Το beatboxing γεννήθηκε από την κουλτούρα του χιπ χοπ στις αρχές της δεκαετίας του '80 και γρήγορα γνώρισε μεγάλη άνθηση ως αυτόνομη τέχνη. Στην Ελλάδα το έκαναν γνωστό πριν από δέκα χρόνια οι Word of Mouth, από τους πρώτους που έκαναν beatbox στην Ελλάδα.
Όμως, τι ακριβώς είναι το beatbox;
Όποιος κάνει beatbox, στην ουσία προσπαθεί να μιμηθεί με το στόμα του και διάφορα μέλη του σώματός του τον ήχο των ντραμς, αλλά και διάφορων κρουστών και εγχόρδων. Η μουσική παράγεται με τη φωνή, το στόμα, τα χείλη, αλλά και το στήθος. Συχνά μοιάζει σαν να ακούς μια ανθρώπινη ορχήστρα, αλλά δεν έχει καμιά σχέση με το τραγούδι. Οι νεαρότερες ηλικίες το λατρεύουν. Εδώ και τέσσερα χρόνια που διοργανώνεται το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Βeatbox στην Αθήνα συμμετέχουν κυρίως πιτσιρικάδες. Το έπαθλο είναι ένα ταξίδι στη Γερμανία και η συμμετοχή στο μεγάλο παγκόσμιο πρωτάθλημα που γίνεται κάθε χρόνο εκεί, όπου διαγωνίζονται οι καλύτεροι και κορυφαίοι beatboxers του κόσμου.
Οι συμμετέχοντες που συναντάω είναι το πολύ 20 χρονών. Οι περισσότεροι έχουν έρθει για τη φωτογράφιση μετά το σχολείο ή τις σχολές τους. Ρωτάω τον Μαξίμ, που είναι 19 και πηγαίνει στο Επαγγελματικό Λύκειο Αναβρύτων, για την εμπειρία του με αυτό. «Είχα λάβει μέρος στον διαγωνισμό και πέρσι. Μπήκα στους 16. Ήταν φοβερή εμπειρία το να βρίσκομαι στη σκηνή, είχα τρελό άγχος. Όμως, όταν μαθαίνεις ότι πέρασες, νιώθεις απίστευτη χαρά. Θέλω να μπω και πάλι στους 16, αλλά ο ανταγωνισμός μεγαλώνει όσο μεγαλώνει και η κοινότητα του beatbox. Φέτος έκανα μια μέτρια προετοιμασία λόγω των εξετάσεων του σχολείου, αλλά θα βάλω τα δυνατά μου. Πολλοί από εμάς δίνουμε Πανελλήνιες και αυτό δεν σου επιτρέπει να αφιερώσεις πολύ χρόνο στο beatbox».
Αυτήν τη στιγμή ξεπερνάει ακόμη και το skate. Αυτό γίνεται επειδή skateboard το κάνεις μόνο στον δρόμο, αλλά το beatbox μπορείς να το κάνεις στο σπίτι σου και να ανεβάσεις το βίντεο στο Διαδίκτυο.
Ο Γιώργος και ο Αλέξανδρος είναι γύρω στα 17 και οι δύο και πάνε στο Μουσικό Λύκειο Παλλήνης. Ο Αλέξανδρος ασχολείται εδώ και έναν χρόνο με το beatbox και δεν έχει ξαναπάρει μέρος στον διαγωνισμό. Παράλληλα, κάνει σαξόφωνο και πιάνο. «Ασχολήθηκα με αυτό, επειδή γενικά μου αρέσει το χιπ χοπ και η ηλεκτρονική μουσική. Χάρη στο beatbox μπορώ να κάνω παραγωγή αυτών των ειδών», λέει. Ο Γιώργος, που το καλλιτεχνικό του όνομα είναι sologhost, το έμαθε από έναν φίλο του. «Όταν μου έδειξε τι είναι, θυμάμαι πως με εξέπληξε το γεγονός ότι ο άνθρωπος μπορεί να παράγει μουσική χωρίς να χρησιμοποιήσει κάποιο μουσικό όργανο. Οι προσδοκίες μου δεν είναι υψηλές. Δεν περιμένω να κερδίσω, θέλω απλώς να διαγωνιστώ και να περάσω καλά, κάνοντας αυτό που αγαπώ». Ο Χρήστος, που είναι ο μεγαλύτερος από τους τέσσερις (είναι 18), στοχεύει στη διάκριση. «Είχα πάρει μέρος στον διαγωνισμό για πρώτη φορά το 2013, σε ηλικία 15 χρονών περίπου», λέει. «Ήταν κάτι απίθανο και ξεχωριστό για μένα. Εκείνη την ημέρα ένιωσα πραγματικά τι σημαίνει beatbox battles και γενικότερα πώς είναι το κλίμα στην beatbox κοινότητα. Όλα ήταν υπέροχα και έχω τις καλύτερες αναμνήσεις. Η προσδοκία μου είναι να καταφέρω να βγω πρωταθλητής στο battle, ώστε να πάρω τον τίτλο και αργότερα να ταξιδέψω στη Γερμάνια για το παγκόσμιο Beatbox Battle. Πιστεύω πως αν εκπληρωθεί η επιθυμία μου, θα νιώσω καλά ο ίδιος, θα κάνω περήφανους τους δικούς μου και θα έχω ζήσει μια εκπληκτική εμπειρία».
Όμως, και ο Βασίλης Παπούλιας (ο El Pap Chico των Word of Mouth), που είναι υπεύθυνος για τη διοργάνωση του event, ξεκίνησε να κάνει beatbox από μικρός, σε ηλικία 14 χρονών, όπως μου εξομολογείται.
«Άκουσα έναν δίσκο και από τότε μπήκα στη διαδικασία να το μάθω. Προσπάθησα μόνος μου, επειδή τότε δεν υπήρχε το Ίντερνετ, αυτοσχεδίαζα. Με τράβηξε όταν κατάλαβα ότι είναι τέχνη, ότι υπάρχει σε έναν δίσκο και κάποιος το κάνει ως επάγγελμα. Σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν άνθρωποι που ζουν από τη συγκεκριμένη τέχνη αυτήν τη στιγμή, και μπορώ να σου πω ότι κι εγώ πλέον βιοπορίζομαι από αυτό. Έχω την αίσθηση ότι επαγγελματίες στην Ελλάδα σε σταθερή βάση είναι πολύ λίγοι, γύρω στους 4-5».
Ο Βασίλης θεωρεί ότι η ηλικία όσων συμμετέχουν είναι κάτι εντυπωσιακό. «Ξεκινάνε από τα 13 και φτάνουν μέχρι 35 και 40. Εννοείται ότι κάποιος μπορεί να ξεκινήσει σε μεγάλη ηλικία. Είναι καθαρά θέμα επιθυμίας. Είναι δύσκολο, όπως όλα. Π.χ. αν αρχίσεις να κάνεις στίβο στα 30 σου, δεν πρόκειται να κάνεις τους χρόνους που κάνουν οι παγκόσμιοι πρωταθλητές αμέσως, θα χρειαστούν κάποια χρόνια. Αν τα καταφέρεις, καλώς. Για να ξεκινήσει κάποιος, αρχικά χρειάζεται ταλέντο, πίστη σε αυτό που κάνει και πολλή εξάσκηση. Έχω την αίσθηση ότι όλοι μπορούμε να το κάνουμε. Όπως τα περισσότερα πράγματα, ακούγεται δύσκολο, αλλά στην ουσία είναι απλό. Είναι καθαρά θέμα εξάσκησης, τεχνικής και πίστης σε αυτό που κάνεις. Σίγουρα χρειάζεται να έχεις κάποια ακούσματα και επιθυμία γι' αυτό».
Στην Ελλάδα ασχολούνται ενεργά πάνω από 80 άτομα και «πολλά παιδιά από επαρχία», όπως αναφέρει. «Αρχικά, μπορούσε κάποιος να μας βρει από το Beat Beatbox Community και μετά από το Beatboxgreece.com. Φέτος διαγωνίζονται γύρω στα εξήντα άτομα».
— Γιατί, όμως, έχει τόση απήχηση στις νεαρές ηλικίες;
Είναι μια μορφή έκφρασης και ταυτόχρονα συγκαταλέγεται ανάμεσα στις 3-4 πιο δημοφιλείς street arts. Αυτήν τη στιγμή ξεπερνάει ακόμη και το skate. Αυτό γίνεται επειδή skateboard το κάνεις μόνο στον δρόμο, αλλά το beatbox μπορείς να το κάνεις στο σπίτι σου και να ανεβάσεις το βίντεο στο Διαδίκτυο. Το πρωτάθλημα αποτελεί έναυσμα κυρίως για τα νέα παιδιά, αρχικά για να ξέρουν ότι κάθε χρόνο υπάρχει ένας χώρος όπου μπορούν να εκφραστούν. Για μένα, που ξεκίνησα ως beatboxer, το βασικότερο είναι αυτό, δηλαδή η προσφορά: τα παιδιά να μπορούν να εκφραστούν, κάτι που δεν είχε η δική μας γενιά. Αυτό δεν ήταν δεδομένο πριν από τρία χρόνια. Μερικά από αυτά τρέμουν επειδή δεν έχουν κρατήσει μικρόφωνο ποτέ στη ζωή τους. Πέρσι κέρδισε ένα παιδί που είχε σταματήσει και επανήλθε, λόγω του πρωταθλήματος. Πιστεύω πως ο διαγωνισμός, ειδικά για όσους είναι κάτω των 18, είναι αρκετά σημαντικό γεγονός. Κάνει τους πιτσιρικάδες να αγωνίζονται για να κερδίσουν τον τίτλο. Αυτό μου δίνει μεγάλη χαρά. Μακάρι να μπορέσει η ελληνική σκηνή να σταθεί ανεξάρτητα από οποιοδήποτε πρωτάθλημα. Μακάρι, δηλαδή, οι beatbox καλλιτέχνες να μπορούν να σταθούν στα πόδια τους χωρίς να εξηγούν τι είναι αυτό που κάνουν. Μπορεί για τους ανθρώπους που ασχολούνται χρόνια αλλά και για τις νεότερες γενιές να είναι κάτι δεδομένο, αλλά δεν υπάρχουν μουσικές σκηνές που να μπορούν να φιλοξενήσουν κάτι ανάλογο. Γενικότερα, δεν είναι κάτι που βλέπεις συχνά. Είναι σαν να περνάει στο περιθώριο, ενώ η δημοτικότητά του στο σχολείο είναι μεγαλύτερη ακόμη και από αυτήν άλλων μουσικών ειδών.
— Ποιο πιστεύεις πως είναι το πρόβλημα;
Τα πάντα είναι θέμα οπτικής. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να γίνει εμπορικό, δηλαδή να χρησιμοποιηθεί σε κάποιες διαφημίσεις. Για μένα, το κυριότερο πρόβλημα είναι πως οι περισσότεροι δεν καταλαβαίνουν ότι ως είδος μπορεί να σταθεί από μόνο του. Δεν είναι μια απλή μόδα. Υπάρχει μια ολόκληρη ιστορία από πίσω του. Στο πρωτάθλημα π.χ. δεν υπάρχει ένας μεγάλος χορηγός που να μας στηρίζει. Κάθε χρόνο το event βγαίνει με το ζόρι. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουμε την άνεση να φέρουμε μεγαλύτερα ονόματα. Φέτος, βέβαια, έχουμε καλεσμένους τρεις κορυφαίους ξένους πρωταθλητές πολύ μεγάλων διοργανώσεων. Θα είναι από τα πιο εντυπωσιακά θεάματα που θα μπορεί να δει κάποιος στην πόλη: έξι ώρες γεμάτες μουσική προερχόμενη από το στόμα.
— Γιατί όμως έχει μόνο αγόρια;
Βρήκαμε μια κοπέλα από την Κύπρο που είναι 15 χρονών και δεν την αφήνουν οι γονείς της να συμμετάσχει και άλλη μία από την Αλβανία, που είναι παρόμοια περίπτωση, άρα οι ελπίδες να αναπτυχθεί το γυναικείο χιπ χοπ στην Ελλάδα είναι μηδαμινές. Παρότι έχω ανακοινώσει ότι ακόμη και μία να έρθει, θα πάρει αυτόματα εισιτήριο για το παγκόσμιο πρωτάθλημα, χωρίς να διαγωνιστεί, απλώς παρουσιάζοντας το δικό της showcase χωρίς λάθη, δεν έχουν πειστεί. Φοβούνται. Είναι και σε μικρές ηλικίες. Δεν καταλαβαίνουν και οι γονείς. Όταν ακούνε για κλαμπ, σκέφτονται άλλα πράγματα. Στο παρελθόν, βέβαια, έχω προσπαθήσει να τους πείσω ότι το περιβάλλον είναι ασφαλές.
Info:
To Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Beatbox 2016 θα γίνει το Σάββατο 12 Νοεμβρίου στο six d.o.g.s. (Αβραμιώτου 6-8)
