Η Αλίκη Καγιαλόγλου δεν είναι απλώς μία ερμηνεύτρια του Μάνου Χατζιδάκι αλλά η πιο υγρή φωνή του, όπως και μία καλλιτέχνιδα ταυτισμένη με τα γυναικεία πρόσωπα της προσωπικής του μυθολογίας. Υπήρξε η πρώτη που ηχογράφησε σεφαραδίτικα τραγούδια στην Ελλάδα το 1986 και τους «Αντικατοπτρισμούς» το 1993, τα εξελληνισμένα από τον Γκάτσο «Reflections» του Χατζιδάκι. Μια εύθραυστη φωνή, ικανή να μεταφέρει το ακροατήριό της από την παλιά Αθήνα στο Μπουένος Άιρες και από τη Σμύρνη στη Λισαβόνα. Αυτήν τη φορά η Αλίκη Καγιαλόγλου θα μας ταξιδέψει μέσω των τραγουδιών των Μάνου Χατζιδάκι-Astor Piazzolla σε μία μοναδική εκδήλωση του Μουσείου Μπενάκη την Τετάρτη 24 Ιουνίου.
— Πολλές φορές αναρωτιέμαι αν η καλλιτεχνική συνεύρεσή σας με τόσα «ιερά τέρατα» (Ρίτσος, Γκάτσος, Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, Αναγνωστάκης, Βρεττάκος) και η έλλειψή τους σήμερα σάς κάνει να προσγειώνεστε κάπως ανορθόδοξα στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα.
Ναι, πράγματι αυτό συνέβη. Αλλά συνέβη επίσης και κάτι άλλο. Είκοσι περίπου χρόνια πριν, θωρακισμένη από τη μεγάλη δύναμη που μου είχε δώσει αυτή η καλλιτεχνική συνύπαρξη και έχοντας ως παρακαταθήκη στις αποσκευές μου το έργο τους −το οποίο ποτέ δεν έπαψα να κουβαλάω−, ξεκίνησα ένα καινούργιο, μοναχικό εν πολλοίς, ταξίδι. Αυτά τα έργα, καθώς και άλλα που πρόσθεσα στις ενδιάμεσες στάσεις και στους σταθμούς μου, μου έδωσαν πολλές φορές τη δυνατότητα, όπως κάθε αληθινό έργο τέχνης, να παραμένω για μεγάλα χρονικά διαστήματα στους αιθέρες.
Θα με ενδιέφερε πολύ μια απευθείας πρόταση από καλλιτέχνες που έχουν καινούργιες ιδέες και επιθυμία βαθιά να τις πραγματοποιήσουν. Και, φυσικά, με χιούμορ!
— Είστε μια καλλιτέχνιδα εξαιρέσιμη, κάπως σαν απ' τους «καλλιτέχνες-αναθεωρητές», που έλεγε ο Χατζιδάκις. Είχε κάποιο κόστος αυτό στην πορεία σας;
Μάλλον για κέρδος, τελικά, μπορώ να μιλήσω. Ήμουν ένα κλεισμένο στον κόσμο του παιδί, που γελούσε εύκολα κι έκλαιγε ευκολότερα, που δυσκολευόταν να συγκεντρωθεί, να μάθει, να θυμηθεί –ισχύουν αυτά ακόμα–, που κατάφερε, όμως όχι μόνο να μη χαθεί αλλά να πετάξει και, εν τέλει, να υπάρξει. Το κόστος, άλλωστε, το έχω προπληρώσει από παλιά, πολύ παλιά, άμα τη αφίξει.
— Επιλέγετε πάντα αυστηρά τους χώρους όπου θα εμφανιστείτε, για «λίγους και καλούς», σαν να λέμε. Θα μπορούσε η Αλίκη Καγιαλόγλου να «σταθεί» ως μέλος-μέρος ενός σχήματος;
Δεν επιλέγω τόσο τους χώρους όσο τους ανθρώπους που τους διαχειρίζονται, για ευνόητους λόγους. Όσον αφορά το για «λίγους και καλούς», είναι μια ακόμα ταμπέλα νομίζω. Αυτό που κάνω –έχει αποδειχτεί– αφορά και τους πολλούς και καλούς! Το ότι δεν το μαθαίνουν, δεν οφείλεται σ' εμένα. Αναζητήσατε τα ΜΜΕ! Τα σχήματα δεν με ενδιέφεραν, ούτε όταν ήταν της μόδας. Δύο, τρεις ή δεκατρείς τραγουδιστές ανεβαίνουν στη σκηνή εναλλάξ και λέει ο καθένας τα δικά του για να «κερδίσουν» ο ένας το κοινό του άλλου και να γεμίσουν όλοι μαζί ευκολότερα μια αίθουσα; Και συνήθως αυτό το οραματίζεται κάποιος μεσάζων; Όχι, ευχαριστώ. Αντίθετα, θα με ενδιέφερε πολύ μια απευθείας πρόταση από καλλιτέχνες που έχουν καινούργιες ιδέες και επιθυμία βαθιά να τις πραγματοποιήσουν. Και, φυσικά, με χιούμορ!
— Αν ναυαγούσατε σε ένα νησί, πείτε μου έναν ελληνικό κι έναν ξένο δίσκο που θα θέλατε να σας συντροφεύει διά βίου.
Θα ήταν ένας δίσκος του Μπετόβεν –η 9η Συμφωνία, αν πρέπει να διαλέξω–, για να μου δίνει κουράγιο, κι ένας δίσκος του Χατζιδάκι –ειλικρινά, δεν μπορώ να διαλέξω–, για να με παρηγορεί. Ευτυχώς, λατρεύω και τη θάλασσα!
— Το ότι δεν τραγουδάτε αλλά ερμηνεύετε, με όλη τη σημασία της λέξης, είναι αδιαμφισβήτητο. Είστε κάπως σαν ηθοποιός όταν τραγουδάτε μπροστά στο κοινό σας;
Ηθοποιός δεν δηλώνω ότι είμαι, αν και θα μπορούσα. Στην Ελλάδα ζω. Ελπίζω όμως να ποιώ ήθος. Νομίζω, πάντως, ότι ανήκω στην κατηγορία του ανθρώπου που, ανεβαίνοντας στη σκηνή, ενεργεί ως αυτόνομος καλλιτέχνης, είτε τραγουδάει, είτε αφηγείται, είτε υποκρίνεται, είτε παίζει (και με την έννοια του παιχνιδιού), με στόχο πάντα τη Συν-Κίνηση. Και, ναι, οφείλω γι' αυτό να προετοιμάζω το πνεύμα, την ψυχή και το σώμα μου, ει δυνατόν, για να νιώσω αυτήν τη μυστική δύναμη που θα με κάνει να δώσω, να μοιραστώ, να συν-κινηθώ.
— Τα τελευταία χρόνια, με την εταιρεία «Συν Αθηνά και χείρα κίνει», έχετε εκδώσει πολλά CD σας. Τελικά, ο ανεξάρτητος και αδέσμευτος είναι και πιο δημιουργικός;
Την εταιρεία «Συν Αθηνά και χείρα κίνει» την ίδρυσα το 2000, γιατί όλα αυτά που επιθυμούσα –ηχογραφήσεις ή παραγωγές παραστάσεων βασισμένες σε θεατρικούς μονολόγους ή σε ποιητικά κείμενα– άφηναν τελείως αδιάφορους τους ανθρώπους των δισκογραφικών και όχι μόνο. Όπως τα κινηματογραφικά του Χατζιδάκι με τον Μίλτο Λογιάδη στο πιάνο το 2002, όπου θέλησα να ζουμάρω σε οτιδήποτε είχε μείνει κρυφό στη μουσική αλλά και στον στίχο. Ή η ηχογράφηση της παράστασης με πέντε διηγήματα του Παπαδιαμάντη και πρωτότυπη μουσική του Μπαλτά το 2005 ή η «Θαλασσινή Ωδή» του Fernando Pessoa το 2007, πάνω στην οποία βασίστηκε και η παράσταση που έδωσα τον περασμένο Νοέμβριο στο Θέατρο Τέχνης σε σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώδη. Το τελευταίο CD που εξέδωσα έχει τον τίτλο «Time for us» και τραγουδάει υπέροχα –επιτρέψτε μου την έπαρση– η αγαπημένη μου κόρη, η σοπράνο Ελένη-Λυδία Σταμέλλου. Δεν ξέρω αν τελικά ήταν οι αρνήσεις που με έσπρωξαν να γίνω ανεξάρτητη και δημιουργική. Μάλλον το 'χα και αργά ή γρήγορα θα το ανακάλυπτα.
— Θα ήθελα να μου πείτε δυο λόγια γι' αυτό που ετοιμάζετε: ποιοι μουσικοί θα σας συνοδεύσουν, το πρόγραμμά σας κ.λπ.
Έχοντας ασχοληθεί πολύ τα τελευταία χρόνια με παραστάσεις βασισμένες σε μονολόγους και ποιητικά κείμενα, αποφάσισα, όταν το Σωματείο των Φίλων του Μουσείου Μπενάκη μού το πρότεινε, να κάνω κάτι για τη φετινή καλοκαιρινή αποχαιρετιστήρια βραδιά τους, στις 24 Ιουνίου, να τραγουδήσω αγαπημένους κύκλους τραγουδιών του Μάνου Χατζιδάκι και του Astor Piazzolla, τραγούδια που έχω επιθυμήσει και που κάθε φορά ανακαλύπτω και μιαν άλλη τους πτυχή. Μαζί μου θα είναι δύο εξαίρετοι μουσικοί: ο πιανίστας Φρίξος Μόρτζος και ο κλασικός κιθαρίστας Άγγελος Μπότσης. Τα χρήματα θα προσφερθούν στο Μουσείο Παιχνιδιών και Παιδικής Ηλικίας. Το νέο αυτό παράρτημα του Μουσείου Μπενάκη θα ανοίξει στις αρχές του 2016. Νιώθω ιδιαίτερα οικεία σε αυτό (μου έχει προσφέρει εξαιρετική φιλοξενία πολλές φορές στο παρελθόν) και θαυμάζω τον τρόπο που όλοι, με πάθος και αυταπάρνηση, από τον πιο μικρό μέχρι τον πιο μεγάλο σε βαθμό και σε ηλικία, εργάζονται εκεί. Γενικά, πρέπει να σας πω ότι έχω λατρεία στα μουσεία και τις λαϊκές αγορές. Σε όλα μου τα ταξίδια είναι τα μέρη που δεν θα παραλείψω να δω και όλες μου τις αγορές τις κάνω εκεί. Υψηλή ποιότητα με μικρό κόστος.
Ιnfo:
Η Αλίκη Καγιαλόγλου τραγουδάει Μάνο Χατζιδάκι και Ástor Piazzolla
Αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη
Πειραιώς 138, Αθήνα
Τετάρτη 24 Ιουνίου 2015
Ώρα 20.00
Εισ.: € 20
σχόλια