Ηλεκτρονικά τσιγάρα και μείωση της βλάβης από το κάπνισμα: Ζυγίζοντας τον κίνδυνο έναντι του οφέλους

Ο καθηγητής Δημόσιας Υγείας Kenneth Warner από το Πανεπιστήμιο του Mίσιγκαν, που παγκοσμίως θεωρείται ειδήμων στο θέμα της μείωσης της βλάβης από το κάπνισμα, παρουσίασε νέα ευρήματα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τα οποία υποδηλώνουν ότι τουλάχιστον ένας στους δέκα καπνιστές που στρέφεται στα ηλεκτρονικά τσιγάρα τελικώς σταματά το κάπνισμα.

Υπό το πρίσμα των νέων ευρημάτων που ανακοινώθηκαν στο 4ο Συνέδριο Κορυφής για τη Μείωση της Βλάβης από τα Προϊόντα Καπνού, ο Αμερικανός καθηγητής προτείνει να σχεδιαστούν μέτρα πολιτικής υγείας που θα ζυγίζουν τον κίνδυνο έναντι του οφέλους από τα προϊόντα ατμίσματος, αναζητώντας τη χρυσή τομή η οποία θα βοηθήσει περισσότερους ενήλικους καπνιστές να βαδίσουν στον δρόμο της διακοπής του καπνίσματος.

Το συνέδριο «4th Scientific Summit on Tobacco Harm Reduction, Novel Products, Research and Policy» ανέδειξε το αυξανόμενο ενδιαφέρον των ειδικών όσον αφορά τις καινοτόμες προσεγγίσεις για τον έλεγχο του καπνίσματος, όπως η μείωση της βλάβης από τον καπνό, που αποτελεί σημαντικό στοιχείο για την πρόληψη ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου.

Τα επιστημονικά στοιχεία επί του παρόντος είναι αρκετά ισχυρά για να υποστηρίξουν ότι υπάρχουν λιγότερο επιβλαβή προϊόντα εναλλακτικά του καπνίσματος τσιγάρων και πως η μείωση της βλάβης θα πρέπει να υιοθετηθεί ως συμπληρωματική πολιτική για τον έλεγχο του καπνίσματος.

Στόχος του συνεδρίου και των φορέων που συμμετέχουν είναι να καθιερωθεί ο διάλογος με τους εμπειρογνώμονες και τους ρυθμιστικούς φορείς σε διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο για να επιτραπούν τεκμηριωμένες πολιτικές και να εφαρμοστούν ρυθμιστικές προσεγγίσεις υπέρ της μείωσης της βλάβης. Στον διάλογο αυτό πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ενήλικοι καπνιστές, οι οποίοι για διάφορους λόγους δεν μπορούν να σταματήσουν το κάπνισμα. Τους ανθρώπους αυτούς οι ιθύνοντες των πολιτικών ελέγχου του καπνίσματος δεν θα πρέπει να τους αγνοήσουν. Εκεί όπου η διακοπή αποτυγχάνει συνεχώς, η χρήση λιγότερο επιβλαβών προϊόντων θα επιδράσει θετικά σε πολλές περιπτώσεις. Τα επιστημονικά στοιχεία επί του παρόντος είναι αρκετά ισχυρά για να υποστηρίξουν ότι υπάρχουν λιγότερο επιβλαβή προϊόντα εναλλακτικά του καπνίσματος τσιγάρων και πως η μείωση της βλάβης θα πρέπει να υιοθετηθεί ως συμπληρωματική πολιτική για τον έλεγχο του καπνίσματος.

Ολοένα και περισσότερα στοιχεία παρουσιάζουν ότι τα μη καιόμενα προϊόντα είναι λιγότερο τοξικά και επιβλαβή σε σύγκριση με τα τσιγάρα, συνεπώς οι ρυθμιστικές αρχές οφείλουν να ενθαρρύνουν την έρευνα για τη μείωση της βλάβης και να παρακολουθούν στενά τη χρήση των καινοτόμων προϊόν. Ένα από τα εναλλακτικά προϊόντα είναι και το ηλεκτρονικό τσιγάρο, του οποίου η χρήση είναι πολύ διαδεδομένη στις ΗΠΑ. Εκεί οι Ανεξάρτητες Ρυθμιστικές Αρχές επικεντρώνονται κυρίως στην προστασία των νέων από τον εθισμό στη νικοτίνη μέσω ενός πολύ αυστηρού ρυθμιστικού πλαισίου.

Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Kenneth Warner, που ήταν ομιλητής στο 4th Scientific Summit on Tobacco Harm Reduction, Novel Products, Research and Policy, η εποχή πλέον επιβάλλει οι Ρυθμιστικές Αρχές να ζυγίζουν τον κίνδυνο έναντι του οφέλους από τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, όταν σχεδιάζουν πολιτικές υγείας για τον περιορισμό της βλάβης από το κάπνισμα. Στην εισήγησή του παρουσίασε τα ευρήματα μιας πρόσφατης έρευνας που δημοσιεύτηκε στην Αμερικανική Επιθεώρηση Δημόσιας Υγείας, σύμφωνα με την οποία το άτμισμα ηλεκτρονικών τσιγάρων βοηθά έναν στους δέκα χρήστες στη διακοπή του καπνίσματος. Συγκεκριμένα, τέσσερις επιδημιολογικές μελέτες στην Αμερική και τη Μεγάλη Βρετανία δείχνουν ότι η χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων ενισχύει κατά 10%-15% τη διακοπή του καπνίσματος στους ενήλικους καπνιστές.

Επίσης, τα στοιχεία από τις πωλήσεις δείχνουν ότι οι πωλήσεις των συμβατικών τσιγάρων είναι αντιστρόφως ανάλογες των πωλήσεων των ηλεκτρονικών τσιγάρων, ενώ και οι οικονομικές μελέτες δείχνουν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα χρησιμοποιούνται ως «υποκατάστατα» από τους καπνιστές που περιορίζουν το κάπνισμα. Από τη μια μεριά, λοιπόν, διαφαίνεται ένα όφελος για τους ενήλικους καπνιστές από τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού, από την άλλη, όμως, υπάρχει ο έντονος προβληματισμός των Ανεξάρτητων Ρυθμιστικών Αρχών και των επιστημονικών ενώσεων σχετικά με το κατά πόσο το άτμισμα ηλεκτρονικών τσιγάρων δημιουργεί εθισμό στη νικοτίνη σε νεαρά άτομα που δεν έχουν καπνίσει ποτέ, ωθώντας τα τελικά να δοκιμάσουν το τσιγάρο. Μετά από αρκετά χρόνια χρήσης ηλεκτρονικών τσιγάρων δεν φαίνεται να υπάρχουν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δημιουργούν «φυτώρια» νέων καπνιστών και προσφάτως άνοιξε διεθνώς ένας διάλογος για το κατά πόσο η υιοθέτηση πολύ αυστηρών μέτρων στην πώληση και τη χρήση των ηλεκτρονικών τσιγάρων έχει, τελικά, αντίθετα αποτελέσματα από τα αναμενόμενα.  

Σύμφωνα με τον Kenneth Warner, είναι σημαντικό οι Ανεξάρτητες Ρυθμιστικές Αρχές να βοηθήσουν τους ενήλικους καπνιστές να διακόψουν το κάπνισμα, σταθμίζοντας όλους τους παράγοντες, κάτι που αποτελεί εν τέλει ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης.