ΝΗΝΕΜΙΑ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΥΕΛΛΑ;
Λίγες ώρες πριν συμπληρωθούν 24 ώρες από την εκπνοή του ρωσικού τηλεσιγράφου «παράδοση ή θάνατος» προς τους Ουκρανούς που βρίσκονται στη χαλυβουργία Azovstal, μοναδικό μεγάλο θύλακα αντίστασης στη Μαριούπολη, δεν υπάρχει η παραμικρή είδηση για το τι συμβαίνει στο τεράστιο βιομηχανικό συγκρότημα.
Η χαλυβουργία Azovstal καλύπτει έκταση 11 και άνω τετραγωνικών χιλιομέτρων και διαθέτει μεγάλο πλέγμα υπόγειων στοών σε μεγάλο βάθος. Άγνωστος είναι ο αριθμός των εγκλωβισμένων: Εκτιμήσεις κάνουν λόγο από 300 έως 3.000 μαχητές, Ουκρανούς στρατιώτες και μισθοφόρους.
Ο Ουκρανός πρωθυπουργός, Ντένις Σμίχαλ, δήλωσε στο αμερικανικό δίκτυο ABC χθες ότι «οι στρατιώτες μας θα αγωνιστούν μέχρι τέλους, η δε Μόσχα επιβεβαίωσε ότι οι ουκρανικές δυνάμεις στη Μαριούπολη αγνόησαν το ρωσικό τελεσίγραφο να παραδοθούν και προειδοποίησε ότι θα εξοντωθούν όσοι αντισταθούν.
Πριν ξεκινήσει να τρέχει το τελεσίγραφο, ο Ζελένσκι είχε προειδοποιήσει ότι η εξόντωση των υπερασπιστών της Μαριούπολης θα βάλει τέλος στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, συμπληρώνοντας ότι η Ρωσία θέλει να παραδοθούν, αλλά η Ουκρανία δεν εμπιστεύεται τη Ρωσία υπό το φως της μάχης του Ιλοβάισκ το 2014, όταν οι πληρεξούσιοι της Ρωσίας κατέσφαξαν αφοπλισμένους Ουκρανούς στρατιώτες.
Η δήλωση βγάζει νόημα μόνον αν είχε αποφασιστεί παράδοση όσων βρίσκονται στο Azovstal, οπότε ο Ζελένσκι προειδοποιεί τους Ρώσους να μην προχωρήσουν σε εκτελέσεις αιχμαλώτων. Διότι μετά την εκπνοή του τελεσιγράφου και την απόφαση των Ουκρανών να το αγνοήσουν «αγωνιζόμενοι μέχρι τέλους», το μακελειό δείχνει να είναι σχεδόν αναπόφευκτο. Ωστόσο, επειδή η ελπίδα πεθαίνει τελευταία, ας ελπίσουμε ότι η μέχρι στιγμής νηνεμία σημαίνει κάτι πραγματικά καλό.
• • •
ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΓΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ
Ο Τύπος παγκοσμίως φιλοξένησε το Σάββατο συνέντευξη του πλουσιότερου ανθρώπου στην Ουκρανία, Ρινάτ Αχμέτοφ, ιδιοκτήτη των δύο χαλυβουργίων στη Μαριούπολη, Azovstal και Illich, της ποδοσφαιρικής ομάδας Σαχτάρ, τηλεοπτικού καναλιού, και πολλών άλλων εταιρειών.
«Θα ξαναχτίσουμε την Μαριούπολη», υποσχέθηκε ο Αχμέτοφ. «Πιστεύω πως όλοι θα ξαναχτίσουμε μια ελεύθερη, ευρωπαϊκή και επιτυχημένη Ουκρανία μετά τη νίκη μας στον πόλεμο... για μένα, η Μαριούπολη ήταν και θα είναι πάντα μια ουκρανική πόλη».
Μόλις τρεις μήνες πριν από τη ρωσική εισβολή, στα τέλη του Νοεμβρίου 2021, ο Ζελένσκι κατήγγειλε ότι διέθετε ηχογραφήσεις από τον κύκλο του Αχμέτοφ, στην Ουκρανία και τη Ρωσία, που συζητούσαν ένα πραξικόπημα που θα κόστιζε 1 δισ. δολάρια. Οι ΗΠΑ είχαν παράσχει στην Ουκρανία πληροφορίες που έδειχναν ότι θα υπήρχε «εσωτερική προσπάθεια αποσταθεροποίησης», με την πιθανότητα να εμπλέκονται ένας ή περισσότεροι Ουκρανοί ολιγάρχες, σύμφωνα με πρόσωπο κοντά στον Ζελένσκι. Ο Αχμέτοφ είχε χαρακτηρίσει τους ισχυρισμούς «απόλυτο ψέμα».
Η απελπιστική κατάσταση στη Μαριούπολη μπορεί να δικαιολογήσει τη δημόσια παρέμβαση του Αχμέτοφ ως ενθάρρυνση των Ουκρανών και στήριξη της κυβέρνησης. Εκτός κι αν οι Ουκρανοί ανακαταλάβουν την πόλη, είναι εξαιρετικά απίθανο οι Ρώσοι να αποσυρθούν και να την παραδώσουν. Δεδομένων των καλών σχέσεων του Αχμέτοφ με τη Ρωσία, η αποκάσταση του προφίλ του στην Ουκρανία θα μπορούσε επίσης να θεωρηθεί ως επένδυση, οικονομική και πολιτική, για τη μετά τον πόλεμο εποχή.
Πηγή: Reuters, Politico
• • •
ΤΡΕΙΣ ΔΡΟΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ
Υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν πως απαραίτητη προϋπόθεση για την ειρήνη είναι να ηττηθούν η Ρωσία και ο Πούτιν, και ότι αυτό είναι ο μόνος δρόμος.
Πρόκειται για παντελώς εσφαλμένο ισχυρισμό. Υπάρχουν και δύο άλλοι δρόμοι: Να ηττηθεί η Ουκρανία και να τα βρουν Ουκρανία και Ρωσία.
Δεν πρόκειται για φοβερή σοφία. Από καταβολής κόσμου κάθε πόλεμος τέλειωνε είτε με τη συντριβή τού ενός αντιπάλου είτε με «συμφωνία». Ως «συμφωνία» νοείται είτε μια ρητή ειρηνευτική συμφωνία ή κατάπαυση του πυρός ως απόληξη διαπραγματεύσεων είτε μια άρρητη κατάπαυση του πυρός και από τα δύο μέρη.
Η ολοκληρωτική ήττα της Ρωσίας ή της Ουκρανίας είναι τυπικός μαξιμαλισμός που συσσωρεύει νεκρούς και καταστροφές. Η πεποίθηση ότι η Ρωσία είναι επιτομή κάθε κακού και άρα πρέπει να ηττηθεί αποφασιστικά, παραβλέπει αφενός ότι αγνοούμε αν η Ουκρανία μπορεί να τη νικήσει και, αφετέρου, πόσος χρόνος θα χρειαστεί για ξεκάθαρη νίκη της, αν υποθέσουμε ότι μπορεί να επικρατήσει. Το ενδεχόμενο να συνεχιστεί ο πόλεμος μέχρι το τέλος του 2022, όπως εκτιμούν οι ΗΠΑ κατά τον Άντονι Μπλίνκεν, είναι εξωφρενικό από άποψη κόστους.
Η περίπτωση της συμφωνίας λέει ότι θα υπάρξει ειρήνη, όταν και τα δύο μέρη καταλάβουν ότι το ίδιον συμφέρον τους επιβάλλει να τερματίσουν τις εχθροπραξίες. Μια περίπτωση είναι να αποτελματωθεί η κατάσταση: «Το τέλμα είναι η πιο ευνοϊκή συνθήκη για διακανονισμό» (Χένρι Κίσινγκερ). Γενικότερα, η συμφωνία είναι εφικτή, αν οι δύο αντίπαλοι βρεθούν σε αμοιβαία επιζήμιο αδιέξοδο, στο οποίο η ορθολογικότητα της ανάλυσης οφέλους-κόστους θα επιβάλλει τον τερματισμό του πολέμου.
Δυστυχώς, ουδείς γνωρίζει ποιο είναι το σημείο καμπής, το οποίο θα σημάνει την ωρίμανση των συνθηκών για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις ή/και ανακωχή. Το κυριότερο πρόβλημα είναι ότι δεν γνωρίζουμε πού σταματάει η ρωσική επιθετικότητα. Θεωρώντας πλήρη παραλογισμό την κατάκτηση όλης της χώρας, μια υπόθεση εργασίας μπορεί να είναι η έκβαση της αναμενόμενης μεγάλης μάχης του Ντονμπάς, αλλά και αυτό μένει να το δούμε.
Πάντως, οι οπαδοί τού «όλα ή τίποτα», της μάχης μέχρι εσχάτων για τους Ουκρανούς (εννοείται αυτοί θα σκοτωθούν και όχι όσοι πληκτρολογούν απόψεις), μπορούν να πάρουν υπόψη και το εξής που διάβασα πρόσφατα: Μεταξύ των κριτηρίων που χρησιμοποιεί για να χαρακτηρίσει τον «δίκαιο πόλεμο», ο Άγιος Αυγουστίνος λέει ότι ακόμη και ένας αμυντικός πόλεμος μπορεί να είναι «άδικος», αν καταστρέφει ό,τι υποτίθεται πως υπερασπίζεται.
Πηγή: The Global Review of Ethnopolitics
• • •
ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΩ, ΚΑΙ ΔΟΥΛΕΥΩ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ
Ο Αυστριακός καθηγητής αρχιτεκτονικής, Γολφ Πριξ, είναι ένας από τους πιο διάσημους αρχιτέκτονες στον κόσμο, γνωστός μεταξύ άλλων από το ουρανοξύστη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη Φρανκφούρτη και το μουσείο BMW World στο Μόναχο.
Αυτή την περίοδο τρέχουν τρία μεγάλα έργα του Πριξ στην Αγία Πετρούπολη, τη Σιβηρία και την Κριμαία. Πρόσφατη συνέντευξή του στο Spiegel περιστράφηκε γύρω από το ερώτημα πώς είναι δυνατόν να αντιτίθεται κανείς στον πόλεμο και να εξακολουθεί να εργάζεται για τον Πούτιν. Σταχυολογώ μερικές από τις απαντήσεις του.
Δεν είμαι ούτε ηθικολόγος ούτε γεωπολιτικός αναλυτής. Είμαι αρχιτέκτονας. Αλλά για να σας γλιτώσω από τον κόπο να ρωτήσετε, θα σας το πω ξεκάθαρα: Αποστασιοποιούμαι από όλες ― και εννοώ όλες ― τις στρατιωτικές δράσεις στον κόσμο.
Δεν εξυμνώ κανέναν που επιδεικνύει αυταρχική συμπεριφορά, και αν μου επιτρέπετε να το πω μια και καλή: Η αρχιτεκτονική είναι τέχνη, και η τέχνη δεν γνωρίζει ούτε κυρώσεις ούτε όρια. Αντιθέτως, δεν μπορεί να απαγορευτεί, υπηρετεί το άνοιγμα.
Όταν η Ουκρανία ανοικοδομηθεί, οι κατασκευαστικές εταιρείες, οι επενδυτές και οι αρχιτέκτονες θα κερδίσουν μια περιουσία. Ελπίζω ότι θα ρίξετε μια προσεκτική ματιά και τότε. Και ρίξτε μια ματιά στο ποιοι άλλοι έχτισαν στη Ρωσία τα τελευταία χρόνια εκτός από εμάς, όλες οι μεγάλες εταιρείες ήταν παρούσες εκεί.
Τι σημαίνει όταν λένε τώρα ότι αποσύρονται; Αυτό δεν σημαίνει αυτόματα ότι τα εργοτάξια έχουν σταματήσει. Και ρωτήστε τους συναδέλφους που τώρα υποτίθεται ότι αποσύρονται αν επιστρέφουν και τα χρήματα που έχουν ήδη λάβει. Οι αρχιτέκτονες δεν έχουν καμία εξουσία. Δεν αλλάζει τίποτα αν τώρα ισχυρίζονται ότι αναστέλλουν τις δραστηριότητές τους.
Αν πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τα ηθικά πρότυπα και την πολιτική ορθότητα, τότε θα έπρεπε να συζητάμε για το πού μπορείς να χτίσεις. Τότε, δεν θα μπορώ να χτίσω στη Ρωσία και δεν θα μπορώ να χτίσω στην Κίνα ή στη Σαουδική Αραβία. Δεν θα επιτρέπεται να χτίσω ούτε για την Εκκλησία, επειδή είναι ηθικά διεφθαρμένη. Το ερώτημά μου προς εσάς είναι το εξής: Τι πρέπει να κάνω τώρα; Έχουμε αρκετούς Ρώσους και Ουκρανούς υπαλλήλους εδώ. Υποτίθεται ότι πρέπει απλά να τους πω: Λοιπόν, αυτό ήταν; Αυτό θα ήταν επίσης σαν να καταστρέφω τη γνώση και την εμπειρία, σαν να καίω βιβλία.
Ξέρετε, βέβαια, πώς οι αυταρχικοί κυβερνήτες συνήθιζαν να χτίζουν αρχιτεκτονικά έργα: Ο Χίτλερ με τον Albert Speer, ο Στάλιν με τον Boris Iofan. Οι αρχιτέκτονες εκείνη την εποχή σχεδίαζαν σύμφωνα με τα γούστα των ηγεμόνων. Αν με κατηγορούσατε για παρόμοια εξύμνηση ενός αχρείου στα ρωσικά έργα, θα προσβαλλόμουν.
Δεν είμαι πια αρκετά νέος για να είμαι προκλητικός. Φυσικά, ξεκινήσαμε τότε για να αλλάξουμε ριζικά τον κόσμο. Αλλά σύντομα συνειδητοποιήσαμε ότι η ελπίδα μας για το μέλλον εμποδιζόταν από τη γραφειοκρατία. Και η Λέσχη της Ρώμης χάλασε κάθε πνεύμα νέας αρχής με τα καταστροφολογικά της σενάρια. Το γεγονός ότι εξακολουθώ να αναρωτιέμαι πώς θα μπορούσε να μοιάζει το μέλλον αποδεικνύεται από την όπερα στην Κριμαία. Ταυτόχρονα, όμως, γνωρίζω σήμερα ότι η αισιοδοξία μου ήταν λανθασμένη. Απλώς την πήραν από τη γενιά μας.
Πηγή: Spiegel
• • •
ΝΕΚΡΗ ΦΥΣΗ ΑΞΙΑΣ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ ΔΟΛΑΡΙΩΝ
Πίνακας στα Μπλε Όρη της Αυστραλίας που θεωρούνταν αντίγραφο μπορεί να αξίζει έως και 5 εκατομμύρια δολάρια, αφού ιστορικοί τέχνης επιβεβαίωσαν ότι πρόκειται για ολλανδικό αριστούργημα του 17ου αιώνα.
Έχοντας φθάσει από ένα πανδοχείο στο National Trust, ο πίνακας μαράζωνε στην αποθήκη του επί δεκαετίες, μέχρι ότου οι εργασίες συντήρησης αποκάλυψαν τις υπογραφές του Ολλανδού ζωγράφου, Βίλεμ Κλας Χέντα (Willem Claeszoon Heda, 1594 - π.1680), και του γιου του, Γκέριτ, καθώς και την ημερομηνία 1640.
Δύο Ολλανδοί ιστορικοί τέχνης απέδωσαν το έργο στον Γκέριτ, γιο του ζωγράφου νεκρών φύσεων του 17ου αιώνα, Βίλεμ Κλας Χέντα ― έναν από τους σπουδαίους εκπροσώπους της χρυσής εποχής της ολλανδικής ζωγραφικής και τους μεγαλύτερους δασκάλους της ζωγραφικής νεκρής φύσης.
Ωστόσο, αν οι έρευνες που συνεχίζονται αποδείξουν ότι πατέρας και γιος δούλεψαν μαζί τον πίνακα, η αξία του θα εκτοξευτεί σε εκατομμύρια δολάρια.
Πηγή: The Age
• • •
ΤΟ ΡΗΤΟ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Αφού η ζωή είναι ταξίδι ή μάχη, κάθε ιστορία είναι είτε η Ιλιάδα είτε η Οδύσσεια.
― Ρεϊμόν Κενώ (1903 - 1976)
