Οι πιοέντονες εικόνες της Τίλντα Σουίντονπου μου έρχονται στο μυαλό δεν προέρχονταικατ' αρχήν από το σινεμά - το ΜάικλΚλέιτον, την ταινία για την οποία πήρετο Όσκαρ, δεν το έχω δει καν. Την είχαδει όμως από κοντά (ή τέλος πάντων εκείκάπου στο βάθος πίσω από κεφάλια) ωςωραία (πολύ ωραία, όπως πάντα) κοιμωμένηή ως ζωντανό έκθεμα ή ως εγκατάσταση μεσάρκα και οστά ή ως performanceartistσε καταστολή ή ως οτιδήποτε τέλος πάντων,το 1995, στην γκαλερί Serpentineτου Λονδίνου όπου πίσω από ένα γυάλινοθόλο βρισκόταν σε κοινή θέα οκτώ ώρεςτη μέρα για μια ολόκληρη εβδομάδα. ΗΤίλντα Σουίντον κοιμόταν ή έκανε ότικοιμόταν σ' αυτό το έργο που είχε τίτλο«Το Ίσως», και όποιο κι αν ήταν τοβαθύτερο concept,το θέαμα για κάποιο λόγο φαινόταν ναενσαρκώνει μια ιδέα του ηθοποιού σαν«εμάς» όχι σαν «αυτούς», τουςαπόμακρους σταρ δηλαδή που μένουνεγκλωβισμένοι για πάντα σε μια celebrityτυπολογία. Και σίγουρα ταίριαζε πάραπολύ στην ίδια την Κάθριν ΜατίλνταΣουίντον που μοιάζει στις ταινίες τηςνα λάμπει πάντα σε «συνθήκες εγκλεισμού»(κυριολεκτικά ή μεταφορικά). Δεν μιλούσε,δεν κουνιόταν. Απλά ήταν. Ένα γαλήνιοζωντανό πορτρέτο που καθένας τοπαρατηρούσε με διαφορετικό βλέμμα.
Ηάλλη εικόνα προέρχεται από το βίντεοτων Orbitalγια το «TheBox»,όπου και πάλι είναι σαν να πλέει σεκατάσταση ύπνωσης ανάμεσα στις γκρίζεςαποχρώσεις της μεγαλούπολης ενώ τηνκαταδιώκουν οι κάμερες. Υπνωτική ομορφιά.Ένα μόνο από τα κλισέ στα οποία δίνειυπόσταση η μορφή της: χάρισμα, πολύτιμοglamour,«class»,εξωτισμός, διακριτικός ανδρογυνισμός- όλα τα ωραία πράγματα...
Στηνκαριέρα της μοιάζει να εξερευνεί τα πιολεπτά στοιχεία της γυναικείας εμπειρίαςμε μια ένταση πολύ σπάνια στη λαπαδιασμένηεποχή μας, ενώ συγχρόνως περνάει κάτωαπό τα επιφανειακά ραντάρ των hipsters,κάτι που μάλλον δεν πρόκειται ν' αλλάξειαφού κοντεύει τα πενήντα (έλεος!). Καιβέβαια κάνει τόσο καλά αυτό που οφείλουνυποτίθεται να κάνουν οι ηθοποιοί.Εξαφανίζεται στους ρόλους της για νααναδυθεί μετά, συχνά αγνώριστη (όπωςστο BrokenFlowersτου Τζάρμους, εξαιρετική στο υποτιμημένοDeepEndστο ρόλο μιας Αμερικανίδας νοικοκυράς,αυτή η αυθεντική αριστοκράτισσα,συμβολική στο LoveistheDevilως Μίριελ Μπέλχερ, η θρυλική λεσβία/αδελφομάνα/ μοντέλο του Φράνσις Μπέικονκαι διαβόητη πατρόνα του υπόγειουχαμαιτυπείου TheColonyRoomή απλά Muriel'sστο Σόχο, όπου ξέρναγε κάθε βράδυασταμάτητα πανέξυπνες και βιτριολικέςατάκες, άψογη στα Χρονικάτης Νάρνια (οΆρχοντας των δαχτυλιδιώντων φτωχών), απαραίτητη στο Adaptation,συγκλονιστική στο αδιέξοδο του χαρακτήρατης στο YoungAdam...Ακόμα και στην πρόσφατη τελετή των Όσκαρέμοιαζε από άλλο μυστηριώδη και γοητευτικόπλανήτη σε σχέση με τις άλλες σταρ τηςcelebrityπασαρέλας. Θα μου πεις, ποιος ασχολείταιμε τα Όσκαρ τώρα, και δικαίως, αν σκεφτείκανείς τις κατά καιρούς ακατανόητεςκαι εκνευριστικές επιλογές. Απλάαναγνωρίζει κανείς την παροιμιώδηανθεκτικότητα του θεσμού και πού καιπού βρίσκει μια αφορμή για να πανηγυρίσειοπαδικά κάποια βράβευση, σαν να δικαιώνειη Ακαδημία το οριακό και ελιτίστικό τουγούστο (τελευταία φορά που μου συνέβηαυτό πριν την προηγούμενη Κυριακή ήτανπρο δεκαετίας περίπου, όταν πήρε Όσκαρδεύτερου αντρικού ο συχωρεμένος ο ΤζέιμςΚόμπερν, τη χρονιά που το μεγάλο Όσκαρπήρε μια από τις πιο εμετικές καικακόγουστες και προσβλητικές ταινίεςόλων των εποχών, το Ηζωή είναι ωραίατου τρόμπα του Μπενίνι).
Ηπρώτη ανάμνησή μου από την ΤίλνταΣουίντον, όπως πολλών άλλων κάποιαςηλικίας, είναι βέβαια από τον Ορλάντοτης Σάλι Πότερ όπου μεταμορφωνόταν κατάβούληση από αγόρι σε κορίτσι και μετάσε έργο τέχνης. Οι πιο προχωρημένοιβέβαια τη γνώριζαν από τις ταινίες τουΝτέρεκ Τζάρμαν (Καραβάτζιο,Ο Κήπος,TheLastofEngland,Εδουάρδος ΙΙ),εκεί που την είδαμε και οι υπόλοιποι εκτων υστέρων. Πώς αυτή η κόρη στρατηγού(και όχι κανενός καραβανά, αλλά αριστοκράτημε πιο πολλούς τίτλους ευγενείας κι απότην Ελισάβετ) και συμμαθήτρια της ΝταϊάναΣπένσερ έγινε η «μούσα» του Τζάρμανκαι στη συνέχεια μια από τις εντυπωσιακέςγυναίκες του σύγχρονου σινεμά; Ρητορικότο ερώτημα.
ΗΤίλντα Σουίντον είχε δηλώσει πριν μερικάχρόνια ότι δεν πιστεύει στο ρομαντισμόμε την έννοια του να χάνεσαι στον άλλοκαι τέλος, πιστεύει όμως στη μοναξιά:«Η μοναξιά. Η μοναξιά είναι το ζήτημα.Η μοναξιά είναι το τελευταίο μεγάλοταμπού. Αν δεν αποδεχτούμε τη μοναξιά,τότε ο καπιταλισμός κερδίζει το παιχνίδιμε άνεση. Διότι όλο το κόλπο τουκαπιταλισμού είναι να πείθει τουςανθρώπους να ξεχνάνε, προσφέροντάς τουςδιαρκώς αντιπερισπασμούς, να τουςπαραμυθιάζει ότι μπορείς να το κάνειςκαλύτερα. Δεν είναι αλήθεια όμως».Μάλιστα. Η Τίλντα Σουίντον μένει με τονάντρα και τα δύο της παιδιά μερικάχιλιόμετρα πάνω από το Ινβερνές στηΣκωτία - πιο πάνω δεν πάει, αλλιώς πέφτειςστην παγωμένη Βόρεια Θάλασσα. Εδώ καιδύο χρόνια ακούγεται ότι θα υποδυόταντη Nicoστην κινηματογραφική βιογραφία τηςψυχρής τευτονικής θεάς, αλλά το πρότζεκτκάπου μοιάζει να σκάλωσε. Κρίμα...
σχόλια