ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΠΥΡΟ ΣΤΑΒΕΡΗ
Φωτ. Athens Indymedia.
Η εικοσάχρονη εργάτρια Σταματίνα Κανελλοπούλου.
Κουμής - Κανελλοπούλου
Αναδημοσίευση από το μπλογκ Οργή Λαού
Στις 16 Νοέμβρη του 1980 δολοφονήθηκαν από άνδρες των ΜΑΤ, η Σταματίνα Κανελλοπούλου και ο Ιάκωβος Κουμής, κατά τη διάρκεια της πορείας του Πολυτεχνείου.
7 χρόνια μετά την εξέγερση του Νοέμβρη, το 1980 οι εορταστικές εκδηλώσεις για την επέτειο του Πολυτεχνείου κορυφώθηκαν στις 16 Νοέμβρη, ημέρα Κυριακή με την καθιερωμένη πορεία.
Η κυβέρνηση Ράλλη είχε απαγορέψει τη χρονιά εκείνη στην πορεία να κατευθυνθεί προς την Αμερικάνικη πρεσβεία και σύμφωνα με την απαγόρευση οι διαδηλωτές επιτρέπονταν να φτάσουν μόνο ως το Σύνταγμα και εκεί να διαλυθούν.
Η πλειοψηφία της ΕΦΕΕ πειθάρχησε παρά τους λεονταρισμούς των προηγουμένων ημερών, αλλά κάμποσες χιλιάδες διαδηλωτών αποφάσισαν να ακολουθήσουν την αριστερή μειοψηφία της ΕΦΕΕ (ΠΠΣΠ, ΑΑΣΠΕ, ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος-Β' Πανελλαδική κ.α.) επιχειρώντας να συνεχίσουν προς την αμερικανική πρεσβεία.
«Η πορεία ανέβηκε την οδό Σταδίου, συνέχισε στην πλατεία Συντάγματος, όπου συγκεντρωμένοι στο πεζοδρόμιο πολίτες διαφόρων παρατάξεων έβριζαν όσους συμμετείχαν, και μπήκε στην οδό Β.Σοφίας. Στο ύψος της βουλής είχαν παραταχθεί οι "δυνάμεις αποκατάστασης της τάξης". Για λίγα λεπτά τα δύο μέτωπα έμειναν ακίνητα και ανταλάχθηκαν κάποιες φράσεις. Στην συνέχεια το μπλοκ των διαδηλωτών έκανε τα πρώτα βήματα προς τον σχηματισμό των Ματ και τότε αυτά επιτέθηκαν. Η μάζα των διαδηλωτών ήταν πυκνή και η υποχώρηση ήταν δύσκολη» (Μαρτυρία από το Εντός Εκτός Εναλλάξ).
Στη συνέχεια τα ΜΑΤ μετέτρεψαν το κέντρο της Αθήνας σε πραγματικό σφαγείο με δυό νεκρούς διαδηλωτές (Κανελλοπούλου, Κουμής) τουλάχιστον δυό τραυματίες από αστυνομικά περίστροφα, εκατοντάδες σπασμένα κεφάλια, συλλήψεις κλπ...
Η 20χρονη εργάτρια Σταματία Κανελλοπούλου βρέθηκε πεσμένη σε πεζοδρόμιο της οδού Πανεπιστημίου χτυπημένη άσχημα από αστυνομικά γκλομπ. Μεταφέρθηκε αναίσθητη στο «Ιπποκράτειο» όπου άφησε την τελευταία της πνοή, προτού οι γιατροί της προσφέρουν τις πρώτες βοήθειες.
Ο 26χρονος Κύπριος φοιτητής της Νομικής Ιάκωβος Κουμής βρέθηκε στην Πλατεία Συντάγματος με βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις από γκλομπ (από σφαίρα αστυνομικού περιστρόφου υποστηρίζουν άλλοι), διακομίστηκε στο «Λαϊκό» και άφησε την τελευταία του πνοή λίγες μέρες αργότερα.
Στις 10 το βράδυ της ίδιας ημέρας ο Ανδρέας Παπανδρέου δηλώνει: «Μικρές ομάδες ανευθύνων στοιχείων και προβοκατόρων άγνωστης και ύποπτης προέλευσης δημιούργησαν θλιβερά έκτροπα με προφανή σκοπό να αμαυρώσουν και να δυσφημήσουν τη μεγάλη λαϊκή επέτειο του Πολυτεχνείου» ... Οι οργανώσεις της άκρας Αριστεράς τον κατηγορούν ότι βοήθησε την κυβέρνηση της ΝΔ «σαν να έχει αναλάβει από τώρα το υπουργείο Δημόσιας Τάξης» (Προκήρυξη ομάδα Πρωτοβουλίας Πολυτεχνείου '80). (Το Βήμα)
Η κυβέρνηση περιορίστηκε να εκφράσει την οργή της για τις "οργανωμένες ομάδες αναρχικών και εξτρεμιστικών στοιχείων" που "αμαύρωσαν τη μεγάλη λαϊκή επέτειο και προκάλεσαν βάναυσα τα δημοκρατικά και ειρηνικά αισθήματα του συνόλου του ελληνικού λαού", διευκρινίζοντας απλώς ότι "για τις συνθήκες υπό τις οποίες σημειώθηκε ο θάνατος νεαρής εργάτριας διετάχθησαν διοικητικές ανακρίσεις".
Μια βδομάδα αργότερα στη Βουλή έγινε πολύωρη συζήτηση για τα γεγονότα.
"Και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ σπάθην κρατεί στα χέρια του για να αμυνθεί εναντίον των δαιμόνων. Δεν κρατεί άνθη", έλεγε ο Γ. Ράλλης.
Ενώ ο Γιάννης Ζίγδης: "Η βασική αιτία του κακού είναι ότι η κυβέρνηση διατηρεί ένα Σώμα που αποτελεί ντροπή, τα ΜΑΤ. Δεν είναι αστυνομία αυτό, αυτό είναι Σώμα ΕΣ-ΕΣ, είναι χειρότερο από την ΕΣΑ, τα μέλη του είναι κακούργοι, όχι ότι οι άνθρωποι γεννήθηκαν κακούργοι, αλλά εκπαιδεύονται για να γίνουν κακούργοι. Τους είδα στη Ρόδο, όπου επετέθηκαν εναντίον ενός λαού που έκανε μια ειρηνική παρέλαση. Επετέθηκαν με τέτοια λύσσα, που δεν έχω δεί ούτε στους Ιταλούς φασίστες, όταν ήμουν παιδί στη Ρόδο (...) Ας έχουμε μια ειδική συνεδρίαση για το αν μπορεί μια Δημοκρατία να διατηρεί κρατικά όργανα , τύπου ΜΑΤ. Αυτά είναι μόνο για τους 'Χίτλερ', μόνο για τους 'Μουσολίνι'. Είναι αδιανόητο να υπάρχουν σε μια δημοκρατική Πολιτεία".
Στην ίδια συζήτηση, Παπανδρέου και Φλωράκης, αρκέστηκαν σε υποδείξεις περί του χώρου και του χρόνου κατά τον οποίο οι αστυνομικές δυνάμεις θα έπρεπε να ανοίξουν τα κεφάλια των διαδηλωτών. "Θα ήταν σε θέση, πραγματικά, η Αστυνομία στο σημείο της σύγκρουσης να προχωρήσει με ελιγμό τέτοιο, ώστε να αποκοπεί, το επαναλαμβάνω, το σώμα των 2.000 εξτρεμιστών και εκεί να τους αντιμετωπίσει", έλεγε ο Ανδρέας. Ήξερε ότι για να φτάσει στην εξουσία όφειλε να κάνει ορισμένες υποχωρήσεις. (ΙΟΣ της Ελευθεροτυπίας).
Για τους θανάτους διατάχτηκε ΕΔΕ, η οποία φυσικά δεν κατέληξε πουθενά, ως είθισται Οι δράστες των δύο θανάτων έμειναν ατιμώρητοι καθώς όσοι από τους αστυνομικούς κατηγορήθηκαν για τα επεισόδια της 16ης Νοέμβρη του 1980, αθωώθηκαν 7 χρόνια αργότερα.
Ο κύπριος φοιτητής Ιάκωβος Κουμής.
Κουμής: 30 χρόνια δεν είναι αρκετά για να ξεχάσει κανείς
Από τη Μαρία Ψαρά (αναδημοσίευση από το μπλογκ της It's all Greek to me, 22-05-2011).
Εκδήλωση στην Αθήνα ζωντάνεψε την εν ψυχρώ δολοφονία του Κύπριου Ιάκωβου Κουμή από τα ΜΑΤ
Θύματα βίας μετρά κάθε μέρα η Αθήνα. Ένα 44χρονο πατέρα που έτρεξε να πάρει το αυτοκίνητό του για να μεταφέρει την ετοιμόγεννη γυναίκα του στο μαιευτήριο, μετανάστες με χτυπήματα στο κεφάλι από ρατσιστικές επιθέσεις, εργαζόμενους στη λαϊκή αγορά Εξαρχείων από μολότοφ... Και ο κύκλος βίας δεν λέει να κλείσει...
Μέσα σε αυτό το κλίμα, πιο επίκαιρη από ποτέ, ήταν η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε αρχές Μαϊου στην Αθήνα για τον Κύπριο φοιτητή της Νομικής Ιάκωβο Κουμή, ο οποίος το 1980 δολοφονήθηκε από τα ΜΑΤ κατά την πορεία για την επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Με τίτλο «Ιάκωβος Κουμής 1956-1980, Τριάντα χρόνια δεν είναι αρκετά για να ξεχάσεις», που διοργάνωσαν το περιοδικό «Τετράδια», ο σύλλογος «Φίλοι του Πυριτιδοποιείου», η «Πρωτοβουλία για την Εθνική Αυτοδιάθεση και την Κοινωνική Αλληλεγγύη» και το βιβλιοπωλείο της συζύγου του, Μαρία Κουμή «Το Παραμύθι» κάλεσαν φίλους, γνωστούς και αγνώστους, να μιλήσουν για το σύντομο βίο του νεαρού φοιτητή που χάθηκε τόσο άδικα.
Αφορμή για την εκδήλωση στάθηκε ένα εκτεταμένο αφιέρωμα στον Ιάκωβο Κουμή που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Τετράδια Πολιτικού Διαλόγου Έρευνας και Κριτικής». Για τον Κουμή μίλησαν ο συγγραφέας και διευθυντής του περιοδικού Λουκάς Αξελός, ο συγγραφέας, εκφωνητής του ραδιοφωνικού σταθμού του Πολυτεχνείου Δημήτρης Παπαχρήστος και ο σύντροφος του Κουμή, Παύλος Χατζηπαύλου. Τη συζήτηση συντόνισε ο γιατρός Πέτρος Παπανικολάου.
«Τριάντα χρόνια μετά τη δολοφονία του, θελήσαμε να ασχοληθούμε με τον βραχύ βίο και τα πυκνά γεγονότα του Ιάκωβου Κουμή», μας λέει ο Λουκάς Αξελός. «Ασχοληθήκαμε σε βάθος με τον αδικοχαμένο Κουμή και διαπιστώσαμε μια εικόνα ενός αξιόλογου, σκεπτόμενου και πολιτικοποιημένου νέου, με αρκετά διαυγή ιδεολογικό και πολιτικό προσανατολισμό, ταγμένο απερίφραστα στον αγώνα για την απελευθέρωση της Κύπρου, με κριτική σχέση και στάση απέναντι στα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα, και δίψα και όρεξη για γνώση, αλλά -ταυτόχρονα- ενός νέου με σαφείς ποιητικούςλογοτεχνικούς προσανατολισμούς, που μπορούν να κριθούν χωρίς postfestum επιείκειες, όχι ως τα τετριμένα δείγματα ενός συμπαθούς νέου στιχοπλόκου, αλλά ως πρωτόλεια δείγματα ενός δυνητικά αξιόλογου δημιουργού, όπως τουλάχιστον αποτυπώνεται στα πράγματά του που διασώθηκαν...»
Σύντομη η παραμονή στην Αθήνα...
«Κατά το βραχύ διάστημα εγκατάστασής του στην Αθήνα, γνωριστήκαμε μέσα από το εγχείρημα των "Τετραδίων". Προλάβαμε και κάναμε μια εκδρομή στη Νέα Μάκρη, όταν μια εβδομάδα προτού δολοφονηθεί μαζί με τον φίλο μας Παύλο Χατζηπαύλου και τις γυναίκες μας, Αγγέλα, Δάφνη και Μαρία, περιδιαβαίνοντας τις πορτοκαλιές και λεμονιές του πατρικού μου κτήματος,» θυμάται ο διευθυντής του περιοδικού.
«Μαζί με άλλους συντρόφους μας ζήσαμε εκείνη τη χρονιά το τριήμερο της επετείου του Πολυτεχνείου, στο "τραπεζάκι" των "Τετραδίων" και της "Εργασίας". Την Κυριακή, 16 Νοεμβρίου, κατεβήκαμε από νωρίς στο Πολυτεχνείο για να συμμετάσχουμε στην πορεία, όπως και έγινε. Είναι χαρακτηριστική η εμμονή του Ιάκωβου για συμμετοχή στην πορεία, "την πρώτη του", όπως ο ίδιος διατύπωνε στον Παύλο», συνεχίζει ο Λ. Αξελός. «Όταν ολοκληρώθηκε η προσέλευση όλων μας, ξεκινήσαμε προς την αμερικανική πρεσβεία. Τα γεγονότα όμως πήραν εκρηκτικές διαστάσεις. Έχοντας αποκοπεί από τους υπόλοιπους, βρεθήκαμε στα Προπύλαια , ο σύντροφός μας Γιάννης Καργιώτης, ο Ιάκωβος κι εγώ, σχετικά μακριά από το κέντρο των συγκρούσεων στο Σύνταγμα και τη Βασιλίσσης Σοφίας και δεδομένου ότι ο Ιάκωβος είχε ουσιαστική άγνοια, όχι μόνο της Αθήνας αλλά και της αστυνομικής βιαιότητας, κρίναμε σκόπιμο να διαλυθούμε και να επιστρέψουμε στα σπίτια μας. Ήταν 10 με 10:15 το βράδυ όταν χωρίσαμε. Αλίμονο. Ήταν για πάντα... Αργά το βράδυ ειδοποιήθηκα ότι ο Ιάκωβος είχε δολοφονηθεί από τα ΜΑΤ στο Σύνταγμα».
Κανείς μέχρι σήμερα δεν ξέρει γιατί ο Ιάκωβος Κουμής αποφάσισε να μην επιστρέψει απευθείας στο σπίτι του εκείνο το μοιραίο βράδυ. Κατευθύνθηκε προς την πλατεία Συντάγματος και εκεί, καθισμένο σε μια καρέκλα, τον δολοφόνησαν πισώπλατα τα ΜΑΤ, με ένα καίριο πλήγμα αποκοπής του εγκεφάλου, όπως έγραψε ο Ιταλός ιατροδικαστής Ντουράντε.
Σύμφωνα με τις περιγραφές των αυτόπτων μαρτύρων, μεταξύ των οποίων και ο καλός του φίλος, μέλος των «Τετραδίων» Λευτέρης Ριζάς, ο νεαρός φοιτητής δεν είχε χάσει τις αισθήσεις του τελείως. Κατά τη μεταφορά του στο νοσοκομείο με το ασθενοφόρο, αν και λουσμένος κυριολεκτικά με αίμα, κατάφερε να πει: «Δεν έχουν το Θεό τους, με φάγανε».
Στο Λαϊκό Νοσοκομείο έφτασε κλινικά νεκρός. Μία εβδομάδα αργότερα, στις 23 Νοεμβρίου, ο Ιάκωβος Κουμής άφηνε την τελευταία του πνοή...
Δεν βρέθηκαν οι δολοφόνοι
Η σορός του μεταφέρθηκε στη Σωτήρα για να ταφεί εκεί τελικά στις 26 Νοεμβρίου μέσα σε φορτισμένη ατμόσφαιρα και πλατιά λαϊκή συμμετοχή. Την ίδια ώρα, στη Λευκωσία γινόταν τρισάγιο με συμμετοχή πολιτικών εκπροσώπων και αντιπροσωπειών από Κύπρο και Ελλάδα, χωρίς όμως επίσημη παρουσία της ελληνικής και κυπριακής κυβέρνησης, ή της ελληνικής πρεσβείας. Αυτό εξόργισε το πλήθος, που πραγματοποίησε αυθόρμητη πορεία προς την ελληνική πρεσβεία. Την ίδια μέρα με τον Ιάκωβο Κουμή δολοφονήθηκε η 20χρονη εργάτρια Σταματίνα Κανελλοπούλου. Παρόλο που οι συγγενείς και των δύο δολοφονημένων νέων κατέθεσαν μηνύσεις προκειμένου να βρεθούν οι ένοχοι και να τιμωρηθούν, καμία δεν μπόρεσε να προχωρήσει γιατί δεν στάθηκε δυνατό να εντοπιστεί ούτε ένας από τους δολοφόνους.
Ποιος ήταν ο δολοφονηθείς νέος
Γεννήθηκε το 1956 από φτωχούς αγρότες γονείς στη Σωτήρα Αμμοχώστου. Αποφοίτησε από τεχνική σχολή και μετά τη στρατιωτική του θητεία εργάστηκε στο Διυλιστήριο Πετρελαίου στη Λάρνακα, ενώ, παράλληλα αποφοιτά από το Νυχτερινό Γυμνάσιο προκειμένου να πάρει απολυτήριο και να περάσει στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Όπως αναφέρει ο Λουκάς Αξελός στο κείμενό του που συμπεριλαμβάνεται στα «Τετράδια», «είναι προφανές ότι τα παραπάνω (εργασία, στρατός, τεχνική σχολή, νυχτερινό) παρέτειναν κατά μερικά χρόνια τον κύκλο των μαθητικών του σπουδών, με αποτέλεσμα να εγγραφεί στο πανεπιστήμιο 24 ετών, όταν δηλαδή οι υπόλοιποι συνομήλικοί του φυσιολογικά αποφοιτούσαν. Ο Κουμής έζησε την τουρκική εισβολή. Άμεση ήταν η αντίδρασή του, συμμετέχοντας στις αντικατοχικές κινητοποιήσεις, ενώ παράλληλα ενεργοποιήθηκε δραστήρια στην Επιτροπή Αυτοδιάθεσης της Κύπρου. Αργότερα, εντάσσεται στον αριστερό-πατριωτικό κύκλο που δημιούργησε Τα Οχτωβριανά, το πρώτο αριστερό, ριζοσπαστικό και πατριδογνωστικό βιβλιοπωλείο της Κύπρου.
Το 1978 συνδέεται και συμμετέχει στην πολιτική ομάδα Εργασία, με την οποία εκδίδουν το πρώτο τεύχος του περιοδικού "Τετράδια", που ήταν αφιερωμένο στο κυπριακό ζήτημα. Λίγο πριν έρθει στην Ελλάδα, το 1980 παντρεύεται την συντοπίτισσά του Μαρία Καΐκκη. Και την ίδια χρονιά, γράφεται στο Πολιτικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εγκαταστάθηκε τελικά στην Αθήνα με τη γυναίκα του, σε ένα διαμέρισμα στα Σεπόλια. Άμεση ήταν η εμπλοκή του με τα φοιτητικά δρώμενα. Από την πρώτη στιγμή τα προσεγγίζει και τα σχολιάζει κριτικά στο Πολιτικό Ημερολόγιό του. Ενδεικτικά, δύο μέρες πριν από τη δολοφονία του, έγραφε: "Το ελληνικό φοιτητικό κίνημα πάσχει από μια νοσηρή πολιτικοποίηση. Κακοχωνεμένες ιδέες εκφράζονται με πολλά λόγια χωρίς ουσία. Αυτή είναι η πρώτη εντύπωση που είχα"».
Φωτ. Athens Indymedia.
Φωτ. Athens Indymedia.
Φωτ. Athens Indymedia.
Φωτ. Athens Indymedia.
Φωτ. Athens Indymedia.
Φωτ. Athens Indymedia.
Φωτ. Athens Indymedia.
Φωτ. Athens Indymedia.
Φωτ. Athens Indymedia.
Φωτ. Athens Indymedia.
Ο Αγώνας (απεργίες 1974-75), μια ταινία των 'Εξι: Θ.Μαραγκός, Δ. Γιαννικόπουλος, Ηλ. Ζαφειρόπουλος, Γ. Θανασούλας, Κ. Παπανικολάου & Φ. Οικονομίδης.
Ναυπηγεία Ελευσίνος, Νational Can Eλλάδος, ΙΤΤ, BΙΑΜΑΞ, Εργατικά ατυχήματα, Παράγκες Περάματος, National Can "Έλληνες Πακιστανοί όλοι μαζί", Ντοματοπαραγωγοί Ηλείας (βουλευτής Κοντογιαννόπουλος), Σχολές Μαιών (Αλέκος Παναγούλης - νεοταξίτες χουντικοί της εποχής).
σχόλια