Οι 150 εκπομπές που έκανε ο Ντύλαν Τόμας, τα τελευταία χρόνια της σύντομης ζωής του, στο ραδιόφωνο του BBC
Εδώ γεννήθηκε το αριστουργηματικό του "Κάτω από το Γαλατόδασος"
ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΘΗ ΤΣΑΓΚΑΡΟΥΣΙΑΝΟ
Έχουν γραφτεί πολλά (ίσως περισσότερα απ' όσα θα έπρεπε) γι αυτόν τον Ουαλό αισθηματία με την αγάπη στην πικρή μπίρα. Αυτόν τον «αγροίκο νέο άντρα με τα χοντρά, σαρκώδη χείλη, την ανασηκωμένη μύτη, τις καφέ μπούκλες και το ένα μπροστινό δόντι σπασμένο –τον βρόμικο, φιλόδοξο και περιπαικτικό». Δεκάδες βιογράφοι έχουν οργώσει τη μαγεμένη θαλασσινή πολιτεία, το Σουόνζι, και τα χωριά γύρω από το Laugharne- με τα άγρια ονόματα που «ηχούν σαν καμπανάκια στο σκοτάδι».
Υπάρχει όμως κάτι που παραμένει κάπως λιγότερο γνωστό, αν και έπαιξε βασικό ρόλο στην διαμόρφωση του κομβικού του έργου "Κάτω από το Γαλατόδασος": Οι 150 εκπομπές που έκανε, τα τελευταία χρόνια της σύντομης ζωής του, στο ραδιόφωνο του BBC. Με αυτή τη «γρήγορη, απαλή και οικεία» φωνή του, που όταν διάβαζε επικούς ποιητές, ιδίως Μπλέικ, γινόταν «σαν φωνή τρελού σκυλιού» -τραχειά, αγριωπή και ασυγκράτητη.
Υπάρχει ένα βιβλίο από τις εκδ. New Directions με τίτλο Dylan Thomas: The broadcasts, που περιέχει τα κείμενα πολλών του εκπομπών – μέσα από τα οποία φαίνεται ότι ο Ντύλαν Τόμας δεν ήταν βέβαια ο χύμα ποιητής του μύθου –ένας πιωμένος πανθεϊστής με υγρά μάτια- αλλά κι ένας ευφυής, ακριβολόγος και πειστικός ομιλητής, αν χρειαζόταν. «Love the words!» έλεγε τεταμένα στους ηθοποιούς του -Αγαπήστε τις λέξεις!
Τα θέματα των εκπομπών του, ευνόητα. Διάβαζε ποιήματα (ξένα και δικά του), μιλούσε για την εποχή που ήταν παιδί (όταν «λύκοι κατέβαιναν στους λόφους της Ουαλίας»), έκανε συζητήσεις για την ποίηση και σχολίαζε τρέχουσες υποθέσεις –π.χ. τις (τότε) ταραχές στην Τεχεράνη.
Το 'κανε για λεφτά –αλλά, ερήμην, η ποίηση τον ελεούσε. Ιδίως όταν θυμόταν τα παιδικά του χρόνια –εξωραϊσμένα, πάντα, υπό το φως της αθωότητας –και έφτιαχνε μικρά νάϊφ θαύματα που είχαν τινάξει από πάνω τους (όπως ο σκύλος το νερό) κάθε επιτήδευση και κάθε λύπη.
Και δούλευε σκληρά. Έφτανε στο σημείο να φεύγει πιο νωρίς από τα μπαρ (ποιός; αυτός! Που μες στα μπαρ κατέρρευσε) για να προβάρει τα λόγια του στο στούντιο –συνήθως άϋπνος και άφραγκος –παρ' ότι τον κατηγορούσαν για λάθη τεχνικά, που ο ίδιος δεν δίσταζε να παραδεχτεί on air: «Συναισθηματικό στόμφο, τσακισμένο ρυθμό, βεβιασμένη ρίμα, συσκοτισμένο νόημα, εκκεντρικότητα, χαλαρότητα και σύγχυση!»
Μόνο που αυτά τα «λάθη» ήταν η ποίηση του. Και με αυτά τα λάθη (που σαν να είναι γλώσσα σε έκσταση- γεμάτη ατίθαση ενέργεια κι ορμή) ο Ντίλαν Τόμας έγραψε λίγους μήνες πριν πεθάνει, πάντα στο BBC, το ωραιότερο radio play του κόσμου: Το «Κάτω από το Γαλατόδασος».
Aκούστε τον Ντύλαν Τόμας να απαγγέλλει το ποίημά τουFern Hill:
«Oh as I was young and easy in the mercy of his means time held me green and dying though I sang in my chains like the sea...»
