Εμβολιάζουμε τα κορίτσια μας και τα αγόρια μας έναντι του ιού HPV

— Σε ποια επίπεδα κυμαίνεται ο εμβολιασμός έναντι του ιού HPV στην Ελλάδα, σε κορίτσια και αγόρια; 

Μετά από πολλά χρόνια άοκνων και εντατικών προσπαθειών, είμαστε στην ευχάριστη θέση να δηλώσουμε ότι ο εμβολιασμός στην Ελλάδα έναντι του HPV παρουσιάζει ολοένα αυξανόμενη τάση. Σε αυτό βοήθησε τόσο η ένταξη των πρώτων δύο anti-HPV εμβολίων όσο και του νέου 9δύναμου anti-HPV εμβολίου στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού. Μάλιστα, ήταν πολύ σημαντική πρόοδος το ότι από τον Μάρτιο του 2022 αυτό το εμβόλιο απευθύνεται και στα αγόρια μέσω του ίδιου προγράμματος. Τα τελευταία δεδομένα αναφέρουν εμβολιαστική κάλυψη που αγγίζει το 65% για τα κορίτσια έως 15 ετών και το 15% για τα αγόρια έως 15 ετών. 

— Πόσο μας επηρέασε η πανδημία; Πόσο χρόνο έχουμε στη διάθεσή μας για το «catch up», ώστε να μη μείνουμε πίσω;

Η πανδημία του Covid-19 επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τα χρονοδιαγράμματα όλων των εμβολίων και από αυτή την αρνητική συγκυρία δεν θα μπορούσε να απουσιάζει ένα τόσο ευρέως χρησιμοποιούμενο εμβόλιο, όπως αυτό έναντι του HPV. Φαίνεται μάλιστα ότι τη διετία 2020-2021 ο εμβολιασμός υπολειπόταν κατά 20%, ενώ από το 2022 παρουσίασε και πάλι ραγδαία ανάκαμψη, έτσι ευελπιστούμε ότι μέχρι το τέλος του 2024 θα έχει επανέλθει στα προ της πανδημίας επίπεδα.

— Πόσο κοντά είμαστε στον φιλόδοξο στόχο να εξαλειφθούν τα προσεχή χρόνια οι νέες μολύνσεις, στόχο που είναι πολύ κοντά στο να τον πετύχει η Αυστραλία; 

Η Αυστραλία αποτελεί μια ήπειρο-παράδειγμα για όλους όσον αφορά τον anti-HPV εμβολιασμό. Αυτήν τη στιγμή η εμβολιαστική της κάλυψη έναντι στον HPV αγγίζει το 95%. Έτσι, η ετήσια επίπτωση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας πιθανότατα θα μειωθεί σε λιγότερες από τέσσερις νέες περιπτώσεις ανά 100.000 γυναίκες έως το 2028, ενώ φαίνεται πως η εξάλειψή του θα είναι εφικτή στις περισσότερες χώρες που θα επιτύχουν υψηλά ποσοστά εμβολιασμού με παράλληλη υιοθέτηση αποτελεσματικών προγραμμάτων screening, όπως είναι το γνωστό μας τεστ Pap αλλά και το HPV DNA test.

— Νέες έρευνες δείχνουν ότι 1 στους 3 εφήβους έχει μολυνθεί με τον ιό και πως αγόρια και κορίτσια κινδυνεύουν να αναπτύξουν 9 μορφές καρκίνου (πλην του τραχήλου της μήτρας στα κορίτσια). Πόσο σημαντικός είναι ο εμβολιασμός και πόσες δόσεις είναι το σχήμα ανά ηλικία, πριν και μετά την εφηβεία; Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του παιδιάτρου;

Είναι γεγονός πως τα αγόρια κινδυνεύουν εξίσου από τον HPV και αυτό δεν θα πρέπει καθόλου να το υποτιμάμε καθώς ο καρκίνος του πέους, του στοματοφάρυγγα και του πρωκτού εμφανίζεται ολοένα περισσότερο στους άνδρες. Μάλιστα ο καρκίνος του στοματοφάρυγγα σε άνδρες έχει ξεπεράσει σε συχνότητα τον καρκίνο του τραχήλου μήτρας στις γυναίκες, λόγω έλλειψης και εξέτασης προσυμπτωματικού ελέγχου στον πρώτο καρκίνο. Τα νεαρά αγόρια, μάλιστα, πολλές φορές είναι ασυμπτωματικοί φορείς, γι’ αυτό είναι υψίστης σημασίας το ότι εδώ και έναν χρόνο τα αγόρια 9-15 ετών έχουν ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού δωρεάν. Ο εμβολιασμός μέχρι τα 15 έτη πραγματοποιείται σε 2 δόσεις με διαφορά 6 μηνών και μετά τα 15 έτη σε 3 δόσεις, με τη δεύτερη δόση να απέχει 2 μήνες από την πρώτη και την τρίτη 6 μήνες. Οι νεαρές έφηβες μπορούν να απευθύνονται και στον παιδογυναικολόγο, ενώ για τα αγόρια των αντίστοιχων ηλικιών ο παιδίατρος είναι αυτός που θα ενισχύσει, θα συμβουλεύσει, θα κατευθύνει και, τέλος, θα πραγματοποιήσει τα δοσολογικά σχήματα του εμβολιασμού έναντι του HPV.

Ο Ευθύμιος Δεληγεώρογλου είναι ομότιμος Καθηγητής Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, τ. Διευθυντής Β’ Μαιευτικής - Γυναικολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Αρεταίειο Νοσοκομείο, τ. Διευθυντής Τομέα Υγείας Μητέρας - Παιδιού - Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, τ. Αντιπρόεδρος Εφορείας Αρεταίειου Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου, Διευθυντής Τμήματος Παιδικής & Εφηβικής Γυναικολογίας του Παίδων «Μητέρα».