Όλος ο κόσμος πιστεύει ότι γεννήθηκα στην Καβάλα, αλλά η αλήθεια είναι ότι γεννήθηκα στο Καμερούν, όταν ο πατέρας μου ήταν εκεί και δούλευε ως πολιτικός μηχανικός. Ήρθα πολύ νωρίς στην Αθήνα. Έμενα στο Γαλάτσι, με την οικογένεια του πατέρα μου, τα ξαδέρφια μου, τους θείους μου. Λόγω της δουλειάς του μετακομίσαμε σε διάφορες περιοχές. Πήγαμε στην Ξάνθη, μείναμε για ένα μικρό διάστημα στην Κομοτηνή, στην Αλεξανδρούπολη. Η Καβάλα είναι το μέρος όπου έμεινα τα περισσότερα χρόνια και έκανα πολύ ωραίες φιλίες. Εκεί ήμουν από τη Δ’ Δημοτικού μέχρι το λύκειο.
• Ως πιτσιρικάς δεν είχα καμία απολύτως σχέση με το μπάσκετ, δεν είχα σκεφτεί να ασχοληθώ με αυτό. Η πρώτη μου επαφή ήταν στην Ξάνθη, όταν ήμουν στη Β’ Δημοτικού, που είχα πάει σε μια ακαδημία. Όταν έφυγα από την Ξάνθη, δεν ασχολήθηκα ξανά. Στην Καβάλα με βρήκαν τυχαία. Είχα πάει στον Αστέρα Καβάλας, αλλά δεν είχα δείξει μεγάλο ενδιαφέρον. Προσπάθησα να φύγω αποκεί και κατέληξα να παίζω κάποια στιγμή στον Ηρακλή. Ήταν μια ασχολία όπως οι ξένες γλώσσες, κάτι για να απασχολούμαι μέσα στην ημέρα.
• Το ένα έφερε το άλλο. Οι προπονητές μου παρατήρησαν ότι καταλάβαινα κάποια πράγματα πολύ γρήγορα. Μήνα με τον μήνα ψήλωνα και δυνάμωνα όλο και περισσότερο. Στα δεκατέσσερα με κάλεσαν στα κλιμάκια της Εθνικής Ομάδας και τότε ξεκίνησε η συζήτηση για τη μεταγραφή. Εκείνη την περίοδο ήμουν τυχερός που είχα μάνατζερ τον Παναγιώτη Καπάζογλου, ο οποίος με βοήθησε και με συμβούλεψε σαν φίλος και πατέρας, κάτι το οποίο συνεχίζει μέχρι σήμερα.
Δυστυχώς, τώρα η Εθνική δεν έχει μεγάλους ηγέτες, όπως πριν. Κάποτε είχε τον Φραγκίσκο, τον Θοδωρή, τον Δημήτρη, τον Βασίλη. Τώρα δεν είναι το ίδιο. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει βγάλει μεγαθήρια. Άμα ψάξεις το Τop 10 της Εuroleague, δεν παίζει να μη δεις ελληνικό όνομα κάπου. Πιστεύω ότι δεν έχουμε τη γνώση και τον τρόπο να χειριζόμαστε αθλητές.
• Έπειτα πήρα τη μεταγραφή στον Ηρακλή. Εκεί είχα την ευλογία και την ευχαρίστηση να συνεργαστώ με πάρα πολύ μεγάλους παίκτες, τον Νίκο Χατζηβρέττα, τον Δημήτρη Διαμαντίδη, τον Λάζαρο Παπαδόπουλο και πολλούς ακόμα, άτομα για τα οποία μέχρι και τώρα έχω μόνο απόλυτο σεβασμό. Με αγκάλιασαν, με βοήθησαν. Εκεί έμεινα τρία χρόνια.
• Πολλά παιδιά τώρα λένε «θα παίξω μπάσκετ» και ίσως το θεωρούν πιο εύκολο. Τότε δεν μπορούσες να πεις ότι, ξαφνικά, στα 15, θα παίξεις στην Α1. Είχες φωτογραφίες του Χατζηβρέττα και του Φραγκίσκου Αλβέρτη, τους έβλεπες και τους θαύμαζες. Δεν μπορούσα να σκεφτώ ότι στα δεκαέξι θα έπαιζα εναντίον της ΑΕΚ, ότι θα έβλεπα τον Ντικούδη, τον Χατζή, τον Κακιούζη, και ότι θα έπρεπε να παίξω άμυνα εκεί όπου μέχρι πριν από δύο χρόνια απλώς χειροκροτούσα. Δεν περίμενες ότι στα δεκαπέντε θα ακούς μπινελίκια επειδή έφαγες τρία καλάθια από τον Ράτζα, όταν έπαιζες εναντίον του Ολυμπιακού.
• Η πίεση ήταν μεγάλη γιατί δεν είχα την ευκαιρία να συναναστραφώ με παιδιά της ηλικίας μου, με άτομα που σκέφτονταν όπως εγώ σε κάποια πράγματα. Και να ήθελα να το κάνω, μετά από κάποια παιχνίδια και την προσοχή που άρχισα να τραβάω, τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Δεν μου μιλούσαν με το ίδιο ύφος. Βρισκόμουν σε μια παρέα όπου υπήρχαν γίγαντες, άνθρωποι που έχουν γράψει ιστορία στο ελληνικό μπάσκετ και έπρεπε να μπορώ να τους συναναστρέφομαι. Γι’ αυτό και οι φιλίες που έχω κάνει είναι σημαντικές για μένα. Υπάρχουν άτομα με τα οποία μπορεί να έχω να μιλήσω καιρό, που ξαφνικά θα τα πάρω τηλέφωνο και θα είναι λες και μιλούσαμε χθες. Είναι δύσκολο.
• Καταρχάς, όλοι οι έφηβοι είναι δύσκολοι. Τρέμω τη στιγμή που και τα δικά μου παιδιά θα μπουν στην εφηβεία. Θέλεις να κάνεις άλλα, διαφορετικά πράγματα. Πολλές φορές ήθελα σαν τρελός να πάω με τους φίλους μου τις πενταήμερες που οργανώνονταν στο λύκειο, να βγω μαζί τους, αλλά πάντα είχα προπόνηση. Το πρόγραμμά μου ήταν ξύπνημα, σχολείο και μετά κατευθείαν στο γήπεδο, αν είχαμε προπόνηση, δεν πήγαινα καν σπίτι. Έκανα την προπόνηση με το αντρικό, μετά με το παιδικό και στο τέλος με το εφηβικό. Αυτή ήταν η μέρα μου.
• Πολύς κόσμος λέει ότι, αν έχεις ταλέντο, αυτές είναι οι θυσίες που πρέπει να κάνεις. Ταλέντο; Τι σημαίνει ταλέντο; Δεν υπάρχει κάποιος που θεωρείται ταλαντούχος και δεν έχει δουλέψει σκληρά για να μάθει. Χωρίς τη δουλειά, το ταλέντο δεν είναι τίποτε απολύτως.
• Ένας προπονητής που είχα και με βοήθησε πάρα πολύ, ο Παναγιώτης Γιαννάκης, μας είχε πει, όταν ήμασταν στο Παγκόσμιο των Εφήβων, στη Θεσσαλονίκη, λίγο πριν παίξουμε τα προημιτελικά, πως το ταλέντο θα μας φτάσει μέχρι ένα σημείο. Όλοι έχουν ταλέντο σε κάτι. Αυτό σού δίνει ένα βήμα μισό μέτρο από τη γραμμή εκκίνησης, για να φτάσεις όμως στο τέλος, πρέπει να δουλέψεις πολύ.
• Αυτό που με ενοχλεί περισσότερο είναι αυτό που συνήθως λέει ο κόσμος: «Χαράμισε το ταλέντο του, θα μπορούσε να είναι ο καλύτερος, ένας από τους καλύτερους παίκτες, από τους καλύτερους ψηλούς της Ευρώπης, θα μπορούσε να κάνει τρελή καριέρα στο NBA». Στο NBA, ζήτημα να είμαι τριάρι. Είμαι 2,06. Δεν είμαι ψηλός. Τις ικανότητες για να περάσω εκεί δεν τις είχα, και έχω παίξει με τους καλύτερους. Εναντίον του Σακίλ Ο’Νιλ και του Λεμπρόν, εναντίον του Τιμ Ντάνκαν σε μια κατάσταση πιο χαλαρή, που δεν ήταν για πρωτάθλημα. Παρότι εγώ μπορεί να φαίνομαι μεγαλύτερο θηρίο από αυτόν, ο Ντάνκαν είναι ένα άτομο μπροστά στο οποίο, όσο και να προσπαθούσα για το καλύτερο, ουσιαστικά ήμουν σαν πεντάχρονο σε θέματα τακτικής και κατανόησης του παιχνιδιού.
Άρα, ο κόσμος που δεν ξέρει και δεν καταλαβαίνει είναι καλύτερο να μην έχει άποψη, όταν δεν γνωρίζει για τι πράγμα μιλάει. Όλοι προσπαθούν να κάνουν το καλύτερο. Κανένας δεν λέει «εγώ δεν θέλω να πάω εκεί, θέλω να είμαι εδώ που είμαι και να χαλαρώνω, να καυλαντίζω». Εγώ το άθλημα το αγαπάω. Έχω ρίξει δουλειά για να το κατανοήσω, να το μάθω καλύτερα, να βελτιώσω την τεχνική μου. Είμαι χαρούμενος για την καριέρα που έχω κάνει. Δεν αρνούμαι ότι κάλλιστα θα μπορούσα να έχω κάνει περισσότερα, αλλά, όταν μιλάμε για ταλέντο, μιλάμε και για το πώς διαχειρίζεσαι την πίεση που υπάρχει γύρω από το άθλημα, τη δόξα, τα φώτα, τον κόσμο. Χρειάζεται ταλέντο για να αντέξεις την πνευματική πίεση που σου ασκείται. Αν δεν το κάνεις, δεν μπορείς να παίξεις. Είχα φίλους τρομερά ταλαντούχους, που σταμάτησαν γι’ αυτόν τον λόγο. Είπαν: «Εγώ δεν το αντέχω αυτό το πράγμα».
• Ο κόσμος δεν έχει ιδέα τι θέλει. Μπορεί να φαίνεται άσχημο αυτό που λέω και να μην το ’χει πει κανένας, αλλά ο κόσμος δεν ξέρει τι θέλει. Και το θέμα είναι ότι οι πράξεις των λίγων αντανακλούν άσχημα στους πολλούς. Όταν ο Σπανούλης πήγε στον Ολυμπιακό, στο πρώτο παιχνίδι Εθνικής Ομάδας στο ΟΑΚΑ ήταν είκοσι άτομα και τον έβριζαν. Τι σχέση έχει η Εθνική Ομάδα με όλα τα υπόλοιπα; Ποιος τους έδωσε το δικαίωμα να έρθουν και να μιλήσουν έτσι; Και μάλιστα σε ποιον, στον Βασίλη τον Σπανούλη! Σε ποιο από τα τρία μεγαθήρια που είναι κορυφαία σε πάσες, ασίστ, κλεψίματα και τώρα στους πόντους ‒τον Παπαλουκά, τον Σπανούλη και τον Διαμαντίδη‒ δεν έχουν φερθεί άσχημα; Είτε έπαιζαν σε εθνικές ομάδες είτε οπουδήποτε αλλού. Καθόμαστε και συζητάμε μετά για μπάσκετ.
• Το καλύτερο πράγμα που έχω διαβάσει είναι ότι ένας άνθρωπος που είναι έξυπνος, με τη δουλειά και την προσπάθεια, μπορεί να φτάσει μέχρι τα άστρα. Η μάζα φέρεται ηλιθιωδώς. Ένας άνθρωπος θα σε δει στον δρόμο και θα σου πει «σ’ ευχαριστώ πολύ για ό,τι έχεις κάνει, για την Εθνική, για την προσπάθειά σου, κρίμα που πήγες στον Παναθηναϊκό, είμαι Ολυμπιακός, αλλά σε ευχαριστώ πολύ», και θα φύγει. Οι περισσότεροι, όμως, δεν θα σου συμπεριφερθούν έτσι.
• Φέτος, δυστυχώς, είναι μια μαύρη σελίδα και χρονιά για τον αθλητισμό με αυτά που ακούγονται. Υπάρχουν ιστορίες, αλλά πάντα θες να πιστεύεις ότι είναι ψέματα, ότι δεν συμβαίνουν ούτε στο δικό σου άθλημα ούτε στον αθλητισμό γενικά. Ότι δεν γίνεται κόσμος που είναι υπεύθυνος για παιδιά να τα προδώσει έτσι. Όχι μόνο τα παιδιά αλλά και τους αθλητές, που στην ουσία δίνουν το σώμα και τη ζωή τους σε έναν προπονητή για να τους βοηθήσει κι αυτός τους το ανταποδίδει έτσι.
Το χειρότερο πράγμα που έχω ακούσει είναι «γιατί τώρα;». Ορισμένοι δεν καταλαβαίνουν ότι η αλήθεια δεν εξαρτάται από το πόσο χρόνο θα πάρει για να την πιστέψει ο κόσμος, αλλά δυστυχώς αυτό συμβαίνει. Αλλά γι’ αυτό υπάρχει το δικαστήριο, για να βρεθεί η αλήθεια. Είμαι συγκλονισμένος. Το θάρρος που χρειάζεται για να κρατήσεις κάτι τέτοιο μέσα σου τόσο καιρό και να βγεις να το πεις κάποια στιγμή είναι τεράστιο.
Το χειρότερο για μένα είναι ότι έχω μια κόρη ‒ βέβαια, αυτό δεν αφορά μόνο τα κορίτσια αλλά και τα αγόρια. Θες να πιστεύεις ότι στα δικά σου παιδιά δεν θα συμβεί, όμως, δυστυχώς, ποτέ δεν ξέρεις. Τον τελευταίο καιρό έχουν γίνει πολλά πράγματα και αντί να δοθεί στήριξη, διατυπώνονται κατηγορίες, υπάρχει κόσμος που βγαίνει κατευθείαν να καταδικάσει, να χλευάσει. Δεν μπορεί να περιμένεις ότι αυτός που θα χλευάσεις, ή θα αγνοήσεις, ή δεν θα πιστέψεις, ασκώντας πίεση στην πνευματική και ψυχική του υγεία, θα είναι εντάξει με ένα απλό «συγγνώμη, δεν ήξερα». Το χειρότερο, ακόμα και για μένα, είναι ότι κάθομαι εδώ και δίνω τις απαντήσεις λες και ξέρω τι πρέπει να γίνει. Δεν ξέρω, αλλά το πρώτο βήμα για να λύσεις οποιοδήποτε πρόβλημα είναι να αναγνωρίσεις ότι υπάρχει.
• Όσον αφορά το Ισραήλ, το ζήτημα δεν είναι ότι μου φέρονταν καλύτερα ή ότι μου έδιναν περισσότερα χρήματα, αλλά ότι σε οποιοδήποτε πρόβλημα ή δυσκολία μου φέρονταν σαν άνθρωπο. Δεν υπήρχε διαταγή, υπήρχε συζήτηση. Όταν η γυναίκα μου θα γεννούσε τον γιο μας, δεν ήμουν εκεί. Τους είπα ότι ο τοκετός θα γινόταν σε ορισμένη ημερομηνία, θα έκανε καισαρική. Με ρώτησαν: «Δεν μπορείς να το καθυστερήσεις;». Τους απάντησα πως ο γιατρός πίστευε ότι θα ήταν καλύτερα να το κάνουμε σύντομα γιατί το μωρό είχε μεγαλώσει πάρα πολύ και η γυναίκα μου δεν θα άντεχε. Υπήρχε και μια επιπλοκή στην αρχή της εγκυμοσύνης. Μου είπαν: «Σοφοκλή, έχουμε παιχνίδι, σε χρειαζόμαστε. Αλλά εξαρτάται από σένα. Εμείς εδώ είμαστε, είσαι μέλος της ομάδας, της οικογένειάς μας. Δεν υπάρχει σημαντικότερη στιγμή από τη γέννηση του παιδιού σου. Αν αποφασίσεις να μας βοηθήσεις, θα είναι πάρα πολύ ωραία». Κάθισα, έπαιξα και έφυγα την επομένη. Η γυναίκα μου γέννησε στις 22, εγώ ήμουν κοντά τους στις 25.
• Είχα τρομερό άγχος, γιατί τα παιδιά είχαν μόλις γεννηθεί. Είχα πάντα στο μυαλό μου ότι κάτι μπορούσε να συμβεί. Επίσης, ήθελα να παίζω καλά, για να μπορώ να βοηθάω τους συμπαίκτες μου. Αν και περνούσα πολύ καλά με τους προπονητές και τους συμπαίκτες μου στη Μακάμπι, είχα αυτό το άγχος, μην τους απογοητεύσω. Είναι πολύ δύσκολο ένας οργανισμός να σου φερθεί σαν άνθρωπο. Πολλοί φέρονται στους παίκτες σαν να είναι σκλάβοι. Σε πληρώνουμε; Μας ανήκεις. Υπάρχουν ιστορίες που θα έκαναν οποιοδήποτε παιδί θέλει να γίνει ο επόμενος Τζόρνταν να στραφεί στην Ιατρική π.χ.
Όλα αυτά, τα χρήματα, η δόξα, το να βγαίνεις έξω και να είναι όλα τα μάτια πάνω σου, έχουν το τίμημά τους. Στον αθλητισμό το τίμημα που πρέπει να πληρώσεις, αν ξεκινήσεις από μικρός, έχεις το ταλέντο να κάνεις κάτι και όρεξη για δουλειά, είναι η παιδική σου ηλικία. Αν θες κάτι, πρέπει και να δώσεις. Το τι θα δώσει ο καθένας ή πόσο εύκολο είναι να το δώσει εξαρτάται από τον ίδιο. Κάποιοι δεν μπορούν. Αυτοί είναι «αντικοινωνικοί», «δεν μπορούν να συνεργαστούν», είναι τα «κωλόπαιδα».
• Για το περιστατικό στη Μακάμπι πέρασα από την επιτροπή, έφαγα ποινή, ζήτησα συγγνώμη από τη Λίγκα, από τον θεσμό και από το μπάσκετ. Δεν έπρεπε να το κάνω, γιατί είμαι αθλητής. Ζήτησα ειλικρινά συγγνώμη από το άθλημα που αγαπάω, όχι από αυτόν τον καραγκιόζη, ούτε από εκείνους που θα μου πουν πώς πρέπει να συμπεριφερθώ αν κάποιος πει κάτι για τη νεογέννητη κόρη μου. Ήταν μεγάλο λάθος από τη δική μου πλευρά, ως αθλητή που βλέπουν παιδιά και μπορεί να τον αντιγράψουν. Έχω ακούσει, πραγματικά, της Παναγιάς τα μάτια. Με βλέπουν στο γήπεδο και δεν θέλουν να χάσω, θέλουν αίμα. Θέλουν να σε δουν σπασμένο, στα πατώματα. Έχω ακούσει ένας Θεός ξέρει τι και δεν ενοχλήθηκα ποτέ, αλλά αυτό το πράγμα δεν το είχα ακούσει ποτέ. Δεν ξέρω πόσο πειραγμένος μπορεί να είναι ένας άνθρωπος για να φτάσει να πει κάτι τέτοιο. Εύχομαι να μην του συμβεί ποτέ κάτι αντίστοιχο.
• Ως πιτσιρικάς βίωσα πάρα πολλά ρατσιστικά περιστατικά. Φταίει η άγνοια. Υπάρχει κόσμος που δεν βλέπει πέρα από το χρώμα. Είναι δύσκολο, είναι ένα κομμάτι που δεν μπορείς να το πιάσεις εύκολα. Η αλήθεια είναι μία. Κανένας δεν γεννιέται ρατσιστής. Το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει τον κάνει ρατσιστή. Εντάξει, μικρός ήμουν, με πείραζε, έχω κλάψει γι’ αυτόν τον λόγο, αλλά το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να μάθω στα παιδιά μου να είναι καλύτεροι άνθρωποι. Εμείς, οι μεγαλύτεροι, κάναμε λάθη μέσα στα χρόνια και πρέπει να φροντίσουμε, μεγαλώνοντας μια καλύτερη γενιά, να τα διορθώσουμε. Ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα που έχουμε καταφέρει οι άνθρωποι είναι η δημιουργία της κοινωνίας. Όταν ενώνουμε τις δυνάμεις μας μπορούμε να δημιουργήσουμε τα πάντα, αλλά και να τα καταστρέψουμε. Το να καταστρέφεις είναι πιο εύκολο από το να δημιουργείς.
• Ο κόσμος δεν μπορεί να καταλάβει ότι στο μπάσκετ, μέσα σε ένα γήπεδο, δεν είναι δέκα χιλιάδες κόσμος αλλά δέκα άτομα. Εγώ και άλλοι εννιά, που δεν τους νοιάζει ποιος είμαι και τι κάνω, τους νοιάζει μόνο η μπάλα. Απέκτησα αγοραφοβία. Έβγαινα έξω και με έπιανε κρύος ιδρώτας. Είναι στιγμές που θέλουμε να βγούμε και λέω στη γυναίκα μου: «Ας μην περάσουμε από την πλατεία, ας κάνουμε τον κύκλο». Περνάω από την πλατεία και γυρνούν όλα τα βλέμματα. Τη ρωτάω: «Τι έγινε; Έχω τίποτα;». Εμένα αυτό ποτέ δεν μου άρεσε. Μου ζητούσαν να δώσω συνέντευξη, έλεγα «όχι, παιδιά, ευχαριστώ, δεν θέλω» ‒ κωλόπαιδο ο Σοφοκλής.
• Το ματς με την Αμερική ήταν ένα από τα highlights της καριέρας μου. Ήταν εξωπραγματικό, δύσκολο, τρομακτικό για μένα. Το μόνο πράγμα που σκεφτόμουν ήταν να μην κάνω λάθος, να βοηθήσω όπου μπορώ. Υπάρχει μια κατάσταση, ένα state of mind, όταν παίζεις, που το άγχος σου φτάνει σε τέτοιο σημείο, που βλέπεις απλά και καθαρά αυτό που πρέπει να κάνεις. Εκεί μετράει ό,τι έχεις μάθει, όσο περισσότερο έχεις προπονηθεί, τόσο καλύτερα. Υπάρχουν φάσεις που τις βλέπω και λέω: «Α, εδώ, αν έπαιρνα την μπάλα, θα την κάρφωνα» ‒ εκείνη τη στιγμή, όμως, μετράει αυτό που ξέρεις. Σε εκείνο το ματς άρχισα να ξυπνάω όταν ο Παπαλουκάς μου είπε «σταμάτα, μη σκέφτεσαι τίποτα, με το που παίρνεις το ριμπάουντ, φεύγεις, εξαφανίζεσαι, είσαι γρήγορος, δεν θα σε προλάβουν ποτέ». Ήταν στο κάρφωμα που άρχισα να παίρνω μπρος. Ο Θοδωρής είναι από τους πιο καλούς μου φίλους. Μου έλεγε πάντα: «Μην περιορίζεις τον εαυτό σου. Είσαι πολύ καλός. Να το χαρείς, πέρνα καλά». Όντως, σ’ εκείνο το παιχνίδι πέρασα πολύ καλά.
• Δυστυχώς, τώρα η Εθνική δεν έχει μεγάλους ηγέτες, όπως πριν. Κάποτε είχε τον Φραγκίσκο, τον Θοδωρή, τον Δημήτρη, τον Σπανούλη. Τώρα δεν είναι το ίδιο. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει βγάλει μεγαθήρια. Άμα ψάξεις το Τop 10 της Εuroleague, δεν παίζει να μη δεις ελληνικό όνομα κάπου. Πιστεύω ότι δεν έχουμε τη γνώση και τον τρόπο να χειριζόμαστε αθλητές.
• Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο είναι ένας. Ένα συνδυασμός τρομερών αθλητικών ικανοτήτων. Δεν είναι τόσο εύκολο να γίνει κάποιος «Γιάννης». Και, δόξα τω Θεώ, ήταν τυχερός σε κάποια πράγματα. Κάλλιστα οποιαδήποτε ομάδα στο NBA θα μπορούσε στα 18 του να τον στείλει στην Ευρώπη και δεν ξέρεις κατά πόσο θα ήταν καλή η ανάπτυξή του αν μάθαινε με την πίεση στις λίγκες του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Οι Bucks τον πήραν και του είπαν: «Είσαι ελεύθερος, κάνε όσα λάθη θες. Μεγάλωσε. Σε περιμένουμε». Αυτό σημαίνει να έχεις όραμα για κάποιον. Ναι, τον έριξαν στα βαθιά, αλλά ήταν εκεί για να τον προστατεύουν, του είχαν σωσίβιο. Του λένε «ορίστε, κάνε κουμάντο, θα στηρίξουμε επάνω σου ένα franchise μισού δισεκατομμυρίου, αλλά πάρε τον χρόνο σου».
• Η γυναίκα μου είναι αυτήν τη στιγμή το Α και το Ω. Δεν είναι τυχαίο ότι τα καλύτερα παιχνίδια που έχω παίξει τα έχω παίξει μπροστά της. Ό,τι προσωπικό ρεκόρ έχω κάνει στη Euroleague, το έχω κάνει μπροστά στην Ειρήνη. Είναι ευτύχημα για μένα, μου έδωσε τουλάχιστον πέντε χρόνια μπάσκετ ακόμη. Χωρίς αυτή δεν ξέρω αν θα μπορούσα να συνεχίσω να παίζω, να κρατάω το μυαλό μου υγιές. Είναι το στήριγμά μου, ο άνθρωπος που με βοηθάει να ξεχωρίζω τα πράγματα μέσα και έξω από το γήπεδο. Αυτή η γυναίκα παντρεύτηκε τον Σοφοκλή μπασκετμπολίστα, τώρα πρέπει εγώ να μάθω να είμαι ο σύζυγος Σοφοκλής, να είμαι αντάξιός της. Επειδή, όταν την παντρεύτηκα, εγκατέλειψε μια καριέρα που αγαπούσε πολύ, τώρα, το πρώτο και σημαντικότερο που έχω να κάνω είναι να τη βοηθήσω να την ακολουθήσει. Το θέλω πάρα πολύ.
• Όταν μεγαλώσουν τα παιδιά μου, θέλω να μπορούν να έρχονται σ’ εμένα, να μου λένε οτιδήποτε, να μη νομίζουν ότι ο μπαμπάς τους δεν πρέπει να μάθει ποτέ κάποιο λάθος που ίσως κάνουν. Θέλω να ξέρουν ότι θα είμαι εκεί να τους βοηθήσω να αντιμετωπίσουν τα πάντα ‒ βέβαια, δεν θα μπω στη λογική να γίνω φίλος τους. Είναι δύσκολο, θέλεις να φροντίσεις ώστε τα παιδιά σου να είναι καλύτερα από σένα, να τους μάθεις πιο εύκολα αυτά που εσύ έμαθες αργά και δύσκολα. Τα δικά σου δύσκολα βήματα να είναι λίγο πιο εύκολα γι’ αυτά, ώστε να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι.
• Στην Αθήνα δεν βγαίνω τόσο πολύ, αλλά έχω πάει σε κάποια μέρη. Όπως κάθε μεγάλη πόλη, χρειάζεται δουλειά. Τα παιδιά μου έχουν δει περισσότερα πράγματα από μένα. Η Αθήνα για μένα είναι «σπίτι». Κάθε περιοχή είναι διαφορετική, διαφορετικό φαγητό, διαφορετικοί άνθρωποι. Έχω μείνει σε πολλά μέρη, Παλαιό Φάληρο, Καλλιθέα, Κηφισιά, Βούρλα, αλλά η Νέα Σμύρνη είναι το δικό μου μέρος. Δεν θα μπορούσα να σκεφτώ τον εαυτό μου να μένει κάπου αλλού. Θα μπορούσα να μείνω στην Κέρκυρα, βέβαια, γιατί εκεί είναι η υπέροχη πεθερά μου. Είμαι από τους λίγους που έχουν τέτοιο δέσιμο με την πεθερά τους.
• Η απόφαση να σταματήσω ήταν εύκολη από τη δική μου πλευρά. Παρότι η καριέρα μου είχε πολλές ανακατωσούρες, είμαι χαρούμενος γιατί υπήρξαν χρόνια που πέρασα ευχάριστα, το διασκέδασα και αυτά είναι που μένουν τελικά. Οι πολλές εμπειρίες, όσοι γνώρισα, αυτοί με τους οποίους μάλωσα, κέρδισα ή έχασα παιχνίδια, είναι όλοι κομμάτια της καριέρας μου και τους ευχαριστώ πάρα πολύ γι’ αυτό.
• Αυτό που θα ήθελα πάρα πολύ να κάνω τώρα είναι να δουλέψω με παιδιά, επειδή είχα την ευκαιρία, την τύχη και την ευλογία να βρεθώ με πάρα πολύ καλούς προπονητές από πολύ μικρή ηλικία και να πάρω μαθήματα που δεν καταλάβαινα τότε, αλλά καταλαβαίνω τώρα, και όχι μόνο όσον αφορά το μπάσκετ. Πιστεύω ότι ως χώρα έχουμε ταλέντα να βγάλουμε στο μπάσκετ. Μιλάω για το μπάσκετ γιατί αυτό ξέρω, αλλά, όπως έχουν δείξει μεγάλοι μας αθλητές, στην Ελλάδα υπάρχει ταλέντο και σε άλλα αθλήματα. Θα ήθελα πάρα πολύ να βοηθήσω σε αυτό το κομμάτι λοιπόν.
• Μπορώ να μιλήσω για το μπάσκετ, γιατί αυτό κάνω στη μισή ζωή μου. Είμαι στα τριάντα πέντε, επί είκοσι χρόνια παίζω μπάσκετ. Δεν έχει σημασία πόσο καλός είσαι ή πόσο σκληρά δουλεύεις. Πρέπει να μπορείς να ικανοποιείς τα «σωστά» άτομα. Η δική μου θέση είναι ότι από τη στιγμή που δουλεύω σωστά, δεν χρειάζεται να χαμογελάω στον καθένα. Και αυτό με κάνει κωλόπαιδο, δύσκολο. Όποιον συμπαίκτη μου και να ρωτήσεις δεν θα σου πει «ο Σοφοκλής είναι κωλόπαιδο», το αντίθετο, είμαι ο πιο ευχάριστος άνθρωπος. Δυστυχώς, αυτό που έμαθα είναι ότι η σκληρή δουλειά και η επιμονή δεν αρκούν για να είσαι χαρούμενος. Πάντα κάτι θα ψάχνεις και πάντα κάτι θα χρειάζεσαι. Είναι κρίμα που το λέω, γιατί έχω περάσει πολύ καλά, παίζοντας μπάσκετ. Αλλά, απ’ ό,τι φαίνεται, θα μπορούσα να περάσω καλύτερα αν χαμογελούσα, έλεγα «ναι» και κατέβαζα το κεφάλι στα «σωστά» άτομα.
To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
