Πίσω στο 2004, o Martin Olofsson είχε στη διάθεσή του μόλις είκοσι τετραγωνικά στον δρόμο της Ερεσού στα Εξάρχεια, εγκαταστάθηκε δίπλα στο ψιλικατζίδικο της κυρίας Λίτσας και έτρωγε μαγειρευτά στον Μπαρμπαγιάννη. Είχε τέσσερις καρέκλες, κρεμασμένες στον τοίχο γιατί δεν χωρούσαν αλλιώς στο μαγαζί, ένα τραπέζι, μία πολυθρόνα και ένα φωτιστικό, αυτά. Ερωτικός μετανάστης, ένας Σουηδός που βρέθηκε από το Λονδίνο, όπου σπούδαζε, στην Ελλάδα, μην ξέροντας στην αρχή με τι να ασχοληθεί.
«Δεν μιλούσα λέξη ελληνικά. Παράλληλα, με ενδιέφερε πάντα το design, είχα μεγάλο πάθος γι’ αυτό, αλλά δεν είχα σπουδάσει κάτι σχετικό, μουσικολογία, φιλοσοφία, arts management. Παρατήρησα, λοιπόν, ότι το σκανδιναβικό design δεν ήταν διαδεδομένο εδώ, ενώ την ίδια στιγμή υπήρχε μεγάλη κινητικότητα στη Σουηδία στο contemporary design και αυτό δεν είχε καμία σχέση με το ξύλο. Είχαν εμφανιστεί καινούργια υλικά, γινόντουσαν πειράματα, υπήρχε ένα φουτουριστικό κίνημα που με ενδιέφερε πολύ. Το μαγαζί ήταν αρκετά αβανγκάρντ για τα τότε δεδομένα».
Την πόρτα του Myran περνούν τότε design nerds και αρχιτέκτονες, «αυτοί που πάντα ψάχνουν στην πόλη κάτι καινούργιο για να το επισκεφτούν πρώτοι. Έμπαιναν και πολλές κυρίες από τη γειτονιά που ήθελαν να πάρουν ένα σκαμπό για την κουζίνα τους, αλλά μετά έβλεπαν την τιμή. Εγώ τότε μπορεί να έβγαινα μέχρι τις πέντε το πρωί και να άνοιγα στις έντεκα και στις δώδεκα το μαγαζί, όποτε ήθελα. Ήταν λίγο περίεργη φάση, αλλά έμαθα τη δουλειά», θυμάται γελώντας. «Παρ’ όλα αυτά, μας επισκέπτεται κόσμος που ξέρει το μαγαζί από την πρώτη του διεύθυνση».
Τρία χρόνια μετά μετακόμισε το μαγαζί του στα ψηλά του Κολωνακίου, στην οδό Φωκυλίδου και στη γειτονιά της Δεξαμενής. Με την Αγγελική Παπαβασιλείου γνωρίζονταν από τις σπουδές τους, εκείνη δούλευε επί πολλά χρόνια στην γκαλερί της Ρεβέκκας Καμχή, παράλληλα άρχισε να ασχολείται και με τη χονδρική του Μyran. «Βρέθηκα εδώ στη μεγάλη κρίση, όταν το Κολωνάκι δεν είχε καμία σχέση με αυτό που είναι τώρα. Ήταν όλα κλειστά και υπήρχαν μέρες που δεν έμπαινε κανείς στο μαγαζί», όπως περιγράφει η ίδια.
«Όταν άνοιξε το μαγαζί, το μόνο design που αναγνώριζε η Αθήνα ήταν το ιταλικό. Έμπαινε κόσμος δηλαδή και έλεγε, “εντάξει, ωραία είναι αυτά που έχετε, αλλά δεν είναι του στυλ μας εδώ στην Ελλάδα”. Τους άρεσε όμως και αυτή η πιο μίνιμαλ πρόταση. Tώρα μπαίνουν και θέλουν να κάνουν το σπίτι τους εντελώς σκανδιναβικό»
Παρ’ όλα αυτά, και ενώ είχαν αφοσιωθεί σε κάτι εξειδικευμένο και τσιμπημένο για τα τότε δεδομένα, οι δυο τους κατάφεραν να διατηρήσουν το μαγαζί μέχρι σήμερα, επίτευγμα σημαντικό αν αναλογιστεί κανείς πως το Μyran άνοιξε την ίδια εβδομάδα που το κατάστημα γνωστής πολυεθνικής σουηδικής εταιρείας επίπλων και οικιακού εξοπλισμού έκανε εγκαίνια στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, καλύπτοντας επιφάνεια 25.000 τετραγωνικά μέτρα.
Συνεργάζονται με διακεκριμένα αρχιτεκτονικά γραφεία της πόλης και με ξενοδοχεία πολλών αστέρων, δουλεύουν πολύ συχνά με τους K-Studio, συνέβαλαν σημαντικά στην εικόνα που ήθελε να δώσει ο Στέλιος Κόης στο εστιατόριο Delta της Αθήνας και οι OOAK architects στο Imperfecto της Ουάσινγκτον.
«O Μartin έχει υπάρξει πολύ συνεπής σε αυτό που κάνει, οπότε με τα χρόνια αυτή η συνέπεια μάς βοήθησε πολύ στη συνεργασία μας με τους αρχιτέκτονες και με το εξωτερικό. Όπως μας βοήθησε πολύ το ότι ξαφνικά όλοι πάνε στην Κοπεγχάγη για διακοπές, ότι έχει γίνει ένα μπαμ με το σκανδιναβικό design παγκοσμίως που έφτασε εδώ μέσω του Ιnstagram».
«Όταν άνοιξε το μαγαζί, το μόνο design που αναγνώριζε η Αθήνα ήταν το ιταλικό. Έμπαινε κόσμος δηλαδή και έλεγε, “εντάξει, ωραία είναι αυτά που έχετε, αλλά δεν είναι του στυλ μας εδώ στην Ελλάδα”. Τους άρεσε όμως και αυτή η πιο μίνιμαλ πρόταση. Tώρα μπαίνουν και θέλουν να κάνουν το σπίτι τους εντελώς σκανδιναβικό», θα συμπληρώσει εκείνος.
«Όταν ανοίξαμε μετά την καραντίνα ερχόταν κόσμος που ήξερε τα προϊόντα καλύτερα από εμάς, είχαν μελετήσει, μας έλεγαν “αυτό το φωτιστικό βγαίνει και σε είκοσι έξι εκατοστά διάμετρο και σε μπλε χρώμα». Η Αγγελική Παπαβασιλείου μου εξηγούσε πως σε όσα σπίτια έχει μπει στη Σουηδία έχει παρατηρήσει πως δεν υπάρχει δωμάτιο στο οποίο δίνουν μεγαλύτερη προσοχή και άλλα να τα αφήνουν πιο παραμελημένα, ότι ακριβώς επειδή περνάνε χρόνο μέσα σε αυτό φροντίζουν όλοι οι χώροι να είναι καλαίσθητοι, κάτι που μου θύμισε το δικό μου ταξίδι στην Κοπεγχάγη, όταν θαύμασα το σπίτι ενός φίλου μου που έχει εγκατασταθεί μόνιμα εκεί, όπως και τις λεπτομέρειες όσων άλλων μπόρεσα να δω ενώ βολτάραμε.
«Το ότι μείναμε αναγκαστικά πολύ στο σπίτι μας τα τελευταία χρόνια νομίζω πως άλλαξε πολύ τον τρόπο που σκεφτόμαστε γι’ αυτό». Αν είδαν ότι υπάρχει κάτι που θέλαμε να ανανεώσουμε σε καιρό πανδημίας, ήταν οι καναπέδες μας, «δεν νομίζουμε ότι έχουμε πουλήσει περισσότερους ποτέ. Ακόμα και όταν ανοίξαμε, είχαμε ουρά γι’ αυτούς» ‒ θα δείτε να τρέχουν και μια σχετική καμπάνια στη σελίδα τους μέχρι τον Ιούνιο.
Arne Jacobsen, Hans J. Wegner, Børge Mogensen, Kaare Klint, Alvar Aalto, Bruno Mathsson: αυτά είναι τα ονόματα των πιονιέρων αρχιτεκτόνων και σχεδιαστών επίπλου που προτείνουν ως εισαγωγή στην ιστορία του σκανδιναβικού design που εμφανίζεται στα ’30s και στη δεκαετία 1940-50, οπότε παρουσιάζονται αριστουργήματα. Όμως τους ίδιους τους ενδιαφέρει ιδιαίτερα το σύγχρονο design, γι’ αυτό και φιλοξενούν προϊόντα εταιρειών όπως η φινλανδική Vaarnii που δημιουργήθηκε το 2021, μάλιστα το δίδυμο του Myran ήταν από τους πρώτους που την εκπροσώπησαν σε παγκόσμιο επίπεδο. Μας συστήνουν και ένα βιβλίο, το Little book of danish design ‒ For children and curious growns-ups της Marie Hugsted.
Ένας άλλος πολύ ωραίος τρόπος να απολαύσει κανείς το πάντρεμα του μινιμαλισμού με τη λειτουργικότητα είναι το νέο τους showroom που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το κατάστημά τους, σε μια πολυκατοικία του ‘35. Πρόκειται για έξι δωμάτια που στοχεύουν στο να αποτελέσουν έμπνευση για όσους ξεναγούνται σε αυτό, κατόπιν ραντεβού.
Ποια είναι τα τωρινά design trends; Το μπλε του κοβαλτίου, το σκανδιναβικό boho, «το οποίο ταιριάζει και πολύ με τον χαρακτήρα που θέλουν να δώσουν πλέον τα ξενοδοχεία στα ελληνικά νησιά. Βλέπουμε όλο και πιο έντονα χρώματα και στοιχεία, κάτι που μας αρέσει πολύ. Πολλοί, όταν ακούνε “σκανδιναβικό design”, σκέφτονται μόνο γήινα χρώματα, κάτι που δεν ισχύει. Τα ξύλο που συναντάμε στα σκανδιναβικά σπίτια δεν είναι μόνο στη φυσική του μορφή, ενώ συχνά έχουν και χρωματιστές ταπετσαρίες. Είναι πολύ ζεστά, καμία σχέση με την αντίληψη που έχει επικρατήσει γι’ αυτά».
Αν έχουμε ένα μικρό σπίτι, πώς μπορούμε να του δώσουμε το κάτι παραπάνω εύκολα; «Με φυτά και λουλούδια», κατά την Αγγελική Παπαβασιλείου. «Άλλο ένα παγκόσμιο trend που έφτασε και εδώ, από κει που οι Έλληνες δεν έβαζαν ποτέ φυτά στο σπίτι τους, παρά μόνο στα μπαλκόνια, σε αντίθεση με τους Σκανδιναβούς, που τα είχαν πάντα μέσα στο σπίτι τους».
Προτείνει επίσης τα κουτιά και τα καλάθια της Muuto, που είναι πρακτικά, καθώς μπορούμε να τα στοιβάξουμε το ένα πάνω στο άλλο, αλλά και στυλάτα. Όπως και τη βιβλιοθήκη String του Νisse Strinning, που μπορούμε να τη φτιάξουμε όπως θέλουμε. «Χωράει σε μικρά και μεγάλα σπίτια, μπορείς να της αλλάξεις μορφή, να της προσθέσεις ή να της αφαιρέσεις ράφια, να τη μετατρέψεις σε γραφείο. Πρόκειται για ένα σχέδιο του ’49 που παραμένει μοντέρνο και διαχρονικό, που μπορείς να το μετακομίσεις παντού, ακόμα και να το κληροδοτήσεις κάπου. Είναι ένα έπιπλο-απάντηση στην ερώτηση “γιατί να επιλέξω ένα αντικείμενο design από εσάς, όταν μπορώ να βρω πολύ φθηνότερα άλλου σκανδιναβικού τύπου έπιπλα».
Για του λόγου του αληθές, στο Myran έχουν πελάτες που έχουν αγοράσει τη συγκεκριμένη βιβλιοθήκη από τον αντιπρόσωπό της τη δεκαετία του ’60 στον Πειραιά και ακόμα αγοράζουν επιπλέον κομμάτια για να την επεκτείνουν.
Για τον Martin Olofsson το αντικείμενο που δεν πρέπει να λείπει από κανένα σπίτι, ακόμα κι αν δεν μένει σε αυτό κανένας καπνιστής, είναι το τασάκι του Arne Jacobsen, μέρος του εμβληματικού σετ που σχεδίασε ο Δανός αρχιτέκτονας για τη Stelton και περιλαμβάνει από σουβέρ μέχρι Μartini mixer. Όπως ούτε η κανάτα καφέ του Erik Magnussen από το. 1977, «δεν υπάρχει γραφείο, μάλλον και σπίτι που να μην την έχει». Φέρνει και την καρέκλα 3107 του Arne Jacobsen, μοντέλο του 1955. «Μετά από αυτή την καρέκλα, δεν χρειαζόταν να σχεδιαστεί άλλη».
Και μερικά χρήσιμα tips: Για να διατηρήσετε το χρώμα των υλικών των επίπλων σας, αποφύγετε το άμεσο ηλιακό φως, όποτε αυτό είναι δυνατό. Χρησιμοποιείτε πάντα ήπια καθαριστικά. Αν τα αντικείμενα προορίζονται για χρήση σε εσωτερικούς χώρους, μην τα τοποθετείτε σε εξωτερικούς.
Το μασίφ ξύλο είναι ένα ζωντανό υλικό που επηρεάζεται από το φως της ημέρας, τη θερμοκρασία και την υγρασία. Όταν τα έπιπλα από μασίφ ξύλο συντηρούνται σωστά και εκτίθενται στο φως της ημέρας, με την πάροδο των ετών αποκτούν μια όμορφη πατίνα.
Η φροντίδα των ξύλινων επίπλων σας εξαρτάται από την επεξεργασία της επιφάνειας. Τα έπιπλα που έχουν υποστεί επεξεργασία με σαπούνι θα πρέπει να σαπουνίζονται τακτικά και τα έπιπλα που έχουν υποστεί επεξεργασία με λάδι θα πρέπει να υποβάλλονται σε επεξεργασία με ειδικό λάδι ξύλου μία στο τόσο, ενώ τα έπιπλα από λουστραρισμένο ξύλο χρειάζονται μόνο καθαρισμό με ένα υγρό πανί. Ακολουθείτε πάντα τις οδηγίες φροντίδας που περιλαμβάνονται σε κάθε προϊόν.
Φωκυλίδου 3, 210 3824744, www.myran.gr
