων. Αν πουληθούν περίπου 3500 αντίτυπα, θα κερδίσετε κάτι λιγότερο από 6.500 ευρώ. Για πωλήσεις που καταφέρνουν να ξεπεράσουν την πρώτη έκδοση, δεν είναι κι άσχημα. Να σημειωθεί βέβαια ότι πλέον λόγω κρίσης το τιράζ της πρώτης έκδοσης έχει πέσει στα 2000 αντίτυπα περίπου.

Αν τώρα είστε λιγάκι γνωστούλης αλλά όχι και εντελώς. Ας πούμε ότι έχετε βγάλει ένα ακόμα συμπαθητικό βιβλιαράκι και τέλος πάντων κάπως το “έχετε” και καταφέρετε τον διπλάσιο αριθμό πωληθέντων, με το ίδιο ποσοστό, και λιγάκι πιο ανεβασμένη την τιμή του βιβλίου, π.χ. στα 19 ευρώ. Ε, τότε κρατηθείτε! Γιατί αμέσως αμέσως τα κέρδη σας γίνονται περίπου 15.500 ευρώ.

Και τώρα η βόμβα. Ας πούμε ότι είστε αγαπητός στο κοινό αλλά δεν είστε από τις φίρμες που είναι γνωστές από βραβεύσεις ή κριτικές. Έχετε βγάλει όμως άλλα 2-3 βιβλιαράκια που έχουν πουλήσει ανέλπιστα καλά, είστε “διαβαστερός”, έχετε καταφέρει να ανεβάσετε λόγω πρότερου επιτυχημένου βίου το ποσοστό σας στο 15% και το βιβλίο σας, που στοιχίζει 20 ευρώ, πουλήσει 11.000 αντίτυπα. Το κοντέρ ανεβαίνει στις 31.200 ευρώ! Καθόλου, μα καθόλου άσχημα ε;

Χα! Σαν να ακούω τα γρανάζια του μυαλού σας να δουλεύουν, ψάχνοντας την έμπνευση για το επόμενο ελληνικό μπεστ σέλερ...

Lady Bookdust

Βιβλίο
2

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

bernhard schlink

Πίσω ράφι / «Φανταζόσουν ότι θα έβγαινες στη σύνταξη ως τρομοκράτης;»

Το μυθιστόρημα «Το Σαββατοκύριακο» του Μπέρνχαρντ Σλινκ εξετάζει τις ηθικές και ιδεολογικές συνέπειες της πολιτικής βίας και της τρομοκρατίας, αναδεικνύοντας τις αμφιλεγόμενες αντιπαραθέσεις γύρω από το παρελθόν και το παρόν.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Φοίβος Οικονομίδης

Βιβλίο / Φοίβος Οικονομίδης: «Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να σπάσουμε σε χίλια κομμάτια»

Με αφορμή το νέο του βιβλίο «Γιακαράντες», ο Φοίβος Οικονομίδης, ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς συγγραφείς της νεότερης γενιάς, μιλά για τη διάσπαση προσοχής, την αυτοβελτίωση, τα κοινωνικά δίκτυα, το βύθισμα στα ναρκωτικά και τα άγχη της γενιάς του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Σερζ Τισερόν «Οικογενειακά μυστικά»

Το Πίσω Ράφι / «Το να κρατάμε ένα μυστικό είναι ό,τι πιο πολύτιμο και επικίνδυνο έχουμε»

Μελετώντας τις σκοτεινές γωνιές των οικογενειακών μυστικών, ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σερζ Τισερόν αποκαλύπτει τη δύναμη και τον κίνδυνο που κρύβουν καθώς μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το ηθικό ζήτημα με τις μεταθανάτιες εκδόσεις με αφορμή το ημερολόγιο της Τζόαν Ντίντιον

Βιβλίο / Μεταθανάτιες εκδόσεις και ηθικά διλήμματα: Η Τζόαν Ντίντιον στο επίκεντρο

Σύντομα θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τις προσφάτως ανακαλυφθείσες «ψυχιατρικές» σημειώσεις της αείμνηστης συγγραφέως, προκαλώντας ερωτήματα σχετικά με τη δεοντολογία της μεταθανάτιας δημοσίευσης έργων ενός συγγραφέα χωρίς την επίσημη έγκρισή του.
THE LIFO TEAM
Στα «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος

Ηχητικά Άρθρα / Γιάννης Τσαρούχης: «Η ζωγραφική μου θρέφεται από τη μοναξιά και τη σιωπή»

Στα εκπληκτικά «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Γιάννη Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος, από τις μινωικές τοιχογραφίες έως τα λαϊκά δημιουργήματα του Θεόφιλου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
George Le Nonce: «Εκτός από τα φέικ νιουζ, υπάρχει η φέικ λογοτεχνία και η φέικ ποίηση»

Ποίηση / George Le Nonce: «Εκτός από τα fake news, υπάρχει η fake λογοτεχνία και ποίηση»

Με αφορμή την έκδοση του τέταρτου ποιητικού του βιβλίου, με τίτλο «Μαντείο», ο Εξαρχειώτης ποιητής μιλά για την πορεία του, την ποίηση –queer και μη–, και για την εποχή του Web 2.0, αποφεύγοντας την boomer-ίστικη νοοτροπία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Βιβλίο / Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Μια σειρά από επανεκδόσεις αλλά και νέες εκδόσεις, που αφορούν ποιητές και λογοτέχνες που έχουν φύγει από τη ζωή μάς θυμίζουν γιατί επιστρέφουμε σε αυτούς, διαπιστώνοντας ότι παραμένουν, εν πολλοίς, αναντικατάστατοι.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός.

Βιβλίο / Οβίδιος: Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός

Ο κορυφαίος μελετητής του ρωμαϊκού κόσμου Θεόδωρος Δ. Παπαγγελής ολοκλήρωσε την απόδοση στα ελληνικά των 12.000 στίχων του έργου του Οβίδιου, εκφράζοντας ταυτόχρονα τον άκρως μοντέρνο χαρακτήρα του ποιητή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Βιβλίο / «Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Με θέμα την καθημερινότητα έξι αστροναυτών σε έναν διεθνή διαστημικό σταθμό, το μυθιστόρημα που κέρδισε το Booker 2024 μόλις μεταφράστηκε στα ελληνικά, είναι ένα ποίημα για τον πλανήτη Γη και μας καλεί να τον εκτιμήσουμε ξανά.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
2000 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του, ένα βιβλίο για τους Ρωμαίους αυτοκράτορες γίνεται μπεστ-σέλερ

Βιβλίο / Ο Σουητώνιος του 69 μ.Χ. γίνεται ξανά μπεστ-σέλερ

Οι «Βίοι των Καισάρων», το εξόχως κουτσομπολίστικο βιβλίο που είχε γράψει ο Σουητώνιος για τον βίο και την πολιτεία της πρώτης σειράς των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, κυκλοφόρησε σε νέα μετάφραση και μπήκε στη λίστα με τα ευπώλητα των Sunday Times.
THE LIFO TEAM
«Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Βιβλίο / «Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Ο «ροκ σταρ ιστορικός των ημερών», ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και βραβευμένος συγγραφέας Peter Frankopan, μιλά στη LIFO για τους κινδύνους που απειλούν την Ευρώπη, τη Γάζα και την άνοδο της ακροδεξιάς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Daily / Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Μια εικοσαετία μετά την πρώτη έκδοση του βιβλίου, κυκλοφορεί ξανά σε αναθεωρημένη μορφή, η ενθουσιώδης, στοχαστική, λυρική μελέτη του έργου του σπουδαίου όσο και «πολωτικού» Έλληνα τραγουδοποιού από τον Δημήτρη Καράμπελα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ο Γιάννης και η φασολιά

Guest Editors / Ο Γιάννης και η φασολιά

Τέλη ’70, Αθήνα. Ένας νεαρός βουτάει στην ποίηση στη βιβλιοθήκη της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Οι στίχοι του Γιάννη Κοντού τον αγγίζουν. Χρόνια μετά, ως συγγραφέας πια, δημιουργεί μια λογοτεχνική σχέση που κρατά δεκαετίες, ανάμεσα σε εκδοτικούς οίκους, ταβέρνες και πρωινά τηλεφωνήματα.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΡΑΠΤΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

2 σχόλια
Για να βγάλει κανείς χρήματα γράφοντας στην Ελλάδα θα πρέπει από πίσω να υπάρχει τρελό marketing και να έχει την στήριξη των ΜΜΕ. Διαφορετικά στην καλύτερη περίπτωση θα πληρώσει σε έναν εκδότη για να βγάλει το βιβλίο του, και ίσως πληρώσει και περισσότερα από το κόστος γιατί ο εκδότης δεν θα του δείξει ποτέ το τιμολόγιο από το τυπογραφείο, και θα πουλήσει χωρίς διαφήμιση( γιατί για να διαφημιστεί θα πρέπει να τα στάξει) και με ενίσχυση γνωστών κ φίλων, καμιά 200αριά αντίτυπα. Μέχρι εκεί. Νομίζω αξίζει πολύ περισσότερο να κάνει κάποιος μια μετάφραση και να κοιτάξει να βρει ατζέντη στο εξωτερικό. Εδώ άλλωστε ένα μεγάλο κομμάτι του αναγνωστικού κοινού διαβάζει σαβούρες.
Τηελφωνική συνομιλία με εκδοτικό οίκο (που βάζει συχνότατα αγγελίες και ψάχνει συγγραφείς και στον οποίο είχα στείλει ανυποψίαστη βιογραφικό):- Χαίρεται, η κα τάδε;- Μάλιστα.- Ο .. από εκδοτικό οίκο ... Μας είχατε στείλει το βιογραφικό σας. Γράφετε;- Ε, ναι. Προσπαθώ.- Τι μπορείτε αν γράψετε για μας;- Τι θέλετε; Τι ψάχνετε εσείς;- Να, σαν τα βιβλία που έγραψαν οι ... Μπορείτε να κάνετε ένα τέτοιο;- Ε, ναι, φαντάζομαι πως μπορώ, αλλά εγώ σκεφτόμουν να γράψω κάτι σαν ......- Ωραία. Να κάνετε και τα δύο. Όταν είστε κέντρο, ελάτε μία βόλτα να τα πούμε.- Εεεε, καλά, οκ.- Εν τω μεταξύ (σ.σ. λόγω τιμής, έτσι είπε) ξεκινήστε να τα γράφετε εσείς και μιλάμε.- Α, εεε, οκ ;Εκεί έκλεισε η γραμμή.