Η κακοποίηση των ζώων, οι άμαξες της ντροπής και τα «άλογα-αξιοθέατα»

Η κακοποίηση των ζώων, οι άμαξες της ντροπής και τα «άλογα-αξιοθέατα» Facebook Twitter
Kάθε μέρα σημειώνονται νέα περιστατικά κακοποίησης ζώων στη χώρα μας, που μόνο θλίψη και όνειδος μπορούν να προκαλέσουν. Αυτά που βλέπουν το φως της δημοσιότητας είναι πολύ λιγότερα απ’ όσα συμβαίνουν συνολικά. Φωτ.: Eurokinissi
0


— Αυτές τις μέρες είδαμε άλλο ένα περιστατικό κακοποίησης ζώου στη χώρα μας, συγκεκριμένα στις τουριστικές περιοχές. Καταρχάς, θα ήθελα ένα δικό σας σχόλιο.
Δυστυχώς, κάθε μέρα σημειώνονται νέα περιστατικά κακοποίησης ζώων στη χώρα μας, που μόνο θλίψη και όνειδος μπορούν να προκαλέσουν. Αυτά που βλέπουν το φως της δημοσιότητας είναι πολύ λιγότερα απ’ όσα συμβαίνουν συνολικά, βεβαίως. Φαίνεται ότι αρκετά αναδεικνύονται από φιλόζωους τουρίστες στις περιοχές όπου παραθερίζουν, οι οποίοι και πολλές φορές δεν πιστεύουν αυτά που αντικρίζουν. Όμως είναι πολύ διαδεδομένα, σε όλες τις περιοχές, τόσο στα αστικά κέντρα όσο και στην περιφέρεια, και γίνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Η ανάδειξή τους είναι σημαντική, όσο και εάν είναι δυσάρεστη, διότι συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης εναντίον της κακοποίησης των ζώων.

Η κοινωνία αντιλαμβάνεται όλο και περισσότερο, ιδίως οι νεότερες γενιές, ότι τα ζώα που βρίσκονται σε αιχμαλωσία, τα ζώα που καταπονούνται ή αντιμετωπίζονται ως μηχανές παραγωγής (κρέατος, γάλακτος, αυγών κ.λπ.) δεν έχουν καλή ζωή και υποφέρουν. Ότι βασανίζονται και κακοποιούνται, σωματικά και ψυχικά, μέχρι τέλους.

Πέραν της ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης, όμως, κρίσιμο είναι να υπάρχει ένας νομικός μηχανισμός πρόληψης και αποτροπής και, εν τέλει, ένα σύστημα επιβολής κυρώσεων που να λειτουργεί αποτελεσματικά. Στο επίπεδο αυτό υπάρχει σημαντική νομοθεσία στην Ελλάδα, σε πολλά ζητήματα πρωτοποριακή – αναφέρομαι στον πρόσφατο Νόμο 4830/2021 (ΦΕΚ Α’ 169) που αφορά την ευζωία των ζώων συντροφιάς και απαγορεύει και τιμωρεί αυστηρά την κακοποίηση οποιουδήποτε ζώου. Ασφαλώς, η θέσπιση κατάλληλης νομοθεσίας είναι αναγκαία, αλλά μη επαρκής συνθήκη για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού, εδώ της προστασίας των ζώων από την κακοποίηση. Χρειάζεται να είναι αποτελεσματικός και ο διοικητικός μηχανισμός που καλείται να την εφαρμόσει, τόσο σε επίπεδο κεντρικής όσο και τοπικής αυτοδιοίκησης. Εδώ πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη. Η κοινωνία των πολιτών, όπως εκφράζεται κυρίως μέσω των φιλοζωικών οργανώσεων, παίζει κρίσιμο ρόλο στην κινητοποίηση και παρακολούθηση του διοικητικού μηχανισμού ως προς την εφαρμογή του νόμου κατά της κακοποίησης των ζώων, όπως και στην ενεργοποίηση των εισαγγελικών και δικαστικών αρχών.

cover
Κωνσταντίνος Χ. Τοκατλίδης, δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω

— Πώς μπορούμε να δώσουμε ένα τέλος ή να προστατεύσουμε τα «ζώα - αξιοθέατα»;
Η κοινωνία αντιλαμβάνεται όλο και περισσότερο, ιδίως οι νεότερες γενιές, ότι τα ζώα που βρίσκονται σε αιχμαλωσία, τα ζώα που καταπονούνται ή αντιμετωπίζονται ως μηχανές παραγωγής (κρέατος, γάλακτος, αυγών κ.λπ.) δεν έχουν καλή ζωή και υποφέρουν. Ότι βασανίζονται και κακοποιούνται, σωματικά και ψυχικά, μέχρι τέλους. Επομένως, το θέαμά τους ή η χρήση τους όλο και πιο δύσκολα μπορεί να προσφέρει χαρά και να αποτελεί πηγή διασκέδασης. Η ελληνική νομοθεσία ήδη, από το έτος 2012, έχει απαγορεύσει κάποιες μορφές εκμετάλλευσης ζώων, όπως το τσίρκο. Όμως, παραμένουν πάμπολλες οι περιπτώσεις στις οποίες, έστω υπό προϋποθέσεις, επιτρέπεται η χρήση ζώων με τρόπο που δεν προωθεί την ευζωία τους και μπορεί να συνεπάγεται κακοποίησή τους, π.χ. οι μεταφορές, οι επιδείξεις, οι θρησκευτικές τελετές ή τα διάφορα έθιμα. Πιθανόν στο μέλλον να απαγορευτούν κι αυτές οι μορφές εκμετάλλευσης ζώων. Εν τω μεταξύ, πάντως, η ισχύουσα νομοθεσία απαγορεύει και τιμωρεί αυστηρά την κακοποίηση των ζώων, ακόμα και όταν αυτή είναι συνέπεια μιας καταρχάς επιτρεπόμενης από τον νόμο χρήσης τους.

— Υπάρχουν γκρίζες ζώνες στην εφαρμογή της νομοθεσίας;
Η νομοθεσία δεν μπορεί παρά να αντανακλά την κοινωνία και την εποχή της, μεταφέροντας σε επίπεδο κανόνων δικαίου τις αντιφάσεις και τα ηθικά αδιέξοδα που υπάρχουν όσον αφορά την κοινωνική ζωή και τις κρατούσες αντιλήψεις. Σύμφωνα με το άρθρο 24 παρ. 1 Ν. 4830/2021, απαγορεύονται η κακοποίηση, η κακή και η βάναυση μεταχείριση οποιουδήποτε είδους ζώου, όπως και ο φόνος και ο βασανισμός τους, με την εσκεμμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία τους, κατά τα εκεί ειδικότερα οριζόμενα. Το ερώτημα όμως που τίθεται, τόσο λογικά και ηθικά, όσο και νομικά, είναι πώς συναρτάται αυτή η οριζόντια και απόλυτη απαγόρευση κακοποίησης οποιουδήποτε είδους ζώου με το καθεστώς που επικρατεί όσον αφορά τα λεγόμενα ζώα παραγωγής ή άγρια ζώα: το ίδιο ζώο και η ίδια συμπεριφορά απέναντί του κατηγοριοποιείται και αντιμετωπίζεται εντελώς διαφορετικά αναλόγως της χρήσης που τού επιφυλάσσει ο άνθρωπος. Έτσι, λ.χ., δεν είναι ανεκτή η κακοποίηση ενός κουνελιού που ζει με μια οικογένεια ως ζώο συντροφιάς. Εάν όμως κρατείται σε μια μονάδα παραγωγής κρέατος ως ζώο παραγωγής, οι συνθήκες ζωής του, που συνιστούν ασφαλώς ψυχικό και σωματικό βασανισμό του, μέχρι τη θανάτωσή του, δεν αντιμετωπίζονται ως κακοποίηση. Οπότε θα απαντούσα στο ερώτημά σας ότι δεν πρόκειται απλώς για γκρίζες ζώνες αλλά για γκρίζους ωκεανούς στην ουσία και στην εφαρμογή της νομοθεσίας, που όμως δεν οφείλονται σε νομικά κενά ή αντινομίες αλλά αντανακλούν την κατάσταση της ανθρώπινης θέσης έναντι των ζώων.

Όταν αυτή μεταβληθεί και αποκτήσει ενδεχομένως εσωτερική αρμονία και λογική, τότε θεωρώ ότι και η νομοθεσία θα γίνει ομοιογενής και συνεκτική. Εν τω μεταξύ, επιμέρους νομοτεχνικές βελτιώσεις είναι πάντοτε εφικτές και επιθυμητές.

Η κακοποίηση των ζώων, οι άμαξες της ντροπής και τα «άλογα-αξιοθέατα» Facebook Twitter
Δεν πρόκειται απλώς για γκρίζες ζώνες αλλά για γκρίζους ωκεανούς στην ουσία και στην εφαρμογή της νομοθεσίας, που όμως δεν οφείλονται σε νομικά κενά ή αντινομίες αλλά αντανακλούν την κατάσταση της ανθρώπινης θέσης έναντι των ζώων. Φωτ.: Chloé Chavanon/ Unsplash

— Πολλές φορές δεν γνωρίζουμε πλήρως τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά μας όσον αφορά τις καταγγελίες ή και τα δικαιώματα των ζώων.
Κάθε φιλόζωος και γενικότερα κάθε πολίτης πρέπει να είναι ενεργός και να μεριμνά και ο ίδιος για την ενημέρωσή του, ώστε να γνωρίζει καταρχάς ποιες είναι οι υποχρεώσεις του έναντι των ζώων ‒ειδικά εάν ο ίδιος έχει ζώα στην κατοχή του‒ αλλά και ποια είναι τα δικαιώματα των ζώων, με πρώτιστη την απαγόρευση κακοποίησής τους. Οι πληροφορίες αυτές είναι πολύ εύκολα προσβάσιμες, καταρχάς μέσω του διαδικτύου. Θα πρότεινα, απλά και πρακτικά, κάθε ενδιαφερόμενος να προχωρήσει σε μια έρευνα μέσω διαδικτύου με βάση τις λέξεις «Νόμος 4830/2021». Θα βρει πολύ και σημαντικό υλικό, και μέσω επίσκεψης στους ιστότοπους τόσο των αρμόδιων δημόσιων υπηρεσιών όσο και οργανωμένων φιλοζωικών οργανώσεων. Μέσα από μια τέτοια βασική έρευνα ο ενδιαφερόμενος πολίτης θα διαπιστώσει όχι μόνο το εύρος των υποχρεώσεων και δικαιωμάτων που προβλέπονται αλλά και μια σειρά από σημαντικά εργαλεία που διατίθενται και τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν για την προστασία των ζώων συντροφιάς και των ζώων γενικότερα. Τα εργαλεία αυτά δεν περιορίζονται στη δυνατότητα υποβολής καταγγελιών και μηνύσεων για κακοποίηση ή στη δυνατότητα κινητοποίησης των αστυνομικών και εισαγγελικών αρχών για την πρόληψη ή παύση τελούμενης κακοποίησης (βλ. ιδίως άρθρα 24 και 33 Ν. 4830/2021), αλλά επεκτείνονται και στον κρίσιμο ρόλο που μπορούν να έχουν οι φιλόζωοι και οι φιλοζωικές οργανώσεις για την προαγωγή της ευζωίας των ζώων στη Χώρα μας.

— Πιστεύετε ότι τα εξοντωτικά πρόστιμα στους κακοποιητές ζώων λύνουν το πρόβλημα;
Ο νόμος προβλέπει δύο βασικά είδη κυρώσεων εις βάρος των κακοποιητών ζώων: τις διοικητικές κυρώσεις (πρόστιμα), που επιβάλλονται από τη δημόσια διοίκηση, και τις ποινικές κυρώσεις (ποινές στερητικές της ελευθερίας και χρηματικές ποινές), που επιβάλλονται από τα αρμόδια ποινικά δικαστήρια. Τα εξοντωτικά, όπως λέτε, πρόστιμα στους κακοποιητές ζώων αποτελούν διοικητικές κυρώσεις και είναι μέτρο καταστολής. Προληπτικά ή αποτρεπτικά μπορεί να λειτουργήσουν μόνο εάν αποδειχθεί στην πράξη ότι επιβλήθηκαν επιτυχώς επανειλημμένως, σε πολλές περιπτώσεις. Δηλαδή, όταν θα έχει διαμορφωθεί ένα σώμα δικαστικών αποφάσεων αλλά και μια κοινωνική αντίληψη που θα δείχνει ότι υπάρχει η πεποίθηση πως οι εν λόγω κανόνες επιβολής υψηλών διοικητικών κυρώσεων και προστίμων είναι έγκυροι νομικά και αποτελεσματικοί στην πράξη.

Νομικά εγείρεται ένα ζήτημα αναλογικότητας, ενδεχομένως, της επιβαλλόμενης διοικητικής κύρωσης σε σχέση με την καταλογιζόμενη παράνομη πράξη. Αυτό μένει να κριθεί από τα αρμόδια δικαστήρια, καθώς ακόμη δεν έχει σχηματισθεί επαρκής νομολογία. Δεδομένου ότι, όπως είναι γνωστό, υπάρχουν πολλά προβλήματα που αφορούν την απονομή ποινικής δικαιοσύνης στην πράξη (καθυστέρηση στη διαδικασία, παύση ποινικής δίωξης λόγω παραγραφής, επιβολή ποινών που δεν εκτίονται όπως απαγγέλλονται λόγω μειώσεων, συγχωνεύσεων, μετατροπών κ.λπ.), νομίζω ότι τα υψηλά διοικητικά πρόστιμα είναι ίσως αυτήν τη στιγμή ο μόνος άμεσος μηχανισμός επιβολής πραγματικών κυρώσεων στους κακοποιητές. Εν τέλει, ίσως ένας κακοποιητής ζώων φοβηθεί περισσότερο την κατάσχεση περιουσιακών του στοιχείων από το κράτος μετά την επιβολή σε βάρος του ενός βαρύτατου προστίμου που εισπράττεται αναγκαστικά από τον δημόσιο εισπρακτικό μηχανισμό, παρά από τον εγκλεισμό του στη φυλακή, που πιθανό να μη συμβεί ποτέ.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Βασιλική Σιούτη / Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι θα διεκδικήσει και τρίτη πρωθυπουργική θητεία και τα δίνει όλα με στόχο την άμεση αντιστροφή του αρνητικού πολιτικού κλίματος.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χριστόφορος Πισσαρίδης: «Με ενοχλεί που η Ελλάδα, σε όλες τις λίστες, βρίσκεται στην τελευταία θέση»

Χριστόφορος Πισσαρίδης / Χριστόφορος Πισσαρίδης: «Με ενοχλεί που η Ελλάδα βρίσκεται παντού στην τελευταία θέση»

Από τον Τραμπ και την AI μέχρι την ελληνική γραφειοκρατία και την παγκόσμια ύφεση, ο νομπελίστας καθηγητής Οικονομικών Σερ Χριστόφορος Πισσαρίδης μιλά στη LIFO για το μέλλον της εργασίας και την απειλή του λαϊκισμού, εξηγώντας γιατί η Ελλάδα χρειάζεται λιγότερο Δημόσιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια σχολιάζει στη LiFO τη σύγκρουση που έχει ξεσπάσει μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και των αμερικανικών πανεπιστημίων και πώς βλέπει την επόμενη μέρα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αθήνα: Τα ηλεκτρικά πατίνια και το χάος της μικροκινητικότητας/ Πώς θα μπει τάξη στο χάος με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;/ «Δεν γίνεται να μην έχουμε πατίνια γιατί είναι επικίνδυνο να κυκλοφορήσουν»

Ρεπορτάζ / Τι θα γίνει επιτέλους με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;

Τα ηλεκτρικά πατίνια είναι η νέα τάση μετακίνησης στην πόλη αλλά προς το παρόν δημιουργούν αρκετά προβλήματα και προκαλούν αντιδράσεις. Πώς θα μπουν όρια στην άναρχη κυκλοφορία τους και τη στάθμευσή τους και ποιες υποδομές χρειάζονται;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Ρεπορτάζ / Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Νέοι αυτοκινητόδρομοι, νέες γραμμές μετρό, νοσοκομεία, σιδηρόδρομοι, αεροδρόμια. Στις μακέτες όλα φαίνονται φανταστικά. Πότε όμως στ' αλήθεια παραδίδονται, πόσο κοντά στις μακέτες θα είναι η πραγματικότητα; Και ποια οφέλη μπορεί να προσφέρουν στην κοινωνία και την οικονομία;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Απειλείται η οικονομία από νέο κραχ;

Οπτική Γωνία / Έρχεται νέο παγκόσμιο κραχ;

Εμπορικοί πόλεμοι, γεωπολιτικές απειλές και ο κίνδυνος παγκόσμιας ύφεσης. Πόσο θα επηρεαστεί η Ελλάδα από τη νέα εποχή Τραμπ; Ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, Κώστας Μήλας, μιλά στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Οπτική Γωνία / Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Υπάρχει τελικά ασυμβίβαστο μεταξύ χριστιανισμού και φεμινισμού; Μπορούν οι δύο ταυτότητες να συνυπάρξουν ή πρόκειται για έναν αδύνατο συνδυασμό; Δύο γυναίκες παραθέτουν τα επιχειρήματα κάθε πλευράς.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Ρεπορτάζ / Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Το πράσινο της πόλης μπορεί να είναι περιορισμένο, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι αξιόλογο - και η άνοιξη το φέρνει ξανά στο προσκήνιο, μαζί με τα προβλήματά του. Λύσεις υπάρχουν· το ζητούμενο είναι να εισακουστούν.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ζωή, όπως Ζορό

Βασιλική Σιούτη / Ζωή, όπως Ζορό

Τιμωρός του κατεστημένου ή εκπρόσωπος μιας δήθεν αντισυστημικής ελίτ που παίζει με τα σπίρτα; Η δημοσκοπική εκτόξευσή της είναι γεγονός και όλοι προσπαθούν να μαντέψουν πόσο θα κρατήσει και ποιες θα είναι οι συνέπειες.   
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Πράγματι, μεγάλος αριθμός των Ένορκων Διοικητικών Εξετάσεων καταλήγουν σε απαλλακτικά πορίσματα»

Οπτική Γωνία / Οι ΕΔΕ στην Ελλάδα: Πόσες καταλήγουν σε απαλλακτικά πορίσματα;

Πότε διενεργείται μια Ένορκη Διοικητική Eξέταση; Είναι αλήθεια ότι μεγάλος αριθμός ΕΔΕ καταλήγουν στο αρχείο και τι πρέπει να αλλάξει στο ρυθμιστικό πλαίσιο; Μιλά στη LiFO ο δικηγόρος στον Άρειο Πάγο, Νίκος Βιτώρος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ