Γεννήθηκα στη Χίο το 1988. Ο πατέρας μου ήταν για κάποια χρόνια στο εξωτερικό λόγω δουλειάς –ασχολούνταν με τα οικονομικά, δούλευε στο λογιστήριο ενός πλωτού ξενοδοχείου‒, οπότε μεγάλωσα με τη μητέρα μου, τον αδελφό και την αδελφή μου. Το πόλο μπήκε στη ζωή μου όταν ήμουν επτά. Από πολύ νωρίτερα, όμως, τα καλοκαίρια, που ήμουν στο εξοχικό με τη γιαγιά και τον παππού μου, όλη μέρα έπαιζα με φίλους στη θάλασσα. Πάντα αγαπούσα το νερό από πολύ μικρή ηλικία.
• Πρώτα μπήκε στην πισίνα ο αδελφός μου. Είχαμε μια οικογενειακή παράδοση στο άθλημα, ο πατέρας και ο θείος μου κολυμπούσαν σε μια εποχή που δεν υπήρχε καν πισίνα και ο ναυτικός όμιλος λειτουργούσε μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες, στη θάλασσα. Ξεκίνησα κολύμβηση στη μικρή πισίνα, αλλά δεν μου άρεσε. Το πόλο κέρδισε το ενδιαφέρον μου, σιγά σιγά άρχισα να αποκτώ φιλίες και παρέες στον χώρο και ήθελα να βρίσκομαι εκεί. Άρχισα να κολλάω με το άθλημα.
• Στο νησί ήταν ήρεμα τα πράγματα, αλλά χωρίς ερεθίσματα. Πολύ παιχνίδι με φίλους, βόλτες, ζωή χωρίς άγχος ή περιορισμούς από τους γονείς, γιατί ήταν ένα ήσυχο περιβάλλον, δεν υπήρχε φόβος για τίποτα, μόνο ελευθερία και ανεξαρτησία, πάντα σε λογικά πλαίσια. Με την πάροδο των χρόνων η εμπιστοσύνη που μου έδειχναν οι γονείς μου μεγάλωνε, ερχόμουν στην Αθήνα για αγώνες από δεκατριών ετών και έμενα σε ξενοδοχείο μόνος. Αυτή την εμπιστοσύνη τούς την ανταπέδιδα, ποτέ δεν μου είπαν «αφοσιώσου σε αυτό». Άλλωστε το πόλο είναι ένα άθλημα που όσο και να του αφοσιωθείς, δεν μπορεί να σου εξασφαλίσει το μέλλον. Δεν φανταζόμουν, βέβαια, ότι θα γινόμουν επαγγελματίας αθλητής υδατοσφαίρισης, σίγουρα ούτε οι γονείς μου.
Έχω ξεκάθαρο στο μυαλό μου ότι το αθλητικό κομμάτι, το ότι κάνουμε το χόμπι μας επάγγελμα, είναι εντελώς άλλο πράγμα από τη ζωή. Ό,τι κι αν κάνω στον αθλητισμό, δεν έχει καμία σημασία για τον άνθρωπο που χάνει το σπίτι του ή κινδυνεύει η ζωή του, τι ωφελεί αν του αφιερώσω μια νίκη;
• Εκείνοι συνειδητοποίησαν ότι κάνω κάτι σοβαρό όταν, μετά την επιτυχία με την εθνική ομάδα, κέρδισα το δικαίωμα να μπω στο πανεπιστήμιο άνευ εξετάσεων. Τότε με κάλεσαν και από την Εθνική Ανδρών, γιατί φαινόταν ότι είχα ένα ταλέντο που μπορούσε να αξιοποιηθεί επαγγελματικά. Παράλληλα, συνέχισα τα μαθήματα στο σχολείο και να προετοιμάζομαι για το πανεπιστήμιο.
• Στην Γ’ Λυκείου συνέβη μια περίεργη συγκυρία. Ήμουν στην Εθνική με εκείνους που είναι γεννημένοι το 1985 και είχαν τελειώσει το σχολείο. Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ήταν στην Αργεντινή τον Νοέμβριο. Δεν μπορούσα να πάω στο σχολείο Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, πήγα τέλη Νοέμβρη-μέσα Δεκεμβρίου. Είχα χάσει δυο-τρεις μήνες μαθημάτων σε χρονιά πανελληνίων εξετάσεων. Προσπάθησα να καλύψω ό,τι μπορούσα ήρεμα, γιατί είχα τη δυνατότητα να περάσω σε όποια σχολή θέλω. Μπήκα στο πανεπιστήμιο, Οικονομικά στην Αθήνα. Τα πρώτα δύο χρόνια αγωνιζόμουν με την ομάδα της Χίου, που ήταν μια πολύ καλή. Έπαιρνα πολύ καλά χρήματα για την ηλικία μου.
• Είκοσι ενός χρονών έρχομαι στον Ολυμπιακό, το 2009. Ήταν μια δύσκολη χρονιά. Μου κακοφάνηκε κάπως γιατί στη Χίο ήμουν ένας παίκτης που είχε φουλ συμμετοχή και ήρθα εδώ, σε μια ομάδα με άλλους δεκατρείς πρωτοκλασάτους παίκτες, και για να κερδίσω τη θέση μου έπρεπε να ξεκινήσω από την αρχή. Τη δεύτερη χρονιά στον Ολυμπιακό άλλαξαν όλα. Η προσπάθειά μου αναγνωρίζεται, έχω πολύ μεγαλύτερη συμμετοχή. Γίνομαι βασικός, το ίδιο και στην Εθνική. Εξελίσσομαι και δεν σταματάω. Μου αρέσει αυτό. Θέλω να φτάσω στο υψηλότερο επίπεδο που μπορώ για τον εαυτό μου και εκεί είναι που αφοσιώνομαι πραγματικά στο πόλο.
• Δύο χρόνια μετά, ο Ολυμπιακός περνάει πολύ δύσκολα οικονομικά ως ομάδα. Υπήρχαν πάρα πολλά συσσωρευμένα χρέη, είχε αλλάξει η διοίκηση, οπότε μειώθηκαν ξαφνικά οι προπονήσεις. Από διπλές έγιναν μονές, γιατί πολλά παιδιά, ανάμεσά τους και εγώ, είχαν πρόβλημα επιβίωσης. Αρχίζω να παίρνω ζεστά τα μαθήματα στο πανεπιστήμιο και μπαίνω στο τριπάκι να κάνω κάτι που δεν είχαν κάνει πολλοί, να τελειώσω το πανεπιστήμιο, ενώ παίζω σε εθνική ομάδα.
• Ήταν η πρώτη φορά που κατάλαβα ότι με το πόλο δεν μπορείς να είσαι ποτέ σίγουρος για τίποτα. Κι έχω να πω ότι πρέπει να σπουδάσει κανείς, γιατί ποτέ δεν ξέρει τι θα συμβεί. Πιέστηκα, έκανα πολλά ιδιαίτερα για να καλύψω ελλείψεις, το πανεπιστήμιο έγινε κομμάτι της καθημερινότητάς μου. Κατάφερα να το τελειώσω και αυτό ήταν μια προσωπική ικανοποίηση.
• Το 2008, πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, και ενώ είμαι στη Χίο με πολύ καλή παρουσία και με έναν προπονητή που με συμπαθούσε και ήθελε να μου δώσει την ευκαιρία να πάω στους Αγώνες, έρχεται το χαρτί να πάω στον στρατό. Η ομοσπονδία μου λέει «μη σε νοιάζει, είναι ολυμπιακή προετοιμασία, δεν θα υπάρχει πρόβλημα, πήγαινε και θα σε βγάλουμε πολύ σύντομα». Πάω στον στρατό και αναγκάζομαι να μείνω σαράντα μέρες, έτσι χάνω όλη την προετοιμασία και ο προπονητής με διώχνει. Για μένα ο στρατός ήταν χαμένος χρόνος και μου στέρησε κάτι πολύ σημαντικό. Τον έχω στο μυαλό μου με πικρία, ως κάτι αχρείαστο που ενδεχομένως θα έπρεπε να γίνεται μόνο εθελοντικά, όπως σε άλλες χώρες, και όχι ως κάτι αναπόφευκτο.
• Στην πρώτη μου Ολυμπιάδα το 2012 ένιωσα δέος. Προχωρούσα στο χωριό, έβλεπα την dream team που είχε έρθει να φάει ή τον Nαδάλ και ένιωθα ότι αφού είμαι με όλους αυτούς, κάνω κάτι σπουδαίο. Σε εκείνη την Ολυμπιάδα, ως ομάδα, δεν πετύχαμε τους στόχους μας και υπήρχε απογοήτευση, όμως στους Ολυμπιακούς του 2016 ένιωσα πιο έμπειρος και πιο έτοιμος να διαχειριστώ πράγματα.
• Στην Ελλάδα είμαστε πίσω στο θέμα των εγκαταστάσεων. Σε άλλες χώρες που επισκεπτόμαστε υπάρχουν σύγχρονα προπονητικά κέντρα που έχουν τα πάντα, γυμναστήρια, πισίνες. Οι παίκτες σιτίζονται και μπορούν να μείνουν εκεί. Εμείς πρέπει να πηγαίνουμε κάθε μέρα στο Παπαστράτειο, σε μια περίεργη περιοχή, μέσα στη ζέστη τους καλοκαιρινούς μήνες. Μας φιλοξενεί και αυτό το σεβόμαστε, αλλά θεωρώ ότι για το ελληνικό πόλο, για την εθνική ομάδα, με ό,τι αυτή έχει καταφέρει, το λιγότερο που μπορούμε να ζητήσουμε είναι ένα προπονητήριο με καλές συνθήκες, ένα δικό της σπίτι, μόνιμο. Να μην είναι οι αθλητές σαν ζητιάνοι από δω και από κει, ψάχνοντας ποιος θα τους φιλοξενήσει. Ακόμα και αν δεν είμαστε συνέχεια στην κορυφή, θεωρώ ότι μας αξίζει να δουλεύουμε στις κατάλληλες συνθήκες.
• Το πόλο έχει την ατυχία να είναι αντιτηλεοπτικό. Ο θεατής δεν μπορεί να έχει πλήρη εικόνα του τι συμβαίνει μέσα στο νερό. Δεν βλέπει τις μάχες σώμα με σώμα, δεν αντιλαμβάνεται τους κανονισμούς. Θεωρώ επίσης ότι είμαστε αρκετά πίσω στο κομμάτι του μάρκετινγκ, στην προσέλκυση χορηγών και του κόσμου γενικά. Σε σχέση με το μπάσκετ και το ποδόσφαιρο, το πόλο και άλλα αθλήματα το έχουν λίγο σε δεύτερη μοίρα, είτε οι δημοσιογράφοι είτε οι φίλαθλοι. Εννοείται πως υπάρχουν εξαιρέσεις και πως γίνονται προσπάθειες από ανθρώπους εκ των έσω να αναδειχθεί και το πόλο, αλλά συνήθως αυτό το κάνουμε εμείς οι αθλητές με τις επιτυχίες, είτε σε επίπεδο συλλόγων είτε σε εθνικό επίπεδο. Είναι κρίμα γιατί πραγματικά θεωρώ ότι το πόλο στη χώρα μας είναι σε μια συγκυρία που τα επόμενα χρόνια μπορεί να φέρει κι άλλα σπουδαία πράγματα.
• Έχουμε παιδιά που πλέον λογίζονται στους κορυφαίους πολίστες στον κόσμο κι αυτό δείχνει το επίπεδο της Ελλάδας. Οι πιο σημαντικές ξένες ομάδες στην Ευρώπη έχουν Έλληνες παίκτες στο ρόστερ τους. Είμαστε σε πάρα πολύ υψηλό επίπεδο και πρέπει και οι αθλητές να αναγνωριστούν όπως πρέπει. Προφανώς δεν ζητάει κανείς τη λάμψη του ποδοσφαίρου και του μπάσκετ, γνωρίζουμε ακριβώς τι κάνουμε, όμως θεωρώ ότι έχουμε ένα απωθημένο να ανεβάσουμε κι άλλο το πόλο, να του δώσουμε την αίγλη και την προσοχή που του αξίζει. Πήγα πρόσφατα στην Ουγγαρία, όπου το πόλο γεμίζει πισίνες, ο κόσμος το έχει στην καρδιά του, είναι στο πρόγραμμά τους, σαν άσκηση. Υπάρχουν παντού φοβερές εγκαταστάσεις, όπου βρίσκεις κόσμο κάθε ηλικίας. Βρέθηκα σε έναν πολυαθλητικό σύλλογο με εγκαταστάσεις ασύλληπτες για τα δικά μας δεδομένα, περιλαμβάνει πέντε-έξι γήπεδα ποδοσφαίρου, μία πισίνα, γυμναστήρια, γήπεδο μπάσκετ, χόκεϊ, το εστιατόριο όπου τρώνε οι αθλητές μετά την προπόνηση. Είσαι σε ένα περιβάλλον όπου νιώθεις ότι κάνεις κάτι σπουδαίο, που έχει αντίκτυπο.
• Οικονομικά, είναι εντελώς διαφορετικά τα δεδομένα του μπάσκετ και του ποδοσφαίρου σε σχέση με άλλα ερασιτεχνικά αθλήματα, όπως το πόλο και το βόλεϊ. Θεωρώ τον εαυτό μου έναν από τους τυχερούς, γιατί το πόλο μού προσφέρει, τουλάχιστον για όσο παίζω, ένα πάρα πολύ καλό επίπεδο διαβίωσης. Δεν είμαι αχάριστος, εκτιμώ απεριόριστα όσα μου έχει χαρίσει το άθλημα.
• Με τους συμπαίκτες μου φέραμε στην Ελλάδα ένα ολυμπιακό μετάλλιο, κάτι που πετύχαμε πρώτη φορά στη ζωή μας. Τότε ήταν η περίοδος με τις φωτιές στην Εύβοια και αυτό μας επηρέασε όλους, το σκεφτόμασταν και το συζητούσαμε. Έτυχε να μιλήσω εγώ εκείνη τη στιγμή, και αυτό που είπα μου βγήκε αυθόρμητα. Είχε τεράστια απήχηση που δεν επιδίωξα. Τότε ήμουν πολύ χαρούμενος με την επιτυχία μου. Το ότι πραγματοποίησα αυτό που ονειρευόμουν από μικρός ήταν μια ανακούφιση για μένα, γιατί είχα φτάσει τριάντα τριών χρονών, έχοντας περάσει δεκαπέντε χρόνια στην Εθνική Ομάδα για να το καταφέρω αυτό. Περισσότερο ήθελα να αναγνωριστώ γι’ αυτό που πέτυχα και όχι γι’ αυτό που είπα ‒ εννοώ ότι δεν είναι η δουλειά μου να κάνω δηλώσεις. Τελικά εκτιμήθηκε περισσότερο το τι ειπώθηκε. Δεν το λέω με παράπονο βέβαια. Έχω ξεκάθαρο στο μυαλό μου ότι το αθλητικό κομμάτι, το ότι κάνουμε το χόμπι μας επάγγελμα, είναι εντελώς άλλο πράγμα από τη ζωή. Ό,τι κι αν κάνω στον αθλητισμό, δεν έχει καμία σημασία για τον άνθρωπο που χάνει το σπίτι του ή κινδυνεύει η ζωή του ‒ τι ωφελεί αν του αφιερώσω μια νίκη; Πιστεύω ότι τέτοιες στιγμές καταλαβαίνεις πως αξιολογείς λάθος τι είναι σημαντικό στη ζωή. Δεν μπορώ να μπω στη θέση ενός ανθρώπου που περνάει δύσκολα, οπότε ας σεβαστώ τουλάχιστον αυτό που περνάει. Εννοείται ότι στο τέλος δεν μένει το τι πετυχαίνουμε αλλά το τι άνθρωποι είμαστε, απλώς εκείνη τη στιγμή σκέφτεσαι ότι αγωνίζεσαι όλη σου τη ζωή για να καταφέρεις κάτι και τελικά αυτό λαμβάνει λιγότερη αναγνώριση.
• Είδα κάπου ότι ο τελικός είχε 50% τηλεθέαση. Αυτό ήταν η επιβράβευση. Ακόμη μεγαλύτερη ήταν τα μηνύματα που λαμβάναμε, πάρα πολλά από γονείς που έλεγαν «πάμε να γράψουμε το παιδί μας στο πόλο», «συγχαρητήρια για ό,τι κάνατε, το παιδί μου είπε ότι θέλει να γίνει σαν εσένα». Όλο αυτό ήταν πρωτόγνωρο και πολύ μεγάλο για εμάς. Δεν το έχουμε ξαναζήσει. Ήταν πολύ όμορφες στιγμές και νιώσαμε ότι πήραμε αυτό που αξίζαμε.
• Όταν γεννήθηκε η κόρη μου, ήμουν τριάντα χρονών. Ήμασταν ενθουσιασμένοι με τη γυναίκα μου. Δύο μήνες μετά πήραμε και το Champions League με τον Ολυμπιακό, οπότε θεωρώ ότι μου έφερε και μεγάλη τύχη. Βεβαίως, ήταν τελείως διαφορετικά από αυτό που φανταζόμουν. Ήμασταν πολύ χαρούμενοι, αλλά δυσκολευτήκαμε και πάρα πολύ γιατί ένα παιδί φέρνει αλλαγές για τις οποίες δεν σε προετοιμάζει κανένας. Ακόμα μαθαίνω, κάθε μέρα προσπαθώ. Το να είμαι γονιός είναι ό,τι πιο δύσκολο έχω κάνει, ταυτόχρονα όμως η κόρη μου είναι ό,τι καλύτερο μού έχει συμβεί.
• Με τη γυναίκα μου θα κλείσουμε δεκαπέντε χρόνια μαζί. Έχουμε ένα ιδιαίτερο δέσιμο. Είναι ο έρωτας της ζωής μου. Δεν περίμενα ότι θα ήθελα να παντρευτώ, δεν είχα τον γάμο σε τόσο μεγάλη εκτίμηση. Απλώς ήμασταν πραγματικά πολύ ερωτευμένοι, νιώθαμε ότι δεν μας έλειπε κάτι άλλο, οπότε αποφασίσαμε να κάνουμε το επόμενο βήμα. Μου έχει σταθεί σε όλα. Τώρα τη θαυμάζω και ως μητέρα. Παρόλο τον φόρτο εργασίας της με τη Μάιρα είναι πάντα ο καλύτερος εαυτός της.
• Δεν μου αρέσει καθόλου που βγάζουμε συνεχώς μια κακία ‒ δεν ξέρω αν υπήρχε ανέκαθεν αυτό. Ψάχνουμε πάντα να βρούμε κάτι κακό σε κάποιον. Κάτι να πούμε, να ζηλέψουμε, να μην παραδεχτούμε την επιτυχία του άλλου. Θέλουμε συνεχώς να μειώνουμε με κάποιον τρόπο τον διπλανό μας, να μη χαρούμε με τη χαρά του, αλλά να την κάνουμε πιο ασήμαντη στα μάτια του κόσμου. Θα ήθελα να υπάρχει μεγαλύτερη καλοσύνη και ευγένεια γύρω μου.
• Έφτασα τριάντα τεσσάρων. Έχω ακόμη δυο χρόνια συμβόλαιο με τον Ολυμπιακό και μένουν και δύο χρόνια μέχρι τους Ολυμπιακούς στο Παρίσι. Η απόφαση που πήρα είναι να συνεχίσω, παρότι, αν με ρωτούσε κάποιος πιο πριν, θα έλεγα ότι θέλω να σταματήσω. Ίσως επειδή πήραμε και το ασημένιο να έχω στο μυαλό μου ότι πρέπει να προσπαθήσω άλλη μια φορά για να πάρουμε και το χρυσό.
• Με αγχώνει πάρα πολύ εδώ και καιρό το πώς θα νιώσω όταν σταματήσω. Ήδη προετοιμάζω τον εαυτό μου και ψυχολογικά και επαγγελματικά. Κάνω κάποιες σκέψεις γιατί τώρα είναι η στιγμή που όχι μόνο πρέπει να σκεφτώ αλλά και να δράσω. Ξέρω ότι είναι αναπόφευκτο και ότι θα με επηρεάσει πάρα πολύ, αλλά προσπαθώ να οργανωθώ όσο περισσότερο γίνεται για να αντεπεξέλθω. Το βλέπουμε αυτό και σε αθλητές του ποδοσφαίρου και του μπάσκετ, η πιο δύσκολη στιγμή είναι αυτή που πρέπει να αφήσει αυτό που για χρόνια ήταν η καθημερινότητά του, η ζωή του και να πει «τέρμα».
• Το καλοκαίρι μου αρέσει πάρα πολύ η θάλασσα. Ακόμη και μια βόλτα στην παραλία με ηρεμεί πάρα πολύ, είτε περπατήσω, είτε πιω τον καφέ μου, είτε κάτσω σε ένα παγκάκι και απλά την κοιτάζω. Αυτό είναι κάτι που μπορεί να με χαλαρώσει και να μου αδειάσει το μυαλό. Μου αρέσει να βγαίνω έξω για φαγητό με φίλους, να πηγαίνω με καλή παρέα για καφέ και σινεμά. Ήρεμα πράγματα.
• Η ζωή ακόμα μου μαθαίνει πράγματα, αλλά σίγουρα ένα μάθημα που έχω πάρει και από αυτήν και από τον αθλητισμό είναι ότι τίποτα, μα τίποτα δεν είναι δεδομένο. Ότι τίποτα δεν πρόκειται να σου χαριστεί και ότι η μεγαλύτερη ικανοποίηση και χαρά έρχεται όταν καταφέρνεις τους στόχους σου, πραγματοποιείς τα όνειρά σου και ταυτόχρονα έχεις επίγνωση του πόσο έχεις δουλέψει γι’ αυτά.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
