Μην αφήσετε το γλαύκωμα να σας στερήσει την όραση

Το γλαύκωμα θεωρείται «κλέφτης» της όρασης γιατί εξελίσσεται σιωπηλά, χωρίς να δίνει προειδοποιητικά συμπτώματα.

Για να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο σχετικά με αυτήν τη νόσο που οδηγεί στην τύφλωση, η Παγκόσμια Ένωση Γλαυκώματος (World Glaucoma Association) καθιέρωσε την Παγκόσμια Εβδομάδα Γλαυκώματος, η οποία αποτελεί ετήσιο θεσμό, που φέτος διήρκεσε από τις 6 έως τις 12 Μαρτίου. Ο όρος «γλαύκωμα» περιγράφει ένα σύνολο παθήσεων που ως κοινό χαρακτηριστικό έχουν τη σταδιακή απόπτωση των νευρικών ινών του οπτικού νεύρου με αποτέλεσμα τον περιορισμό του οπτικού πεδίου και την απώλεια όρασης. Σύγχρονες μελέτες δείχνουν ότι το γλαύκωμα είναι το κυριότερο αίτιο μη αναστρέψιμης απώλειας της όρασης.

Μέχρι σήμερα, η αντιμετώπισή του στοχεύει στη σταθεροποίηση της βλάβης, με σκοπό τη διατήρηση της οπτικής ικανότητας του ασθενούς για το υπόλοιπο της ζωής του. Είναι γεγονός ότι δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε εκ νέου τις νευρικές ίνες που έχουν καταστραφεί, οπότε δεν μπορούμε να επαναφέρουμε το τμήμα του οπτικού πεδίου που έχει χαθεί λόγω του γλαυκώματος. 

Ο μόνος παράγοντας που μπορούμε να ρυθμίσουμε ώστε να μην εξελιχθεί η νόσος είναι η ενδοφθάλμια πίεση. Σε γενικές γραμμές, πρέπει να είναι τόσο χαμηλή, ώστε να μην εξελίσσεται η βλάβη στο οπτικό νεύρο, και αυτό διαφέρει από ασθενή σε ασθενή. Η θεραπευτική αντιμετώπιση του γλαυκώματος στηρίζεται σε τρεις άξονες. Δηλαδή μπορούμε να ρυθμίσουμε το γλαύκωμα φαρμακευτικά, με τη χρήση laser και με χειρουργικές επεμβάσεις. Σε κάποιες περιπτώσεις απαιτείται, βέβαια, συνδυασμός αυτών των επιλογών.

Η ρύθμιση του γλαυκώματος με κολλύρια ήταν εδώ και πάρα πολλά χρόνια η πρώτη επιλογή. Η αντιμετώπιση γίνεται με ενστάλαξη σταγόνων σε καθημερινή βάση, από μία έως τρεις φορές την ημέρα, ανάλογα με το σκεύασμα. Στο πεδίο αυτό νεότερες εξελίξεις δείχνουν ότι μπορεί να γίνει χρήση ενθεμάτων βραδείας αποδέσμευσης, δηλαδή φαρμακευτικών συσκευών που θα τοποθετούνται σε συγκεκριμένο τμήμα του οφθαλμού, ώστε ο ασθενής να μη χρειάζεται να χρησιμοποιεί κολλύρια. Παράλληλα, πρόσφατα δεδομένα υποστηρίζουν τη χρήση laser, συγκεκριμένα την εκλεκτική τραμπεκουλοπλαστική SLT (Selective Laser Trabeculoplasty) ως αρχική θεραπεία.

Όμως οι μεγαλύτερες μελέτες και έρευνες που γίνονται στον τομέα της αντιμετώπισης του γλαυκώματος έχουν εστιαστεί πλέον στην κατηγορία των επεμβάσεων που λέγονται MIGS (Minimally Invasive Glaucoma Surgery). Στόχος αυτών των επεμβάσεων, που γίνονται με τη χρήση ενθεμάτων ή χωρίς, είναι η αντιμετώπιση του γλαυκώματος σε πρωιμότερα στάδια, ώστε να κερδηθεί πολύτιμος χρόνος. Τέτοιες επεμβάσεις μπορούν να συνδυαστούν και με επέμβαση καταρράκτη. Από πλευράς ενθεμάτων, στην Ελλάδα είναι διαθέσιμα το iStent inject W (Glaukos, USA) και το XEN (Allergan, USA), το μόνο που μιμείται την κλασική επέμβαση της τραμπεκουλεκτομής. Διαθέσιμα είναι επίσης η ενδοσκοπική κυκλοφωτοπηξία ECP (BVI, USA) και οι γωνιοτόμοι Kahook Dual Blade (New World Medical, USA) και TrabEx (MST, USA).

Είναι πολύ σημαντικό ότι σήμερα, με όλες τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές, ένας ασθενής με γλαύκωμα μπορεί να διατηρήσει την όρασή του, εάν βέβαια παρακολουθηθεί σωστά και η πάθηση αντιμετωπιστεί εγκαίρως.