Λίγος καπνός ακόμη

Λίγος καπνός ακόμη Facebook Twitter
0

Μπήκε λοιπόν κι εδώ τονερό στ' αυλάκι για να τεθεί εκτός νόμουτο κάπνισμα στους «δημόσιους»χώρους -παντού δηλαδή εκτός από τα σπίτιατων ανθρώπων- από την 1η Ιανουαρίουτου 2010, οπότε καλό θα ήταν ίσως ναπροετοιμαστούμε από τώρα για την υστερία,την παράνοια, την παραφιλολογία και τιςηρωικές διακηρύξεις καπνιστών καιαντικαπνιστών που θα προκύψουν. Ηπροοπτική της απαγόρευσης του τσιγάρουστα μπαρ μου φαίνεται αδιανόητη καιπαράλογη -το έχω δει το έργο σε ξένες«πολιτισμένες» πόλεις και δενλέει καθόλου-, από την άλλη πλευρά, έχωμπουχτίσει πια και μ' αυτό το καπνογόνοπου έχω συνηθίσει να κρατάω διαρκώς στοχέρι. Είναι ίσως ο πιο ανούσιαψυχαναγκαστικός εθισμός του κόσμου -τουλάχιστον με το αλκοόλ και τιςναρκωτικές ουσίες υπάρχει ένα εφέ, μιαυπέρβαση, καλή ή κακή: με το κάπνισμαείναι όχι σαν να ανεβαίνεις ασθμαίνωντον ανήφορο, που έλεγε ο Παπαδιαμάντης,αλλά σαν να κατεβαίνεις ασθμαίνων τονκατήφορο. Όλη την ώρα. Η σύγχρονηδαιμονοποίηση όμως αυτής της μαζικήςσυνήθειας που κλιμακώθηκε τον περασμένοαιώνα είναι απαράδεκτη και αποτελείδείγμα της φοβικής, κλινικής καικολλημένης με την ασφάλεια και τονέλεγχο εποχής που ζούμε. Θυμάμαι ναπερπατάω στο δρόμο πριν λίγο καιρό μετο τσιγάρο στο χέρι και να βλέπω έναπαιδάκι μπροστά μου να κάνει ότι διώχνειτον καπνό και να με κοιτά με μίσος,πραγματικό μίσος, σαν να αντιπροσωπεύωό,τι πιο κακό και ρυπαρό υπάρχει στοσύμπαν. Δεν φταίει αυτό φυσικά, η μαμάτου φταίει που εκείνη τη στιγμή τονκρατούσε σφιχτά από το χέρι προφανώςγια να μην το σκάσει και πέσει στα χέριακάποιου αδίστακτου κυκλώματος παιδεραστών.

Κι ενώ εμείςμετράμε ανάποδα για την ώρα της κρίσης,σε άλλες χώρες έχει ξεκινήσει ήδη τοbacklash εναντίον τηςαπαγόρευσης -στη Νέα Υόρκη πολλαπλασιάζονταιτα λεγόμενα «smokeasys»,τα μπαρ δηλαδή που οι ιδιοκτήτες τουςκάνουν τα στραβά μάτια αργά το βράδυ μερίσκο να χάσουν την άδεια λειτουργίαςτου μαγαζιού-, όπως και τα διάφοραμανιφέστα υπέρ των δικαιωμάτων τωνκαπνιστών (άρρωστοι άνθρωποι είμαστε,ρε παιδιά, στο φινάλε...). Σαν το δοκίμιοτου βετεράνου new waveσυνθέτη, τραγουδιστή και καπνιστή (όχιιδιαιτέρως φανατικού πάντως) Τζο Τζάκσονπου έχει τίτλο The SmokingIssue και κυκλοφορεί εδώκαι δύο χρόνια στο διαδίκτυο. Ο Τζάκσον,ο οποίος έχει γράψει σχετικά άρθρα τόσοστους «New YorkTimes» όσο και στη βρετανική«Daily Telegraph»,το έχει ψάξει πολύ το θέμα από την ιατρικήτου σκοπιά, αλλά αυτό που θέλει ναπροβάλλει κυρίως στο συγκεκριμένοκείμενο είναι την κοινή λογική ενάντιαστην αυθαιρεσία και τυραννία τηςστατιστικής (ή μάλλον της ακατάσχετηςστατιστικολογίας), και τον αφιονισμένοζήλο των φανατικών αντικαπνιστών - πουστη χώρα μας συνδυάζουν το προφίλ σκληρούισλαμιστή με αυτό του ξινού ευρωλιγούρη-ενισχύοντας συγχρόνως την αποδόμησητου μύθου του «παθητικού καπνίσματος»:«...Κάποτε, η ανθρωπινή συμπεριφοράυπαγορευόταν από το ένστικτο, τηνεμπειρία, την παρατήρηση, τη μετριοπάθεια,την απόλαυση, την ιεροτελεστία, τιςμαρτυρίες φίλων και γνωστών, και όχιόπως συμβαίνει πλέον όλο και περισσότεροαπό κυβερνητικές στατιστικές έρευνες...Οι αντικαπνιστές δεν ψεύδονται ότανσου λένε ότι στατιστικά οι καπνιστέςείναι πιο πιθανό να πεθάνουν από καρκίνοτου πνεύμονα. Αυτό που δεν σου λένε όμωςείναι ότι μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστόαυτών των θανάτων μπορεί να θεωρηθεί"πρόωρο". Και βέβαια αποφεύγουν νααναφέρουν ένα σημαντικό στατιστικόστοιχείο: Ακόμα και μια μεγάλη αύξησησ' ένα μικρό νούμερο καταλήγει ξανά σ'ένα μικρό νούμερο. Κανείς επίσης δενλέει το προφανέστατο: Οι περισσότεροιαπό μας θα ξεπεράσουν τα εβδομήντα καιθα πεθάνουν από κάποια ασθένεια -καρκίνος,καρδιά- που "σχετίζεται με το κάπνισμα",ασχέτως αν είναι καπνιστές ή όχι...

Ένας άλλος"τρόμος" είναι αυτός που έχει να κάνειμε τη χαμηλή περιεκτικότητα και τηνανικανότητα εξαιτίας του καπνίσματος,ακόμα και του παθητικού (εξού και τογνωστό ανέκδοτο με τον τύπο που ζητάειαπό τον περιπτερά να του δώσει το πακέτομε τον καρκίνο και όχι με την ανικανότητα).Κανείς δεν θυμάται ότι οι άνθρωποικάπνιζαν σαν φουγάρα αμέσως μετά τονπόλεμο, την εποχή δηλαδή του babyboom.

Παθητικόκάπνισμα. Πριν δυο τρεις δεκαετίες ταπιο φανατικά μέλη του αντικαπνιστικούκινήματος άρχισαν να λένε (και αυτό έχεικαταγραφεί σε διάφορα πρακτικά) ότι ηατζέντα τους δεν θα είχε νόημα αν δενέβρισκαν ένα τρόπο να αποδείξουν ότιοι καπνιστές δεν έβλαπταν μόνο τον εαυτότους αλλά και τους άλλους. Μόνο τότε οπόλεμος κατά του τσιγάρου θα έφτανε στοεπόμενο επίπεδο: Όταν οι καπνιστέςμπορούσαν να παρουσιαστούν όχι μόνο ωςαντικοινωνικοί αλλά ως δολοφόνοι! Τογεγονός είναι ότι δεν έχει υπάρξει ποτέπουθενά ούτε ένα πιστοποιητικό θανάτουπου να κάνει λόγο για παθητικό κάπνισμα...».

Ένας άλλος διάσημοςπροβοκάτορας (άλλο που δεν θέλει) καιπολέμιος των αντικαπνιστικών μέτρωνείναι ο Κρίστοφερ Χίτσενς, τον οποίοδιστάζω λίγο να κάνω σπέσιαλ γκεστ σταρτου θέματος αφού είναι επαγγελματίαςκαι κατά συρροήν αντιδραστικός(contrarian), αλλά η αλήθειαείναι ότι συχνά λέει τα πράγματα ωραίακαι με τ' όνομά τους. Ειδικά ότανστηλιτεύει τους στρατευμένουςαντικαπνιστές επίσημων φορέων, «αυτάτα άτομα που δεν νιώθουν την ανία, αυτάτα άτομα για τα οποία η συμμετοχή στησυνέλευση μιας επιτροπής που έχειαντικείμενο την πλήρη εξάλειψη και τηςτελευταίας παρέκκλισης από το ελεγχόμενοκαθεστώς αποτελεί αισθησιακή, σχεδόνεκστατική εμπειρία. "Σύντομα, πολύσύντομα", βογκάνε απαλά από μέσα τους,"οι κανόνες θα είναι ίδιοι για όλους.Χωρίς εξαιρέσεις. Επιτέλους - μηδενικήανοχή!"». «Πόλεμος εναντίον τουτσιγάρου» λοιπόν κι εδώ. Η παραλυτικήγραφειοκρατία και η απόλυτη βλακείαόλων των αντίστοιχων πολέμων (εναντίοντων «ναρκωτικών» ή εναντίον του«τρόμου») ειδικά στις ΗΠΑ συνιστούνδυσοίωνα προηγούμενα. Κι όπως γράφει οΤζάκσον στο δοκίμιό του, «είναι πάνταεύκολο να απομονώσεις κάτι ως παθολογίακαι κατάρα των μη προνομιούχων τάξεων.Στην Αμερική του '20 ήταν το αλκοόλ.Σήμερα είναι το ταμπάκο».

Shortcut
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αναζητώντας το μυστικό του Γιάννη Πετρίδη

Δ. Πολιτάκης / Αναζητώντας το μυστικό του Γιάννη Πετρίδη

Στις 29 Μαρτίου συμπληρώθηκαν σαράντα έξι χρόνια από την πρώτη εκπομπή του ανθρώπου που μας έμαθε να ακούμε μουσική, όμως, παρά την οικειότητα, το κύρος και τη γνώση που εκπέμπει ακόμα η φωνή του από τα ερτζιανά, ο ίδιος παραμένει σε μεγάλο βαθμό ένα μυστήριο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
200 χρόνια «κρυφό σχολειό»

Δ. Πολιτάκης / 200 χρόνια «κρυφό σχολειό»

Πέρα από τις εθιμοτυπικές τελετουργίες της αρμόδιας επιτροπής, ο εορτασμός των 200 χρόνων από το ’21 θα μπορούσε να γίνει αφορμή για μια βαθύτερη αντίληψη των συναρπαστικών γεγονότων εκείνης της εποχής από αυτή που μας χάρισε το σχολείο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Αποχαιρετισμός στην κυρία Μιράντα

Δημήτρης Πολιτάκης / Αποχαιρετισμός στην κυρία Μιράντα

Πηγαίνοντας μετά από καιρό σε σπίτι φίλων, είδα στην εξώπορτα το αγγελτήριο θανάτου της ηθοποιού Μιράντας Κουνελάκη που έμενε στην ίδια πολυκατοικία και για χρόνια «επέβλεπε» στοργικά και διακριτικά τις νεανικές μας τρέλες.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
H περίπτωση του Άκη Πάνου, που ακόμα μας στοιχειώνει

Δημήτρης Πολιτάκης / H περίπτωση του Άκη Πάνου, που ακόμα μας στοιχειώνει

Ούτε το έργο ενός δημιουργού μπορεί εύκολα να διαγραφεί ούτε όμως και η σύνδεσή του με τις όποιες αποτρόπαιες πράξεις. Μένει εκεί, σαν ανεξίτηλη κηλίδα που διαβρώνει και συρρικνώνει το σέβας, το δέος, την εκτίμηση, την απόλαυση. Αυτό είναι το τίμημα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Βρίσκοντας καταφύγιο στη μοιρολατρία και στα εποχικά μαγαζιά

Δημήτρης Πολιτάκης / Βρίσκοντας καταφύγιο στη μοιρολατρία και στα εποχικά μαγαζιά

Έχει ανάγκη ο κόσμος να περιβληθεί στην απομόνωσή του από ένα γιορτινό σκηνικό, από μια λαμπερή ψευδαίσθηση, ξορκίζοντας μια χρονιά που έγινε η προσωποποίηση όλων των δεινών που έχουν πέσει στο κεφάλι μας, όχι μόνο της πανδημίας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η πανδημία και η λαχτάρα μας να «σώσουμε τα Χριστούγεννα»

Δημήτρης Πολιτάκης / Η πανδημία και η λαχτάρα μας να «σώσουμε τα Χριστούγεννα»

Ας είμαστε προετοιμασμένοι για σεμνές, ταπεινές, υπερβατικές γιορτές, όπως θα έπρεπε δηλαδή πάντα να είναι, αν πιστέψουμε όλες αυτές τις χριστουγεννιάτικες ταινίες που βλέπουμε μια ζωή.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Απόδραση από την Αθήνα

Δημήτρης Πολιτάκης / Απόδραση από την Αθήνα

Παίζει ξανά δυνατά ως σενάριο ή ως όραμα μέσα στην πανδημία η οριστική φυγή από τη μητρόπολη και η μετεγκατάσταση σε κάποια ιδανική γωνιά της επαρχίας με άμεση πρόσβαση σε φύση, βουνά, ακρογιαλιές, δειλινά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ