Τα σύγχρονα αστικά κέντρα είναι γεμάτα από ορδές αυτοκινήτων και οι δρόμοι είναι ειδικά σχεδιασμένοι μόνο για τους οδηγούς - ποδηλάτες, πεζοί, πωλητές και λοιποί πολίτες αναγκάζονται να συνωστίζονται σε στενά δρομάκια και πεζοδρόμια. Οι μόνες εξαιρέσεις σε αυτόν τον αστικό κανόνα είναι τα πάρκα και ορισμένες πλατείες.
Παρ'όλα αυτά, δεν είναι λίγοι αυτοί που ασπάζονται μια πιο παραδοσιακή και εν μέρει ρομαντική άποψη, δηλαδή ότι οι πόλεις έχουν δημιουργηθεί για να ζουν ευτυχισμένα μέσα σε αυτές οι άνθρωποι, και ότι οι δημόσιοι χώροι θα έπρεπε να είναι κατάλληλα σχεδιασμένοι ειδικά για να καλύπτουν τις ανάγκες όσων ζουν σε μεγάλα αστικά κέντρα. Η Βαρκελώνη, λοιπόν, συμμερίστηκε απόλυτα αυτήν την άποψη και έπραξε αναλόγως, στην προσπάθειά της να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της και να δώσει λύση σε αυτό το αστικό πρόβλημα.
Όσοι έχετε ήδη επισκεφθεί την Βαρκελώνη, γνωρίζετε καλά ότι πρόκειται για μια ονειρεμένη πόλη - μία από τις πόλεις που απολαμβάνεις πραγματικά τις βόλτες στο κέντρο, τις καφετέριες δίπλα στους πεζόδρομους, τα μικρά μαγαζάκια και γενικότερα την έντονη ζωντάνια στους δρόμους.
Μέσα, όμως, σε αυτό το ευχάριστο αστικό κλίμα, δε μπορούν να μην αναφερθεί το μποτιλιάρισμα στους δρόμους καθώς και η ατμοσφαιρική ρύπανση που μαστίζει την πόλη τα τελευταία χρόνια. Με αφορμή όλα αυτά, αναπτύχθηκε το 2014 το Urban Mobility Plan, ένα σχέδιο με αποκλειστικό στόχο να φέρει τους ανθρώπους πιο κοντά στην πόλη τους.
Το νέο σχέδιο πόλης είναι εξαιρετικά εντυπωσιακό: 186 μίλια νέων ποδηλατοδρόμων, ένα εμφανώς ανανεωμένο σύστημα για την κυκλοφορία των λεωφορείων με καλύτερη πρόσβαση και μεγαλύτερη συχνότητα δρομολογίων, περισσότεροι χώροι πρασίνου και πολλά ακόμα.
Η πιο ενδιαφέρουσα ιδέα, όμως, είναι αυτή των "superblocks", πρόταση του Salvador Rueda, υπεύθυνου στο Urban Ecology Agency της Βαρκελώνης. Η ιδέα του Rueda είναι αρκετά απλή. Αντί να επιτρέπεται η αυξημένη κίνηση σε όλους τους δρόμους της πόλης και σε όλα τα οικοδομικά τετράγωνα του κέντρου, περιορίστηκε σε 9 εξ'αυτών, τα οποία και σχεδίασε κατάλληλα, επιτρέποντας κατ'αυτόν τον τρόπο την ευκολότερη κίνηση των λεωφορείων - πρόταση ιδιαίτερα καινοτόμα για την ανανέωση της αστικής εικόνας.
Η ιδέα του Rueda για τα superblocks οπτικά φαντάζει κάπως έτσι:
Στο κέντρο αυτού του σχεδίου με τα 9 οικοδομικά τετράγωνα επιτρέπεται μόνο η κυκλοφορία οχημάτων των ντόπιων με το ανώτατο όριο ταχύτητας να μην ξεπερνάει τα 10 μίλια/ώρα. Η πρώτη φάση στο σχέδιο του Rueda εφαρμόζεται ήδη σε ορισμένες περιοχές, με την μέγιστη ταχύτητα στα superblocks να μην υπερβαίνει τα 20 χλμ/ώρα. Μάλιστα, ο Rueda εκτιμά ότι η πλήρης εφαρμογή της πρώτης φάσης του σχεδίου δεν αναμένεται να ξεπεράσει σε κόστος τα 20 εκατομμύρια ευρώ.
Συγχρόνως, η δεύτερη φάση του σχεδίου αναμένεται με μεγαλύτερη προσδοκία, καθώς πρόκειται να μεταβάλλει πλήρως την αστική ζωή και τον τρόπο που οι κάτοικοι της Βαρκελώνης χρησιμοποιούν τους δημόσιους χώρους. Τα πάρκινγκ, που βρίσκονται δίπλα στους πεζόδρομους, θα αντικατασταθούν από γκαράζ, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους πολίτες να αθληθούν ελεύθερα και να συμμετάσχουν ανενόχλητοι σε πολιτισμικές δραστηριότητες, όπως οι υπαίθριες κινηματογραφικές προβολές.
Η πρόταση του Rueda έχει χαιρετιστεί από τις τοπικές αρχές της Βαρκελώνης, οι οποίες και έχουν θέσει τους ακόλουθους έξι στόχους για τα superblocks:
1. Αύξηση της βιώσιμης κινητικότητας.
2. Ανανέωση της εικόνας των δημόσιων χώρων.
3. Προώθηση της βιοποικιλότητας και των πράσινων χώρων στα πλαίσια της πόλης.
4. Έμφαση στην κοινωνική συνοχή.
5. Προώθηση της αυτάρκειας αναφορικά με τη χρήση των πόρων.
6. Ενσωμάτωση των πρωτοβουλιών αυτών από τις κυβερνητικές αρχές.
Μελλοντική πρόθεση του Rueda είναι να γίνουν τα superblocks ξεχωριστές κοινότητες, δηλαδή επιμέρους γειτονιές μέσα στις ευρύτερες γειτονιές της πόλης, με κοινή διακυβέρνηση και πόρους. Η μελλοντική όψη της Βαρκελώνης αναμένεται να έχει την ακόλουθη μορφή:
Ο Rueda επισημαίνει ακόμη ότι το συγκεκριμένο σχέδιο μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιαδήποτε πόλη ή χώρα και πρόκειται για μια εξαιρετικά οικονομική λύση συγκριτικά με μια ενδεχόμενη, πλήρη ανοικοδόμησή της εκάστοτε πόλης. Φανταστείτε, λοιπόν, την πόλη ή τη γειτονιά όπου ζείτε με αισθητά μειωμένη την κίνηση στους δρόμους και παράλληλα τους δημόσιους χώρους να είναι γεμάτοι με φεστιβάλ, αγορές, ποδήλατα, οικογένειες, παιδιά στους δρόμους και εσείς να απολαμβάνετε κάπου εκεί τον καφέ σας χαζεύοντας τη θέα. Καλό δεν ακούγεται;
Πηγή: Vox
