Η νέα εποχή των ξεναγήσεων στην Ελλάδα

Μου φαίνεται απολύτως αδύνατο οι απόφοιτοι μίας οποιασδήποτε σχολής να υπαγορεύουν τους όρους της λειτουργίας της. Αυτά δε γίνονταν τον καιρό της "δημοκρατίας," και τα κατάφεραν τώρα, που οποιαδήποτε διεκδίκηση αντιμετωπίζεται με δακρυγόνα; Δεύτερον προς τους σχολιαστές: αντί να τρώγεστε μεταξύ σας νέοι και παλιοί ξεναγοί, θα πρότεινα να ενώσετε τις δυνάμεις σας, γιατί την ώρα που τσακώνεστε τον τουρισμό τον λυμαίνονται διάφοροι άσχετοι (ταξιτζήδες, παράνομοι, συνοδοί, κτλ) οι οποίοι δυάρα δε δίνουν ούτε για την Ελλάδα ούτε για τον πολιτισμό της. Τουλάχιστον και οι δυο κατηγορίες φαίνεται να τρέφετε κάποια αγάπη γι αυτό που σπουδάσατε, οπότε μονιάστε και κάντε κάτι, γιατί αλλιώς, παλιοί ή διμηνίτες θα χάσετε το παιχνίδι.Τρίτον, θα ήθελα να παρατηρήσω πως όποιος έχει περάσει από Γυμνάσιο ξέρει καλά πως ένα πτυχίο Φιλοσοφικής ή Μαθηματικού δεν κάνει κάποιον καλό καθηγητή. Η γνώση της αρχαιολογίας ή της μουσειολογίας δεν είναι επαρκές εφόδιο για μια δουλειά που είναι κατεξοχήν εκπαιδευτική. Και όπως όλοι οι φοιτητές τέτοιων σχολών περάσαμε τουλάχιστον δύο εξάμηνα παιδαγωγικών μαθημάτων θα περίμενα τουλάχιστον το ίδιο και για όσους θέλουν να γίνουν ξεναγοί. Και με βαρβάτες εξετάσεις στο τέλος. Και θα περίμενα από τους δημιουργούς των νέων σχολών να έχουν στο εκπαιδευτικό προσωπικό τους ανθρώπους με πολλά χρόνια πείρας στο "κλαρί." Αλλιώς όσες και όποιες γνώσεις κι αν προσφέρουν, είναι καταδικασμένες να παραμείνουν απλώς θεωρητικές και οι απόφοιτοι θα μάθουν τελικά "στου κασίδη το κεφάλι."Στο μεταξύ, όσο οι ξεναγοί τρώγονται μεταξύ τους, τα ντόπια τουριστικά πρακτορεία χαίρονται για την πλημμύρα των νέων ξεναγών, γιατί το πλήθος θα ρίξει τα μεροκάματα. Και αρνούνται να δουν ότι σε λίγο, με βάση τους νόμους της ΕΕ, ο πολωνός ή ούγγρος αρχαιολόγος/ιστορικός/κτλ θα μπορεί να συμμετάσχει στα σεμινάρια, να πάρει το χαρτί (αφού δεν έχει εξετάσεις) και να ξεναγήσει. Έτσι οι μεγάλες εταιρείες θα βάλουν κάμποσους τέτοιους πάνω στα κρουαζιερόπλοια για να συνοδεύουν τα πούλμαν και θα βγάλουν εντελώς από το παιχνίδι τους ντόπιους πράκτορες, αλλά και το ελληνικό κράτος, αφού θα φορολογούνται (αν φορολογούνται) στο εξωτερικό.

Στα μέχρι τώρα σχόλια έχουν ειπωθεί πολλές αλήθειες, πολλοί γόνιμοι προβληματισμοί, αλλά και τρομακτικές ανακρίβειες. Ως απόφοιτος του Ιστορικού Αρχαιολογικού συμμετείχα σε 2 ανασκαφικές έρευνες κάθε καλοκαίρι και τα 4 χρόνια των σπουδών μου, καθώς και τα 2 καλακαίρια μετά την αποφοίτησή μου (εθελοντικά) για εργασίες στις οποίες είχα πλέον εξειδικευμένη εμπειρία και κατόπιν παράκλησης από τους υπευθύνους της ανασκαφής. Επίσης έχω πραγματοποιήσει σπουδαίο αριθμό εκδρομών ενός και εκτός Ελλάδας καλύποντας από τον γύρο της Πελοποννήσου μέχρι την Κωνσταντινούπολη, τα ψηφιδωτά της Ραβένας, τα Βατικανά Μουσεία, την Τοσκάνη κ.λ.π. και φυσικά να μην αναφέρω πόσες φορές βρέθηκα στο Δίον, την Αμφίπολη, του Φιλίππους, την Πέλλα, τη Βεργίνα, την Αιανή, την Σιάτιστα, την Εράτυρα και άλλα σημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος για μονοήμερες εκδρομές - με εργασίες πάντα! Όποιος λοιπόν θεωρεί ότι το Ιστορικό Αρχαιολογικό δεν δίνει... ευκαιρίες για πρακτική εκπαίδευση, ας επανεξατάσει την προσωπική του πορεία και τις επιλογές του κατά τη διάρκεια της φοίτησής του. Στην ανάγνωση της φράσης της Kapi Panou ότι "οι Μουσειολόγοι, οι Αρχαιολόγοι και οι Ιστορικοί είναι ειδικότητες άσχετες με το επάγγλεμα του ξεναγού" το οποίο είναι κατά την άποψή της και το καταλληλότερο επάγγελμα για να σηκώσει το βάρος του.... πολιτισμού μας, το μόνο που απομένει σε κάποιον να κάνει να βάλει είτε τα γέλια, είτε τα κλάματα. Αν δεν ήταν τόσο σοβαρό θα ήταν μόνο για γέλια. Την παραπέμπω στις απίστευτες γελοιότητες και ανακρίβειες που έχουν ακουστεί από τους επαγγελματίες ξεναγούς εδώ και τόσα χρόνια στην χώρα μας! Καλύτερα να μην αρχίσω να απαριθμώ πόσες "λάθος πληροφορίες" έχουν ακούσει οι δύστυχοι τουρίστες από τους αποφοίτους αυτού του "μικρού θαύματος" το οποίο προφανώς ήταν αρκετό να τους παράσχει μια γνώση αρκετή ώστε να καταλαβαίνουν τι λένε, αλλά ταυτόχρονα αρκετά ανεπαρκή ώστε να μπορούν να στοχάζονται οι ίδιοι πάνω στις πληροφορίες που απομνημονεύουν και στη συνέχεια μεταδίδουν. Χωρίς να υποτιμώ συνολικά το επίπεδο της Σχολής Ξεναγών που προφανώς έδινε οργανωμένα και μεθοδικά το μέγιστο δυνατό της προετοιμασίας που χρειάζεται ο ξεναγός, δε μπορώ να μην επισημάνω ότι το να μην έχει διδαχθεί κανείς καμία θεωρία μάθησης και παιδαγωγικής, το να μην έχει εκπαιδευτεί σε μία ερευνητική και στοχαστική διαδικασία είναι αρκετό σήμερα για να τον καταστήσει ξεναγό. Ένας τέτοιος ξεναγός δε μπορεί να σταθεί μόνος του σε μια εποχή όπου οι πάντες έχουν πρόσβαση στη γνώση και κατεβάζουν λογισμικά με ξεναγήσεις μουσείων πριν καν ξεκινήσουν το ταξίδι τους από τη χώρα τους. Αν δεν είναι επιστήμονας ο ίδιος ο ξεναγός θα πρέπει να έχει από πίσω του τον επιστήμονα (αρχαιολόγο, τον ιστορικό, ώστε να ελέγχει την ακρίβεια και την διατύπωση των πληροφοριών του). Δεν ξέρω πόσο καλύτεροι ή χειρότεροι θα έιναι οι απόφοιτοι των ταχύρρυθμων οι οποίοι στη συντριπτική τους πλειονότητα είναι κάτοχοι και κάποιου MA, αλλά, έλεος, ας μην εξιδανικεύουμε το αποτέλεσμα της εκπαίδευσης που παρείχε η Σχολή Ξεναγών. Μη γελιόμαστε και μεταξύ μας τώρα...πήραν μια compact εκπαίδευση που τους έβγαλε αρκετά έτοιμους και με σιγουριά ώστε να αντιμετωπίσουν τα πρακτικά του επαγγέλματος, αλλά το τι έχουμε ακούσει σε ιστορική ανακρίβεια και λάθη, είναι ικανό να σε κάνει να θέλεις να ουρλιάξεις!

Η νεα αυτη εποχή του τίτλου του άρθρου ,ειναι η εποχή στην οποια σχεδόν όλοι οι υπολοιποι κλάδοι έχουν προ πολλού εισελθει.Λαμπρη εποχή αναμφισβητητα.Περισσότερος ανταγωνισμος,πολλοι υποψηφιοι για την ιδια θέση,αλληλοφαγωμα,συντριβη των κατωτατων αμοιβων και των εργασιακών δικαιωμάτων άρα βουτυρο στο ψωμι των αφεντικών,στην περιπτωση αυτη των μεγάλων πρακτορείων.Ονομάζουμε το πακέτο αυτό άνοιγμα(!) και αναβαθμιση(?),πληροφορούμε τους φορολογούμενους πως βρήκαμε επιτελους που πηγαιναν τα λεφτά τους,πετάμε κι ένα ξεροκόμματο στους δυσμοιρους στη χωρα μας αρχαιολόγους και τάχα μου αναγνωρίζουμε τις αρετες και την αξία τους(επιτελους),το τιγκαρουμε όλο αυτό με σως (γκουρμε όχι τιποτα αζαξ)και σας το σερβιρουμε...κοστίζει λιγάκι βεβαια αλλά το τσαμπα πεθανε στον καθόλου νέο ελάχιστα γενναιο κοσμο που μας χωσατε. Εντωμεταξυ μετα την εξοικονομηση απ'το κλεισιμο των παλιων πολυεξοδων και δωρεάν σχολών ,επενδύουμε στον πολιτισμο φυσικά,αγοράζοντας έξτρα κουβάδες για όσα μουσεια σταζουν πάνω στους πελατ...ε,επισκεπτες μας. Αυτα λοιπόν και αλλά πολλα αλλά δε σχολιάζω άλλο(τοσο σεντόνι φτάνει,ειναι και καλοκαιρι) Υ.Γ. τουλάχιστον κάποια πραγματα η νεα εποχή τα σεβεται:όπως μαθαίνω, στην(αξιόλογη νομιζω) σχολή του ΑΠΘ που κάποτε πηρα πτυχιο,ο αριθμός των φοιτητών και τωρα πρέπει να ναι τριψηφιος για να αρχισουν κάποιες παραδόσεις και το έθιμο, μεταξύ αλλων, όπου κάποιοι(όχι όλοι δλδ. οι) καθηγητές εξατμίζονται όταν τους θέλεις περισσότερο συνεχιζει να τηρείται...Και κάτι που μου σκασε μολις:δύο μηνες ρε γμτ δεν έκανα ούτε όταν πηρα το πτυχιο του ναυαγοσώστη,κι ας ήταν μονο για πισινα, κι ας εκανα οκτω χρόνια κολυμβηση...τς τς τς

Με οδηγό την εμπειρία μου από το Πανεπιστήμιο Αθηνών (απόφοιτη Αγγλικής Φιλολογίας & επί πτυχίω στο Ιστορικό-Αρχαιολογικό), την φοίτησή μου στη Σχολή Ξεναγών, Αθηνών, την θητεία μου ως Καθηγήτρια στη Σχολή Ξεναγών, Αθηνών (με σπουδαστές και απόφοιτους Λυκείου αλλά και "συναδέλφους" αρχαιολόγους), την εκπαίδευσή μου ως "Εθνική Εκπαιδεύτρια" από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Ξεναγών και, τέλος την πορεία μου, στον Τουρισμό, ως ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΟΣ ΞΕΝΑΓΟΣ, θα ήθελα να σχολιάσω την επιχειρηματολογία που διάβασα στη συνέντευξη -απόλυτα λογική για τον ανίδεο- με μία μόνο φράση, που μου έμαθε ένας ξένος τουριστικός συνεργάτης: "If something works don't fix it". Δυστυχώς, κάποιοι προσπάθησαν να "διορθώσουν" την Εκπαίδευση ενός κλάδου που ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΣΕ! Πολλοί από αυτούς, έχουν ακαδημαϊκή άποψη, την οποία σέβομαι μεν, θεωρώ άτοπη δε, στην συγκεκριμένη περίπτωση. Θα πρότεινα, λοιπόν, να συμβουλευτούν τους ακαδημαϊκούς, εξαίρετους συναδέλφους τους, οι οποίοι επί χρόνια δίδαξαν στις Σχολές Ξεναγών, ως προς το τι σημαίνει ΞΕΝΑΓΟΣ. Ως προς το τι πρέπει να γνωρίζει και πως, ένας ξεναγός (γλώσσες / γνωστικό υπόβαθρο / τεχνικές), νομίζω ότι το λογικά αυτονόητο ορίζει ότι θα έπρεπε να συμβουλευτούν ξεναγούς και όχι μουσειολόγους, ιστορικούς ή αρχαιολόγους, που έχουν ειδικότητες άσχετες με αυτήν του ξεναγού. Είναι πολύ βαριά η πολιτιστική μας κληρονομιά για να χαρίζεται στα χέρια του, επί της ουσίας ανειδίκευτου "ξεναγού", σαν παιχνιδάκι... Σας ευχαριστώ για το χρόνο σας.

Συνεχώς επανέρχεται στα blog το επιχείρημα ότι η εκπαίδευση ξεναγών πλέον είναι «πανεπιστημιακού επιπέδου», ενώ προηγουμένως ήταν λιγότερο υψηλό (σταχυολογώ, και παραθέτω αυτλεξεί το σχόλιο goldfinch 1.8.2014 | 16:04: «Αντιθέτως, τα 2.5 έτη φοίτησης αντικαθίστανται πλέον από 4 χρόνια φοίτησης σε πανεπιστημιακό επίπεδο (ή και περισσότερα αν κάποιος έχει μεταπτυχιακές σπουδες) συν την δίμηνη σεμιναριακή εκπαίδευση. Τα νέα προγράμματα απευθύνονται σε αποφοίτους πανεπιστημίου και όχι σε αποφοίτους λυκείου. Είναι αστείο να γράφεται ότι το πρόγραμμα των σχολών ξεναγών ήταν δυνατόν να ξεπερνά ένα πανεπιστημιακό πρόγραμμα σπουδών... » Πηγή: www.lifo.gr"). Σε πολλές παραλλαγές, αυτή είναι η βασική επωδός των όσων υπερασπίζονται την κατάργηση –ουσιαστικά- των σπουδών ξεναγικής εκπαίδευσης, και την αντικατάστασή τους απο δίμηνα ταχύρρυθμα σεμινάρια «επιμόρφωσης».- Δεχτείτε ότι πάνω από το 90% των σπουδαστών των Σχολών Ξεναγών ήταν επιλέον ήδη κάτοχοι πτυχίων, μεταπτυχιακών, ενίοτε και διδακτορικών. Οι ελάχιστοι απόφοιτοι Λυκείου που τα κατάφερναν να ανταπορκιθούν, συχνά συνέχιζαν κατόπιν τις σπουδές τους... Για τις τελευτές τουλάχιστον δύο δεκαετίες, από το ’90 και εξής), το «μεταλυκειακό επίπεδο» των σπουδών αυτών είναι πρόφαση, και μύθος αναντίστοιχος προς την πραγματικότητα... Εάν αναγάγετε τις εντατικές ώρες μαθημάτων των 2,5 ετών σε κλίμακα τετραετίας, αγγίζετε ή και ξεπερνάτε τις διδακτικές ώρες ενός πτυχίου ΑΕΙ. Στα οποία, έως πρότινος που «έσφιξαν» λίγο οι έλεγχοι του Υπουργείου Παιδείας, ένα εξαμηνιαίο μάθημα μπορεί να εξαντλούνταν σε οκτώ ή εννέα διδακτικές εβδομάδες (αντί των 13 ή 14 που πλέον ορίζει ο νόμος, δηλαδή περί τις 39 διδακτικές ώρες ανά μάθημα). Μια η απεργία, μια η κατάληψη, μια η εθνική εορτή, βράσε ρύζι... Μπορώ να θυμηθώ προσωπικό βίωμα, της πρώιμης δεκαετίας του ενενήντα, από μεγάλο ΑΕΙ της χώρας: κεντρικό μάθημα αρχαιολογικής κατεύθυνσης δεν διδάχθηκε ούτε μια φορά από τον υπεύθυνο καθηγητή... Προσερχόμουν κάθε εβδομάδα, καθώς προηγουμένως παρακολουθούσα άλλο μάθημα. Δεν υπήρξε ούτε ανακοίνωση, ούτε έλειπε ο καθηγητής με άδεια. Απλώς, δεν ερχόταν... Κανείς δεν ξεσηκώθηκε. Στο τέλος, οι εξετάσεις έγιναν, τα θέματα μπήκαν βάσει της ορισθείσας ύλης. Τις διεξήγαγε συνάδελφος διδάσκων/ουσα, και σαν να μην έτρεχε τίποτα στο αμφιθέατρο, όλοι προσήλθαν κανονικά. Πήρα 10 –θυμάμαι- στο μάθημα αυτό, ακόμη το θυμάμαι, είναι το πιο αστείο μου δεκάρι...Δεχτείτε την μαρτυρία ατόμου που συνδυάζει και τις δύο ιδιότητες, τόσο του Διπλωματούχου Ξεναγού, όσο και του Αρχαιολόγου (σε επίπεδο διδακτορικού): οι σπουδές στη Σχολή Ξεναγών ήταν απολύτως εφάμιλλες, και πολύ πιο εστιασμένες και συστηματικές απ'όσο στο πανεπιστήμιο. Οι περισσότεροι διδάσκοντες στη δική μου "Σχολή" είναι σήμερα μέλη ΔΕΠ ελληνικών ΑΕΙ. Όλοι μας έχουμε να θυμόμαστε τις πολύτιμες γνώσεις που αποκομίσαμε από αυτήν την εξαιρετική εμπειρία φοίτησης, και ας μην ήταν τύποις διαβαθμισμένη η σχολή. Στα ΑΕΙ επικρατεί πλέον μεγάλη ελευθερία στην επιλογή μαθημάτων, δεν υπάρχουν πολλά προαπαιτούμενα μαθήματα κορμού, γραμμική και συνολική σφαιρική κατάρτιση. Ο φοιτητής εξειδικεύεται ήδη από το 3ο έτος σπουδών του, και συνεχίζει με μια εν πολλοίς ερευνητική λογική. Η συμμετοχή σε ανασκαφές είναι επιλεκτική (και είναι άλλη μια πονεμένη ιστορία). Επίσης, επικρατεί ο "αναστοχασμός", που συχνά αφήνει στην άκρη τη διδασκαλία βασικών γνώσεων υποδομής. Εύκολη η κριτική και η αποδόμηση, αλλά επι ποίας βάσης; Λέμε τώρα... Αλήθεια, σε πόσα ΑΕΙ διδάσκεται συστηματικά η μνημειακή τοπογραφία, η ιστορία διαχρονικά και ισότιμα για όλες τις περιόδους; Ποιός εξασφαλίζει ότι ο κάθε πτυχιούχος τα έχει παρακολουθήσει όλα αυτά, και επιπλέον, ότι δεν πήρε το πτυχίο του με το «δημοκρατικό πέντε» και κατόπιν εισέρχεται με κοινωνικά μόρια στα σεμινάρια; Στα περισσότερα μαθήματα η παρακολούθηση είναι προαιρετική, και οι σημειώσεις δίνουν και παίρνουν στα φοιτητικά τραπεζάκια, ιδίως παλαιότερα... Λόγω κρίσης και κατάρρευσης της κομματικής αίγλης, τελευταία έχουν κάπως ατονήσει, όχι όμως εξαφανιστεί... Δεν είναι όλοι οι πτυχιούχοι αριστούχοι, ή σχετικοί με αυτό που σπούδασαν. Υπάρχουν βέβαια και οι άριστοι, πάντα και παντού θα υπάρχουν... Αλλά η απλοϊκή αναγωγή του κάθε «πτυχιούχου» σε εν δυνάμει ειδήμονα, δίχως επιπλέον ουσιαστική επιμόρφωση, δεν μπορεί να πείσει κανέναν ότι γίνεται με καλές προθέσεις, πέραν της επιβολής της μετριότητας και της κατάργησης των δυσκολιών που συνεπάγεται πάντοτε η στόχευση των αυξημένων προσόντων.Το πρόγραμμα σπουδών των Σχολών Ξεναγών, δημιούργημα εμπειρίας πολλών δεκαετιών, με επιστημονικούς διευθυντές πρωτοβάθμιους καθηγητές ΑΕΙ διεθνούς κύρους, ήταν προσαρμοσμένα σε μια λογική εξερεύνησης και hands-on εκπαίδευσης στα μνημεία, στα αξιοθέατα, στα τοπία φυσικού κάλλους, στη γεωγραφία του τόπου, σε κάθε δυνατόν πτυχή πολιτισμικού ενδιαφέροντος. Πέραν των πολλών θεωρητικών μαθημάτων, οι 100 και πλέον ημέρες ταξιδίων και εκδρομών προσέφεραν αυτό που σε ΚΑΝΕΝΑ ΑΕΙ της χώρας δεν προσφέρεται στους φοιτητές Αρχαιολογίας & Ιστορίας: την εντατική επίσκεψη στα μνημεία, συστηματική και πλήρη, από άκρη σε άκρη της πανέμορφης και πλούσιας χώρας μας... και όχι μόνο στα μνημεία, αλλά και στους τόπους, τις σύγχρονες πόλεις και στους οικισμούς (όπως π.χ. Πομακοχώρια Θράκης, χωριά Πρεσπών, παραδοσιακούς οικισμούς Σάμου, καραβοστάσια και ταρσανάδες, και διάφορα άλλα...). Και αυτό αποσιωπάται συστηματικά στα επιχειρήματα όσων προσπαθούν να μειώσουν της αξία της παραδοσιακής εκπαίδευσης των ξεναγών... Δεν έχουν όλοι «οι απόφοιτοι των ΑΕΙ διδαχθεί την πολλαπλάσια ύλη των σχολών ξεναγών», σε καμμία περίπτωση... Οι «κρατικές μη διαβαθμισμένες σχολές» παρείχαν δωρεάν εκπαίδευση, κυρίως για ένα σπουδαστικό κοινό ήδη πτυχιούχων. Και μόνο εκεί μπορεί να μιλάμε πράγματι για «μάθηση», εφόσον υπήρχε και ο αναγκαίος χρόνος αφομοίωσης της γνώσης, όχι στα ταχύρρυθμα σεμινάρια που λειτουργούν υπό εξαντλητικούς και εντελώς αντιεκπαιδευτικούς ρυθμούς. Fast food – slow food, fast tourism – slow tourism, fast school – slow school..., θα έλεγα, και ας κρίνει ο αναγνώστης τι είναι το καλύτερο και πιο ποιοτικό.Στην Ελλάδα, αυτό το στοιχείο της Σχολής Ξεναγών (που αποκαλείται απλουστευτικά «πρόγραμμα στοιχειώδους ή μεταλυκειακής εκπαίδευσης» από τους εμπνευστές των ρηξικέλευθων αλλαγών) ήταν ΑΠΟΛΥΤΑ ΜΟΝΑΔΙΚΟ. Μπορούσε να συγκριθεί μόνο με το μοναδικής σύλληψης Reisestipendium του DAI (Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο), ή με το πρόγραμμα ταξιδίων των μελών της Αμερικανικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Αθήνα. Μακάρι να είχαν τη δυνατότητα τα ελληνικά ΑΕΙ να προσφέρουν ένα τόσο πλούσιο πρόγραμμα εκδρομών στους φοιτητές τους. Δεν είναι πρακτικά και οικονομικά εφικτό, ωστόσο αυτό το μικρό θαύμα συντελούνταν για χρόνια στις αδιαβάθμητες-πλην όμως υψηλότατου επιπέδου- σχολές ξεναγών του ΕΟΤ/ΟΤΕΚ, ή όπως αλλιώς κατά εποχές ονομαζόταν. Και φυσικά, ΚΑΝΕΝΑΣ δεν μπορεί να είναι παντογνώστης, αλλά η σφαιρική γνώση της χώρας είναι απαραίτητη ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ για να μπορεί κανείς να μιλήσει με κύρος και γνώση για οποιοδήποτε θέμα, ακόμη και την αρχιτεκτονική του μεσοπολέμου, τους λογοτεχνικούς περιπάτους ή άλλα «εναλλακτικά θέματα». Διότι η περαιτέρω εξειδίκευση είναι εφικτή, και φυσικά επιθυμητή, όταν κανείς έχει το βασικό υπόβαθρο, που είναι πρωτίστως η ενδελεχής γνώση της ΧΩΡΑΣ, της ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ.Η παραδοχή της διαφορετικής προσέγγισης στα εκπαιδευτικά σεμινάρια ξεναγών από κάθε ΑΕΙ που πιλοτικά και πειραματικά τα υλοποιεί, δείχνει και την ανομοιογένεια στην εκπαίδευση που θα προκύψει από αυτά... Ο βασικός κορμός γνώσεων δεν διδάσκεται, αλλά τα μαθήματα προσαρμόζονται στα διαθέσιμα στην περιοχή μνημεία και αξιοθέατα. Η προσθήκη και εισαγωγή νέων μαθημάτων και διδακτικών μεθόδων (όπως μουσειοπαιδαγωγική π.χ.) είναι απολύτως θεμιτή, κανείς δεν υποστηρίζει το αντίθετο, τα πράγματα αλλάζουν και εξελίσσονται. Είναι ορθό ότι χρειάζεται η επεξεργασία ενός νέου οράματος, ο εμπλουτισμός των μνημείων της διδακτέας ύλης ή η αναπροσαρμογή των προτεραιοτήτων, η επαύξηση ωρών διδασκαλίας για το αστικό τοπίο, τη λογοτεχνία, την βιομηχανική ιστορία και άλλα πολλά... Η ιδέα δημιουργίας νέων ομάδων με εναλλακτικές προτάσεις είναι θετική, δίχως αμφιβολία. Είναι σίγουρο ότι και πολλοί ξεναγοί θα ενδιαφέρονταν για μια συστηματική δια βίου μετεκπαίδευση, το πράττουν εξάλλου ήδη με τα υψηλού επιπέδου ετήσια πολυήμερα επιμορφωτικά σεμινάριά τους. Η αναμφισβήτητη ανάγκη αναμόρφωσης και ανανέωσης του προγράμματος σπουδών δεν δικαιολογεί ωστόσο το εκ βάθρων ξερίζωμα της παλαιάς συστηματικής εκπαίδευσης, και την αντικατάστασή του με μια ΑΓΟΡΑΙΑ άδεια, που πίσω από την επίφαση της «πρωτοτυπίας» αποκρύπτει την απόλυτη κατάργηση του βασικού κορμού της εκπαιδευτικής διαδικασίας... Πολλές ειδικότητες προϋποθέτουν μεταπτυχιακές σπουδές, πέραν του πτυχίου: για παράδειγμα, οι μουσειολόγοι ή οι διαχειριστές πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ελλάδα –για την ώρα- εκπαιδεύονται σε επίπεδο μεταπτυχιακού (δεν αναφέρομαι εδώ στα λίγα τμήματα πολιτιστικής διαχείρισης προπτυχιακού επιπέδου, που ωστόσο έχουν ακόμη ελλείψεις και ζητήματα επαγγελματικών δικαιωμάτων και κατάρτισης στις βασικές κατευθύνσεις). Αυτές οι μεταπτυχιακές σπουδές διαρκούν 1-2 έτη. Πώς θα φαινόταν στους μουσειολόγους εάν ο κάθε αρχαιολόγος θα μπορούσε να αποκτήσει την εξειδίκευση μουσειολόγου με ένα δίμηνο ταχύρρυθμο σεμινάριο; Θα επέτρεπαν οι ειδικοί κεραμικών αναλύσεων, ή οι γνώστες εφαρμοσμενων gis, ή οι διαχειριστές πολιστικής κληρονομιάς να πιστοποιούνται ταχύρρυθμα αρχαιολόγοι ή ιστορικοί στις ειδικότητές τους, δίχως εξειδικευμένες σπουδές; Μην υποκρινόμαστε λοιπόν ότι η ειδικότητα του ξεναγού είναι τόσο εύκολη, ή ότι το πολιτιστικό προϊόν της χώρας μας τόσο απλό, ώστε αυτό να αφομοιώνεται πλήρως σε ένα δίμηνο... Απλώς βρισκόμαστε σε κρίση, και ξαφνικά η άδεια ξεναγού έγινε πιο περιζήτητη από ποτέ.Η κατάργηση του παλαιού διετούς (2,5 για την ακρίβεια) μοντέλου σπουδών έχει μια πολύ απλή εξήγηση, που τεχνιέντως αποκρύπτεται μέσα σε όλη αυτή τη συζήτηση: η διάρκειά της, που κοστίζει σε χρόνο, όπως και το υψηλό κόστος της...! Μια πλήρης εκπαίδευση που παλαιότερα προσφερόταν δωρεάν, σήμερα έπαψε να προσφέρεται ελεύθερα, αλλά διατίθεται έναντι υψηλού αντιτίμου, στο ένα δέκατο της διάρκειας (διότι και οι σπουδές στις Σχολές Ξεναγών ήταν «εντατικές», με καθημερινά επτάωρα μαθήματα, συν επισκέψεις σε μουσεία τα απογεύματα και τα σαββατοκύριακα...), και χωρίς τον βασικό εκπαιδευτικό κορμό, που ήταν τα ταξίδια σε ΟΛΗ την επικράτεια. Σήμερα επιστρέφουμε κατά βάσει σε μια συνοπτική εκδοχή της τοπικής εκπαίδευσης ξεναγών, άλλοι στη Θεσσαλονίκη, άλλοι στην Αθήνα, άλλοι στην Κέρκυρα, τη Μυτιλήνη ή την Καλαμάτα. Το μοντέλο αυτό είχε εγκαταληφθεί από τη δεκαετία του ’90... Ποιός σπουδαστής διμήνου από την Καλαμάτα θα επισκεφτεί άραγε τη Βεργίνα στο πλαίσιο της εκπαίδευσής του; Ποιός σπουδαστής από τη Μυτιλήνη θα γνωρίζει σε βάθος το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Μουσείο Ακροπόλεως, τη Φαιστό (για να περιοριστώ στα αμιγώς αρχαιολογικά). Τι ακριβώς θα γνωρίζει π.χ. για το έργο του Βαλσαμάκη ή του Πικιώνη στην Αττική ένας απόφοιτος του Ιστορικού Ιωαννίνων, που παρακολούθησε το δίμηνο ταχύρρυθμο πρόγραμμα στη Μυτιλήνη, με εκπαιδευτικές εκδρομές που υλοποιήθηκαν στη γείτονα χώρα, στην Πέργαμο και αλλού; Αντιλαμβάνεστε ότι υπάρχουν πτυχιούχοι αρχαιολόγοι που δεν έχουν ποτέ επισκευτεί σημαντικά αρχαιολογικά μνημεία της Αττικής; Πώς μπορεί ένας ξεναγός στην Αττική να μιλήσει για τον ναό του Σουνίου, όταν δεν έχει επισκεφτεί καν την Αίγινα; Για ποιά δεδομένη γνώση μιλάμε εδώ; Πώς θα ξεναγήσει κανείς σωστά τον Μυστρά, όταν δεν τον έχει ποτέ επισκεφτεί; Όποιος τα παραβλέπει αυτά, απλά υποστηρίζει την ισοπέδωση και την εύκολη γνώση... Υπάρχουν easy german, easy chinese; Δυστυχώς, όχι ακόμη...Αυτή η αλήθεια αποκρύπτεται πίσω από μια δήθεν «νέα εκπαιδευτική πρόταση», «εναλλακτική προσέγγιση» κτλ. Υπάρχει μια βασική και αδιαπραγμάτευτη πραγματικότητα, που συνίσταται στο ότι η ουσιαστική γνώση αποκτάται αργά, με τον χρόνο. Οι απόφοιτοι των ΑΕΙ έχουν σπουδάσει με άλλο σκεπτικό, σε καμία περίπτωση δεν έχουν με το βασικό τους πτυχίο τη σφαιρικότητα της γενικής γνώσης που χρειάζεται για έναν καταρτισμένο ξεναγό. Φυσικά, μπορούν να επεξεργαστούν κάποιες εναλλακτικές ξεναγήσεις, να οργανώσουν αστικούς περιπάτους, να επιδοθούν στην αφήγηση, στην απαγγελία, στην θεατρική προσέγγιση πρωτότυπων θεματικών. Πολλοί εξάλλου τα κάνουν έτσι και αλλιώς, σε μια αγορά εξαιρετικά πολυσύνθετη και διαφοροποιημένη. Όλα αυτά είναι επίκαιρα, πρωτότυπα και οπωσδήποτε θα έχουν μερίδιο ανταπόκρισης στην αγορά. Αλλά αυτό είναι διαφορετικό από το έργο του σφαιρικά καταρτισμένου ξεναγού, που μπορεί επιπλέον να αντιμετωπίσει και την «βαριά βιομηχανία» του τουρισμού, που είναι –ακόμη- οι αρχαιολογικοί χώροι και τα μεγάλα μνημεία της χώρας. Είναι ανέφικτο να εκπαιδευτεί κανείς με πληρότητα, επί τόσο πολλών θεμάτων, σε ένα δίμηνο, όσο πυκνό και εντατικό και αν είναι το πρόγραμμα... Κατ’εμέ, υπάρχει μόνο μια ορθή μακροπρόθεσμα λύση: η μετακίνηση της εκπαίδευσης ξεναγών σε επίπεδο μεταπτυχιακών σπουδών, στα ΑΕΙ (εφ’όσον οι Σχολές Ξεναγών για λόγους κόστους έκλεισαν και η Ρόδος δεν μπορεί να αποτελέσει πειστική λύση, καθώς το επιβαρμενο κόστος των ταξιδίων με έδρα ένα νησί αποκλείει εκ των προτέρων κάθε επαναφορά του προγράμματος εκδρομών), με ετήσια τουλάχιστον διάρκεια, για εντατικό πλήρες πρόγραμμα ταξιδίων. Θα μπορούσαν πράγματι οι διδασκαλίες δεδομένων παρατακτικών πληροφοριών να περιοριστούν δραστικά -ζούμε στην εποχή του internet και την ελεύθερης κυκλοφορίας της γνώσης- αλλά τα βιωματικά μαθήματα, τα ταξίδια, η εξοικείωση με μνημεία, μουσεία, τόπους, διαδρομές και τοπία θα έπρεπε να επανέλθουν πολύ πιο εντατικά. Και στο τέλος η άδεια να δίδεται κατόπιν σοβαρών τελικών εξετάσεων, που να ελέγχουν το βασικό έστω επίπεδο γενικών γνώσεων για την τουριστική τοπογραφία της χώρας. Αυτήν, που τώρα θεωρείται δεδομένη. Αφού όλα είναι γνωστά, γιατί να μην υπάρξει και μια τελική εξέταση για την απόκτηση της επαγγελματικής άδειας;Τέλος, η απλή πιστοποίηση γνώσης των ξένων γλωσσών δεν αρκεί... Ο ξεναγός χρειάζεται άριστη προφορική χρήση της γλώσσας, που σε καμία περίπτωση δεν εξασφαλίζεται από την κατοχή ενός Proficiency. Παλαιότερα, η άριστη γνώση της γλώσσας ήταν προαπαιτούμενο για την εισαγωγή στη σχολή. Τουλάχιστον θα έπρεπε να επανέλθει κάποιου τύπου εξέταση, που να ελέγχει την ικανότητα ελεύθερης έκφρασης και χειρισμού της ξένης γλώσσας, είτε κατά την εισαγωγή είτε μέσα στο πρόγραμμα σπουδών (ξενόγλωσσσες ασκλησεις ξενάγησης). Διότι όσο και αν αναπτυχθεί ο εγχώριος τουρισμός –μακάρι!- δεν παύει ο κύριος όγκος των ξεναγούμενων πελατών να είναι, ακόμη, ξένοι. Και δεν μπορεί να μιλά κανείς για πολιτισμό όταν δεν κατέχει σε ικανοποιητικό βαθμό τον προφορικό λόγο.Βρισκόμαστε σε κρίση, και ο τουρισμός εμφανίζεται ως πανάκεια, ως μοναδική ρεαλιστική λύση για την ανάκαμψη της χώρας. Ας τον αντιμετωπίσουμε επιτέλους με σοβαρότητα και ποιότητα, σε συνεργασία με έμπειρους ανθρώπους που γνωρίζουν τον χώρο σε βάθος, είναι επαγγελματίες. Οι αυτοσχεδιασμοί και τα πειράματα μπορεί να αναδείξουν δημιουργικά στοιχεία, αναμφισβήτητα, αλλά ας συνδυαστούν με μια σοβαρή διαμόρφωση των εκπαιδευτικών υποδομών, ρεαλιστικά προσαρμοσμένων στην πολύπλοκη, πλούσια φυσιογνωμία της χώρας μας... Ας μην γίνει η ποιοτική εκπαίδευση των ξεναγών, ενός ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ για την προβολή του εγχώριου πολιτισμού, βορρά στους ανταγωνισμούς, όπως και στις ατομικές φιλοδοξίες όσων καιροσκοπούν με τον τουρισμό και την συνυφασμένη με αυτόν εκπαίδευση, μονάχα επειδή έγινε και πάλι –όπως και σε κάθε περίοδο εθνικής κρίσης- της μοδός.

Συμφωνώ με τον Michael01. Θεωρώ ότι είναι δεν είναι συμφέρον κανενός να μπαίνουν δύο κλάδοι σε αντιπαράθεση. Έτσι πετυχαίνουν οι tour operators αυτά που θέλουν.Ως απόφοιτος αρχαιολογίας, διπλωματούχος ξεναγός των σχολών του ΟΤΕΚ και κάτοχος μεταπτυχιακού στην πολιτιστική διαχείριση καταννοώ αυτο που λέει η κυρία Σκαλτσά. Χρειαζόταν μία αναπροσαρμογή της εκπαίδευσης των ξεναγών. Το είχαν ανάγκη και οι σχολές ξεναγών του ΟΤΕΚ. Ο τουριστικός κλάδος γενικά έχει μείνει στάσιμος προοθώντας ακόμα παρωχημένα τουριστικά προιόντα παλαιότερων δεκαετιών. Το θέμα είναι ότι 2 μήνες των σεμιναρίων δεν είναι αρκετοί. Μου το λένε και πολλοί απόφοιτοι των δίμηνων σεμιναρίων. Το αναφέρει και η κυρία Σκαλτσά στη συνέντευξη. Θα πρέπει, νομίζω, να γίνει αναπροσαρμογή του προγράμματος και να επιμηκυνθεί ο χρόνος των σεμιναρίων. Επίσης όπως λέει ο Κρίτωνας, το επάγγελμα του ξεναγού είναι ένα επάγγελμα που ανήκει στον κλάδο του τουρισμού και ώς τέτοιο θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται. Οι γνώσεις όντως αποτελούν ένα μικρό κομμάτι της δοευλειάς του ξεναγού. Καλό θα ήταν η κατάρτιση των ξεναγών να αντιμετωπιστεί λίγο πιο σφαιρικά και να δημιουργηθεί ένα πρόγραμμα που να περιλαμβάνει περισσότερα μαθήματα από τον κλάδο του τουρισμού και περισσότερη πρακτική.Μέχρι να δούμε όμως πως θα αναδιαμορφώσουμε τον κλάδο, καλό θα ήταν να μην ερχόμαστε σε αντιπαράθεση. Ας αγαπήσουμε αυτό που κάνουμε, ας συνεργαστούμε μεταξύ μας για το καλό του ελληνικού τουρισμού. Περισσότερος τουρισμός σημαίνει αρκετή δουλειά για όλους

[...] Η κυρία Σκαλτσά, παρέλειψε να αναφέρει, οτι, ενώ στην ομάδα εργασίας που κατάρτισε τα -πολλής θεωρίας και καθόλου πρακτικής -μαθήματα τών ταχύρρυθμων το υπουργείο τουρισμού δεν περιέλαβε κανέναν απο το καταξιωμένο εκπαιδευτικό προσωπικό τών σχολών ξεναγών, ούτε εκπρόσωπο της ΠΟΞΕΝ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξεναγών) ως κατ εξοχήν γνώστες τού αντικειμένου, εν τούτοις κάλεσε την εν λόγω κυρία και οικονομικούς(!) υπαλλήλους του ΥΠΟΤ, με αποτέλεσμα τα μαθήματα που διδάσκονται να απευθύνονται σε μουσειολόγους (τυχαίο?) τών οποίων είναι πρόεδρος(!) και παρέλειψε επίσης να πεί οτι τά ταχύρρυθμα αυτά γίνονται για τρίτη φορά στο Αριστοτέλειο μέσα σε ένα χρόνο, στο οποίο πανεπιστήμιο διδάσκει η έν λόγω κυρία η οποία βέβαια διδάσκει ΚΑΙ τα μαθήματα ταχυρρύθμων. Διέφυγε επίσης της προσοχής της οτι το "κλειστό" επάγγελμα ουδέποτε ήταν κλειστό μιά πού ο μόνος περιορισμός του ήταν, άκουσον-ακουσον, ότι έπρεπε, γιά να το ασκήσει κάποιος, να τό σπουδάσει σέ εξιδεικευμένη σχολή! Πού ξανακούστηκε, γιά ένα επάγγελμα να πρέπει να το σπουδάσεις και να μήν αρκεί ένα πτυχίο κάποιων γνώσεων!! Παρέλειψε επίσης να αναφέρει ότι το υπουργείο κρατά κλειστές τίς κρατικές σχολές ξεναγών απο τό 2010 (σχολές αναγνωρισμένες διεθνώς και βραβευμένες με το CEDEFOP ως οί καλύτερες επαγγελματικές σχολές της Ευρώπης). Λησμόνησε επίσης να πεί ότι στίς σχολές ξεναγών διάρκειας 2,5 χρόνων, διδάσκονται 26 διαφορετικά μαθήματα πού καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα, από προιστορική αρχαιολογία μέχρι σπηλαιολογία, λαογραφία, θρησκειολογία κλπ , με πάνω από 110 ημέρες εκπαιδευτικών εκδρομών σε όλη την Ελλάδα για να έχουν γνώση οι μελλοντικοί ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΞΕΝΑΓΟΙ όλων τών αρχαιολογικών χώρων και μουσείων ακόμα και τών πιό μικρών και τών διαδρομών πρός αυτούς. Ξέχασε επίσης να αναφέρει, οτι στίς σχολές ξεναγών, πτυχιούχοι αρχαιολογίας, ιστορίας τέχνης κλπ απαλάσσοντια τών εισαγωγικών εξετάσεων εκτός από τής ξένης γλώσσας (εξετάσεις προφορικές γιά να αποδεικνύει κάποιος τη πραγματική γνώση μιάς γλώσσας, ενώ στα ταχύρρυθμα δέχονται ένα πιστοποιητικό γλωσσομάθειας επιπέδου proficiency χωρίς εξέταση!) και γεωγραφίας, ενώ απαλλάσσονταν από μαθήματα πού είχαν διδαχθεί. Τόσο κλειστό επάγγελμα δηλαδή! Η ουσία πίσω από όλα αυτά, με την αμέριστη συμπαράσταση του ΥΠΟΤ ήταν η διάλυση τού επαγγέλματος για να δημιουργήσουμε και καλά νέες θέσεις εργασίας (σε ένα κλάδο πού έχει ποσοστό ανεργίας πάνω από 40%), ξοδεύοντας χρήματα τού ΕΣΠΑ και διαλύοντας την εκπαίδευση τού κλάδου με fast track ημιμάθεια γιά να δείξει κέρδος στίς περικοπές εξόδων καταργώντας τίς κρατικές σχολές.

Όπως προκύπτει και από τη συνέντευξη το επάγγελμα ήταν απολύτως κλειστό και τώρα είναι λίγο κλειστό. Υπάρχουν και απόφοιτοι πολλών άλλων κλάδων που θα μπορούσαν να κάνουν εξειδικευμένες ξεναγήσεις. Σε ελεύθερες χώρες τέτοιοι περιορισμοί δεν υφίστανται. Καλή μετανάστευση :)

Ως διπλωματούχος ξεναγός, πρέπει να πω ότι ξαφνιάστηκα ευχάριστα με το επίπεδο των σχολίων των νέων μας συναδέλφων στο συγκεκριμένο άρθρο. Και συμφωνώ απόλυτα σε δύο σημεία που είπωθηκαν: ότι όποιος πραγματικά αξίζει και αγαπάει το επάγγελμα, θα συνεχίσει να εργάζεται και στο ότι είναι πραγματικά λυπηρό που υπάρχει τέτοια έχθρα ανάμεσα στους δύο κλάδους καθώς πολλοί από τους διπλωματούχους ξεναγούς (συμπεριλαμβανομένου και του γράφοντα) έχουν πτυχίο αρχαιολογικής σχολής.Πρέπει να καταλάβετε και εσείς ότι ήταν αδιανόητο εκ φύσεως να μην υπάρχουν αρχικές αντιδράσεις στο νέο νόμο, αλλά η διατήρηση εχθρικής συμπεριφοράς εναντίον των απόφοιτων σεμιναρίων εκ μέρους μας ήταν άσκοπη. Εύχομαι καλή επιτυχία και αγάπη/ενδιαφέρον για το σημαντικό επάγγελμά μας.Υ.Γ. προσωπικά είμαι πιο προβληματισμένος με τον αυξανόμενο αριθμό παρανόμων και μη αδειούχων ξεναγών (-οδηγών;), που πραγματικά ζημιώνουν τον κλάδο.

Μερικές παρατηρήσεις από την ίδια τη συνέντευξη:Η καθηγήτρια τονίζει ότι δεν πρόκειται για ανταγωνιστικό πρόγραμμα προς τις υπάρχουσες σχολές του ΟΤΕΚ. Αφορά αποκλειστικά απόφοιτους πανεπιστημιακών σχολών όπου σπουδάζεται ο υλικός και άυλος πολιτισμός. Αυτοί οι απόφοιτοι δεν έχουν ανάγκη να ξαναμάθουν ιστορία, αρχαιολογία και κοινωνική ανθρωπολογία στις σχολές ΟΤΕΚ. Πρέπει να μάθουν πώς να μεταφέρουν τις επιστημονικές - το τονίζω - γνώσεις τους στο κοινό και αυτό διδάσκονται.Στις σχολές του ΟΤΕΚ μπορεί να πάει όποιος θέλει, μόνο με το απολυτήριο του Λυκείου και εφόσον γίνει δεκτός, παρακολουθεί τα μαθήματα, δίνει εξετάσεις και παίρνει την άδεια. Δεν υπάρχει πεδίο ανταγωνισμού, από τη στιγμή που όσοι μαθητεύουν στις σχολές ΟΤΕΚ και στα πανεπιστημιακά σεμινάρια προέρχονται από διαφορετικές δεξαμενές. Καμιά διάλυση της παιδείας δεν υπάρχει σε αυτή την περίπτωση. Απλώς δίνεται η δυνατότητα σε επιστήμονες - το τονίζω - του πολιτισμού να εκπαιδευτούν στην επικοινωνία του πολιτισμού με το κοινό.Και μια απορία: γιατί τόσο άγχος με τα πανεπιστημιακά σεμινάρια των ξεναγών; Το επάγγελμα του ξεναγού είναι ένα ελεύθερο επάγγελμα, όπως τόσα άλλα. Ας δοθεί η δυνατότητα και στους επιστήμονες να καταρτιστούν και να δουλέψουν και αν δεν είναι καλοί, θα αποδειχθεί στην πράξη. Επιθέσεις σε νέα, μορφωμένα και καταρτισμένα παιδιά, που επιδιώκουν να ζήσουν με αξιοπρέπεια από τις πολύχρονες και συχνά πολύ δαπανηρές σπουδές τους, μόνο άδικες είναι και τελικά ανούσιες.

Οι πτυχιούχοι αρχαιολόγοι συμμετέχουν σε ανασκαφές και περνούν μήνες σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους κάνοντας έρευνα πανεπιστημιακού επιπέδου, δεν έχουν απλώς υποχρεωτικές εκδρομές 100 ημερών. Είναι προφανές ότι οι απόφοιτοι των σχολών ξεναγών έδωσαν αγώνα για να διατηρήσουν το επάγγελμά τους κλειστό. Ευτυχώς για την ποιότητα του τουρισμού σε αυτή τη χώρα δεν τα κατάφεραν. Όσοι από αυτούς είναι πραγματικά αξιόλογοι θα μπορέσουν να αντεπεξέλθουν. Οι υπόλοιποι είναι καιρός να καταλάβουν ότι παπαγαλίζοντας και στη συνέχεια απαγγέλλοντας κατεβατά για την Ακρόπολη σε ανίδεους τουρίστες δεν συνεισφέρουν πραγματικά στην ανάδειξη του Ελληνικού πολιτισμού.

Όλη η ιοτορία αφορά αυτό:"Κατά συνέπεια, δεν χρειάζονται οι απίθανες ώρες διδασκαλίας σε κρατικές μη διαβαθμισμένες σχολές τις οποίες οι Έλληνες φορολογούμενοι συντηρούμε"Προφανώς στα πλαίσιο της διάλυσης της παιδείας σε όλα τα επίπεδα θεωρείται λογικό να υποκατασταθούν τα 2,5 έτη φότησης με δύο μήνες.Επειδή φαντάζομαι οι πραγματικά ξεναγοί μπορούν να σας τα εξηγήσουν καλύτερα εγώ το μόνο που θα αναφέρω είναι ότι στις σχολές ξεναγών οι υποχρεωτικές εκδρομές σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία ήταν 100 ημέρες. Οι εκπαιδευτικές εκδρομές πραγματοποιούνταν συνοδεία των καθηγητών της σχολής (κορυφαίοι πανεπιστημιακοί) και η διδασκαλία στους χώρους ξεκινούσε από το πρωί και τελείωνε πολλές φορές αργά το βράδυ.Στη διάρκεια της φοίτησης καλύφθηκε όλο το εύρος της ελληνικής ιστορίας και αρχαιολογίας, με πολλές εργασίες, εξετάσεις δύο φορές σε κάθε ενότητα και εξετάσεις επί του συνόλου της ύλης στο τέλος.Μπορώ να διαβεβαιώσω ότι η ποιότητα της διδισκαλίας και η σφαιρική κάλυψη του ελληνικού πολιτισμού ξεπερνούσε πολλές φορές το πανεπιστημιακό πρόγραμμα σπουδών, είναι αστείο να γράφεται ότι οι πτυχιούχοι των ιστορικών και αρχαιολογικών τμημάτων υποτιμούνταν. Αντίθετα ήρθαμε σε επαφή με το ίδιο το αντικείμενο σπουδών, καλύψαμε πολλά κενά που οι ισορροπίες στα μοιράσματα των καθηγητών στο πανεπιστήμιο δημιουργούσαν στο πρόγραμμα σπουδών. Είναι πάρα πολλά ακόμα, για να υπάρχει ισορροπία στην ενημέρωση του τι ίσχυε, για ποιους λόγους καταργούνται οι σχολές ξεναγών και ποιους πραγματικά εξυπηρετεί η ανύπαρκτη δίμηνη "σεμιναριακού τύπου" εκπαίδευση θα πρέπει να συζητήσετε με κάποιους ξεναγούς που ασκούν το επάγγελμα και είναι απόφοιτοι των σχολών.