Tα 10 (+1) αγαπημένα μου βιβλία: Γλυκερία Μπασδέκη

 Tα 10 (+1) αγαπημένα μου βιβλία: Γλυκερία Μπασδέκη Facebook Twitter
0

 


Έχω αφήσει έξω Κάλβους και Καρούζους και Κακναβάτους. Ούτε τον Νίκο-Αλέξη, ούτε τον κύριο Ντίνο, ούτε τις Παραλογές σε επιμέλεια Ιωάννου. Ως και τον «Γιατρό Ινεότη» δεν έβαλα στα δέκα. Γιατί τα δικά μου δέκα είναι αυτά που ταξίδεψαν, ποδοπατήθηκαν, χάθηκαν, ξαναβρέθηκαν πιο πολύ απ'όλα. Αυτό ήταν το κριτήριο.Η εμμονή, η τρέλα, το άγριο κόλλημα μ' αυτά τα βιβλία. Τα περισσότερα είναι ξεχαρβαλωμένα από καβγάδες, χυμένους καφέδες, λαδιές φαγητού. Δεν με νοιάζει. Τα αγαπώ γιατί αυτά είναι εγώ κι εγώ είμαι αυτά.(Και, φυσικά, εκτός συναγωνισμού, κλεμμένο 10+1, τα «Άπαντα του Κόντε», αέναη προίκα μου από έναν θείο Αλέξανδρο που δεν γνώρισα ποτέ.)

 

1.

«Μ' ένα στεφάνι φως» της Τζένης Μαστοράκη

Μετά τον Γενάρη του ενενήντα, που σκόνταψα στο φως της, τίποτε δεν ήταν ίδιο. Κυρίως εγώ. «Μικρό μου, μήτε απ' τα πουλιά και μήτε – (...)». Βυθισμένη στο κάτοπτρο - Τζένη Μαστοράκη, μαγεμένη στο φως της, τελειωμένη στα χεράκια της.
Το «Στεφάνι» είναι όλα τα ποιήματα που γράφτηκαν και θα γραφτούν.
«(...) σαν ερπετό, μεγάλη σαύρα που βουτά, θα / 'ρθει, μετά την αγωνία στα στενά, σώμα καμένο / και χλωρό κεφάλι, θαρθεί, κατάχλωρος απ' τη / φωτιά, κι ό,τι εξαντλεί ,σαΐτα, βόλι και κακό / φιλί/ /ο μάγος έρωτας, ο τρόμος έρωτας το φέρνει πάλι».
Μόνο θαυμασμός και ευγνωμοσύνη. Μόνο.

 

2.

«Η φάρσα» της Έρσης Σωτηροπούλου 

Το συγκλονιστικότερο μυθιστόρημα της νεότερης ελληνικής. Η Ρένα και η Τίτι με όπλο ένα ακουστικό τηλεφώνου γαζώνουν την ηλιθιότητα του έθνους. Η Σωτηροπούλου με άφησε παγωτό να σκουπίζω σάλια μπροστά στον πλέον αχαλίνωτο λεκτικό ερεθισμό.

3.

«Άννα, να ένα άλλο» της Μαρίας  Μήτσορα

Η «Πρώτη μέρα έξω» ξεκινάει με τη φράση: «Κάποτε με λέγανε Κώστα και πήγαινα συνέχεια σινεμά». Το «Ποσοστό συμμετοχής» ξεκινάει με τη φράση «Το πρωί της κηδείας του πατέρα μου ο ουρανός ήταν μεξικάνικο μπλε». Η Μήτσορα, το μακρινό 1978, μας είχε στείλει όλους να μαζεύουμε βρούβες. Λίγα βιβλία μ' έχουν συγκλονίσει τόσο, λίγα διηγήματα διαθέτουν τέτοια σπάνια γλωσσική θερμοκρασία.

 

4.

«Ο κ. ΄Ιβο / Το ιδιωτικό αεροπλάνο»του Βασίλη Στεριάδη

Αγάπησα με τρέλα την ποίηση του Στεριάδη. Αυτό όμως το βιβλιαράκι με τις δύο πρώτες του συλλογές καθόρισε το βλέμμα και τη γλώσσα μου. Κλαυσίγελως, ψευδοηρωισμός και μπουρλέσκο στην πλέον διαστρεβλωτική διαχείριση. Αν τον προλάβαινα ζωντανό, θα του έλεγα απλώς: «Κύριε Μπίλι, με τρελάνατε εξάπαντος και ολωσδιόλου». Θα χαιρόταν πολύ πιστεύω.

5.

«Τζούλια» του Γιάννη Ζέρβα

«Ίσως έφταιγε που ψάρεψα το μπωλ μόνο και μέσα / από ένα τοπίο φράουλες / ή έντυσα το κεφάλι μου μ' έναν ταχύ αυτοκινητόδρομο / πολλαπλών κατευθύνσεων (...)».
Αυτοί οι στίχοι από την απολογία της Τζούλιας με κυνηγάνε από το 1989 – τότε έπεσε στα χέρια μου αυτό το κόσμημα (που γράφτηκε στα 1983). Χρόνια ήμουν η Τζούλια που δεν μπορούσε να είναι η Τζούλια, ακόμη δεν έχω ξεπεράσει στίχους όπως: «(...) η Τζούλια / είναι μια οθόνη που μετατοπίζεται κι όποτε φεύγει / κλείνει πίσω της την πόρτα».

«Ίσως έφταιγε που ψάρεψα το μπωλ μόνο και μέσα / από ένα τοπίο φράουλες / ή έντυσα το κεφάλι μου μ' έναν ταχύ αυτοκινητόδρομο / πολλαπλών κατευθύνσεων (...)».
Αυτοί οι στίχοι από την απολογία της Τζούλιας με κυνηγάνε από το 1989 – τότε έπεσε στα χέρια μου αυτό το κόσμημα (που γράφτηκε στα 1983). Χρόνια ήμουν η Τζούλια που δεν μπορούσε να είναι η Τζούλια, ακόμη δεν έχω ξεπεράσει στίχους όπως: «(...) η Τζούλια / είναι μια οθόνη που μετατοπίζεται κι όποτε φεύγει / κλείνει πίσω της την πόρτα».

6.

«Σκοτεινά Τοπία» του Γιώργου - Ίκαρου Μπαμπασάκη

Τα «Σκοτεινά Τοπία» του Μπαμπασάκη είναι το Rosso Antico, oι θρυλικές εκδόσεις Ερατώ του Μανουσάκη,το Flower, ο κύριος Λώρας. Είναι η διακειμενικότητα με την καταραμένη Πατησίων και τα ποιήματα του Σταθόπουλου και του Τζώρτζη. Είναι μια εποχή που καθόρισε ο Καρούζος και ο Tom Waits, είναι η φασαριόζικη στέψη μιας παρέας ως κέντρο του κόσμου στα σκοτεινά τέλη των θεοσκότεινων '80s.

7. 

«Τα ποιήματα μιας αρσενικής πόρνης» του Ιγνάτη Χουβαρδά

Τα ποιήματα μιας αρσενικής πόρνης (μαζί με τα «Ροζ σκηνικά» που είχαν κυκλοφορήσει το 1987, λίγους μήνες πριν δηλαδή) ήταν η μονότονη και επαναληπτική σερενάτα για τη σεξουαλική απουσία. Μελαγχολική και εμμονική ποίηση που με τάραξε. Το «Η Στέλλα θέλει πολύ» τελειώνει έτσι: 
«(...) κι η πόλη δεν αποτελείται / από δρόμους, πολυκατοικίες, μαγαζιά / και πάρκα / αλλά μέρη που προσφέρονται».

8.

«Τα ζώα της Κυριακής» του Γιάννη Τζανετάκη

«(...) Και βλέπω από τις τρύπες κι είναι μέρα / και λέω, παιδί μου, από ποια Φινλανδία / και σε ποιο άρωμα της τρέλας φεγγοβόλησες».
Κάτι τέτοιους στίχους του Τζανετάκη διάβαζα και μετά έπαιρνα τηλέφωνα σ' όλα τα ταξιδιωτικά γραφεία να κλείσω μία άνευ επιστροφής για Ελσίνκι. ΄Εγινε κι αυτό γκράφιτι, σουβέρ, σαΐτα. Αγαπήθηκε, σχίστηκε, ξανααγοράστηκε.

9.

«Ο φύλακας στη σίκαλη» του J.D. Sallinger

Χόλντεν Κώλφηλντ: ο φίλος μου κάλπης, ο πιτσιρίκος και τα ρέστα. Εγώ πάντα το Φοιβάκι του κι αυτός στην άκρη του γκρεμού να με φυλάει. «Gin a body meet a body / Comin thro' the rye» στο πιο τρυφερό μυθιστόρημα ανυπακοής. Η μετάφραση της Τζένης Μαστοράκη (φαινομενικά αξεπέραστη από το 1977, που πρωτοεκδόθηκε στα ελληνικά) θα ξεπεραστεί τριάντα επτά χρόνια μετά από την ίδια την Τζένη Μαστοράκη. Η νέα μετάφραση με τίτλο «Στη σίκαλη, στα στάχια, ο πιάστης» είναι υπόδειγμα γλωσσικής παιδείας και λεκτικού ενστίκτου - «Όνειρα γλυκά, μαβλάκες!».

10.

«Το ηλεκτρικό πρόβατο» του Philip Dick

Ο απόλυτος ρομαντισμός κρυμμένος στην πιο θλιμμένη ερωτική ιστορία επιστημονικής φαντασίας, αυτή του Ρικ και της Ρέιτσελ. Ο Ντικ είναι υπεύθυνος για την αγάπη μου στις ρέπλικες και στις ερειπωμένες πόλεις. Ο Ντικ είναι επίσης υπεύθυνος για τον μόνιμο θυμό μου με τον Πλάστη, την πολιτική και τον θάνατο.

10 + 1.

«Άπαντα» του Διονυσίου Σολωμού

Εδώ άλαλα τα χείλη.
«Βλέπεις τούτους τους τάφους; καμμιά μέρα / εδώ μέσα και συ θε να κοιμάσαι / έως όπου ψηλά θέλει βουίση / η σάλπιγγα η στερνή να σε ξυπνήση».
Προσκυνάς, ανάβεις κεράκι και μετά πας να πιείς κολόνια.

______

H Γλυκερία Μπασδέκη είναι ποιήτρια και θεατρική συγγραφέας. Στo LIFO.gr διατηρεί την στήλη Crying Game

 

Επιμέλεια: Μαρκέλλα Ανδρικάκη

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Φοίβος Οικονομίδης

Βιβλίο / Φοίβος Οικονομίδης: «Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να σπάσουμε σε χίλια κομμάτια»

Με αφορμή το νέο του βιβλίο «Γιακαράντες», ο Φοίβος Οικονομίδης, ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς συγγραφείς της νεότερης γενιάς, μιλά για τη διάσπαση προσοχής, την αυτοβελτίωση, τα κοινωνικά δίκτυα, το βύθισμα στα ναρκωτικά και τα άγχη της γενιάς του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Σερζ Τισερόν «Οικογενειακά μυστικά»

Το Πίσω Ράφι / «Το να κρατάμε ένα μυστικό είναι ό,τι πιο πολύτιμο και επικίνδυνο έχουμε»

Μελετώντας τις σκοτεινές γωνιές των οικογενειακών μυστικών, ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σερζ Τισερόν αποκαλύπτει τη δύναμη και τον κίνδυνο που κρύβουν καθώς μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το ηθικό ζήτημα με τις μεταθανάτιες εκδόσεις με αφορμή το ημερολόγιο της Τζόαν Ντίντιον

Βιβλίο / Μεταθανάτιες εκδόσεις και ηθικά διλήμματα: Η Τζόαν Ντίντιον στο επίκεντρο

Σύντομα θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τις προσφάτως ανακαλυφθείσες «ψυχιατρικές» σημειώσεις της αείμνηστης συγγραφέως, προκαλώντας ερωτήματα σχετικά με τη δεοντολογία της μεταθανάτιας δημοσίευσης έργων ενός συγγραφέα χωρίς την επίσημη έγκρισή του.
THE LIFO TEAM
Στα «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος

Ηχητικά Άρθρα / Γιάννης Τσαρούχης: «Η ζωγραφική μου θρέφεται από τη μοναξιά και τη σιωπή»

Στα εκπληκτικά «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Γιάννη Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος, από τις μινωικές τοιχογραφίες έως τα λαϊκά δημιουργήματα του Θεόφιλου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
George Le Nonce: «Εκτός από τα φέικ νιουζ, υπάρχει η φέικ λογοτεχνία και η φέικ ποίηση»

Ποίηση / George Le Nonce: «Εκτός από τα fake news, υπάρχει η fake λογοτεχνία και ποίηση»

Με αφορμή την έκδοση του τέταρτου ποιητικού του βιβλίου, με τίτλο «Μαντείο», ο Εξαρχειώτης ποιητής μιλά για την πορεία του, την ποίηση –queer και μη–, και για την εποχή του Web 2.0, αποφεύγοντας την boomer-ίστικη νοοτροπία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Βιβλίο / Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Μια σειρά από επανεκδόσεις αλλά και νέες εκδόσεις, που αφορούν ποιητές και λογοτέχνες που έχουν φύγει από τη ζωή μάς θυμίζουν γιατί επιστρέφουμε σε αυτούς, διαπιστώνοντας ότι παραμένουν, εν πολλοίς, αναντικατάστατοι.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός.

Βιβλίο / Οβίδιος: Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός

Ο κορυφαίος μελετητής του ρωμαϊκού κόσμου Θεόδωρος Δ. Παπαγγελής ολοκλήρωσε την απόδοση στα ελληνικά των 12.000 στίχων του έργου του Οβίδιου, εκφράζοντας ταυτόχρονα τον άκρως μοντέρνο χαρακτήρα του ποιητή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Βιβλίο / «Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Με θέμα την καθημερινότητα έξι αστροναυτών σε έναν διεθνή διαστημικό σταθμό, το μυθιστόρημα που κέρδισε το Booker 2024 μόλις μεταφράστηκε στα ελληνικά, είναι ένα ποίημα για τον πλανήτη Γη και μας καλεί να τον εκτιμήσουμε ξανά.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
2000 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του, ένα βιβλίο για τους Ρωμαίους αυτοκράτορες γίνεται μπεστ-σέλερ

Βιβλίο / Ο Σουητώνιος του 69 μ.Χ. γίνεται ξανά μπεστ-σέλερ

Οι «Βίοι των Καισάρων», το εξόχως κουτσομπολίστικο βιβλίο που είχε γράψει ο Σουητώνιος για τον βίο και την πολιτεία της πρώτης σειράς των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, κυκλοφόρησε σε νέα μετάφραση και μπήκε στη λίστα με τα ευπώλητα των Sunday Times.
THE LIFO TEAM
«Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Βιβλίο / «Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Ο «ροκ σταρ ιστορικός των ημερών», ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και βραβευμένος συγγραφέας Peter Frankopan, μιλά στη LIFO για τους κινδύνους που απειλούν την Ευρώπη, τη Γάζα και την άνοδο της ακροδεξιάς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Daily / Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Μια εικοσαετία μετά την πρώτη έκδοση του βιβλίου, κυκλοφορεί ξανά σε αναθεωρημένη μορφή, η ενθουσιώδης, στοχαστική, λυρική μελέτη του έργου του σπουδαίου όσο και «πολωτικού» Έλληνα τραγουδοποιού από τον Δημήτρη Καράμπελα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ο Γιάννης και η φασολιά

Guest Editors / Ο Γιάννης και η φασολιά

Τέλη ’70, Αθήνα. Ένας νεαρός βουτάει στην ποίηση στη βιβλιοθήκη της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Οι στίχοι του Γιάννη Κοντού τον αγγίζουν. Χρόνια μετά, ως συγγραφέας πια, δημιουργεί μια λογοτεχνική σχέση που κρατά δεκαετίες, ανάμεσα σε εκδοτικούς οίκους, ταβέρνες και πρωινά τηλεφωνήματα.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΡΑΠΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ευκλείδης Τσακαλώτος: Οφείλουμε να είμαστε πιο ριζοσπάστες και ταυτόχρονα πιο ρεαλιστές, ακόμα κι αν αυτό ακούγεται σαν τετραγωνισμός του κύκλου!

Βιβλίο / Ευκλείδης Τσακαλώτος: «Οφείλουμε να είμαστε πιο ριζοσπάστες και ταυτόχρονα πιο ρεαλιστές στην αριστερά»

Μια πολιτική κουβέντα «εφ’ όλης της ύλης» με τον βουλευτή της Νέας Αριστεράς, πανεπιστημιακό και πρώην υπουργό Οικονομικών στο στούντιο της LiFO με αφορμή το «Μανιφέστο για μια βιώσιμη κοινωνία», το τρίτο του συγγραφικό πόνημα τα τελευταία χρόνια.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ