A taste of Honeyland
Αυτή η ταινία από το πουθενά (γυρισμένη στη Βόρεια Μακεδονία) δικαίως φέτος είναι φαβορί στα όσκαρ...
Kαιρό είχα να δώ τόσο απίστευτα αγνό, όμορφο φιλμ. Στο μεταίχμιο ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας, διηγείται τη ζωή μιας μελισσοκόμου στις ερημιές της Βόρειας Μακεδονίας. Δικαίως, είναι φέτος υποψήφιο ταυτοχρόνως για όσκαρ ντοκιμαντέρ και όσκαρ ξένης ταινίας. Και δικαίως, ο κινηματογραφικός κριτικός των New York Times, το χαρακτήρισε καλύτερο φιλμ του 2019.
Είναι αγνό κατ' αρχάς λόγω της Hatidze Muratova. Είναι η γυναίκα που ζει στο πρωτόγονο καλύβι ενός ερημωμένου χωριού, χωρίς ηλεκτρικό και ύδρευση. Η μόνη κάτοικος. Δεν έχει παντρευτεί. Ζει με την κατάκοιτη μάνα της, το σκύλο της, τις γάτες της και τα μελίσια της που τα διατηρεί ακόμη και σε κόγχες απόκρημων βράχων ή κουφάλες δέντρων. Η μοναξιά, η στενή επαφή με τη φύση και ο ασκητικός τρόπος ζωής έχουν διαμορφώσει έναν χαρακτήρα «παπαδιαμαντικό», δηλαδή ταπεινό και συντονισμένο με τον κύκλο της ζωής και του θανάτου, σοφά συγκρατημένο επειδή βλέπει τον εαυτό του ως μέρος μιας αλυσίδας που δίχως μέτρο σπάει.
Η φύση τραγουδάει νηφάλια μέσα στο ξερακιανό πρόσωπο της Hatidze, η οποία, χωρίς να έχει ακούσει ποτέ τη λέξη οικολογία, είναι ο συγκινητικότερος απολογητής της. Ανοίγει τα μελίσια της με τις αργές κινήσεις μιας τελετουργίας, κόβει την κερήθρα στη μέση και μιλώντας στις μέλισσες τούς λέει «Μισό για μένα, μισό για εσάς».
Είναι αγνό και ως πρότζεκτ. Το φιλμ προέκυψε τυχαία, όταν οι σκηνοθέτες Tamara Kotevska και Ljubomir Stefanov επισκέφθηκαν την περιοχή για να γυρίσουν ένα οικολογικό ντοκιμαντέρ και συνάντησαν τυχαία την ερημίτισσα. Άρχισαν να την επικέπτονται επί τρία χρόνια και να ζουν κοντά της σε σκηνές. Η κινηματογράφηση ήταν δύσκολη, χωρίς πολλά μέσα. Αλλά το θέμα τους ενέπνεε- ήταν σαν ανακάλυψη.
Η κινηματογράφηση, είναι πλούσια, όμορφη - αν και τελικά, ούτε εδώ κατάφερα να βρω κάτι πέρα από την ομογενοποιημένη, μεταξένια, μπανάλ εικόνα που κληροδότησε η διαφήμιση στη νέα κινηματογραφία. Ίσως είναι δική μου ενόχληση, αλλά ΠΑΝΤΟΥ η εικόνα που βλέπω έχει την ίδια ετοιματζίδικη υφή και η κάμερα την ίδια απαλή κίνηση. Είναι σαν τα ίδια τα μηχανήματα να υπαγορεύουν πια την αισθητική των ταινιών, και όχι ένας ιδιωματικός σκηνοθέτης που μαζί με το θέμα του, υποτίθεται θα έπρεπε να φτιάχνει και την παλέτα του. Ακόμη και τα χρώματα έχουν σχεδόν πάντα την πλαστική ζελατίνη των ψηφίων, ακόμη κι όταν είναι αναλογικά. Πέντε - έξι πακέτα φίλτρων: όλα βιντεοκλιπάτα.
Δεν είναι όμως σωστό να γκρινιάζω, όταν η αφορμή είναι αυτό το γενναιόδωρο, σπάνιο φιλμ. Ελπίζω να είναι αυτό που θα εκτιμηθεί φέτος στα Όσκαρ.
