Εφικτή η μακροχρόνια ύφεση στα ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου

Η Ευανθία Ζαμπέλη, Γαστρεντερολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ στο Γενικό Νοσοκομείο Αλεξάνδρα και Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ομάδας Μελέτης Ιδιοπαθών Φλεγμονωδών Νόσων του Εντέρου (ΕΟΜΙΦΝΕ) μιλά για τα ιδιοπαθή νοσήματα του εντέρου, για τα οποία ο στόχος της μακροχρόνιας ύφεσης είναι πλέον εφικτός.

—Ποιες παθήσεις περιλαμβάνονται στα ΙΦΝΕ;

Οι ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου περιλαμβάνουν την ελκώδη κολίτιδα και την νόσο Crohn. Τα δύο νοσήματα μοιράζονται αρκετές ομοιότητες, αλλά έχουν και διαφορές.

—Ποιος γιατρός είναι αρμόδιος για να απευθυνθούν οι ασθενείς και ποιο είναι το μήνυμα που στέλνουν οι επιστήμονες, σε όσους νοσούν;

Οι ασθενείς που έχουν συμπτώματα όπως χρόνιο κοιλιακό πόνο, διάρροια και απώλεια αίματος πρέπει να απευθύνονται στον γαστρεντερολόγο. Μερικές φορές και ο παθολόγος μπορεί να κάνει μία αρχική, βασική διερεύνηση και να κατευθύνει στην συνέχεια τον ασθενή στον γαστρεντερολόγο.  

Οι ΙΦΝΕ είναι χρόνια, καλοήθη νοσήματα, για τα οποία, διατίθεται σήμερα πληθώρα θεραπευτικών επιλογών. Επίσης, καθώς η συχνότητα των ΙΦΝΕ αυξάνεται διεθνώς,  υπάρχει σταθερό και μεγάλο ενδιαφέρον για έρευνα και παραγωγή νέων και εξαιρετικά αποτελεσματικών φαρμάκων.

—Πόσο επηρεάζεται η καθημερινότητα των ασθενών από τα ΙΦΝΕ;

Η καθημερινότητα των ασθενών με ΙΦΝΕ είτε πριν την διάγνωση, είτε κατά την διάρκεια έξαρσης της νόσου, μπορεί να είναι ιδιαιτέρως δύσκολη. Τα συμπτώματα των ασθενών που αφορούν κυρίως σε κοιλιακό πόνο και διάρροια περιορίζουν σημαντικά κάθε δραστηριότητά τους, ενώ προκαλούν άγχος, ανασφάλεια και απομόνωση. Η έγκαιρη διάγνωση και η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας με σκοπό να επιτευχθεί γρήγορα, υποχώρηση της φλεγμονής, συμβάλλουν δραστικά στην αποκατάσταση της ποιότητας ζωής των ασθενών.

—Τι ρόλο διαδραματίζει η έγκαιρη διάγνωση και η θεραπευτική παρέμβαση στα ΙΦΝΕ για την καλύτερη διαχείριση της νόσου και την αποφυγή μακροχρόνιων μη αναστρέψιμων επιπλοκών;

Γνωρίζουμε ότι οι ΙΦΝΕ διαδράμουν με υφέσεις και εξάρσεις. Οι διαρκείς εξάρσεις της εντερικής  φλεγμονής μπορούν να οδηγήσουν σε επιπλοκές, όπως είναι η στένωση του εντέρου και τα συρίγγια στην νόσο Crohn. Η αντιμετώπιση των φλεγμονωδών νοσημάτων του εντέρου στοχεύει στον έγκαιρο και αποτελεσματικό έλεγχο της φλεγμονής, ώστε να επιτευχθεί μακροχρόνια ύφεση και να αποτραπούν μη αναστρέψιμες επιπλοκές. Η πρώιμη παρέμβαση στην πορεία της νόσου είναι καθοριστικής σημασίας για την αποφυγή μόνιμων βλαβών στο έντερο. Η αναγκαία προϋπόθεση για να είναι εφικτή η πρώιμη θεραπευτική παρέμβαση είναι να διαγνωστεί νωρίς η εντερική νόσος. Η ενημέρωση ασθενών, αλλά και γιατρών για αυτά τα νοσήματα είναι απαραίτητη για την ταχεία και ακριβή διάγνωσή τους.

—Ποιες είναι οι προϋποθέσεις  για την καλύτερη διαχείριση της νόσου;

Η σημαντικότερη προϋπόθεση για την ορθή διαχείριση της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου είναι η σχέση εμπιστοσύνης γιατρού και ασθενούς. Μετά την διάγνωση της νόσου, μαζί θα συμφωνήσουν στην επιλογή της κατάλληλης θεραπείας για τον συγκεκριμένο ασθενή. Εφόσον η θεραπεία είναι αποτελεσματική και επιτευχθεί ύφεση της φλεγμονής, ο ασθενής παρακολουθείται σε τακτικά χρονικά διαστήματα. Η παρακολούθηση των ασθενών με ΙΦΝΕ έχει προδραστικό χαρακτήρα και περιλαμβάνει διενέργεια εξετάσεων, όπως είναι η καλπροτεκτίνη, το υπερηχογράφημα εντέρου και η ενδοσκόπηση, τα οποία μπορούν να προβλέψουν την επικείμενη έξαρση πριν εκδηλωθεί με συμπτώματα. Η έγκαιρη ανίχνευση της υποτροπής  οδηγεί στις αναγκαίες διορθωτικές δράσεις, όπως για παράδειγμα η αύξηση της δόσης του φαρμάκου που παίρνει ο ασθενής, αλλά και άλλες παρεμβάσεις που βελτιώνουν το αποτέλεσμα της θεραπείας. Γενικώς, καταβάλλεται  προσπάθεια, να μεγιστοποιηθεί η δράση του φαρμάκου που λαμβάνει ο ασθενής, προτού αποφασιστεί η αλλαγή του.

—Είναι εφικτή η επίτευξη φιλόδοξων θεραπευτικών στόχων στα ΙΦΝΕ;

Η στόχευση της θεραπείας των ΙΦΝΕ είναι η μακρά και διαρκής ύφεση της εντερικής φλεγμονής. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής δεν έχει συμπτώματα, οι εξετάσεις αίματος και κοπράνων είναι φυσιολογικές και στην ενδοσκόπηση του εντέρου δεν υπάρχουν πλέον έλκη, δηλαδή πληγές. Όταν πληρούνται όλες αυτές οι συνθήκες θεωρούμε πως η ύφεση είναι βαθειά, πλήρης. Ο φιλόδοξος στόχος της βαθειάς ύφεσης επιτυγχάνεται για πολλούς ασθενείς, οι οποίοι ζούνε  μία σχεδόν φυσιολογική ζωή.

—Είναι εφικτή η ίαση;

Η επίτευξη μακροχρόνιας ύφεσης της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου είναι ο στόχος της θεραπείας. Η ύφεση αφορά τόσο τα συμπτώματα όσο και πιο αντικειμενικές παραμέτρους όπως οι φλεγμονώδεις δείκτες (πχ μείωση της CRP και της καλπροτεκτίνηςκοπράνων) και η εικόνα του εντέρου στην ενδοσκόπηση.

Τα νοσήματα είναι χρόνια και διαχειρίσιμα χάρη σε αποτελεσματικές και ασφαλείς φαρμακευτικές επιλογές, αλλά και σε κάποιες περιπτώσεις χάρη στον επιτυχή συνδυασμό φαρμάκων και χειρουργικής θεραπείας.

Σχετικά με την ΕΟΜΙΦΝΕ:

Η Ελληνική Ομάδα Μελέτης Ιδιοπαθών Φλεγμονωδών Νόσων του Εντέρου (ΕΟΜΙΦΝΕ) είναι ένα ιατρικό σωματείο αποτελούμενο από επιστήμονες υγείας που ασχολούνται με τα Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νοσήματα του Εντέρου (Ελκώδης Κολίτιδα & Νόσος του Crohn). Το έργο της ΕΟΜΙΦΝΕ εκτείνεται πέρα από την παροχή βασικών ιατρικών υπηρεσιών, καθώς ασχολείται επίσης με την πρόληψη ασθενειών, τη διεξαγωγή ιατρικών εξετάσεων και ενημερώσεων για την υγεία. Ιδρύθηκε το 2001 και έχει πραγματοποιήσει ποικίλες δράσεις που έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία και την ευημερία της κοινότητας, όπως η χρηματοδότηση ερευνητικών πρωτοκόλλων, η οργάνωση ενημερωτικών δραστηριοτήτων, η υποστήριξη των ασθενών και η παρέμβαση στα θεσμικά όργανα για θέματα που αφορούν τα ΙΦΝΕ. Αυτές οι δράσεις αποτελούν μόνο μερικά παραδείγματα του πολύπλοκου έργου που επιτελεί η ΕΟΜΙΦΝΕ για την προαγωγή της υγείας και της φροντίδας στην κοινότητα. Ανακαλύψτε περισσότερα στο https://eomifne.gr

Με την ευγενική υποστήριξη της Janssen Ελλάδος.