Ανδρισμός- ένα κούφιο μπόνους
Σκέψεις για τον «ανδρισμό» ξαναβλέποντας δυο ταινίες του Ζαν-Πιερ Μελβίλ
Ξαναβλέποντας τις ταινίες του Μελβίλ, διαπιστώνω πόσο επίκαιρο είναι το βασικό νόημα που τις συνδέει όλες: ότι ζούμε σ’ έναν κόσμο μοναχικών αντρών με καρδιά κοτόπουλου.
Τουλάχιστον στο σινεμά, αυτός είναι εκείνος που έδειξε έτσι χειροπιαστά πόσο διπρόσωποι, προδοτικοί κι εν τέλει λίγοι είναι οι σκληροί άντρες. Όχι όλοι, όμως πολλοί. Οι δραματικές σκιές, οι σηκωμένοι γιακάδες, η μοναξιά και τα πιστόλια δημιουργούν γύρω τους μια δραματική ατμόσφαιρα, οι πράξεις όμως είναι πράξεις: οι τύποι είναι νούλες, κατιναριό σωστό (χωρίς τα επιφωνήματα).
Μεγαλώνοντας, τείνω να πιστέψω ότι όλα αυτά τα «γενναία» χαρακτηριστικά που η κοινωνία απέδωσε παραδοσιακά στους άντρες -η ευθύτητα, ο λόγος τιμής, το φιλότιμο- είναι ακριβώς αυτό: πατριαρχική προκατάληψη και κούφιο μπόνους. Η μικροπρέπεια δεν έχει να κάνει με τη φύση της γυναίκας ή του άντρα, αλλά με τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα. Γενικά μιλώντας, οι ταινίες του Μελβίλ κατοικούνται από έναν στρατό ηθικών νάνων.
Όπως η κοινωνία που ζούμε: από τα σόσιαλ μίντια μέχρι τις καθημερινές συναλλαγές (ιδίως εκεί όπου τα συμφέροντα συμφύρονται με την εξουσία), ο επιφανέστερος τύπος άντρα είναι εκείνος που έχει μπέσα μηδέν, λόγο κανένα, αλλά με τρόπο εμφανίζει τη μικροπρέπειά του ως επιδεξιότητα και τον δωσιλογισμό του ως καλό deal.
Ο Μελβίλ δείχνει ότι οι άντρες πιστεύουν μόνο στην επιβίωση και στο γλέντι (του χρήματος και των γυναικών). Αλλά, τώρα που πέρασαν οι δεκαετίες κι οι ταινίες του ξερνάνε τα κρυφά τους χρώματα, αναδεικνύεται μια πιο στυφή πεποίθηση: ότι ο «ανδρισμός» εφευρέθηκε για να καλύψουν οι μάγκες την έλλειψη σοβαρότητας που τους χαρακτηρίζει. Εκτός από μοναχικοί, οι ήρωές του είναι συχνότατα δειλοί και ψεύτες.
Sad, but true. Δείτε γύρω σας.
