Στο Παγκράτι έζησα τα πρώτα τρία χρόνια της ζωής μου και έπειτα μετακομίσαμε στην Ηλιούπολη, όπου έμεινα μέχρι που έφυγα από το πατρικό μου. Ήμουν αρκετά κλειστός χαρακτήρας, με πρόσεχαν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές, ίσως επειδή είχε πεθάνει ο πατέρας μου –τον έχασα στην τρίτη δημοτικού–, οπότε μαζί με τους συμμαθητές μου είχαν φτιάξει κάτι σαν ασπίδα για μένα. Στο λύκειο άρχισα να ασχολούμαι με τους συλλόγους – θέατρο, λογοτεχνία, χορό. Είχα μια έφεση στην κίνηση, αλλά δεν είχα ανακαλύψει ακόμα πόσο μου αρέσει ο χορός. Μου άρεσε να χορεύω στην ντισκοτέκ, την παλιά ντισκοτέκ, αλλά ως εκεί. Αδέλφια δεν είχα, αλλά ζούσαμε στην ίδια πολυκατοικία με τις αδελφές της μητέρας μου, οπότε υπήρχε η αίσθηση της οικογένειας.
• Από το λύκειο, στα μέσα των ‘80s, άρχισα να κάνω παρέα με ανθρώπους εκτός σχολείου, μεγαλύτερους σε ηλικία, να βγαίνω στα μπαρ της Ηλιούπολης ή στην παραλιακή, το θυμάμαι πολύ έντονα αυτό. Θα μπορούσα να πω ότι ανήκα στην πιο «καθωσπρέπει» φυλή, άκουγα Μαντόνα, Μάικλ Τζάκσον, Duran-Duran, A-HA… Τότε ανακάλυψα ότι μου αρέσουν τα μιούζικαλ, είχα φτιάξει και μια σειρά από βιντεοκασέτες όπου έκοβα και έραβα κομμάτια από μιούζικαλ.
Ο κλασικός χορός είναι μια τέχνη πολύ αυστηρή, επώδυνη και πολύ μικρής διάρκειας. Μέχρι τα 35-36, άντε μέχρι τα 40 να αντέξεις. Σκέψου ότι σε εμάς πάνω από το 50% των χορευτών είναι άνω των 40 και βάσει πρόσφατου νόμου θα συνταξιοδοτηθούν στα 67 τους.
• Την πρώτη χρονιά πέρασα στο Μεσολόγγι, στο ΤΕΙ Λογιστικής. Είχα αρχίσει να μην ενδιαφέρομαι για τις σπουδές, ήθελα να κάνω κάτι άλλο, αλλά δεν μπορούσα ακόμα να προσδιορίσω τι. Έμεινα έξι μήνες στο Μεσολόγγι, κι εκεί γνώρισα μια άλλη Ελλάδα, που δεν την ήξερα. Άρχισα να αλλάζω, να γίνομαι πιο κοινωνικός, πέρασα πολύ ωραία, αλλά μετά το πρώτο εξάμηνο γύρισα στην Αθήνα, ξαναέδωσα και μπήκα στο Οικονομικό της Νομικής. Έκατσα δυο χρόνια, και κάπου εκεί εμφανίστηκε ο χορός.
• Πήγα με μια φίλη στον πρώτο διαγωνισμό χορού που έκανε η Ραλλού Μάνου στο θέατρο Κνωσός –εκεί που ανεβάζω τώρα το «Brokeback Mountain» ήταν η πρώτη φορά που ανέβηκα σε θεατρική σκηνή– και παρουσιάσαμε ένα κομμάτι πάνω στην «Αρχόντισσα» του Τσιτσάνη, εκείνη, εγώ κι άλλο ένα αγόρι. Τότε κατάλαβα ότι ο χορός ήταν αυτό που ήθελα να κάνω. Ίδρυσα λοιπόν το χοροθέατρο Οκτάνα, τέλη του ’89, αρχές του ’90, έκανα αίτηση στον δήμο Αθηναίων και πήρα επιδότηση για την πρώτη μου παράσταση, το «Σώμα Θυμήσου». Ήρθαν επαγγελματίες χορευτές να δουν ποιος είναι αυτός που κάνει ξαφνικά παράσταση και μετά τα πράγματα κύλησαν αστραπιαία, άρχισαν να χτίζονται όλα πολύ γρήγορα.
• Στον δεύτερο διαγωνισμό πήρα το δεύτερο βραβείο. Εκεί με είδε και η Ζουζού Νικολούδη και μου πρότεινε να πάω στην Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης. Έδωσα εξετάσεις και πέρασα, λόγω αυτοσχεδιασμού φυσικά, γιατί μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχα καμία τεχνική. Από την Κρατική πήρα καταρχάς γνώσεις για τον χορό, για να ξέρω τι μου αρέσει και τι όχι. Ήμουν σε μεγάλη ηλικία, τελείωσα το ’93 στα 26, οπότε ήμουν ήδη κατασταλαγμένος, είχα διαβάσει και μου ήταν πολύ δύσκολο απλώς να αποδεχτώ οτιδήποτε «γιατί έτσι». Ήδη από τη σχολή είχα ανθρώπους που με στήριζαν και ανθρώπους που ήταν εναντίον μου. Αυτό συνεχίστηκε για μια ζωή, μέχρι σήμερα. Υπήρχε καθηγητής που έλεγε ότι αν πάρω πτυχίο, θα παραιτηθεί, και άλλος που με πήρε από το πρώτο έτος και με πήγε στο Θέατρο Τέχνης να χορογραφήσω. Έτσι χορογράφησα τις «Νεφέλες» του Αριστοφάνη στην Επίδαυρο, σε σκηνοθεσία Γιώργου Λαζάνη. Η διευθύντρια της σχολής, η Ντένυ (σ.σ. Ευθυμίου-Τσεκούρα), είπε «ok, όποιος θέλει ας παραιτηθεί, ο Ρήγος θα πάρει πτυχίο».
• Δεν ξέρω τι είναι αυτό που προκαλεί συνεχώς πόλωση γύρω μου. Είμαι επίμονος. Όταν κάτι δεν γίνεται σωστά, δεν είμαι ευχαριστημένος. Δεν είμαι όμως ποτέ αντιδραστικός, ούτε καυστικός, νομίζω πως δεν έχω προσβάλει ποτέ κανέναν. Ωστόσο, αν κάτι δεν το πιστεύω ή δεν το κατανοώ, δεν μπορώ να το προσπαθήσω. Μου έλεγαν, ας πούμε, στη σχολή ότι θα μπορούσα να γίνω καταπληκτικός χορευτής και ότι έπρεπε να προσπαθήσω κι άλλο. Εγώ δεν το πίστευα, γιατί είχα αργήσει να ξεκινήσω και επίσης πονούσα. Δεν θυμάμαι ούτε μία μέρα, όσο ήμουν στη σχολή, που να κοιμάμαι και να μην πονάω. Το σώμα μου έπρεπε από το πουθενά να αρχίσει να κινείται εντελώς διαφορετικά. Αυτό που με ενδιέφερε ήταν να πάρω όσο περισσότερες γνώσεις γινόταν, για να μπορώ να αντεπεξέλθω σε ό,τι θα προέκυπτε στο μέλλον.
• Μ’ έναν τρόπο με την Οκτάνα συστήσαμε στο κοινό των ’90s κάτι που ανακαλύπταμε παράλληλα κι εμείς. Ίντερνετ δεν υπήρχε, δεν ξέραμε τι γινόταν την ίδια στιγμή στον πλανήτη, τον χορό τον γνωρίζαμε από μια παράσταση που θα ερχόταν στο Ηρώδειο, από ένα ταξίδι μας, από κάτι που θα ακούγαμε ή θα διαβάζαμε ή θα βλέπαμε στην τηλεόραση ή σε βιντεοκασέτα. Η καθυστέρηση ήταν τεράστια. Τα ρεύματα του χορού, αυτά που έκανε η Πίνα Μπάους στη Γερμανία ή αργότερα οι DV8 στο Λονδίνο ή αυτά που γίνονταν στην Αμερική ή στη Γαλλία εμείς δεν τα μαθαίναμε ακριβώς, τα αισθανόμασταν όμως με έναν τρόπο, σαν να κυκλοφορούσε ένα διεθνές DNA χορού. Χτίζαμε πάνω σε ένα εντελώς flat οικόπεδο μια πολυκατοικία, η οποία όμως απέκτησε πολύ γερά θεμέλια. Οι δικές μας παραστάσεις, παρότι πάντα αιχμηρές, είχαν μια αίσθηση αισιοδοξίας, μια πιο τρελή διάθεση, όχι τόσο καταθλιπτική-βορειοευρωπαϊκή. Σταδιακά συνειδητοποίησα πως οτιδήποτε γεννιέται σε μια παράσταση περνά στην επόμενη, ανοίγουν νέα παράθυρα· η έμπνευση και η γνώση δεν στερεύουν, απλώς εξελίσσονται. Το στυλ μου έχει αλλάξει πολλές φορές, αλλά και δραματουργικά το περιεχόμενο των παραστάσεών μου έχει εξελιχθεί. Ένας φίλος μου λέει ότι «όταν εμείς κάναμε woke ατζέντα, οι υπόλοιποι ήταν ακόμα στα δέντρα». Ακόμα βλέπω αυτά που κάναμε με την Οκτάνα αλλά και με το Χοροθέατρο στη Θεσσαλονίκη και αναρωτιέμαι πώς τα κάναμε τότε και πώς τα δεχόταν ο κόσμος.
• Το ’95 πήραμε το κλειστό τότε θέατρο Αποθήκη, μαζί με συναδέλφους, το φτιάξαμε και ανεβάσαμε από μια παράσταση χορού ο καθένας. Πρώτος ξεκίνησα εγώ με το «Δάφνις και Χλόη», που έπαιξε για 30 παραστάσεις, όλες sold-out. Αυτό ως τότε δεν είχε ξανασυμβεί – ήταν και πολύ τολμηρή παράσταση, με full frontal γυμνό και μια πολύ απελευθερωμένη αίσθηση για τους χορευτές, εντελώς βακχική. Μετά ήρθαν οι «Πέντε Εποχές», σε πιο ακαδημαϊκή λογική, και η δεκαετία έκλεισε με την «Τρελή Ευτυχία» που θεωρώ επίσης σταθμό, επειδή εκεί άρχισα να γίνομαι πιο αφαιρετικός, να με ενδιαφέρει περισσότερο η δραματουργία και ο αυτοσχεδιασμός. Πάνω σε αυτή την παράσταση πάτησα για ό,τι έκανα μετά στο ΚΘΒΕ.
• Στη Θεσσαλονίκη βρέθηκα τυχαία, με κάλεσαν να κάνω μια παράσταση στο Χοροθέατρο του ΚΘΒΕ, ανέβασα την «Ωραία Κοιμωμένη» με μεγάλη επιτυχία και γι’ αυτό την επόμενη χρονιά, το 2001, με ξανακάλεσαν για παράσταση –τον «Κυανοπώγωνα» με τον Διονύση Φωτόπουλο– και για να αναλάβω την ομάδα. Έτσι μετακόμισα εκεί μέχρι το 2005. Ήταν μια περίοδος τότε που στην Αθήνα γίνονταν πολλά πράγματα, οπότε εγώ πήρα κάποιους χορευτές από την Οκτάνα και μαζί με τους χορευτές από το Χοροθέατρο δημιουργήσαμε μια οικογένεια. Ήμασταν εκεί, δουλεύαμε εκεί, ένιωσα για πρώτη φορά τι σημαίνει να κάνεις focus σε κάτι. Στην Αθήνα έπρεπε να κάνω πολλά διαφορετικά πράγματα, υπήρχε ένα διαρκές άγχος, δημιουργικό μεν αλλά με διέλυε. Θυμάμαι την Έλενα (σ.σ. Τοπαλίδου) να μου λέει ότι είχε τύχει να φύγει από τον χώρο των προβών με τα σκουπίδια που μαζεύαμε και να φτάσει με αυτά στο σπίτι της στο Χαλάνδρι γιατί ξεχνούσε από την κούραση να τα πετάξει. Ε, στη Θεσσαλονίκη ένιωσα πιο ασφαλής. Κάναμε συμπαραγωγές, καλούσα κόσμο, ταξιδεύαμε. Η «Μνήμη των Κύκνων» και ο «Ταξιδιώτης του Χειμώνα» είναι δυο παραστάσεις που σηματοδότησαν ένα πολύ μεγάλο άνοιγμα για την πόλη και έφεραν μεγάλη ανατροπή στη δραματουργία του χορού. Γενικά ταξιδέψαμε πολύ, Βραζιλία, Κολομβία, Σιγκαπούρη, Αίγυπτο, Λιόν, Βερολίνο, παντού.
• Μόλις έφυγα, διαλύθηκαν. Κατάφεραν και κλείσανε το Χοροθέατρο – το προσπαθούσαν από πριν. Έκτοτε η πόλη έμεινε χωρίς μια πολύ σημαντική πηγή για να δεις κάτι διαφορετικό. Είναι αδιανόητο ότι δεν υπάρχει πια, ότι δεν μπορούν οι χορευτές της πόλης να βρουν δουλειά, να δουν παραστάσεις. Μπορούν μόνο να έρθουν στην Αθήνα ή να πάνε στο εξωτερικό. Και στην Αθήνα πού να πάνε; Στην Ελλάδα για να δουλέψεις ως χορευτής πρέπει παράλληλα να διδάσκεις, να δουλεύεις νύχτα – είναι ελάχιστες, για να μην πω καμία, οι ομάδες που μπορούν να συντηρήσουν χορευτές όλο τον χρόνο. Πρακτικά μόνο το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Μιλάμε για μια τέχνη πολύ αδικημένη στην Ελλάδα. Τώρα που επέστρεψα στη Θεσσαλονίκη, μετά από 18 χρόνια, για να κάνω το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» στο ΚΘΒΕ, έρχονταν οι τεχνικοί, όσοι είναι ακόμα εκεί, με αγκάλιαζαν και μου έλεγαν «πο πο, τι ζήσαμε τότε».
• Την Έλενα (σ.σ. Τοπαλίδου) την είδα για πρώτη φορά στην ΚΣΟΤ, ήταν ένα έτος μικρότερη από μένα. Ήταν σχέση «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» από την αρχή, εκείνη στις σκάλες, εγώ χαμηλά, την κοίταξα και αυτό ήταν. Ταυτιστήκαμε, έγινε η μούσα μου. Έχουμε περάσει από 40 κύματα μέσα σε αυτά τα χρόνια, με την Οκτάνα και το Χοροθέατρο. Είναι πολλά τα έργα που έχουν φτιαχτεί για εκείνη. Ακόμα αναπολώ τον τρόπο με τον οποίο δουλεύαμε. Ο κάθε δημιουργός στη ζωή του δεν θα συναντήσει πολλούς καλλιτέχνες με τους οποίους θα αναπτύξει τέτοια ταύτιση. Έχω συναντήσει κι άλλους, θαυμάζω πολλούς χορευτές μέχρι σήμερα, αλλά η Έλενα ήταν πρώτη στην οποία είδα αυτό που λέμε προσωπικότητα στον χορό.
• Το 2005 έγινε μια μετατόπιση. Ανέλαβα την πρώτη μου δουλειά στο θέατρο ως σκηνοθέτης, ανέβασα τη «Φρουτοπία» του Τριβιζά και μου πρότειναν επίσης να αναλάβω την Πέγκυ Ζήνα. Στην αρχή πραγματικά δεν ήξερα αν μπορώ και αν θέλω. Ήρθαν να με βρουν στη Θεσσαλονίκη, το συζήτησα με πολύ κόσμο, μου έλεγαν όλοι ότι μπορώ να το κάνω, ότι η Πέγκυ είναι καλή τραγουδίστρια και ότι θα ταιριάζαμε. Έτσι σκηνοθέτησα τα live της στη Θεσσαλονίκη, έκανα τα βιντεοκλίπ της και όλη την επιμέλεια του δίσκου «Νόημα». Είπα εξαρχής ότι αν είναι να το κάνω, θα το προσεγγίσω συνολικά. Ήταν η περίοδος που στο ΚΘΒΕ τα πράγματα είχαν αρχίσει να σκουραίνουν. Μετά έκανα την τελευταία μου παράσταση εκεί, τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους», που σήκωσαν όλο το θέατρο όρθιο. Έτσι έφυγα από τη Θεσσαλονίκη, πραγματικά στενοχωρημένος αλλά ταυτόχρονα και χαρούμενος.
• Όταν επέστρεψα στην Αθήνα, ένιωθα ότι ο κόσμος έχει αδειάσει. Έκατσα έξι μήνες στο σπίτι, βλέποντας «Lost» και «Desperate Housewives». Μου είχε στοιχίσει πολύ ο τρόπος που τελείωσε η Θεσσαλονίκη και κυρίως το πώς μπορούσε κάποιος να διαλύσει κάτι που έχει ιστορία. Εκείνη την περίοδο ο Στέφανος Λαζαρίδης, ο τότε διευθυντής της Λυρικής, μου ζήτησε να κάνω κάτι για το Μπαλέτο. Συμμετείχα σε δύο παραγωγές που ανέβασε τότε η Αν Σίμουλ, μια σπουδαία Αγγλίδα χορογράφος και χορεύτρια που ήταν τότε διευθύντρια του Μπαλέτου, τις «Συλφίδες» και το «A Little Piece of America». Ταυτόχρονα ο Γιάννης Χουβαρδάς μου ζήτησε να κάνω κάτι για το Εθνικό. Έτσι ανέβασα την «Bossa Nova», μια παράσταση όπου ηθοποιοί και χορευτές ήταν ένα. Ακόμα και σήμερα όποιος την έχει δει μου λέει «αχ, να ξαναβλέπαμε την “Bossa Nova”». Τότε κατάλαβα ότι αυτή η μεικτή τεχνική στο θέατρο είναι ο καινούργιος τρόπος να εκφραστώ. Ακολούθησε ο «Τιτανικός», μια ρέιβ τραγωδία που μάλλον ήταν πιο μπροστά από την εποχή της. Ήταν 45 άτομα πάνω, όλο το έτος της σχολής του Εθνικού συν είκοσι ηθοποιοί και χορευτές. Έφερα την κουλτούρα των κλαμπ σε εκείνη την παράσταση, την ηλεκτρονική μουσική και την αισθητική της. Μετά ήρθαν τα «Κόκκινα Φανάρια», το «Καμπαρέ», το «Rocky Horror Show».
• Δουλεύω σε παράλληλους δρόμους από τότε και είμαι πιο ουσιαστικός και στους δύο με διαφορετικό τρόπο. Οι δουλειές μου στο θέατρο και στον χορό είναι πιο εστιασμένες, ενώ ταυτόχρονα εκτονώνομαι και δημιουργώ κάτι που έχει να κάνει με τη χαρά, τη διασκέδαση και την εξωστρέφεια. Το απολλώνειο που θέλω στη μία εκδοχή και το διονυσιακό στην άλλη εκπροσωπούνται σε διαφορετικούς χώρους και δεν αναμειγνύονται. Θεωρώ πως όλα τα κλιπ που κάναμε με την Πέγκυ και με όλους τους τραγουδιστές στη συνέχεια πέρναγαν κάτι. Πλέον η εποχή έχει πάει αλλού, εγώ μπορεί να κάνω κάποια βίντεο ακόμα, αλλά για μένα είναι περισσότερο πορτρέτα παρά βιντεοκλίπ. Τότε έκανα τρέλες, ακριβές παραγωγές, τώρα προτιμώ, όταν κάνω κάτι τέτοιο, να είναι μόνο ο τραγουδιστής που τραγουδάει, σαν installation.
Πέγκυ Ζήνα - Τρέξε
• Η θέση στη Λυρική δεν ήταν ποτέ στο μυαλό μου, κυρίως λόγω της δύσκολης κατάληξης της θητείας μου στο ΚΘΒΕ. Με τον Γιώργο Κουμεντάκη γνωριζόμουν πολλά χρόνια – νομίζω πως ήταν ο πρώτος που σηκώθηκε όρθιος στην «Τρελή Ευτυχία» και χειροκροτούσε. Μου ζήτησε αρχικά κάτι για την Εναλλακτική και έκανα τον «Ερωτόκριτο». Μετά μου ζήτησε να αναλάβω το Μπαλέτο. Θυμάμαι πως ακόμα και την πρώτη μέρα, που πήγαινα με τη μηχανή στο Κέντρο Πολιτισμού, σκεφτόμουν «μήπως δεν πρέπει; Αν δεν πρέπει, θα πέσω με τη μηχανή». Τελικά δεν έπεσα. Αν δεν ήταν ο Γιώργος, δεν θα ερχόμουν στη Λυρική. Είναι ένας άνθρωπος που ξέρει ποιον επιλέγει και γνωρίζει τον χαρακτήρα μου. Είπαμε ότι θέλουμε να φτιάξουμε ένα σύγχρονο νεοκλασικό μπαλέτο και οι παραστάσεις να φτάσουν σε ένα υψηλό επίπεδο, με δεδομένους τους περιορισμούς που έχουμε.
Τώρα που ανεβάζουμε τον «Δον Κιχώτη» με τα σκηνικά του Σουγλίδη, τα κοστούμια της Κατράντζου και τρεις διαφορετικές διανομές με πρώτους χορευτές που να μπορούν να αντεπεξέλθουν σε αυτό το πολύ δύσκολο έργο, καθημερινά σκέφτομαι πως αν τραυματιστεί κάποιος, θα κινδυνέψει η παράσταση. Το Μπαλέτο της Λυρικής δεν έχει στην πραγματικότητα τη δυνατότητα να ανεβάσει κλασικά έργα, γι’ αυτό κι εγώ στην αρχή δημιούργησα υβριδικά έργα, με πιο νεοκλασικές χορογραφίες και κάποια κλασικά μέρη. Κάποια στιγμή όμως το κοινό θέλει να δει ένα κλασικό έργο όπως είναι. Ο άλλος στόχος ήταν η εξωστρέφεια, να ανοίξουμε για πρώτη φορά το Μπαλέτο της Λυρικής σε Έλληνες χορογράφους –από τότε που ήρθα εγώ έχουν περάσει τουλάχιστον τριάντα– αλλά και στους pioneers του παγκόσμιου χορού, σε ανθρώπους που δημιουργούν στο τώρα, στο Παρίσι, στην Αυστραλία, στο Λονδίνο, στο Βερολίνο. Είμαι περήφανος που τα καταφέραμε όλα αυτά. Δεν ξέρω για πόσο ακόμα θέλω να μείνω, είναι επώδυνη διαδικασία να νιώθεις κάποιες στιγμές ότι απειλείσαι, αλλά από την άλλη η δύναμη και η αντοχή μου αισθάνομαι ότι είναι μεγαλύτερη από αυτά.
• Οι χορευτές, όπως και οι ηθοποιοί και οι τραγουδιστές, είναι καλλιτέχνες αλλά κυρίως είναι άνθρωποι. Αν είναι ανοιχτοί να δεχτούν κάτι από μένα, πρέπει να είμαι κι εγώ ανοιχτός να τους το δώσω. Αν εισπράττω θετική ενέργεια και ανάγκη από κάποιον να δουλέψει μαζί μου, το ανταποδίδω επί χίλια. Έτσι λειτουργώ. Κάποιοι, ναι, είδαν αρνητικά στην αρχή την ενασχόλησή μου με τους ποπ καλλιτέχνες. Δεν με φόβισε αυτό γιατί τότε ήταν συνειδητό, είχα αποδείξει ως δημιουργός ποιος είμαι και ήθελα να το κάνω. Επίσης νομίζω ότι με έναν τρόπο συντέλεσα στο να αντιληφθούμε ότι η ποπ κουλτούρα είναι δομικό στοιχείο της καθημερινής μας ζωής. Η λαϊκή μουσική και τα νυχτερινά μαγαζιά ήταν πάντα η ποπ κουλτούρα της Ελλάδας. Θα ακυρώσεις όλους αυτούς τους λαϊκούς καλλιτέχνες που δούλεψαν στη νύχτα, σε αυτή την πλευρά της Ελλάδας που είναι πολύ ουσιαστική και βασικό χαρακτηριστικό της; Έχω μάθει ότι, τελικά, αυτός ο κόσμος, της νύχτας μπορεί να είναι λιγότερο επικίνδυνος από τον άλλο, της μέρας. Δεν έχω αισθανθεί απειλή δουλεύοντας με τόσο διαφορετικούς ανθρώπους τη νύχτα. Έχω αισθανθεί όμως να απειλούμαι τη μέρα, όπως τότε στο ΚΘΒΕ, ακόμα και τώρα στη Λυρική. Έχω δεχθεί και εκβιασμούς. Προσπαθώ να τα κρατάω μακριά όλα αυτά, να μην αλλάξω ο ίδιος. Κάποιοι χορευτές ή χορεύτριες, όταν διαφωνούν με κάτι, αντί να θέσουν εαυτόν εκτός, θέλουν να τεθεί εκτός ο διευθυντής Μπαλέτου. Είναι μια «παράδοση» αυτή στη Λυρική. Έχει συμβεί και σε προηγούμενους διευθυντές.
Ο κλασικός χορός είναι μια τέχνη πολύ αυστηρή, επώδυνη και πολύ μικρής διάρκειας. Μέχρι τα 35-36, άντε μέχρι τα 40 να αντέξεις. Σκέψου ότι σε εμάς πάνω από το 50% των χορευτών είναι άνω των 40 και βάσει πρόσφατου νόμου θα συνταξιοδοτηθούν στα 67 τους. Αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα συνολικά για το μπαλέτο μας, το οποίο προσπαθούμε με κάθε τρόπο να το λύσουμε, σε συνεργασία με την ελληνική πολιτεία. Ταυτόχρονα όμως αυτό σημαίνει ότι τέσσερις γενιές νέων χορευτών δεν θα βρουν δουλειά στην Εθνική Λυρική Σκηνή, ενώ την ίδια στιγμή κάποιοι που βρίσκονται ήδη στην ομάδα μας μπορεί να χάνουν τα όρια της πραγματικότητας. Το Εγώ μεγεθύνεται τόσο που νομίζεις ότι ο κόσμος περιστρέφεται γύρω από εσένα. Αυτό είναι μια τεράστια παγίδα για όποιον πέσει μέσα –εννοείται ότι και για μένα ισχύει αυτό– και είναι κάτι που δεν συμβαίνει στον σύγχρονο χορό, γιατί δεν υπάρχουν επίπεδα, πρώτοι χορευτές, σολίστ, όπως στον κλασικό, όπου ο καθένας θέλει να φτάσει στην κορυφή. Αυτή η λογική δημιουργεί παθογένειες, γι’ αυτό οι κλασικοί χορευτές είναι πιο ανταγωνιστικοί, όπως στον πρωταθλητισμό. Αν δεν καταφέρουν κάτι τη δεδομένη στιγμή και σε συγκεκριμένο χρονικό περιθώριο, η ευκαιρία έφυγε. Τότε μπορεί να κατηγορήσουν όλους τους άλλους εκτός από τον εαυτό τους.
• Ήθελα χρόνια να ανεβάσω ένα queer έργο που να μην είναι όμως παρωχημένο. Το «Brokeback Mountain» μιλά για το βουνό που πρέπει να ζήσει ο καθένας μας. Αυτοί οι δύο άνθρωποι στο βουνό είναι ευτυχισμένοι και όταν κατεβαίνουν από εκεί είναι δυστυχείς, δεν μπορούν να ζήσουν αυτό που επιτάσσει η φύση τους. Όσο κι αν η κυβέρνηση έχει καταφέρει να θεσπίσει νόμους πιο προοδευτικούς από την κοινωνία, η κοινωνία αντιδρά, όχι μόνο για τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα – αισθάνομαι ότι βρισκόμαστε στο σημείο που ούτε καν η γυναίκα δεν είναι ίση ακόμα με τον άντρα. Οι άνθρωποι πάντα θα αγαπούν να μισούν, επειδή έχουν ανάγκη να εκτονώνονται, και η θετική εκτόνωση δεν λειτουργεί σε όλους. Έψαχνα λοιπόν ένα έργο για να μιλήσω γι’ αυτά τα θέματα.
Όταν είδα ότι το «Brokeback Mountain» έγινε θεατρικό στο West End, χωρίς καν να το δω και να ξέρω αν είναι ωραίο, μίλησα με τον Μίλτο (σ.σ. Σωτηριάδη) και τον παρακάλεσα να το πάρει. Βρήκα τους δύο ηθοποιούς, τον Δημήτρη (σ.σ. Καπουράνη) και τον Μιχαήλ (σ.σ. Ταμπακάκη), έπρεπε να θέλουν να το κάνουν πολύ –νομίζω ότι ακόμα και για ακτιβιστικούς λόγους ήθελαν να πουν αυτή την ιστορία– και ξεκινήσαμε ένα μεγάλο ταξίδι. Πέρσι τον Μάιο αρχίσαμε πρόβες· ήθελα να έχουν χρόνο να βρουν την οικειότητα μεταξύ τους. Πήγαν στο Γουαϊόμινγκ οι δυο τους τον Αύγουστο, έκαναν road trip, πήγαν σε ροντέο, έμειναν σε σπίτια της περιοχής, ανέβηκαν στο βουνό. Δέθηκαν, βρήκαν τη χημεία τους, μετά έπρεπε να ξαναβρούμε την απόσταση, δοθήκαμε όλοι πολύ σε αυτό.
Είναι εντελώς αμερικανικό το έργο, αλλά ανήκουμε στην κουλτούρα της Δύσης, που την έχει καθορίσει εντελώς η Αμερική. Ό,τι ζούμε, ό,τι μας εκφράζει είναι από την Αμερική. Είναι ένα έργο ανοιχτού τοπίου σε έναν κλειστό χώρο κι έτσι καταλήξαμε στην αίσθηση του view master για όλα τα τοπία που βλέπετε στην προβολή των βίντεο. Το έργο ήταν γραμμένο από την πλευρά του Ένις όταν είναι πια μεγάλος. Γνωρίζοντας τι σημαίνει ντουλάπα, κυριολεκτικά και μεταφορικά, έκοψα αυτό το κομμάτι και το έβαλα να ξεκινάει τη στιγμή που ο Ένις μπαίνει στο παιδικό δωμάτιο του Τζακ.
Όταν το είδε, ο συγγραφέας (σ.σ. Άσλεϊ Ρόμπινσον) μου είπε ότι είναι η καλύτερη παράσταση που έχει ανέβει και μετέφερε στην Άνι Πρου ότι πρέπει να έρθει κι εκείνη οπωσδήποτε. Το ότι αυτό το έργο παίζεται σε κεντρικό θέατρο της Αθήνας, ότι βρίσκει το κοινό του, ένα μεγάλο κοινό που το βλέπει ως mainstream παραγωγή, είναι για μένα πολύ σημαντικό. Πάντα αυτό πίστευα, από τότε που συμμετείχα στα πρώτα Pride φέρνοντας μεγάλα ονόματα για να τα υποστηρίξουν.
• Η περίοδος που διανύουμε είναι πιο δύσκολη από ό,τι πριν από δέκα χρόνια. Η Ευρώπη και μέρος της Αμερικής μπορεί να έχουν κατακτήσει πολλά, όμως ο υπόλοιπος πλανήτης δυσκολεύεται να τα κατανοήσει, υπάρχει στροφή προς τον συντηρητισμό και η woke ατζέντα αμφισβητείται παγκοσμίως. Δεν θα είναι εύκολα τα επόμενα χρόνια. Βέβαια, το να είναι τα πράγματα δύσκολα, μπορεί να λειτουργεί δημιουργικά. Η δημιουργία είναι μια αντίδραση. Δεν το εύχομαι – μακάρι να μην υπήρχε τίποτα για να αντιδράσω, αλλά μέσα από την τέχνη κάνεις πολιτική και εμένα πάντα μου άρεσε να τοποθετούμαι μέσα από τα έργα μου σε όσα συμβαίνουν.
• Σκέφτηκα ότι θα ήθελα να κάνω μια παράσταση-ρετροσπεκτίβα με υλικά από προηγούμενα έργα μου που εξελίσσονται σε κάτι άλλο. Ειρωνικά την ονόμασα «Χρυσή Εποχή», μπορεί να είναι η δική μου χρυσή εποχή, αλλά ταυτόχρονα και ένα πάρτι για τη χρυσή εποχή που έρχεται, όπου καλώ τον κόσμο στα εγκαίνια για να δούμε πού θα μας πάει.
• Λάθος σημαίνει ότι έχεις κάνει κακό σε κάποιον, λάθος είναι να μην είσαι εντάξει με τους ανθρώπους. Το να κάνω μια κακή παράσταση δεν είναι λάθος. Το να έχω επιλέξει να δουλέψω με κάποιον και να μη μας βγει δεν είναι λάθος.
• Είμαι σε σχέση εδώ και πολλά χρόνια και αυτό μου αρέσει, μου δημιουργεί ασφάλεια. Ενώ έχω αρκετούς haters, αυτοί που με αγαπάνε με αγαπάνε τόσο πολύ που είναι σαν να δημιουργούν προστατευτικό πλέγμα. Σίγουρα μπορεί να υπάρξουν ρωγμές σε αυτό, αλλά νιώθω ότι αυτοί που με καταλαβαίνουν είναι πολύ περισσότεροι.
• Η ζωή στην Αθήνα είναι υπέροχη. Η πόλη έχει τεράστια θέματα, γι’ αυτό είναι μαγική, όμως έχουμε τέλειο κλίμα, πολύ όμορφο κόσμο, ζωή τη μέρα, ζωή τη νύχτα, και όλοι θέλουν να έρθουν εδώ. Πρακτικά δεν ζω στην Ακαδημία Πλάτωνος, απλώς μένω εκεί, αλλά μου αρέσει η ανθρωπογεωγραφία της περιοχής και δεν θα την άλλαζα – ίσως μόνο για ένα σπίτι με θέα τη θάλασσα.
- «Brokeback Mountain» σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου στο Θέατρο Κνωσός (Τετ., Κυρ. 20:00, Πέμ., Παρ. 21:00, Σάβ. 18:30 & 21:15)
- «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» σε σκηνοθεσία-χορογραφία Κωνσταντίνου Ρήγου στο ΚΘΒΕ - Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών (Πρεμιέρα: Ιανουάριος 2025)
- «Η χρυσή εποχή», μπαλέτο του Κωνσταντίνου Ρήγου στην Εθνική Λυρική Σκηνή (Πρεμιέρα: Μάιος 2025)
To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
