Η Τοσκάνη είναι μια περιοχή πανέμορφη, μια ανάσα από την Φλωρεντία και η πιο εύκολη εκδρομή που μπορεί να κάνει κάποιος με το αυτοκίνητό του, φτάνοντας με πλοίο στην Αγκόνα. Ακόμα κι αν δε συνηθίζετε να ταξιδεύετε στην Ευρώπη χωρίς οργανωμένο γκρουπ για ...παρέα, μη διστάσετε στιγμή, μια και είναι ο ιδανικός προορισμός για το βάπτισμα του πυρός. Το τοπίο είναι οικείο –κυπαρίσσια, αμπέλια, πανάρχαιοι ελαιώνες, πέτρινες αγροικίες και μερικές από τις ομορφότερες μεσαιωνικές πόλεις της Ευρώπης, μαζί με γραφικά χωριά. Αν δεν ξεσηκωθήκατε ακόμα, τότε να συμπληρώσω ότι εδώ θα φάτε και θα πιείτε καλά, πολύ καλά. Η Τοσκάνη φημίζεται για τα εξαιρετικά κρασιά της, με διασημότερο το Κιάντι, και η κουζίνα της δεν περιορίζεται στο δίπτυχο πίτσα-πάστα που κυριαρχεί στην Ιταλία – θα βρείτε ντόπια τυριά και αλλαντικά, καθώς και πιάτα που αξιοποιούν τα λαχανικά που παράγει η περιοχή. Όπου και να μείνετε -ακόμα κι αν εξερευνήσετε την Τοσκάνη με έδρα την Φλωρεντία- πρόκειται για ένα ταξίδι που θα σας μείνει αξέχαστο και με την πρώτη ευκαιρία θα θέλετε να ξαναπάτε.
Σιένα
Στη Σιένα πήγα για πρώτη φορά όταν ήμουν φοιτήτρια, στα πλαίσια ενός βασανιστικού οδικού γύρου της Ιταλίας. Η παραμονή μας εκεί δεν ξεπέρασε το μισάωρο -αφού γενικά τα βλέπαμε όλα εν τάχει- οπότε το μόνο που μου είχε μείνει ήταν ο καημός και η επιθυμία να την επισκεφθώ και να την ευχαριστηθώ, με την πρώτη ευκαιρία. Έκτοτε ξαναπήγα δυο φορές, μια και όποτε βρίσκομαι σε λογική απόσταση, δεν μπορώ να αντισταθώ στον πειρασμό να την ξαναδώ. Για πολλούς η Σιένα είναι η ωραιότερη μεσαιωνική πόλη της Ευρώπης και ίσως έχουν δίκιο. Για αιώνες κονταροχτυπιόταν με τη Φλωρεντία για την κυριαρχία στην περιοχή, μέχρι που μια μεγάλη επιδημία πανούκλας το 1348 αφάνισε 70.000 κατοίκους και την πλήγωσε θανάσιμα. Ωστόσο, μέχρι το 1554 κατάφερε να κρατήσει την ανεξαρτησία της, οπότε και παραδόθηκε στη Φλωρεντία και τον μεγάλο δούκα των Μεδίκων, Κόζιμο Α'. Η Φλωρεντία δεν επέτρεψε στην πόλη να αναπτυχθεί περαιτέρω, με αποτέλεσμα ο χρόνος να σταματήσει και η Σιένα να διατηρήσει αναλλοίωτη την μεσαιωνική όψη της.
Το τοπίο είναι οικείο –κυπαρίσσια, αμπέλια, πανάρχαιοι ελαιώνες, πέτρινες αγροικίες και μερικές από τις ομορφότερες μεσαιωνικές πόλεις της Ευρώπης, μαζί με γραφικά χωριά. Αν δεν ξεσηκωθήκατε ακόμα, τότε να συμπληρώσω ότι εδώ θα φάτε και θα πιείτε καλά, πολύ καλά.
Το μαγικό Κάμπο είναι το ιδανικό σημείο για να ξεκινήσετε την περιήγηση στην πόλη. Πρόκειται για μια μεγαλοπρεπή επικλινή πλατεία σε σχήμα αχιβάδας, με το Παλάτσο Πούμπλικο, που φιλοξενεί μια από τις σημαντικότερες συλλογές ζωγραφικών έργων της Τοσκάνης, να δεσπόζει στο κάτω μέρος της. Ο επισκέπτης την αντικρίζει ξαφνικά, φτάνοντας ως εκεί μέσα από στενά δρομάκια και κυριολεκτικά μένει με ανοιχτό το στόμα από την ομορφιά της. Η πλατεία βρίσκεται στη συμβολή των τριών λόφων της πόλης και χωρίζεται σε εννέα τμήματα που υποδήλωναν το Συμβούλιο των Εννέα και τα εννέα μέρη του μανδύα της Παναγίας, που προστατεύει την πόλη. Το μόνο που χρειάζεται να κάνετε είναι να πιείτε ένα ποτήρι κρασί απολαμβάνοντας την ανυπέρβλητη ομορφιά που σας περιβάλλει. Αν πάλι θέλετε να δείτε την πόλη από ψηλά, ανεβείτε στον Τόρε ντελ Μάντζα, τον πύργο-κωδωνοστάσιο του Παλάτσο Πούμπλικο –η θέα είναι ίδια εδώ και αιώνες. Στο Κάμπο δύο φορές τον χρόνο διεξάγεται το Πάλιο -η πιο φαντασμαγορική υπαίθρια γιορτή της Ιταλίας-, μία ιπποδρομία τριών γύρων με ξεσέλωτα άλογα, στην οποία συμμετέχουν με κλήρωση δέκα από τις δεκαεπτά, πλέον, ενορίες(contrade) της πόλης. Η κάθε ενορία έχει δική της εκκλησία, λέσχη, σήμα, μουσείο, σημαία και ζώο-σύμβολο και ο ανταγωνισμός μεταξύ τους είναι άγριος και αγνοεί το fair play. Ακόμα και σήμερα, η αφοσίωση στην ενορία είναι απόλυτη και χαρακτηρίζει τη ζωή στη Σιένα.
Η δεύτερη μεγάλη πλατεία, σε ένα από τα ψηλότερα σημεία της πόλης, είναι η Πιάτσα ντελ Ντουόμο, όπου βρίσκεται ένας από τους ωραιότερους καθεδρικούς της Ιταλίας. Η διαμάχη ανάμεσα στη Σιένα και τη Φλωρεντία εκφράστηκε και μέσα από την προσπάθεια για την ανέγερση του πιο εντυπωσιακού καθεδρικού. Αυτήν τη φορά η Σιένα τα κατάφερε και το Ντουόμο της ξεπερνά από καλλιτεχνική και αρχιτεκτονική άποψη αυτό της Φλωρεντίας, αν εξαιρέσουμε τον τρούλο του Μπρουναλέσκι. Σε αντίθεση με τον καθεδρικό της Φλωρεντίας που το εσωτερικό του είναι μάλλον φτωχό, αυτός της Σιένας θαμπώνει τον επισκέπτη με τα έργα τέχνης που περιέχει –ανάμεσά τους γλυπτά του Μιχαήλ Αγγέλου και ένας υπέροχος άμβωνας, έργο του Νικολά Πιζάνο. Η πανούκλα ανάγκασε τους Σιενέζους να σταματήσουν την επέκταση του ναού, ώστε να γίνει η μεγαλύτερη εκκλησία της εποχής, συνέχισαν όμως να τον «στολίζουν» με το αποτέλεσμα να είναι εντυπωσιακό. Στο Μουσείο Έργων του Καθεδρικού μπορείτε να δείτε ένα από τα σημαντικότερα έργα της πρώιμης ευρωπαϊκής μεσαιωνικής ζωγραφικής, την «Μαεστά» του Ντούτσο, καθώς και εξαιρετικά γλυπτά. Αν πάλι δε διαθέτετε πολύ χρόνο, δεν πειράζει. Πάρτε ένα παγωτό και κάντε μια βόλτα στην πόλη, καταλήγοντας στο Κάμπο. Η πρώτη φορά που θα το αντικρύσετε θα σας μείνει αξέχαστη.
Λούκα
Η Λούκα αρχικά δεν ήταν στα πλάνα του ταξιδιού –για την ακρίβεια αγνοούσαμε την ύπαρξη της. Αυτό που σκοπεύαμε να κάνουμε ήταν να επισκεφθούμε την Πίζα –ένα σχόλιο όμως σε έναν ταξιδιωτικό οδηγό, που την θεωρούσε υπερεκτιμημένη ως προορισμό σε σχέση με τη γειτονική Λούκα, μας έκανε να αλλάξουμε γνώμη και δεν το μετανιώσαμε. Η πατρίδα του Πουτσίνι -το σπίτι του οποίου σήμερα είναι μουσείο- είναι μια πόλη που αξίζει κανείς να δει από κοντά. Το ιστορικό κέντρο περικλείεται από μεσαιωνικά τείχη μήκους πέντε χιλιομέτρων, οπότε παρκάρουμε το αυτοκίνητο και ετοιμαζόμαστε για ένα ταξίδι στο χρόνο. Ο Χένρι Τζέιμς έγραψε το 1877 ότι η πόλη «ξεχειλίζει απ΄όλα εκείνα που δημιουργούν την άνεση, την αφθονία, την ομορφιά και το ενδιαφέρον» και δε νομίζω ότι θα μπορούσα να την περιγράψω καλύτερα. Η ακμή της κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα οφειλόταν στο εμπόριο μεταξιού και κατά τον 14ο αιώνα έφτασε πολύ κοντά στην κατάκτηση της Φλωρεντίας. Η Πιάτσα Σαν Μικέλε με τον εκπληκτικό ναό Σαν Μικέλε ιν Φόρο - χαρακτηριστικό του πιζανορομανικού αρχιτεκτονικού στυλ, που αντανακλά την επιρροή της βυζαντινής τέχνης- είναι το φυσικό κέντρο της πόλης.
Αν σας αρέσουν οι εκκλησίες κάντε μια επίσκεψη στο Ντουόμο με το ενδιαφέρον εσωτερικό, αλλιώς κατευθυνθείτε προς μια ξεχωριστή πλατεία, την Πιάτσα ντελ Ανφιτεάτρο. Η πλατεία έχει χτιστεί πάνω στην ελλειψοειδή περίμετρο του παλιού ρωμαϊκού αμφιθεάτρου, με τα μεσαιωνικά σπίτια να ακολουθούν τις καμπύλες του και να ενσωματώνουν κάποια από τα δομικά υλικά του. Το πιο παράξενο αξιοθέατο της Λούκα, ωστόσο, είναι η Κάζα Γκουινίτζι, το μεσαιωνικό σπίτι που ανήκε στη επιφανέστερη οικογένεια ευγενών της πόλης. Ο πύργος του προσφέρει υπέροχη θέα στην πόλη, είναι όμως διάσημος για τις βελανιδιές που ξεφυτρώνουν από τη στέγη του! Η πόλη είναι επίπεδη και περπατιέται ευχάριστα, ενώ πολλοί χρησιμοποιούν ποδήλατα. Απολαύστε μια μεγάλη βόλτα και αν κουραστείτε, αναζητήστε το Caffe di Simo με το υπέροχο εσωτερικό σε στιλ μπελ επόκ και το θερινό σινεμά στο πίσω μέρος του. Εδώ έπινε καφέ και ο Πουτσίνι, κάτι θα ήξερε.
Σαν Τζιμινιάνο
Το Σαν Τζιμινιάνο θα το δείτε από μακριά και θα καταλάβατε πού χρωστάει τη φήμη του και τον χαρακτηρισμό «μεσαιωνικό Μανχάταν». Οι πέτρινοι πύργοι που υψώνονται στον λόφο, όπου βρίσκεται χτισμένο το μεσαιωνικό χωριό, άρχισαν να ξεπροβάλλουν το 1150. Αρχικά χρησίμευαν ως οχυρά δεν άργησαν όμως να αποτελέσουν σύμβολα κοινωνικού κύρους, με τους ιδιοκτήτες τους να προσπαθούν να φτάσουν όσο γίνεται ψηλότερα. Είναι χαρακτηριστικό, μάλιστα, ότι όταν ένα διάταγμα του 1255 όρισε ως μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος για τους ιδιωτικούς πύργους τα 52 μέτρα -τα οποία είχα φτάσει ήδη ο Τόρε ντέλα Ρονιάζα- η οικογένεια των Σαλβούτσι έχτισε τους δίδυμους πύργους Τόρε Σαλβούτσι, τοποθετώντας τους τόσο κοντά ώστε κάθε ανταγωνιστής να μπορεί να «προσθέσει» το ύψος τους και να λάβει το μήνυμα.
Το χωριό είναι μικρό και μπορεί κανείς να το διασχίσει με τα πόδια μέσα σε λίγα λεπτά. Η Πιάτσα ντέλα Τσιστέρνα είναι η πρώτη κεντρική πλατεία, περιβάλλεται από πύργους, έχει όμορφα café για να τους χαζέψετε με την ησυχία σας και επικοινωνεί με την Πιάτσα ντελ Ντουόμο. Εδώ θα δείτε το Παλάτσο ντελ Πόπολο (1288), το Παλάτσο ντελ Ποντεστά (1239) με τον Τόρε ντέλα Ρονιάζα, και την Κολετζάτα, που ήταν κάποτε ο καθεδρικός του Σαν Τζιμινιάνο, αλλά έχασε τον τίτλο το 1348, όταν το χωριό έπαψε να αποτελεί έδρα επισκοπής. Αν και εξωτερικά δεν είναι κάτι ιδιαίτερο, μπείτε και δείτε το εσωτερικό της, που είναι σχεδόν όλο καλυμμένο από τοιχογραφίες. Η εκκλησία του Σαν Αγκοστίνο, στην ομώνυμη πλατεία, είναι άλλο ένα σημαντικό αξιοθέατο του χωριού, σε περίπτωση που έχετε χρόνο. Το χωριό χάρη στη μοναδικότητά του προσελκύει πλήθος τουριστών, οπότε να είστε προετοιμασμένοι για συνωστισμό, με τίποτα όμως μην το παραλείψετε –είναι πραγματικά πανέμορφο.
Μονταλτσίνο
Το Κιάντι ίσως είναι το πιο γνωστό από τα κρασιά της Τοσκάνης, το Brunello di Montalcino, ωστόσο, είναι ένα σπουδαίο κόκκινο κρασί που σπάνια σε απογοητεύει, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την τιμή του. Η επίσκεψη στο Μονταλτσίνο δεν ήταν τυχαία –το μεσαιωνικό χωριό είναι υπέροχο και αυθεντικό και το κρασί του ένα επιπλέον δέλεαρ. Η Φορτέτσα, το επιβλητικό κάστρο του 14ου αιώνα, κλέβει τις εντυπώσεις ήδη από μακριά και διαθέτει ένα κατάστημα από το οποίο οι ενδιαφερόμενοι προμηθεύονται τα κρασιά της περιοχής. Συνεχίζοντας τη βόλτα, μπορεί κανείς να επισκεφθεί το ναό του Σαντ Αγκοστίνο με τις τοιχογραφίες του 14ου και 15ου αιώνα, το Ντουόμο του 11ου αιώνα και τη Μαντόνα ντελ Σοκόρσο, από την κήπο της οποίας ξεδιπλώνεται ένα φανταστικό πανόραμα της Τοσκάνης. Η κεντρική πλατεία είναι η Πιάτσα ντελ Πόπολο με το Παλάτσο ντέι Πριόρι (1292) και, για όσους αγαπούν τα ιστορικά café, υπάρχει το Fiaschetteria Italiana με έναν υπέροχο εσωτερικό χώρο του 19ου αιώνα. Το Μονταλτσίνο είναι ήρεμο και γοητευτικό και αξίζει να του αφιερώσετε λίγο χρόνο, πριν το αποχαιρετήσετε φορτωμένοι κρασιά που θα πίνετε όταν επιστρέψετε, προγραμματίζοντας την επόμενη επίσκεψη στη μαγική Τοσκάνη.
σχόλια