Φαρμακευτική καινοτομία στην Ελλάδα: Όταν η πρόσβαση ισορροπεί μεταξύ ουτοπίας και ρεαλισμού

H φαρμακευτική καινοτομία δεν είναι κάτι ουτοπικό. Πρόκειται για μια διαδικασία που μετατρέπει την επιστημονική έρευνα σε συγκεκριμένα θεραπευτικά προϊόντα με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης των ανθρώπων. Η πρόοδος της Ιατρικής σήμερα μας επιτρέπει να διαχειριστούμε σοβαρές ασθένειες ως χρόνιες παθήσεις, να αντιμετωπίσουμε γενετικά και ανίατα νοσήματα αλλά και την εξάλειψη περιορισμών που επέβαλαν κινητικά ή ψυχικά προβλήματα στους ασθενείς. Η εξέλιξη της βιοτεχνολογίας και των γονιδιακών θεραπειών υπόσχεται ακόμα πιο στοχευμένες και αποτελεσματικές λύσεις στο άμεσο μέλλον.

Ωστόσο, η πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες στην Ελλάδα γίνεται ολοένα πιο δύσκολη. Οι φαρμακευτικές εταιρείες υποχρεώνονται να επιστρέφουν μεγάλο ποσοστό των εσόδων τους στο κράτος, φτάνοντας σε επίπεδα που αγγίζουν το 75-80% της φαρμακευτικής δαπάνης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση ή τον περιορισμό της διάθεσης νέων θεραπειών, έτσι οι ασθενείς αναγκάζονται να συμβιβάζονται με υποβέλτιστες αγωγές ή να περιμένουν μεγάλο χρονικό διάστημα για να αποκτήσουν πρόσβαση στα φάρμακα που χρειάζονται. Σε πολλές περιπτώσεις, η πρόσβαση επιτρέπεται μόνο μέσω ειδικών διαδικασιών, κι αυτό οδηγεί στη δημιουργία ασθενών «δύο ταχυτήτων», αυτών που έχουν τη δυνατότητα να λάβουν την καινοτόμο θεραπεία και αυτών που δεν την έχουν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι οικονομικοί παράγοντες να επηρεάζουν άμεσα τη δημόσια υγεία, επιδεινώνοντας τις ανισότητες στο σύστημα υγείας.

Παρόλο που το πρόβλημα είναι έντονο, δεν αποτελεί αδιέξοδο. Το υπουργείο Υγείας δείχνει για πρώτη φορά μια συνέχεια στη χάραξη πολιτικής, γεγονός που είναι απαραίτητο για την υλοποίηση θεσμικών και δομικών αλλαγών στον χώρο του φαρμάκου. Παράλληλα, καταβάλλεται προσπάθεια ώστε οι ασθενείς να αποκτήσουν ταχύτερη και δικαιότερη πρόσβαση στις προηγμένες θεραπείες. Ένα από τα βασικά μέτρα που προτείνεται είναι η θέσπιση του Ταμείου Μεταβατικής Αποζημίωσης, το οποίο θα επιτρέψει τη γρήγορη διάθεση νέων καινοτόμων φαρμάκων στην ελληνική αγορά, μειώνοντας τις καθυστερήσεις που δημιουργεί το τρέχον σύστημα αποζημίωσης.

Οι προηγμένες θεραπείες, όπως τα κυτταρικά και γονιδιακά φάρμακα, έχουν μεγάλες προοπτικές, αλλά συνοδεύονται από προκλήσεις. Το κόστος τους είναι υψηλό, ενώ οι διαδικασίες έγκρισης και χορήγησής τους είναι πολύπλοκες, απαιτώντας εξειδικευμένες υποδομές και διαρκή παρακολούθηση. Το Ταμείο Μεταβατικής Αποζημίωσης μπορεί να προσφέρει άμεση και βιώσιμη λύση, διασφαλίζοντας ότι οι ασθενείς δεν θα στερούνται σωτήριες θεραπείες λόγω οικονομικών και γραφειοκρατικών εμποδίων.

Το συγκεκριμένο ταμείο δεν αφορά μόνο την πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακα αλλά και την ενίσχυση της οργάνωσης του συστήματος υγείας. Με την εισαγωγή ενός μηχανισμού παρακολούθησης και αξιολόγησης των θεραπειών μπορεί να διαμορφωθεί μια πολιτική φαρμάκου βασισμένη σε αποδεικτικά δεδομένα, επιτρέποντας μια πιο δίκαιη και αποτελεσματική διαχείριση της φαρμακευτικής καινοτομίας. Επιπλέον, θα ενισχύσει την ανάπτυξη ενός συστήματος υγείας που θα λαμβάνει υπόψη του τις σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις, επιτρέποντας στην Ελλάδα να συμβαδίζει με τις υπόλοιπες προηγμένες χώρες στον τομέα της ιατρικής.

Μια τέτοια αλλαγή δεν θα αφήσει την καινοτομία να γίνει μακρινή ουτοπία αλλά θα την κάνει μια απτή πραγματικότητα που θα προσφέρει λύσεις και ελπίδα στους ασθενείς της χώρας μας. Η βιώσιμη και έγκαιρη πρόσβαση στη φαρμακευτική καινοτομία αποτελεί βασική προτεραιότητα για τη βελτίωση της υγείας του πληθυσμού και τη μείωση των ανισοτήτων. Σε έναν κόσμο όπου η επιστήμη προχωρά με γοργούς ρυθμούς, είναι απαραίτητο να διασφαλίσουμε ότι κανένας ασθενής δεν θα μείνει πίσω.