Πάσχα
Θυμάμαι και την εικόνα του ζυμωμένου φουκού, σκεπασμένου με πετσέτες της κουζίνας που περιμένει να έρθει το βράδυ για να χρησιμοποιηθεί.
Τετάρτη 20.04
Παπαδοπαίδι τη Μεγάλη Εβδομάδα, σε ηλικία 10 ετών. Συνήθως στην εκκλησία κοντά στο σπίτι μου και δύο φορές στην εκκλησία του χωριού.
Στην πόλη θυμάμαι τον τρόμο μου μην τυχόν και κάνω τα λάθος πράγματα, στρίψω αριστερά αντί για δεξιά με το εξαπτέρυγο, ζαλισμένος από τη νηστεία.
Αν προσπαθήσω αρκετά, μπορεί και να ξεθάψω τη μυρωδιά των ανθισμένων κήπων της γειτονιάς. Τότε δεν καταλάβαινα πόσο πολύτιμο ήταν αυτό. Τώρα, στα 39, εκείνα τα αρώματα της ήσυχης πόλης που τα βράδια της Μεγάλης Εβδομάδας έκλειναν οι δρόμοι της για να μπορέσουν οι πιστοί να φτάσουν στις εκκλησίες ας πούμε πως είναι στη ζωή μου όπως το σιρόπι που περνάω στα γλυκά μου.
Επίσκεψη στα μαγαζιά, τα καλά ρούχα του Πάσχα. Μεγάλη υπόθεση. Ωραία ήτανε τότε που υπήρχε μια σημειολογία. Πότε αγοράζεις ρούχα, πόσα μπάνια έκανες, πόσα παγωτά έφαγες. Έτσι προχωρούσε η ζωή καλύτερα. Το βουνό με τα «χωριάτικα αυγά» που συνέλεγε η μάνα μου σε συνεργασία με τη θεία μου από δεκαπέντε μεριές για να μπουν στις φλαούνες. Στη βεράντα, τα «χωριάτικα» τυριά, πάλι μαζεμένα από δέκα μεριές.
Σήμερα βαράω το κεφάλι μου στον τοίχο που αυτήν ειδικά τη συνταγή δεν την ξέρω. Θυμάμαι, πάντως, τον φουκό (το μείγμα των τυριών) στη σκάφη να τον ζυμώνουν. Αλεσμένα τυριά, φρέσκος δυόσμος ψιλοκομμένος, μαχλέπι, πιπέρι, αυγά, προζύμι. Παίρνει ώρα πολλή αυτή η διαδικασία και θέλει χέρια. Και εμπεριέχει ένα μεγάλο κομμάτι αγωνίας, γιατί το αποτέλεσμα δεν είναι και τόσο βέβαιο.
Θυμάμαι και την εικόνα του ζυμωμένου φουκού, σκεπασμένου με πετσέτες της κουζίνας που περιμένει να έρθει το βράδυ για να χρησιμοποιηθεί.
Ποτέ δεν κατάλαβα, δε, γιατί στη δική μου οικογένεια όλη αυτή η διαδικασία γινόταν βράδυ. Θυμάμαι ακόμα να κοιμάμαι, τη μάνα μου να μουρμουρίζει στην κουζίνα, τις πόρτες να ανοιγοκλείνουν, το πρωί μαύρα ξενυχτισμένα μάτια, αιώνια μουρμούρα διότι ποτέ, μα ποτέ, το αποτέλεσμα δεν ήταν ικανοποιητικό, τα μεγάλα ταψιά με τις τρίγωνες τυρόπιτες που μοσχομύριζαν καλοψημένη ζύμη και τυρί και σταφίδες και δυόσμο.
Το καλύτερο πράγμα που έβγαλε ποτέ το νησί μου είναι αυτή η τυρόπιτα και πουθενά δεν έχω δει κάτι παρόμοιο. Ο Μιχάλης πάντα λαίμαργος. Έσπαγε τη νηστεία συνήθως κρυφά στο δωμάτιό του με μια φλαούνα κομμένη σε φέτες. Αλμυρή ζύμη τυριού, δυόσμος και η γλύκα από τις σταφίδες να σκάει στο στόμα και να τα τινάζει όλα στον αέρα.
Μάλλον αυτό το έδεσμα είναι και ο λόγος που ενώ μου αρέσουν, ποτέ δεν ενθουσιάζομαι με τα τσουρέκια. Για μένα, Πάσχα είναι αυτά τα απίστευτα τρίγωνα.
Πάσχα δεν είναι, βέβαια, μόνο το παρελθόν των παιδικών μου χρόνων. Αν και εκεί είναι, τελικά, όλη η γλύκα.
Θυμάμαι ένα Πάσχα στην Ύδρα σε ένα νεόχτιστο σπίτι την Άννα να φτιάχνει ένα στεφάνι με αγριολούλουδα. Και ένα αρνί να ψήνεται στη σούβλα με φόντο τη θάλασσα. Κάπου θα έχω μια φωτογραφία από εκείνο το στεφάνι – μέχρι τότε εγώ δεν ήξερα τη μεγάλη αξία των αγριολούλουδων.
Θυμάμαι ακόμα και τη χαρά μου, όταν έμαθα να ψήνω αρνάκι στον φούρνο. Στη νέα μου ζωή οι σούβλες στην πόλη δεν μπορούν να υπάρχουν, και καλύτερα. Το αρνάκι στον φούρνο που έμαθα να το διαλέγω από τον καλό χασάπη, τον αγαπημένο Γιάννη στα Εξάρχεια, που το τρυπάω εδώ κι εκεί βάζοντας σκόρδο, δεντρολίβανο και μια αντζούγια στην κάθε τρύπα και το ψήνω για ένα μισάωρο σε ψηλή θερμοκρασία για να κάνει κρούστα και μετά σε πολύ χαμηλή για ώρες, μέχρι να πέφτει από το κόκαλο.
Θυμάμαι και τα λεμονάτα γλυκά που έμαθα να φτιάχνω για να μας ανεβάζουν μετά την αρνοφαγία αλλά και ένα Μεγάλο Σάββατο που ένας φίλος έφτιαξε μαγειρίτσα στην κουζίνα. Θυμάμαι ακόμα τα έντερα και τα εντόσθια παντού. Τότε ήταν που είπα για πρώτη φορά πως ίσως πρέπει να ξανασκεφτούμε το θέμα με τα πασχαλινά έθιμα και έκτοτε έμαθα την υπέροχη χορτοφαγική μαγειρίτσα.
Θυμάμαι και άλλες άσχετες και καθόλου εθιμοτυπικές γιορτές που ήταν σαν μέρες κανονικές αλλά και μια χρονιά στη Σίφνο με κρύο, να κάνουμε τον γύρο του νησιού με μηχανές, να παραλύουμε από το κρύο, αλλά και την ομορφιά του ελληνικού νησιού την άνοιξη. Τι τα θες; Αυτή είναι η καλύτερη εποχή του χρόνου. Και ελπίζω να την περάσω και φέτος όμορφα και ήσυχα, γιατί το καλοκαίρι είναι για μένα πάντα δύσκολο. Σας φιλώ!
Πρώτη δημοσίευση, στην έντυπη LIFO, το Πάσχα του 2014