Γκέρχαρντ Ρίχτερ: Η μεγάλη αποχαιρετιστήρια έκθεση του κορυφαίου εν ζωή ζωγράφου Facebook Twitter
Τρεις πίνακες από την σειρά “Κλουβί” του 2006 όπως εκτίθενται στο Met Breuer του Μητροπολιτικού της Νέας Υόρκης

Γκέρχαρντ Ρίχτερ: Η μεγάλη αποχαιρετιστήρια έκθεση του κορυφαίου εν ζωή ζωγράφου

0

Η μεγάλη έκθεση των έργων του Γκέρχαρντ Ρίχτερ στη Νέα Υόρκη δεν είναι μόνο (κατά πάσα πιθανότητα) η τελευταία που θα κάνει ο 88χρονος Γερμανός ζωγράφος, αλλά και η τελευταία του Μουσείου Metropolitan στο γρανιτένιο φρούριο του Met Breuer στην Λεωφόρο Μάντισον, χώρος ο οποίος νοικιάστηκε από το Μουσείο Whitney το 2015 αλλά θα εγκαταλειφθεί τον ερχόμενο Ιούλιο μετά την έκθεση του Ρίχτερ, λόγω του απαγορευτικού κόστους.

Δεν θα μπορούσε να αποχαιρετήσει με πιο συγκλονιστική έκθεση από αυτήν που έχει ως τίτλο "Gerhard Richter: Painting After All" και απλώνεται σε δύο ορόφους με έργα του κορυφαίου εικαστικού – έργα απόλυτης μαεστρίας που συγχρόνως μοιάζουν να αμφισβητούν την ίδια την ιδέα τους ως συγκλονιστικό επίτευγμα.

Μια απόκοσμη «θολή» ποιότητα είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική από τις στυλιστικές υπογραφές του Ρίχτερ και στην μεγάλη αυτή έκθεση εμφανίζεται σε θαλασσογραφίες, σε τοπία, σε σκηνές δρόμου.

Όπως γράφει ο κριτικός τέχνης των New York Times, Jason Farago στο κείμενό του για μία από τις πιο σημαντικές εκθέσεις των τελευταίων χρόνων, «τα έργα του μεγάλου ζωγράφου υποβάλλονται από τον ίδιο τον δημιουργό τους σε μια ατέλειωτη διαδικασία κριτικής και διερεύνησης. Κάποιοι λένε ότι η ζωγραφική πέθανε στη δεκαετία του '60, κάποιοι άλλοι ότι σήμερα είναι πιο κρίσιμη και ζωτική από ποτέ. Ο Ρίχτερ φαίνεται να πιστεύει ότι ισχύουν και τα δύο και, κάποιες φορές, κανένα από τα δύο».

Γκέρχαρντ Ρίχτερ: Η μεγάλη αποχαιρετιστήρια έκθεση του κορυφαίου εν ζωή ζωγράφου Facebook Twitter
"Αυτοπροσωπογραφία" (1996)

Σύμφωνα με δήλωσή του πάντως, κατά πάσα πιθανότητα αυτή η έκθεση – για την οποία σημειώνει ότι δεν αποτελεί ρετροσπεκτίβα της καριέρας του – θα είναι η τελευταία στη ζωή του.

Η έκθεση ξεκινά με το έργο του «Σεπτέμβρης», έναν μικρό, θολό πίνακα του 2005 που απεικονίζει ένα αεροπλάνο να χτυπά τους Δίδυμους Πύργους – το πρώτο από τα πολλά έργα που παρατηρούν τη βία και τις αναπαραστάσεις της στα media, πάντα με μια ψυχρή, αναποφάσιστη ματιά.

Ο Γκέρχαρντ Ρίχτερ γεννήθηκε το 1932 στην Δρέσδη και ως πολίτης της μεταπολεμικής Ανατολικής Γερμανίας εκπαιδεύτηκε με φόντο την κατεστραμμένη πόλη στον σοσιαλιστικό ρεαλισμό πριν αυτομολήσει στη Δυτική Γερμανία το 1961, λίγους μήνες πριν από το χτίσιμο του Τοίχους του Βερολίνου. Η εικονογραφία του στη συνέχεια προερχόταν τακτικά από περιοδικά σύγχρονου lifestyle, αεροφωτογραφίες και οικογενειακά λευκώματα, και το απόμακρο ύφος των έργων του έμοιαζε να τοποθετεί έναν καθρέπτη στην καταναλωτική πεζότητα και την ναζιστική κληρονομιά της νέας Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας.

Γκέρχαρντ Ρίχτερ: Η μεγάλη αποχαιρετιστήρια έκθεση του κορυφαίου εν ζωή ζωγράφου Facebook Twitter
"Σεπτέμβρης" (2005)

Στην έκθεση περιλαμβάνονται εννιά από τα «φωτογραφικά πορτραίτα» εκείνης της περιόδου. Αρκετά από αυτά απεικονίζουν Ναζί, όπως το πορτραίτο του «Θείου Ρούντι» του 1965, ένα πορτραίτο του αδελφού της μητέρας του που τον δείχνει να χαμογελά περήφανος φορώντας την στολή της Βέρμαχτ.

Μια απόκοσμη «θολή» ποιότητα είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική από τις στυλιστικές υπογραφές του Ρίχτερ και στην μεγάλη αυτή έκθεση εμφανίζεται σε θαλασσογραφίες, σε τοπία, σε σκηνές δρόμου. Υπάρχουν πορτραίτα της κόρης του Μπέτι, με το κεφάλι της γερμένο πάνω στο τραπέζι, της πρώην γυναίκας του, της εικαστικού Isa Genzken, αλλά και της νυν, της Sabine Moritz, να κρατά το νεογέννητό τους σαν Παναγία βρεφοκρατούσα. Επιβλητικά δεσπόζουν επίσης οι μεγάλοι καμβάδες από τις σειρές «Δάσος», «Κλουβί» (Cage) και «Birkenau».

Σημειώνει χαρακτηριστικά ο επιφανής τεχνοκριτικός στο άρθρο του για την έκθεση:

«Είναι δύσκολο να μη διαπιστώσει κανείς την επίδραση της Ιταλικής Αναγέννησης σ' αυτά τα τοπία, τα πορτραίτα, τις σχεδόν θρησκευτικές παραστάσεις. Δύσκολο επίσης να μην νιώσει κάποιος την απόσταση και την στειρότητα που αποπνέουν. Πάντα, η θολότητα λειτουργεί ως σημάδι πίστης αλλά και αμφιβολίας στην τέχνη... Εδώ και 60 χρόνια, [ο Γκέρχαρντ Ρίχτερ] μεταχειρίζεται την αμφιβολία ως ηθικό καθήκον, δημιουργώντας ένα υπόδειγμα για το πώς μπορεί να δημιουργεί και να συνεχίζει τον αγώνα ένας καλλιτέχνης παρότι δεν είναι σίγουρος για τον εαυτό του».

«Αυτό ακριβώς είναι το ανεκτίμητο παράδειγμα που προσφέρει στους νεαρούς καλλιτέχνες του σήμερα που κάθε λάθος ή βιασύνη τους, καυτηριάζεται αγρίως από τους ψηφιακούς Σαβοναρόλες. Επικρατεί τόσος δογματισμός εκεί έξω, τόση κραυγαλέα ηθικολογία. Η φωνή που πρέπει να ακούσουμε είναι η φωνή που λέει: Δεν ξέρω. Δεν είμαι σίγουρος. Ακόμα το σκέφτομαι. Ακόμα το δουλεύω».

Γκέρχαρντ Ρίχτερ: Η μεγάλη αποχαιρετιστήρια έκθεση του κορυφαίου εν ζωή ζωγράφου Facebook Twitter
"Ο Θείος Ρούντι"(1965)
Γκέρχαρντ Ρίχτερ: Η μεγάλη αποχαιρετιστήρια έκθεση του κορυφαίου εν ζωή ζωγράφου Facebook Twitter
Λεπτομέρεια από πίνακα της σειράς ''Δάσος'' (2005) .
Γκέρχαρντ Ρίχτερ: Η μεγάλη αποχαιρετιστήρια έκθεση του κορυφαίου εν ζωή ζωγράφου Facebook Twitter
Τέσσερα έργα της σειράς ''Δάσος''.
Γκέρχαρντ Ρίχτερ: Η μεγάλη αποχαιρετιστήρια έκθεση του κορυφαίου εν ζωή ζωγράφου Facebook Twitter
“Betty,” ένας μικρός πίνακας του 1977, που απιεκονίζει την μικρή τότε κόρη του ζωγράφου
Γκέρχαρντ Ρίχτερ: Η μεγάλη αποχαιρετιστήρια έκθεση του κορυφαίου εν ζωή ζωγράφου Facebook Twitter
Τρεις πίνακες από την σειρά “Κλουβί” του 2006 όπως εκτίθενται στο Met Breuer του Μητροπολιτικού της Νέας Υόρκης
Γκέρχαρντ Ρίχτερ: Η μεγάλη αποχαιρετιστήρια έκθεση του κορυφαίου εν ζωή ζωγράφου Facebook Twitter
Πίνακας από τη σειρά "Birkenau" του 2014.
Γκέρχαρντ Ρίχτερ: Η μεγάλη αποχαιρετιστήρια έκθεση του κορυφαίου εν ζωή ζωγράφου Facebook Twitter
Η εντυπωσιακή τοποθέτηση των έργων της σειράς "Birkenau" με τον καθρέπτη στο βάθος να αντικατοπτρίζει τις πηγές του έργου που είναι φωτογραφίες από τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης

Με στοιχεία από τους New York Times

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ένα μεσημέρι με τον εικαστικό Αλέκο Λεβίδη, στο σπίτι του στην Πλάκα

Εικαστικά / Ένα μεσημέρι με τον εικαστικό Αλέκο Λεβίδη, στο σπίτι του στην Πλάκα

Ζωγράφος, σκηνογράφος, εικαστικός επιμελητής βιβλίων, ο Αλέκος Λεβίδης παρουσιάζει στην Πινακοθήκη Γκίκα του Μουσείου Μπενάκη την έκθεση «Μυθ-ιστορικά», με 24 έργα που ζωγράφισε κατά τη διάρκεια τεσσάρων δεκαετιών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
 Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Εικαστικά / Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Με αφορμή την αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Peggy Guggenheim στη Βενετία, έφτασε η στιγμή να ανακαλύψουμε τη ζωγράφο που θεωρείται εθνικός θησαυρός για την Πορτογαλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Εικαστικά / Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Μια νέα έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι με πορτρέτα της κόρης του Ανρί Ματίς, Μαργκερίτ, προσφέρει μια νέα οπτική στο έργο του μεγάλου Γάλλου καλλιτέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Εικαστικά / Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Αφρικανική τέχνη, κριτική στην αποικιοκρατία, έργα για τα δικαιώματα των ζώων και εμπνευσμένα από διαστημικά ταξίδια, νέοι καλλιτέχνες και αναδρομικές εκθέσεις σε μουσεία και γκαλερί της Αθήνας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τέσσερις σημαντικοί διεθνείς καλλιτέχνες αποτελούν τον προπομπό της μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ

Εικαστικά / ΕΜΣΤ: Τέσσερις διεθνείς καλλιτέχνες και μία θεματική έκθεση για τα ζώα που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ

Δύο ατομικές εκθέσεις και δύο μεγάλης κλίμακας in situ εγκαταστάσεις φωτίζουν τη σχέση μας με τα ζώα και τις οικολογικές συνέπειες της αποικιοκρατίας ενώ αποτελούν προπομπό μιας μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Εικαστικά / «Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Στην υποβλητική της έκθεση στο ΕΜΣΤ, η εικαστικός Τζάνις Ράφα αναδημιουργεί ένα φανταστικό περιβάλλον άδειων στάβλων για να μιλήσει για τη σχέση του ανθρώπινου και του ζωικού κόσμου, ενώ μας προκαλεί να σκεφτούμε τις έννοιες της φροντίδας και της αγάπης, αλλά και την ανάγκη μας για κυριαρχία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Εικαστικά / Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Το Μουσείο Μπενάκη τιμά με μια σημαντική έκθεση τη μνήμη του σκηνοθέτη, διανοούμενου, ιστοριοδίφη και ερευνητή του λαϊκού μας πολιτισμού, συνδημιουργού του θρυλικού «Παρασκηνίου». Ο επιμελητής της έκθεσης, Γιώργος Σκεύας, μας μιλά γι’ αυτήν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η μεγάλη έκθεση του Steve McQueen για τα κινήματα που διαμόρφωσαν τη Μεγάλη Βρετανία

Εικαστικά / Η Μεγάλη Βρετανία που αντιστάθηκε υπάρχει ακόμα στις φωτογραφίες αυτής της έκθεσης

Από τις σουφραζέτες των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι τις διαμαρτυρίες για τον πόλεμο στο Ιράκ, η έκθεση σε επιμέλεια του Steve McQueen συγκεντρώνει τις πιο δυνατές εικόνες μιας χώρας που βγήκε πολύ συχνά και πολύ δυνατά στους δρόμους.  
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT