Γιατί αρέσει τόσο πολύ η Κοπεγχάγη σε μας τους Έλληνες ρωτάω τη Γιώτα Παπαηλιοπούλου και τον Σπύρο Σουέρεφ που συναντάω ένα κρύο πρωινό στο παγκάκι έξω από τον φούρνο Hart με ένα βουτυράτο κρουασάν με κάρδαμο και ένα λάτε στο χέρι.
Είναι η δεύτερη φορά που επισκέπτονται την όμορφη πρωτεύουσα της Δανίας και μου εξηγούν γιατί είναι τόσο γοητευμένοι με την πόλη που αποτελεί πάντα έμπνευση για τη δουλειά τους (είναι οι ιδιοκτήτες του Coconella στην Κέρκυρα):
«Αυτό που κάνει την Κοπεγχάγη ξεχωριστή στα μάτια μας είναι το design, η αισθητική, η γαστρονομία, τα ποδήλατα και η ζεστασιά της, παρά τις χαμηλές θερμοκρασίες της. Είναι η οργάνωση, η εφαρμογή της οικολογικής συνείδησης στην καθημερινή ζωή, ο σεβασμός που οι άνθρωποι δείχνουν τόσο στο κράτος όσο και στους γύρω τους, η σοβαρότητα και η βαθιά γνώση με την οποία προσεγγίζουν τα πράγματα, το υψηλό κριτήριο της ποιότητας σε ό,τι κι αν κάνουν. Όλα αυτά μαζί συνθέτουν ένα μέρος που φαντάζει ιδανικό ή που τελικά πράγματι είναι!»
Ελλάς-Δανία, μια μικρή ιστορική συγκυρία
Επισκέπτομαι την Κοπεγχάγη τριάντα χρόνια τώρα και συμφωνώ σε όλα, η πόλη είναι μια κούκλα και η κυβέρνηση σύσσωμη συμφωνεί να χορηγεί τεράστια ποσά κάθε χρόνο για τη συντήρηση της ομορφιάς της αλλά και για τον εκσυχρονισμό της.
Να θυμίσουμε ότι είτε μας αρέσει είτε όχι είμαστε και ιστορικά δεμένοι με την Κοπεγχάγη: η Άννα Μαρία, σύζυγος του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ, προερχόταν από τη δανέζικη βασιλική αυλή και όπως μου έλεγε περιπαικτικά η Δανέζα πεθερά μου «σας στείλαμε την πιο όμορφη πριγκίπισσά μας (είναι αδελφή της Μαργαρίτας, νυν βασίλισσας της Δανίας) και μας τη στείλατε πίσω»!
Πάντα χαμογελούσα όταν μου το έλεγε, δήθεν πειραγμένη, όταν περνούσαμε τα κρύα πρωινά στο Rosenborg (το μουσείο με τα αστραφτερά βασιλικά κοσμήματα στις μαύρες προθήκες), βολτάροντας στους Βασιλικούς Κήπους (Kongens Ηave), ένα μόλις χιλιόμετρο από το νυν παλάτι, το Amalienborg, που είναι δίπλα στο παλιό λιμάνι, το Nyhavn, με τις παλιές γαλέρες αραγμένες στο κανάλι.
Στην ατμόσφαιρα πλανάται ένας ευχάριστος αέρας αστικής αρμονίας που συνδυάζει τα παλιά μουσεία και τα διατηρητέα κτίρια με το μοντέρνο design και την τεχνολογία στην υπηρεσία του πολίτη, το παρελθόν με το παρόν.
Η Κοπεγχάγη είναι όμορφη και μικρούλα, όλα είναι τριγύρω, με τη βασιλική οικογένεια σημείο αναφοράς της πόλης, με τα παλάτια/μουσεία και τους όμορφους κήπους τους παρακαταθήκη για τη σύγχρονη πόλη που αναπτύχθηκε γύρω από αυτά.
Η βασιλική οικογένεια πλέον συμμετέχει ελάχιστα στην καθημερινή ζωή των Δανών και καθόλου στην πολιτική. Γι’ αυτό και η βασίλισσα Μαργαρίτα αφαίρεσε πρόσφατα τα πριγκιπικά δικαιώματα από τα εγγόνια της, επιτρέποντάς τους να ζήσουν όπως θέλουν, αποφεύγοντας έτσι τη σύνδεση της ζωηρής ζωής τους με το παλάτι (ένας εγγονός της, o Νικολάι, πόζαρε ως μοντέλο της Burberry στο εξώφυλλο της σκανδιναβικής «Vogue» και ο ένας γιος μετακομίζει, αλά Χάρι, στην Αμερική).
Νοίκιασε εύκολα ένα ποδήλατο ή μια ηλεκτρική BMW, πάντα από App
Όλα στην Κοπεγχάγη είναι χαριτωμένα, τυλιγμένα μέσα σε μια πολιτισμένη απλότητα, και η ευκολία στην καθημερινότητα είναι αξιοσημείωτη. Ίσως γι’ αυτό οι πολίτες της χαμογελούν και θεωρούνται οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι του πλανήτη;
Οι Δανοί, οι Λατίνοι του Βορρά, όπως αποκαλούνται χάρη στο ζεστό ταμπεραμέντο και το χιούμορ τους, είναι απροσποίητα ευγενικοί και πρόθυμοι να εξυπηρετήσουν, μιλούν όλοι αγγλικά, οι πιο πολλές γωνιές της πόλης είναι εύκολα επισκέψιμες με το ποδήλατο, τα πόδια ή τις συγκοινωνίες, τα πεζοδρόμια και οι πεζόδρομοι καθαρά και ασφαλή, το φαγητό εξαιρετικά ενδιαφέρον και για όλα τα βαλάντια. Τι άλλο θέλεις για να αποφασίσεις να επισκεφθείς την Κοπεγχάγη, έστω και για ένα τετραήμερο;
Στην ατμόσφαιρα πλανάται ένας ευχάριστος αέρας αστικής αρμονίας που συνδυάζει τα παλιά μουσεία και τα διατηρητέα κτίρια με το μοντέρνο design και την τεχνολογία στην υπηρεσία του πολίτη, το παρελθόν με το παρόν. Τα φροντισμένα πάρκα, σχεδόν σε κάθε δεύτερο τετράγωνο της δανέζικης πρωτεύουσας, αποτελούν μια ευχάριστη βόλτα για τους κατοίκους και μόνιμο σπίτι για πολλά είδη πουλιών.
Στα λεωφορεία, στα πεζοδρόμια και σε όλα τα εστιατόρια έχουν εύκολη πρόσβαση τα ΑμεΑ, γονείς με παιδάκια ή καρότσια και οι ποδηλατοδρόμοι είναι τέλειοι. Ένα τσουνάμι δεινών ποδηλατιστών τούς γεμίζει όχι μόνο κάθε πρωί, που πάνε στη δουλειά, και κάθε απόγευμα, που γυρίζουν, αλλά και τα βράδια του Σαββατοκύριακου – χρειάζεται προσοχή στη σχετική σήμανση που όλοι τηρούν αυστηρά, ωστόσο τα ατυχήματα δεν είναι λίγα. Οι θαλάσσιοι άνεμοι ενισχύουν την παγωνιά, αλλά τα μωρά κοιμούνται εδώ και δεκαετίες έξω, στα καφέ, κουκουλωμένα με τα παπλώματά τους και κανείς δεν φοβάται γι’ αυτά, η πόλη αποπνέει ασφάλεια.
Ίσως για όλα αυτά να αρέσει η Κοπεγχάγη σ' εμάς τους Έλληνες που, ενώ έχουμε μια εντυπωσιακά ιστορική πόλη, δεν την έχουμε διαμορφώσει ακόμα έτσι όπως της αξίζει. Οι Δανοί, αντίθετα, έχουν κάνει τα πάντα για να αναδείξουν τον σχετικά νεότερο πολιτισμό τους και τα σημερινά τους επιτεύγματα.
Αν, λοιπόν, αποφασίσετε να νοικιάσετε ηλεκτρικό ποδήλατο, μπείτε στο app Lime ή σε ένα από τα μαγαζιά ποδηλάτων που υπάρχουν σε πολλά σημεία της πόλης. Αντίθετα, αν προτιμάτε ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο γιατί βρέχει ή χιονίζει ή θέλετε να κάνετε μια βόλτα κατά μήκος της θαλάσσιας ριβιέρας Strandvejen με θέα τους ατομικούς αντιδραστήρες της γειτονικής Σουηδίας, αναζητήστε μια μικρή BMW, στο greenmobility. Θα τη βρείτε παρκαρισμένη σε κάποιο σημείο κοντά σας, θα την ξεκλειδώσετε από το app και θα την αφήσετε όπου θέλετε στον γυρισμό. Βεβαιωθείτε ότι έχει αρκετή ενέργεια για τη βόλτα σας, αλλιώς θα χρειαστεί να τη φορτίσετε, το app θα σας πει πού ακριβώς.
Δέκα μέρη για να απολαύσεις το φαγητό χωρίς αστέρια, αλλά με λογικές τιμές
Μπορούμε άνετα να πούμε ότι οι Δανοί, ως λαός, τα τελευταία 20 χρόνια άρχισαν να τρώνε τακτικά εκτός σπιτιού, δεν ήταν μέρος της κουλτούρας τους, όπως της δικής μας. Μέχρι τότε η παραδοσιακή διατροφή τους με μεσημεριανό τα open sandwiches και βραδινό χοιρινό με πατάτες ήταν το δεδομένο.
Πλέον, αν εξαιρέσεις το ΝΟΜΑ και τα συναφή ξακουστά και πανάκριβα εστιατόρια, η Κοπεγχάγη προσφέρει ενδιαφέρον φαγητό στα μπιστρό και στα μπαράκια της και φυσικά παντού θα βρεις έναν φούρνο με open sandwiches, αποτελούμενα από το βαρύ πολύσπορο σκανδιναβικό ψωμί, και βουτυράτα danish, νόστιμα κρουασάν σε κάθε σχήμα και με όποια γέμιση μπορεί να βάλει ο νους σου. Ενδεικτικά, και για κάθε γούστο, παραθέτουμε τα εστιατόρια που σας δίνουν την ευκαιρία να ανακαλύψετε και μια καινούργια πλευρά της κάθε φορά.
• Βόλτα στο Πάρκο των Ελαφιών Dyrehaven και φαγητό στο εστιατόριο Raadvad Kro. Θα πάρετε το τρένο από τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό και είκοσι λεπτά μετά θα βρεθείτε για έναν γερό περίπατο στη φύση, στο Πάρκο των Ελαφιών. (Σκουφάκια, γάντια, αδιάβροχο παλτό, αντιανεμικό και ζεστές μπότες για περπάτημα είναι απαραίτητα αν επισκεφθείτε την Κοπεγχάγη χειμώνα). Στη μια άκρη του πάρκου βρίσκεται το ειδυλλιακό εστιατόριο με θέα τη λίμνη, με τους κύκνους και τα πολύχρωμα παπάκια αλλά και τα στούντιο γλυπτικής τριγύρω.
• Βόλτα στο παλιό λιμάνι Nyhavn και brunch στο Union Kitchen (άνοιξε πρόσφατα και στο αεροδρόμιο, όπως όλοι οι κατά καιρούς γαστρονομικοί πρεσβευτές της δανέζικης εστιατορικής σκηνής, από τις καντίνες με τα χοτ ντογκ μέχρι τους διάσημους φούρνους τους). Νόστιμα πιάτα με αυγά κάθε είδους, βάφλες, μπέργκερ, open sandwiches, ό,τι τραβάει η όρεξή σας από φαλάφελ μέχρι σολομό και… ελληνικό γιαούρτι με τραγανή γκρανόλα και κομπόστα ρεβένι. Μένει ανοιχτό όλη τη μέρα.
Ιδιαίτερα ευνοϊκές κριτικές έχει πάρει τελευταία το Oranje Nyhavn μέσα στο ομώνυμο καράβι που είναι αγκυροβολημένο στο λιμάνι και σερβίρει ψάρια και ψαρικά με σεβασμό στα βιολογικά, τοπικά, εποχικά υλικά και το περιβάλλον. Μιας νέας γενιάς πλωτό εστιατόριο με αναβαθμισμένη κουζίνα, από τα παλιότερα τουριστικά παραδείγματα που δεν άξιζαν μια επίσκεψη, ούτε καν τουριστική. Από εκεί μπορείτε να περπατήσετε και σε λίγα λεπτά βρίσκεστε στο κέντρο της πόλης.
• Στον φούρνο Hart για κάθε είδους ψωμιού, σφολιάτες, αλλά ειδικά για σάντουιτς με roast beef και κρουασάν με κάρδαμο ή κρέμα μήλου. Εξαιρετικός καφές και τσάι στο πόδι ή στον μικρό πάγκο απέξω. Ένας από τους πολλούς και εξαιρετικούς φούρνους νέας γενιάς της Κοπεγχάγης.
Τα παιδιά από την Coconella προτιμούν το Lille Bakery (στη γειτονιά Refhalevej, λίγο πιο μακριά από το κέντρο, στο σημείο όπου λειτουργούν πολλές καντίνες με φρέσκες γαστρονομικές προτάσεις) «για τη ζεστασιά που αποπνέει, την οικογενειακή ατμόσφαιρα που εκπέμπει και, φυσικά, το φαγητό». Εκεί, ένα Σαββατοκύριακο κάθε μήνα ο φούρνος μετατρέπεται σε μπιστρό που σερβίρει εποχικά πιάτα με guest chefs. Λειτουργεί από τις οκτώ το πρωί μέχρι τις πέντε το απόγευμα. Η γειτονιά αξίζει την επίσκεψή σας.
• Στο Polly θα βρείτε ανοιχτή κουζίνα στη σάλα με κλασικά πιάτα δανέζικου φιλόξενου μπιστρό – σαν αυτό υπάρχουν πολλά στην Κοπεγχάγη. Παραγγείλτε εξαιρετικό ραβιόλι με θαλασσινά, μπακαλιάρο στον ατμό με λαχανικά, ριγκατόνι με ραγού μανιταριών και τρούφα ή απλώς μερικά ορεκτικά με ένα ποτήρι κρασί. Στα πιο πολλά εστιατόρια δεν σας υποχρεώνει κανείς να παραγγείλετε πολύ φαγητό ή να κάτσετε λίγη ώρα. Τα μπιστρό στην Κοπεγχάγη θα λέγαμε ότι είναι κοιτίδες ανάπτυξης πολλών ταλαντούχων σεφ.
• Οπωσδήποτε να περπατήσετε στο Frederiksberg Have, τον ρομαντικό κήπο του Φρειδερίκου 6ου που από τον 18ο αιώνα φιλοξενεί τα τρυγόνια της μεγαλούπολης, ζευγαράκια που περπατούν αγκαλιά, οικογένειες με παιδιά, συνταξιούχους και νεαρούς Δανούς όταν χρειάζονται καθαρό αέρα. Αγαπητό πάρκο για τζόκινγκ, καθώς οι Δανοί έχουν την καθημερινή άσκηση στο DNA τους.
Από την κορυφή του λοφίσκου Smallebakken μπορείτε να δείτε ολόκληρη την Κοπεγχάγη, το κάστρο Frederiksberg και τις βεράντες του με τις ιστορικές, 300 ετών φλαμουριές του και τον ζωολογικό κήπο. Κοντά στην είσοδο, εκτός από το κινέζικο κιόσκι, βρίσκεται το δέντρο με τις πιπίλες (εκεί κρεμούν τα παιδάκια οικειοθελώς τις πιπίλες τους, αφού απεξαρτηθούν από αυτές). Φεύγοντας από το πάρκο και κατηφορίζοντας τη λεωφόρο Frederiksberg Alle προς το κέντρο της πόλης, θα βρείτε στα αριστερά σας τη μικρή οδό Vaernedamsvej με πολλά μαγαζάκια, χαριτωμένα ανθοπωλεία, καφέ και εστιατόρια.
Προτιμήστε για γαλλικό πατέ, κρασί και τυρί το μπιστρό Gourmand, ο ιδιοκτήτης του ταξιδεύει κάθε χρόνο στη Γαλλία για να προμηθευτεί τις νοστιμιές που προσφέρει στον φιλόξενο χώρο του. Εναλλακτικά, καθίστε στο Granola, λίγο πιο κάτω, για γκουρμέ τοστάκια, ελαφρύ φαγητό και καφέ. Εκεί δίπλα, σε μια στοά, βρίσκεται και το Sing Tehus, μια μεταμοντέρνα τσαγερία που φιλοξενεί εκθέσεις κεραμιστών, λογοτεχνικές βραδιές και μαθήματα για τη σωστή ετοιμασία του τσαγιού matcha.
• Κλασικό χοτ-ντογκ με τηγανητά κρεμμύδια στις υπαίθριες καντίνες σε όλη την πόλη, πίτσα στο Beast pizza (θεωρείται η καλύτερη της πόλης, καλύτερη και από τις ιταλικές), μπέργκερ στο Gasoline (το μπεργκεράδικο που παίρνει το όνομά του από το αγαπητό ροκ συγκρότημα των ‘70s), κλασικό δανέζικο φαγητό και λογοτεχνικό/καλλιτεχνικό στέκι παλαιού τύπου στο Groeften, το παραμυθένιο πάρκο Tivoli απαραίτητος προορισμός αν ταξιδεύετε με παιδιά ή θέλετε να νιώσετε τη μαγεία/υπερπαραγωγή των Χριστουγέννων με μια ζεστή σοκολάτα στο χέρι ή μια μερίδα aeble skiver (αφράτα μπαλάκια ζύμης που σερβίρονται με άχνη ζάχαρη και ζεστή μαρμελάδα φρούτων του δάσους).
• Glass market ή Τοrvehallerne, απαραίτητη στάση αν έχετε νοικιάσει διαμέρισμα και έχετε σκοπό να μαγειρέψετε ή απλώς αν θέλετε να χαζέψετε την πιο καθαρή και περιποιημένη λαϊκή αγορά της Ευρώπης! Στους κλειστούς χώρους τους προσφέρονται κλασικά δανέζικα φαγητά, όπως ψαροκροκέτες, open sandwiches, χοιρινό με τραγανή πέτσα, καραμελωμένες πατάτες και φρέσκος ταραμάς σερβιρονται με κρέμα σε φανταστικά ψωμάκια.
• Στο Aamanns 1921 για πολυτελή open sandwiches κοντά στο πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και μετά βόλτα στο εμπορικό κέντρο της πόλης. Μικρά αριστουργήματα γεύσης που τρώγονται με μαχαιροπίρουνο και συνδυάζονται με Αkvavit, ποτό που παράγεται από απόσταξη πατάτας, κάτι σαν βότκα, και πίνεται σκέτο.
