Ο θάνατος του Μάνου Χατζιδάκι στη δεκαετία του ’90, λες και σήμανε το σιωπητήριο της παλιάς αστικής γειτονιάς, που για χρόνια ήξερε να το γλεντάει. Τα επόμενα χρόνια, ο «Μαγεμένος Αυλός» και η πλατεία Προσκόπων έπαψαν να μαγεύουν το κοινό, καινούριες γειτονιές διεκδίκησαν το αθηναϊκό νταβαντούρι. Σταδιακά, τα τελευταία 7-8 χρόνια, νέα παιδιά ήρθαν να κατοικήσουν τις αρχοντικές πολυκατοικίες στις παρυφές της Βας. Γεωργίου, αυτές που άφησαν πίσω τους οι καλές οικογένειες που μετακινήθηκαν προς τα προάστια. Η κρίση ρίχνει τις τιμές των ενοικίων και τον σπόρο, ταυτόχρονα, μιας νέας αστικής γεωγραφίας. Και να, που τα τελευταία τρία χρόνια, το κλασικό «κάτω» Παγκράτι, ξαναβγήκε από τη ναφθαλίνη, για να δημιουργήσει τάση, νέα μόδα. Καινούρια στέκια ανοίγουν, κοντά τους ξαναγεμίζουν και τα παλιά και το τρίγωνο Αρριανού-Αρχελάου γίνεται αναφορά ενός σοφιστικέ κοινού, που αγαπά την τέχνη και την κουλτούρα, διαθέτει στυλ και κρατά χαμηλούς τους τόνους, μπλέκοντας τις γενιές και τις ηλικίες.
Small 8, Aρχελάου 8, 2155308846
Κάτι που να θυμίζει Ευρώπη, τις καινούριες γειτονιές του Βερολίνου, το Small 8 από μόνο του δίνει το στίγμα του νέου προφίλ της γειτονιάς: καφές από το πρωί, πρόχειρο φαγητό όλη μέρα, ποτό το βράδυ και πάρτυ που ανεβάζουν τα ντεσιμπέλ, ιδιαίτερα μετά τις παραστάσεις της θεατρικής σκηνής Skrow που μόλις άνοιξε ακριβώς απέναντι. Καλλιτεχνικό και εναλλακτικό κοινό, άριες και ροκ-σουίνγκ μουσικές της miss Catalina, το Small 8 ξεκινά με πολλά κέφια από νωρίς το μεσημέρι με ήσυχους καφέδες και θέα στις πρασινάδες του Άλσους και κρατά τη διάθεσή του μέχρι το σβήσιμο της νύχτας. Το κίτρινο μεταλλικό στις καρέκλες, το χρώμα της λεβάντας στο καναπεδάκι έξω, ένας πράσινος τοίχος και πορτοκαλί φωτιστικά της δεκαετίας του ΄60, το Μικρό 8 νοσταλγεί το παρελθόν και ταυτόχρονα δημιουργεί μια δικιά του ολόφρεσκη, χαλαρή αισθητική. Cup cakes με τον καφέ, σάντουιτς με μαρούλι, τυρί asiago, ιταλική fesa και σάλτσα από γλυκό τσίλι, κις λορέν, σαλάτα με ηλιόσπορο, κράνα, παρμεζάνα και βινεγκρέτ μουστάρδας, μπρουσκέτα με καραμελλωμένα κρεμμύδια και κατσικίσιο τυρί, ποικιλίες τυριών και αλλαντικών και φρέσκα γλυκά ημέρας, ένα απλό μενού που σε χορταίνει όσο χρειάζεται για να συνεχίσεις το πάρτυ.
Μαύρο πρόβατο, Αρριανού 31, 2107223466
Το οποίο, πρωτίστως, ευθύνεται για την αναβάθμιση της γειτονιάς, αφού ποτέ πριν τόσοι διάσημοι του ποιοτικού τραγουδιού, της διανόησης και των media δεν αγάπησαν τόσο ένα μεζεδοπωλείο. Λιτό και μεταμοντέρνο, λευκό και μαύρο, «το μαύρο πρόβατο έχει λευκή καρδιά» όπως λέει κι ένα από τα ρητά του τοίχου-μαυροπίνακα, άφθονη θέα στην περαντζάδα, τραπεζάκια έξω που γεμίζουν ακόμη και τις κρύες νύχτες, έχει ωραιότατη κρητική ρακή από τις Αρχάνες, έχει ελαιόλαδο από το Άστρος, καραμανλίδικα νοστιμότατα βοδινά λουκάνικα από τη Δράμα, ξινομυζήθρα από τα Χανιά, εμφιαλωμένα αποστάγματα, κι όλο αυτό το λες μια νέα άποψη για το παλιό μεζεδοπωλείο, πιο ψαγμένη, πιο γαστρονομική, με αγάπη για το ποιοτικό προϊόν της μικρής, τοπικής παραγωγής. Εκτός, όμως, από τα μικρά πιατάκια του μεζέ, στην κουζίνα κυκλοφορούν και χορταστικά πιάτα αν θέλεις να «γυρίσεις» τη ρακοπωσία σε πλήρες δείπνο. Νόστιμη μελιτζανοσαλάτα με ζεστά πιτάκια φρεσκοψημμένα από το φούρνο, καγιανάς, χιουνκιάρ με πουρέ μελιτζάνας, τραγανά κεφτεδάκια αρωματισμένα με ούζο και δυόσμο, ωραίες σπιτικές τηγανητές πατάτες. Τα κρεατικά και η πανσέτα στη σχάρα σερβίρονται σε ποικιλία με ντομάτα, τζατζίκι και πατάτες. Και σαρικόπιτα με μέλι για ένα παραδοσιακό τελείωμα.
Το Piggy-πόπουλο, Αρχελάου 16, Παγκράτι, 2107237100
Τα καρό τραπεζομάντιλα στα πέντε μόλις, τραπέζια, το αμπαζούρ, οι φωτογραφίες με όλων των ειδών τους σταρ, από τη Μπέλου μέχρι τον Μόρισον καδραρισμένες στον τοίχο, θυμίζουν περισσότερο κόζυ κοριτσίστικη τραπεζαρία με-ωραία-άποψη, παρά σουβλακερί. Κι όμως, μια σπιθαμή χώρος χωρίζει το κουκλίστικο αυτό σκηνικό, στο οποίο θες να μπεις, να κουλουριαστείς, να χουχουλιάσεις για να μην ξαναβγεις πια, από την ψησταριά. Το πώς ωστόσο, καμμιά οσμή δεν προδίδει την ιερή βαρβατίλα, είναι ένα θαύμα της τεχνολογίας ή απλά, της φροντίδας των ιδιοκτητών. Οι οποίοι-πατέρας και γιος-έφεραν μαζί τους από την Πάτρα μια άλλη τέχνη αλλά και μια άλλη άποψη για το σουβλάκι. Οι νέες σουβλακερί, θα μου πείτε, δεν μας λείπουν, σαν μανιτάρια κατακλύζουν με νέα ανοίγματα τις γειτονιές της πόλης. Πίσω, όμως, από τα περισσότερα ανανεωμένα σκηνικά, το σουβλάκι σπάνια ανανεώνει την παλιά ποιότητα, κρύβοντας τα ελαττώματά του πίσω από το περιτύλιγμα. Εδώ, δεν συμβαίνει το ίδιο. Οι πιπεριές Φλωρίνης, οι μελιτζάνες και τα μανιτάρια ψήνονται στα κάρβουνα στην πιο υπέροχη σαλάτα λαχανικών, κι όσο για το crash test της ποιότητας και του ψήστη, που αναγνωρίζεις μόνο αν φας ένα σκέτο χοιρινό καλαμάκι, εδώ θα σε αφήσει με το στόμα μπουκωμένο αλλά...ανοιχτό. Κρέας σαν αυτό που θα διάλεγες σπίτι σου, ονειρικά ζουμερό και βαθιά νόστιμο. Το μπιφτέκι, σαν να το έφτιαξες σπίτι, με πλούσιο το άρωμα του μαϊντανού, ακουμπά αρμονικά στις αλάδωτες πιτούλες ολικής, που διαθέτουν αυτό το λίγο τραγανό που κάνει όλη τη διαφορά της νοστιμιάς. Το κοτόπουλο ψήνεται και σε παϊδάκι, οι σπιτικές πατατούλες κόβονται στο χέρι, οι χορτοφάγοι έχουν το δικό τους σουβλάκι με χαλούμι, πολλές ολόφρεσκες σαλάτες, σπιτική μουστάρδα και τυροκαυτερή.
Το ρολόι, Αμύντα 6, 2107248822
Ό,τι ακριβώς χρειάζεται το νεανικό κοινό της γειτονιάς για να το υιοθετήσει σαν καθημερινό του μαγεριό. Στην αρχή σε υποδέχεται ένα ντιπάκι από φασόλια με ψιλοκομμένη πιπεριά κι ένα αληθινό, ζυμωτό ψωμί. Η μελιτζανοσαλάτα με καρύδι νόστιμη, για όλα τα γούστα, χωρίς περιττό σκόρδο ή εξεζητημένη οξύτητα. Η κοτόπιτα μιλά άπταιστα τη γλώσσα της παράδοσης, τραγανό φύλλο, χωρίς περίσια λάδια. Τα κεφτεδάκια μοσχοβολούν δυόσμο, η χοιρινή τηγανιά αρωματίζεται με κρεμμύδι και μουστάρδα. Το κουνέλι εξαιρετικό, τρυφερό σαν βελούδο, με μια ανάλαφρη, ελάχιστα λεμονάτη σάλτσα που δεν προδίδει τα μπαχαρικά της αλλά τα ενσωματώνει σε ένα ωραιότατο σύνολο που δένει με τις συνοδευτικές πατατούλες. Πιάτο που αποποιείται το βάρος της παράδοσης για να αποκτήσει ένα πιο δημιουργικό άγγιγμα. Στο τέλος, το μπανόφι, λίγο στεγνό και ακατέργαστο δεν ήταν ό,τι καλύτερο αλλά η αποζημείωση ήρθε από τον ζουμερό, αρωματικό χαλβά του κεράσματος.
*Colibri, Αναπαύσεως 9, Μετς, 2109214277
Από πρωτοτυπία στο ντεκόρ, το Colibri διαθέτει άφθονη. Μαζί και χιούμορ και φαντασία. Μαγαζάκι μια σταλιά, στο δρόμο παράταιρες καρέκλες και τραπέζια που ούτε ένα δεν μοιάζει με το διπλανό του, λαμπιόνια στα δέντρα, μανταλάκια στο σκοινί της μπουγάδας. Κάτι ανάμεσα σε αισθητική Μίκυ-Μάους και καλοκαίρι σε νησί. Ο ιδιόρυθμος-σεφ-περσόνα με την πρωτότυπη στολή «τα λέει» με την πελατεία στα τραπέζια κι άντε να βρεις άκρη ποιος είναι ο σερβιτόρος.
Σε όποιον, όμως, κι αν παραγγείλεις τη μπύρα σου θα καταφθάσει αμέσως αφού εδώ τα όρια ανάμεσα στον πελάτη και το προσωπικό είναι απόλυτα συγκεχυμένα. Μια διάθεση που μεταδίδεται κι ανάμεσα στα τραπέζια, τουτέστιν ακόμη κι αν πάτε μόνοι, το σίγουρο είναι πως σε λίγο θα τα πίνετε με τη διπλανή παρέα, με-εξαιρετικές-ρακές κερασμένες από το διπλανό καφενείο. Χαρακτηριστικοί τύποι της γειτονιάς, μεσήλικες και έφηβοι, σοβαροί και εναλλακτικοί, μοντέλα και κορίτσια της διπλανής πόρτας, σε ένα πάρτυ που καταργεί τους ρυθμούς της πόλης και σε μεταφέρει στον άχρονο χρόνο των διακοπών.
Το Colibri το αγάπησαν όλοι για τα εξαιρετικά, από ολόφρεσκο μοσχαρίσιο κιμά, burgers του, σε όλες τις κλασικές εκδοχές, με μπέικον, μπλε τυρί, μανιτάρια, αβγό ή τσίλι, στο μαλακό-πειρασμός ψωμάκι τους. Όμως, όλα εδώ είναι απλά όσο και τέλεια, αν εξαιρέσεις τις τηγανητές πατάτες που δεν είναι φρέσκιες. Οι πίτσες, μεγάλες και ατομικές, μπουκιά και συχώριο, με λεπτή, τραγανή, χειροποιητη ζύμη. Οι σαλάτες ολοζώντανες, αυτή με τα ντοματίνια και την καταπληκτική μοτσαρέλα σε μπουκίτσες με τα ζεστά κροστίνι, από μόνη της ένα χορταστικό πιάτο. Κι αν βαριέστε να κουνηθείτε από τον καναπέ, φέρνουν και ντελίβερυ.
Οι κλασικές αξίες
*Ο Γκάτσος, η Μελίνα, ο Μάνος και ο Χατζηχρήστος μπορεί να έφυγαν, όμως, τα κεφτεδάκια, οι τηγανητές πατάτες και το κοκκινιστό γιουβετσάκι του Καραβίτη παραμένουν σταθερές αξίες. (Αρκτίνου 35, 2107215155)
*Ελαφρύ κι αλάδωτο τηγάνι, ολοζώντανα βραστά λαχανικά, λουκούμι τραγανό καλαμαράκι, κολιός, γόπα, μαρίδα κι όλα τα ολόφρεσκα ψαράκια της ημέρας, θεϊκή ψητή σαρδέλα αλλά και υπέροχο κεφτεδάκι, ο Σταύρος (Ιβύκου 7, 2107016747)
τον οποίο θα επισκεπτόσουν και μόνο για το καταπληκτικό λάδι της σαλάτας του, παραμένει ένα κλασικό ψαροστέκι, σε ντεκόρ που θυμίζει παλιά Ελλάδα.
*Ο βασιλεύς Κωνσταντίνος έτρωγε εδώ φοντύ και πικάτα, ο Κ. Καραμανλής φιλέτο κόζακ και ο Μάνος Χατζιδάκις το αντιμετώπιζε κάτι ανάμεσα σε γραφείο και κουζίνα του σπιτιού του. Με 55 χρόνια ιστορία, ο Μαγεμένος Αυλός (Αμύντα 4, 2107223195) εξακολουθεί ακόμη να σερβίρει φιλέτο παγιάρ, τα διάσημα τυροκροκετάκια του και όλα τα καλύτερα της δεκαετίας του 60 και του 70.
*Μπορεί η Αλίκη να μην έρχεται πια εδώ μετά την παράσταση και ο κύριος Ηλίας να γέρασε, ωστόσο τα ίδια γκαρσόνια σερβίρουν στο ίδιο σκηνικό με τα ραμποτέ της παλιάς, κοσμικής αθηναϊκής ταβέρνας τα διασημότερα παϊδάκια του Παγκρατίου, θεϊκή τηγανητή πατάτα, μπιφτέκι που λιώνει στο στόμα και μια από τις πιο φρέσκιες χωριάτικες στην πόλη. (Ηλίας, Τελεσίλης 1, 2107223400)
Το κοσμοπόλιταν
Αλ Ταχρίρ, Αρχελάου 14, 2107243141
Στην Egypttown πλευρά του Παγκρατίου-που ανθίζει εδώ από τη δεκαετία του ’90-το πεζοδρόμιο μπροστά από τον καφενέ του κυρίου Μίμη, μην ψάχνεις τώρα πώς ακριβώς ον λένε στην πατρίδα του, μοσχοβολά καπνό αρωματισμένο με μήλο. Στο ναργιλέ-καφενείο, θα καπνίσεις όλα τα αρωματικά χαρμάνια με θέα τα κεφάτα προγράμματα του Alexandria Tv, και θα πιάσεις κουβέντα με όλο το αιγυπτιακό συνάφι, όσο ο κύριος Μίμης θα σου μαγειρεύει στο ανοιχτό κουζινάκι του τα καλύτερα της πατρίδας του, στην πιο φρέσκια και σπιτική βερσιόν. Χαλάρωσε με έναν χυμό από αρωματική γουάφα, σε λίγο έρχεται ζεστή η πίτα, με ελιές και τουρσί, κυμινάτη φάβα από αιγυπτιακά κουκιά, καυτά φελάφελ με σάλτσα ταχινιού, χούμους, σοταρισμένο συκώτι όπως μόνον η Ανατολή ξέρει να μαγειρεύει, λεπτά, αρωματικά, μοσχαρίσια λουκανικάκια με μπαχαρικά κι ένας πιο μικρούλης δεν γίνεται λογαριασμός, στο τέλος.
Αξίζουν επίσης
*Ο Βρούτος (Αμύντα 12, 2107219254), αδελφάκι του Σκούφια των Α. Πετραλώνων, είναι καφενές, είναι ρακομελάδικο, είναι και μαγαζί που θα σε χορτάσει με τα μεζεδάκια του. Παράταιρες καρέκλες, ράφια με μπουκάλια και τα κλασικά ξύλινα τραπέζια του νοσταλγικού, παλιού καφενείου, η φλόγα της ξυλόσομπας στη γωνία και φυσικά, το χορταστικό,νόστιμο κότσι, σήμα κατατεθέν της κουζίνας του Σκούφια.
*Τρίγωνο (Αμύντα 15 & Αρχελάου, 2107243085) Το παλιό μπακάλικο της γειτονιάς νοσταλγεί την αισθητική και τους μεζέδες του παλιού καφενέ με τα μαρμάρινα τραπεζάκια, με τη διαφορά ότι ανάλογα με την τύχη σου, μπορεί να πετύχεις και κάποιο εναλλακτικό live.
*Πρώτη η Cuccina Povera (Eυφορίωνος 13 & Ερατοσθένους, 2107566008) καθιέρωσε στη γειτονιά την έννοια του wine restaurant, με τον Γιάννη Καϋμενάκη να βάζει τη γνώση του για το κρασί και όλο τον παγκόσμιο αμπελώνα σε ποτήρι ενώ ο Γ. Ζουρνατζής συνοδεύει το αλκοόλ με μια διακριτικά δημιουργική κουζίνα που εμπνέεται από τις συνταγές της πατρίδας του και τα τοπικά προϊόντα.
σχόλια