Ο Γιώργος Χρονάς αφηγείται τη ζωή του στη LifO Facebook Twitter
Είχα πάντα διάσημους φίλους, άντρες και γυναίκες. Διάσημος άνθρωπος σημαίνει διάσημη μοναξιά. Φωτo: Σπύρος Στάβερης / LIFO

Ο Γιώργος Χρονάς αφηγείται τη ζωή του στη LifO

1

Τον τίτλο ποιητής δεν τον έδωσα εγώ στον εαυτό μου. Εκείνο που οφείλω όμως να κάνω είναι να τον σεβαστώ, γιατί είναι ένας πολύ μεγάλος τίτλος. Καθώς η δουλειά μου είναι οι λέξεις, ό,τι κάνω το θεωρώ ποιητικό. Ακόμα και το ραδιόφωνο ή τον δημοσιογραφικό λόγο.

• Επιρροές μου είναι στίχοι από τραγούδια, ελληνικά και ξένα, τα ρεμπέτικα, τα δημοτικά, το σινεμά του Παζολίνι, του Βισκόντι, του Φελίνι. Η Οδός Πανός ξεκίνησε ως ραδιοφωνική εκπομπή στο Τρίτο Πρόγραμμα επί Μάνου Χατζιδάκι. Ήταν το όνομα του δρόμου κάτω από την Ακρόπολη όπου έμεινα όταν αποφάσισα να ζήσω μόνος.

• Από παιδί είχα ένα κόμπλεξ. Ήθελα με ό,τι καταπιανόμουν να το κάνω διαφορετικά από τους άλλους. Όταν όλη η Ευρώπη και η Ελλάδα είχε μακριά μαλλιά, εγώ τα κούρευα κοντά. Αν όλοι πήγαιναν προς το Σύνταγμα, εγώ πήγαινα προς την Ομόνοια. Ζω μέσα στη φαντασία μου, στη φανταστική μου χώρα.

Είμαι κατά των συνόρων. Τα σύγχρονα κράτη, και η Ελλάδα ανάμεσά τους πρωτοστατεί, εκμεταλλεύονται ανελέητα τους μετανάστες τους.

• Δεν είμαι σοφός άνθρωπος, ζω βιαστικά και ανόητα. Και γι' αυτό εκτίθεμαι. Δεν έχω δέσει το γάιδαρό μου ούτε οικονομικά ούτε συναισθηματικά. Και όποτε πάω να τον δέσω, μόνος μου τον κόβω και καταστρέφομαι.

• Η Αθήνα των παιδικών μου χρόνων, την οποία επισκεπτόμουν με τους γονείς μου ανεβαίνοντας με λεωφορείο από τον Πειραιά, μου φαινόταν μεγαλειώδης. Ήταν, λένε, η ωραιότερη πόλη του κόσμου, καθαρή και μες στο πράσινο. Και με άλλους ανθρώπους από τους σημερινούς.

• Η καταστροφή των Αθηνών ξεκίνησε από τις τροφές που προσφέρουν στους ανθρώπους. Την αντιπαροχή την ξεκίνησαν πρώτα οι αστοί και μετά ο λαός. Γκρέμισαν τα αριστουργήματα για να τα αντικαταστήσουν με εξαμβλώματα. Όλοι οι λαοί σέβονται το παρελθόν τους. Μόνο οι Έλληνες το καταστρέφουν. Ο Τσαρούχης έλεγε ότι όταν οι Έλληνες θέλουν να μιμηθούν τα διεθνή σκουπίδια κανείς δεν μπορεί να τους φτάσει. Το ελληνικό σκουπίδι είναι το πρώτο παγκοσμίως. Και να σκεφτεί κανείς ότι η Ελλάδα δεν έχει ακόμα μια χωματερή διεθνούς τύπου!

Ο Γιώργος Χρονάς αφηγείται τη ζωή του στη LifO Facebook Twitter
Ο Τσαρούχης ήταν ένας από τους δασκάλους μου στη ζωή και στην τέχνη. Φωτo: Σπύρος Στάβερης / LIFO

• Ο Τσαρούχης ήταν ένας από τους δασκάλους μου στη ζωή και στην τέχνη. Ένας πολύ σκληρός άνθρωπος και ιδιαίτερα δύσκολος δάσκαλος. Με μένα δε δυσκολότερος, γιατί μου είχε μεγάλη αδυναμία. Υπήρξα απολύτως υποταγμένος σ' αυτόν. Όταν είναι κάποιος σκληρός, είναι πρώτα απ' όλα σκληρός με τον εαυτό του. Πρωτοήρθε στο σπίτι μου μια βραδιά πριν επιστρέψει για το Παρίσι, πάρα πολύ πικραμένος μετά τη δίκη για την κλοπή των έργων του.

• Το κλαμπ των μοναχικών καρδιών της οδού Πανός 17 τον έκανε να αναβάλει το ταξίδι του ένα μήνα. Ατέλειωτες ώρες συζητήσεων με μια παρέα ιδιοφυών παιδιών, μιας ομήγυρης την οποία αποκαλούσε «το μεγαλύτερο σαλόνι της Μέσης Ανατολής».

• Ο Χατζιδάκις ήταν μια εντελώς άλλη περίπτωση. Η δικιά του σκληρότητα έγκειτο στο πώς θα γίνει καλύτερος φτάνοντας στα υψηλότερα επίπεδα της μουσικής και της σκέψης. Είχε ξεκινήσει από την ποίηση και κατέφυγε στη μουσική όταν είδε ότι ο λόγος δεν τον κάλυπτε. Ήταν ένας μάγος των συνεντεύξεων. Στο τέλος της ζωής του, κουρασμένος από την πόλη και τα αγόρια της, επισκεπτόταν τις γειτονιές του τυφλού Οιδίποδα, εκεί που δολοφονήθηκε ο Ταχτσής.

• Είμαι πεπεισμένος ότι η δολοφονία του Ταχτσή ήταν πολιτική. Ενός ανθρώπου σκληρού και αξιοπρεπούς. Αξιοπρεπής, γιατί είχε εργαστεί νέος ως μπάτλερ. Θεωρώ βέβαια και του Χειμωνά το θάνατο πολιτική δολοφονία.

• Είχα πάντα διάσημους φίλους, άντρες και γυναίκες. Διάσημος άνθρωπος σημαίνει διάσημη μοναξιά. Τον Τζέιμς Ντιν και τη Μέριλιν Μονρόε, τους ξέρω απ' έξω κι ανακατωτά.

• Συναντώ συχνά στις εκθέσεις βιβλίου συγκλονιστικά νέα παιδιά, που κανείς δεν έχει μιλήσει μαζί τους, και σκέφτομαι ότι υπάρχει ακόμα ελπίδα γι' αυτή τη χώρα: εξαιρετικοί, αυστηροί, σπάνιοι και διεθνείς. Υποκλίνομαι στο μυαλό τους.

Ο πολιτισμός αρχίζει από την οικογένεια και το σχολείο. Μιλάνε στα πανεπιστήμια για «επανάσταση» και γνώση και τα κτίρια είναι μέσα στη βρόμα και τους βαμμένους τοίχους. Αν δεν μάθουμε να σεβόμαστε, να μην πετάμε τα σκουπίδια μας, όσοι οδοκαθαριστές κι αν περάσουν τίποτα δεν θ' αλλάξει.

• Η ανοησία είναι προνόμιο της νεότητος. Είναι θέμα στύσης και εγκεφάλου. Όσο πιο ανόητος είσαι τόσο καλύτερη στύση έχεις!

• Είμαι κατά των συνόρων. Τα σύγχρονα κράτη, και η Ελλάδα ανάμεσά τους πρωτοστατεί, εκμεταλλεύονται ανελέητα τους μετανάστες τους. Οι Αλβανοί θυμίζουν τους παλιούς ωραίους Έλληνες, έχουν τη μορφή των Ελλήνων του πρόσφατου παρελθόντος. Μέχρι να γίνουν κι αυτοί διεθνείς.

• Πολλοί εγκληματίες είναι Έλληνες. Πρέπει να είμαστε πολύ πιο αυστηροί απέναντι σ' αυτήν τη μεγάλη έννοια που κληρονομήσαμε. Αλλά για να αγαπήσουμε την Ελλάδα πρέπει να έχουμε πολιτισμό.

• Ο πολιτισμός αρχίζει από την οικογένεια και το σχολείο. Μιλάνε στα πανεπιστήμια για «επανάσταση» και γνώση και τα κτίρια είναι μέσα στη βρόμα και τους βαμμένους τοίχους. Αν δεν μάθουμε να σεβόμαστε, να μην πετάμε τα σκουπίδια μας, όσοι οδοκαθαριστές κι αν περάσουν τίποτα δεν θ' αλλάξει.

• Προτού κλείσει, μ' άρεσε να κάθομαι στου Zonar's. Τώρα προτιμώ τα φτηνά, απρόσωπα καφενεία. Περπατάω σε μέρη όπου αισθάνομαι ότι υπάρχει κάτι. Ρωμαϊκή αγορά, Μεταξουργείο, Κολωνός. Είμαι ένα παιδί των οδών.

• Έχω μετατρέψει όλη μου τη ζωή, το σώμα, την αναπνοή μου και τον έρωτά μου, σε τέχνη τυπογραφική. Ό,τι κάνω στη ζωή μου προέρχεται εκ του έρωτος ή εκ του θανάτου. Στα χέρια του έρωτα είμαι ένα τίποτα.

• Ευτύχησα να έχω σημαντικούς φίλους, αλλά και άγνωστα παιδιά που παραμένουν στο σκότος, και που για μένα θα είναι πάντοτε οι φωτοδότες οδηγοί μου. Τόσο στην τέχνη μου όσο και στη μοναχικότητά μου. Τους οφείλω τα πάντα.

Οι Αθηναίοι
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γκίκας Ξενάκης

Γκίκας Ξενάκης / «Έχω κάνει λάθη – δούλεψα πολύ με τον εαυτό μου για να τους σέβομαι όλους στην κουζίνα»

Μεγαλώνοντας στη Θήβα, αγάπησε το φρέσκο ψάρι, τα άγρια χόρτα και τις ταπεινές συνταγές. Αν και είχε αρχικά πολύ κακή εικόνα για τους μάγειρες, εξελίχθηκε σε σεφ για τον οποίο –όπως είπε ο Επίκουρος– μπορούσε να καταλάβει κανείς ένα πιάτο του με κλειστά τα μάτια. Ο «τιμονιέρης» της κουζίνας του Aleria, Γκίκας Ξενάκης, είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιώργος Βότσης: «Κάποτε δεν χρειαζόταν να δώσεις ορισμό για το τι εστί αναρχικός»

Οι Αθηναίοι / Γιώργος Βότσης: «Κάποτε δεν χρειαζόταν να δώσεις ορισμό για το τι εστί αναρχικός»

Για τις Αρχές ήταν «τρομοκράτης» και «αρχηγός» της 17Ν, ενώ για την Αριστερά «προβοκάτορας». Σήμερα δηλώνει αντιστασιακός εκ φύσεως και πιστεύει ότι η «Ελευθεροτυπία» της δικής του εποχής δεν μπορεί να ξαναβγεί. Ο θρυλικός δημοσιογράφος αφηγείται την πολυτάραχη ζωή του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Εβελίνα Παπούλια: «Δεν μου χαρίστηκε τίποτα»

Oι Αθηναίοι / Εβελίνα Παπούλια: «Δεν μου χαρίστηκε τίποτα»

«Μην παίξεις ποτέ κωμωδία», της είχαν πει, αλλά τελικά το ευρύ κοινό τη λάτρεψε ως Μαρίνα Κουντουράτου. Όταν αποφάσισε να ερμηνεύσει τον ρόλο μιας τρανς γυναίκας, της είπαν «θα καταστραφείς». Ήταν πάντα τολμηρή και άφοβη. Και είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Η Ελλάδα που πρωτοείδα ήταν βουτηγμένη στη φτώχεια» ή «Γνώρισα/πρόλαβα μια Ελλάδα ανέγγιχτη και αναλλοίωτη». ή «Οι άνθρωποι στα νησιά δεν γνώριζαν καν τι σημαίνει τουρίστας»

Οι Αθηναίοι / «Τώρα η γλώσσα του Οδυσσέα είναι η γλώσσα μου. Και το Αιγαίο είναι η θάλασσά μου»

Γεννημένος στο Σικάγο, η αληθινή αλλαγή στη ζωή του ήρθε όταν ταξίδεψε για πρώτη φορά στα ελληνικά νησιά και την Αθήνα το 1954. Αποτύπωσε φωτογραφικά «τα χρόνια της ελπίδας σε μια Ελλάδα ανέγγιχτη και αναλλοίωτη». Σήμερα, εκφράζει την ανησυχία του για τα όμορφα τοπία της και τις γειτονιές, όπως η Πλάκα, που «είναι γεμάτες από καταστήματα με σουβενίρ». Ο φιλέλληνας φωτογράφος Ρόμπερτ Μακέιμπ είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Βασιλική Δρίβα: «Με προσβάλλει να με χρησιμοποιούν σαν καθρέφτη για την ανωτερότητά τους»

Οι Αθηναίοι / Βασιλική Δρίβα: «Με προσβάλλει να με χρησιμοποιούν σαν καθρέφτη για την ανωτερότητά τους»

Ανατρέποντας πολλά από τα στερεότυπα που συνοδεύουν τους ανθρώπους με αναπηρία, η Βασιλική Δρίβα περιγράφει τις δυσκολίες που αντιμετώπισε αλλά και τις χαρές, και μπορεί πλέον να δηλώνει, έστω δειλά, πως είναι ηθοποιός. Είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ειρήνη Φρεζάδου: «Είμαστε οι αρχιτέκτονες της ζωής μας»

Ειρήνη Φρεζάδου / Ειρήνη Φρεζάδου: «Ό,τι κλείνει στο κέντρο, ανοίγει στη θέση του ένα μπαρ ή ένα εστιατόριο»

Αγωνίζεται ενάντια «στην απληστία που ξοδεύει τον αρχιτεκτονικό, φυσικό και πολιτιστικό μας πλούτο». Βγήκε μπροστά για το κτίριο «που ντροπιάζει την Ακρόπολη». Και τώρα, το νέο της σχέδιο είναι η αναβίωση του ιστορικού σιδηροδρομικού δικτύου της Πελοποννήσου. 
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Αγορίτσα Οικονόμου

Αγορίτσα Οικονόμου / «Πέφτω να κοιμηθώ και σκέφτομαι ότι κάτι έχω κάνει καλά»

Βρέθηκε να κυνηγάει το όνειρο της υποκριτικής, χωρίς να γνωρίζει τον τρόπο, αλλά με τη βεβαιότητα ότι δεν ήθελε ποτέ να μείνει με την απορία «γιατί δεν το έκανα;». Μέσα από σκληρή δουλειά και πολλούς μικρούς ρόλους, κατάφερε να βρει τον δρόμο της στην τέχνη, στον οποίο προχωρά και αισθάνεται τυχερή. Η Αγορίτσα Οικονόμου είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τάσος Μαντής: Από τα υδραυλικά στα αστέρια Michelin

Οι Αθηναίοι / Τάσος Μαντής: Από τα υδραυλικά στα αστέρια Michelin

Ένα απρόσμενο Σαββατοκύριακο σε ένα κότερο στάθηκε αρκετό για να αλλάξει τη ζωή του. Από την πρώτη του εμπειρία ως μάγειρας στον στρατό μέχρι τις κουζίνες των κορυφαίων εστιατορίων του κόσμου, κάθε σταθμός διαμόρφωσε τη φιλοσοφία του βραβευμένου σεφ. Σήμερα, μέσα από το αστεράτο Soil, αποδεικνύει πως η μαγειρική δεν είναι απλώς τέχνη, αλλά τρόπος ζωής.
M. HULOT
«Ελάχιστοι άνθρωποι που ασχολήθηκαν με την τέχνη άφησαν παρακαταθήκη»

Οι Αθηναίοι / «Αυτό που λέμε ευτυχισμένη ζωή δεν υπάρχει»

Ο Θέμης Ανδρεάδης γνώρισε τεράστια επιτυχία με το σατιρικό τραγούδι αλλά το ρίσκο να ασχοληθεί με το αγαπημένο του είδος, την μπαλάντα, τον άφησε εκτός μουσικής για σχεδόν είκοσι χρόνια. Η επιστροφή του με ένα δίσκο βινυλίου με συμμετοχές μουσικών από τις νεότερες γενιές ανοίγει ένα νέο, πιο φωτεινό κεφάλαιο στη ζωή του.
M. HULOT
Γιάννης Μπακογιαννόπουλος

Οι Αθηναίοι / Γιάννης Μπακογιαννόπουλος: «Η δημοσιότητα που έχω είναι μεγαλύτερη από την αξία μου»

Τη δεκαετία του '50 έβγαλε το πιο φτηνό εισιτήριο, βρέθηκε στο Παρίσι και κοιμόταν στο πάτωμα, προκειμένου να γνωρίσει το «μαγικό σύμπαν» του κινηματογράφου. Ο Βούλγαρης τον φωνάζει ακόμα «δάσκαλο», ενώ κάποτε του έλεγαν ότι οι κριτικές του έμοιαζαν να απευθύνονται μόνο στους φίλους του. Όμως εκείνος παρέμεινε πιστός στον δικό του δρόμο. Και είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Χρήστος Μποκόρος, εικαστικός

Οι Αθηναίοι / Χρήστος Μποκόρος: «Η τέχνη δεν είναι θέαμα, πρέπει να σε αφορά και να σε πονάει»

Όταν βρέθηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών, ένιωσε ότι ναυάγησαν όλα του τα όνειρα και οι επιθυμίες. Αν και έχει ζωγραφίσει χιλιάδες κεράκια, ακόμα αισθάνεται αρχάριος, γιατί το καθένα είναι διαφορετικό, όπως και οι άνθρωποι. Για εκείνον, η τέχνη είναι ένα μνημείο, και κάθε φορά με τα έργα του ακουμπά εκεί που πονάει, για να παίρνει δύναμη.
M. HULOT
Μαίρη Κουκουλέ

Οι Αθηναίοι / Μαίρη Κουκουλέ (1939-2025): Η αιρετική λαογράφος που κατέγραψε τη νεοελληνική αθυροστομία

Μοίρασε τη ζωή της ανάμεσα στην Αθήνα και το Παρίσι, υπήρξε σύντροφος ζωής του επίσης αιρετικού Ηλία Πετρόπουλου. Ο Μάης του ’68 ήταν ό,τι συγκλονιστικότερο έζησε. Πέθανε σε ηλικία 86 ετών.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Θανάσης Σκρουμπέλος, συγγραφέας

Οι Αθηναίοι / «Δεν μπορεί να κερδίζει συνέχεια το δίκιο του ισχυρού»

Στο Λονδίνο, ο Θανάσης Σκρουμπέλος έλεγε ότι είναι «απ’ τον Κολωνό, γείτονας του Σοφοκλή». Έχοντας βγει από τα σπλάχνα της, ο συγγραφέας που έγραψε για την Αθήνα του περιθωρίου, για τη γειτονιά του και τον Ολυμπιακό, πιστεύει ότι η αριστερά που γνώρισε έχει πεθάνει, ενώ το «γελοίο που εκφράζει η ισχυρή άρχουσα τάξη» είναι ο μεγαλύτερός του φόβος.
M. HULOT
«Κάποια στιγμή έμαθα να βάζω στον λόγο μου ένα "ίσως", ένα "ενδεχομένως"»

Οι Αθηναίοι / «Κάποια στιγμή έμαθα να βάζω στον λόγο μου ένα "ίσως", ένα "ενδεχομένως"»

Στην Α’ Δημοτικού τη μάγεψε η φράση «Η Ντόρα έφερε μπαμπακιές». Διαμορφώθηκε με Προυστ, Βιρτζίνια Γουλφ, Γιώργο Ιωάννου και Κοσμά Πολίτη. Ως συγγραφέα την κινεί η περιέργεια για τις ανθρώπινες σχέσεις. Η Αγγέλα Καστρινάκη είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

1 σχόλια